Thượng đỉnh G7 và NATO: Thách thức chồng thách thức

Hoàng Anh Tuấn
Hội nghị thượng đỉnh G7 và NATO cho thấy nỗ lực của Mỹ và phương Tây nhằm vừa đối phó Nga và thách thức mang tính hệ thống từ Trung Quốc.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Lãnh đạo các nước G7 và Liên minh châu Âu (EU) tại Thượng đỉnh khối ở Elmau (Đức) ngày 28/6. (Nguồn: Reuters)
Lãnh đạo các nước G7 và Liên minh châu Âu (EU) tại Thượng đỉnh khối ở Elmau (Đức) ngày 28/6. (Nguồn: Reuters)

Tuần cuối cùng của tháng 6/2022 chứng kiến hai cuộc họp thượng đỉnh quan trọng của liên minh phương Tây là Nhóm các nền kinh tế phát triển nhất (G7) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Câu chuyện không ngoài dự đoán là việc các nước phương Tây tìm cách “xốc lại” sự đoàn kết trong cuộc đối đầu toàn diện với Nga, trong khi Moscow không tỏ ra yếu thế, lùi bước trước trừng phạt chưa từng có của Washington và đồng minh.

Đáng chú ý là song song với việc đối phó với các thách thức từ Nga, Mỹ và phương Tây cũng đồng thời triển khai mạnh mẽ sự hiện diện ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

“Bất lực” trước Nga?

Ngay trước thềm hai cuộc họp G7 và NATO lần này, các nhà lãnh đạo EU đã có cuộc họp thượng đỉnh tại Brussels hai ngày 23 và 24/6.

Tại cuộc họp này, các nhà lãnh đạo EU đã không đưa ra thêm gói trừng phạt mới nào chống lại Nga. Thay vào đó, họ đã nhất trí xem xét chặt chẽ, nâng cao hiệu quả thực hiện sáu gói trừng phạt trước. Động thái này cho thấy dường như Mỹ và phương Tây đã ngầm thừa nhận các gói trừng phạt kinh tế với Nga đến nay đều kém hiệu quả, phức tạp trong quá trình triển khai và không có tác dụng tức thời.

Liên quan đến Nga và hỗ trợ cho Ukraine, các cuộc họp Thượng đỉnh G7 và NATO đã đưa ra ba quyết định quan trọng:

Thứ nhất, bên cạnh các gói trừng phạt trước đó, G7 sẽ cấm nhập khẩu vàng, đồng thời nghiên cứu áp dụng giá trần với dầu hỏa và khí đốt Nga để hạn chế việc Moscow thu lợi từ giá dầu và khí đốt tăng. Hiện thu nhập hàng tháng từ xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga còn nhiều hơn trước ngày 24/2 do giá tăng đột biến.

Tuy nhiên, giải pháp do G7 đề xuất sẽ bất khả thi nếu Nga quyết định giảm xuất khẩu dầu và khí đốt sang EU. Điều này có thể gây hại khôn lường cho khối này.

Thứ hai, G7 đã quyết định tăng cường viện trợ kinh tế cho Ukraine nhằm hỗ trợ nước này trong cuộc đối đầu lâu dài với Nga. Đáng chú ý, trước đó, EU đã nhất trí trao cho Ukraine quy chế ứng cử viên gia nhập khối này với thời gian ngắn kỷ lục là chưa đầy bốn tháng.

Thứ ba, NATO sẽ tăng quân số trong Lực lượng phản ứng nhanh của mình tại châu Âu hơn bảy lần, từ 40.000 lên 300.000 những năm tới. Các thành viên cam kết sẽ đóng 2% GDP ngân sách hàng năm cho quốc phòng năm 2024.

Phản ứng trên của G7 và NATO cho thấy sự lúng túng trong việc tìm ra cách thức hữu hiệu để đối phó với Moscow, khi xung đột Nga-Ukraine đã bước sang tháng thứ năm và chưa có dấu hiệu sớm kết thúc. Trong khi đó, các dấu hiệu rạn nứt từ bên trong bắt đầu xuất hiện, khi công chúng các nước phương Tây đang ngày trở nên mệt mỏi với lạm phát, khi giá lương thực, năng lượng tiếp tục leo thang.

