| Tổng thống UAE Sheikh Mohamed bin Zayed Al-Nahyan (trái) được Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani đón tại sân bay Hamad, Doha ngày 5/12. (Nguồn: AP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Nga: Ukraine nã pháo vào thị trấn miền Đông, nhiều người thiệt mạng: Ngày 5/12, giới chức quân sự do Nga hậu thuẫn tại Luhansk, miền Đông Ukraine cho biết 9 người đã thiệt mạng sau khi lực lượng của Kiev nã pháo vào thành phố Alchevsk cùng ngày. Trong khi đó, còi báo động phòng không đã vang lên ở miền Trung và Nam Ukraine, Dnepropetrovsk, Kirovograd, Mykolaiv và cả ở khu vực Zaporizhzhia do Kiev kiểm soát vào lúc 9h41 (giờ địa phương). (Reuters/TASS)
* Nga không muốn Israel cản trở luồng cung cấp vũ khí tới Ukraine: Ngày 4/12, Đài phát thanh Kan (Israel) dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên Israel cho biết trong những ngày qua, nước này và Nga đã thảo luận về tình hình ở Syria và Ukraine. Cụ thể, Moscow đã bày tỏ lo ngại và đề nghị Nhà nước Do Thái không cản trở hoạt động rút vũ khí và thiết bị quốc phòng của Nga từ Syria để tăng viện cho Ukraine. Đại sứ quán Nga chưa phản hồi chính thức về vấn đề trên.
Từ trước tới nay, Israel và Nga lâu nay vẫn tránh va chạm tại chiến trường Syria, nơi quân đội Israel thường xuyên không kích lực lượng thân Iran, trong khi Nga cung cấp nhiều khí tài quan trọng giúp Chính phủ Syria chống lại quân nổi dậy. Hồi tháng 10, New York Times (Mỹ) từng đưa tin Nga đang rút dần vũ khí khỏi Syria để đưa tới Ukraine, trong đó có hệ thống phòng thủ tên lửa S-300. (TTXVN)
* Nga: Áp giá trần dầu mỏ không ảnh hưởng đến hoạt động của nước này tại Ukraine: Ngày 5/12, Điện Kremlin khẳng định việc phương Tây áp giá trần với dầu mỏ của Nga sẽ gây bất ổn cho thị trường năng lượng toàn cầu, song không ảnh hưởng đến khả năng hoạt động quân sự của Moscow ở Ukraine.
Đồng thời, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết nước này sẽ phản ứng trước động thái của Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) và đồng minh vì cấm các quốc gia và công ty xuất khẩu dầu bằng đường biển của Nga với giá trên 60 USD/thùng. Một số quan chức nước này cho biết Moscow sẽ không bán dầu cho các nước áp dụng mức giá trần nêu trên.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố Bắc Kinh sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác năng lượng với Moscow trên cơ sở tôn trọng, cùng có lợi. (RIA/Sputnik)
Châu Âu
* Tấn công bằng dao gần trường học ở Đức, 2 em nhỏ bị thương: Ngày 5/12, một người đàn ông đã thực hiện vụ tấn công trẻ em bằng dao khi các học sinh đang trên đường đến trường tại thị trấn Illerkirchberg, Tây Nam nước Đức, khiến 2 em nhỏ bị thương. Theo Bild, đối tượng tấn công đã bị cảnh sát bắt giữ. (Bild)
* Đức có thể không đạt mục tiêu 2% ngân sách quốc phòng trong năm nay: Ngày 5/12, tại buổi họp báo thường kỳ của Chính phủ Đức, người phát ngôn Chính phủ Đức cho biết: “Đúng là chúng tôi có thể sẽ không đạt mục tiêu 2% trong năm nay. Thậm chí ở thời điểm hiện tại, chúng tôi cũng để ngỏ mục tiêu này trong năm tới”. Theo quan chức này, hiện Thủ tướng Olaf Scholz vẫn chưa nêu quan điểm về thảo luận liên quan đến mục tiêu ngân sách quốc phòng được Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đề ra.
Trong một diễn biến liên quan, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Đức cùng ngày xác nhận không có bất cứ thay đổi nào trong kế hoạch mua máy bay F-35 của Mỹ: “Dự án này dĩ nhiên đang diễn ra đúng lộ trình”. (Reuters)
* Ngoại trưởng Đức muốn kết nối với Ấn Độ: Ngày 5/12, trả lời họp báo với người đồng cấp Ấn Độ S. Jaishankar, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cho biết Berlin nhận thấy New Delhi có tiềm năng lớn về kinh tế và an ninh, nhất là trong bối cảnh Berlin tìm cách đa dạng hóa quan hệ thương mại.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Đức khẳng định nước này không coi Ấn Độ là một phương án thay thế cho Trung Quốc. Đồng thời, bà khẳng định New Delhi luôn là đối tác của Berlin và EU: “Với Ấn Độ, chúng tôi được kết nối không chỉ thông qua quan hệ đối tác về kinh tế... mà còn thông qua chuỗi giá trị”. (Reuters)
* Chính phủ Phần Lan trình Quốc hội dự thảo luật về gia nhập NATO: Ngày 5/12, Bộ Ngoại giao Phần Lan cho biết: “Chính phủ Phần Lan đã đệ trình đề xuất về việc gia nhập NATO lên Quốc hội vào ngày 5/12”.
Tính đến nay, quá trình tham vấn về dự thảo đề xuất tại Phần Lan đã nhận được khoảng 1.600 phản hồi. Hiện Helsinki đang xem xét đề xuất dựa trên phản hồi và bổ sung cơ sở lý luận với chi tiết liên quan đến hợp tác giữa Chính phủ và Tổng thống, cũng như vai trò của Quốc hội trong xử lý các vấn đề của NATO. (Sputnik)
Đông Bắc Á
* Nhật Bản dự chi 318 tỷ USD cho kế hoạch quốc phòng 5 năm: Ngày 5/12, phát biểu sau cuộc gặp với Thủ tướng Kishida Fumio và Bộ trưởng Tài chính Suzuki Shunichi, Bộ trưởng Quốc phòng Hamada Yasukazu thông báo ông Kishida đã yêu cầu chính phủ dành 43.000 tỷ Yên (318 tỷ USD) cho kế hoạch xây dựng quốc phòng trung hạn 5 năm tới. Theo ông Suzuki, ngân sách dành cho kế hoạch trên, trong đó có thông tin chi tiết về chính sách thuế, sẽ được quyết định cuối năm nay tại các diễn đàn chính sách của liên minh cầm quyền. (Reuters)
* Canada có kế hoạch điều thêm tàu chiến qua eo biển Đài Loan: Ngày 5/12, trả lời phỏng vấn Financial Times (Anh), Ngoại trưởng Canada Melanie Joly nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đảm bảo trật tự quốc tế dựa trên luật lệ liên quan đến eo biển Đài Loan. Đó là lý do tại sao chúng tôi cũng có một tàu khu trục đi qua eo biển Đài Loan vào mùa Hè này, cùng với Mỹ. Chúng tôi đang xem xét điều thêm nhiều tàu khu trục đi qua eo biển này”.
Theo bà, Canada sẽ tăng số lượng tàu khu trục bố trí ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lên ba tàu, đồng thời bổ sung một số nhà ngoại giao và tùy viên quân sự. Tổng cộng, Canada sẽ đầu tư 400 triệu CAD (298 triệu USD) vào an ninh của khu vực này. (Financial Times)
Nam