Mở rộng “trận tuyến”

Không chỉ đối phó với các thách thức an ninh từ Nga và xung đột Nga-Ukraine, các lãnh đạo G7 và NATO còn đề ra cách thức phối hợp để xử lý hàng loạt các thách thức mang tính toàn cầu từ an ninh năng lượng, an ninh lương thực, lạm phát, từ ngăn chặn nguy cơ suy thoái kinh tế đến thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, chống biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là Trung Quốc được đề cập khá rõ nét với tư cách là một đối thủ cạnh tranh chiến lược tiềm tàng:

Đầu tiên, tại Thượng đỉnh, G7 đã công bố chương trình “Đối tác đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng toàn cầu” thay thế cho kế hoạch “Xây dựng lại tốt đẹp hơn” với mức đầu tư trên 600 tỷ USD trong năm năm tới để cạnh tranh trực tiếp với Sáng kiến Vành đai và con đường (BRI) của Trung Quốc. Bốn lĩnh vực ưu tiên trong chương trình đối tác mới này của G7 gồm: biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng; kết nối số; y tế và an ninh y tế; bình đẳng giới và bình đẳng.

Thứ hai, về mặt an ninh, Hội nghị thượng đỉnh NATO lần này thông qua tài liệu khái niệm mang tính chiến lược (strategic concept). Theo đó, Trung Quốc lần đầu được nhắc đến là “thách thức mang tính hệ thống” (strategic challenger).

Sở dĩ Trung Quốc được NATO đặc biệt chú ý như vậy là do xung đột Nga-Ukraine đã khiến hợp tác giữa Moscow và Bắc Kinh chặt chẽ hơn bao giờ hết. Trước đó, trong Tuyên bố chung Trung-Nga ngày 4/2, lãnh đạo Trung Quốc và Nga đã tuyên bố thiết lập “quan hệ đối tác không giới hạn” giữa hai nước.

Thứ ba, lần đầu tiên lãnh đạo của bốn nước châu Á-Thái Bình Dương là Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand đã được mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh NATO. Đây đều là các nước có vấn đề về lịch sử hoặc hiện tại trong quan hệ với Trung Quốc.

Do đó, không loại trừ khả năng Mỹ và NATO hy vọng rằng sự can dự của NATO với bốn nước này không chỉ giúp tăng cường sự hiện diện của NATO ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mà còn giúp các nước này có một vị thế tốt hơn trong đối phó với các thách thức an ninh từ Trung Quốc.

Phải chăng phương Tây đã quá tự tin khi vừa đối phó với Nga, vừa đẩy mạnh cạnh tranh chiến lược đối đầu với Trung Quốc trên toàn cầu?

Câu trả lời còn ở phía trước.


* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

Nhóm họp thượng đỉnh, NATO coi Trung Quốc là thách thức lớn, Nga đe dọa trực tiếp tới an ninh khối

Nhóm họp thượng đỉnh, NATO coi Trung Quốc là thách thức lớn, Nga đe dọa trực tiếp tới an ninh khối

Trong ngày thứ hai của Hội nghị thượng đỉnh các nước Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Madrid, Tây Ban Nha, ...

Nhật Bản thông báo đăng cai Thượng đỉnh G7 2023, thông điệp gì khi chọn Hiroshima?

Nhật Bản thông báo đăng cai Thượng đỉnh G7 2023, thông điệp gì khi chọn Hiroshima?

Nhật Bản sẽ tổ chức Hội nghị thượng đỉnh nhóm Các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) tại Hiroshima từ ngày ...

Đọc thêm

FIFA Days: Lionel Messi chấn thương, lỡ hai trận đấu giao hữu cùng đội tuyển Argentina

FIFA Days: Lionel Messi chấn thương, lỡ hai trận đấu giao hữu cùng đội tuyển Argentina

Liên đoàn Bóng đá Argentina xác nhận, Lionel Messi chấn thương, sẽ vắng mặt trong hai trận đấu của tuyển Argentina ở kỳ FIFA Days tháng 3.
VBF 2024: Doanh nghiệp FDI phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong chiến lược tăng trưởng xanh

VBF 2024: Doanh nghiệp FDI phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong chiến lược tăng trưởng xanh

Sáng 19/3, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Thủ tướng Chính phủ gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp FDI và VBF 2024.
Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Khi nhắc đến crypto, crypto phone hay blockchain phone có lẽ là cái tên quen thuộc khi được tích hợp sẵn các ứng dụng và dịch vụ liên quan đến ...
Giá iPhone 15 Pro Max giảm về mức thấp nhất kể từ khi ra mắt

Giá iPhone 15 Pro Max giảm về mức thấp nhất kể từ khi ra mắt

Theo khảo sát tại nhiều hệ thống bán lẻ lớn tại Việt Nam, giá iPhone 15 Pro Max đang được chào bán ở mức 30,5-30,9 triệu đồng dành cho phiên ...
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Trung Quốc: Làn sóng sa thải ập đến ông lớn ngành năng lượng mặt trời

Trung Quốc: Làn sóng sa thải ập đến ông lớn ngành năng lượng mặt trời

Longi - gã khổng lồ năng lượng tái tạo Trung Quốc - đang tìm cách "bẻ lái" trước cơn bão lạm phát.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động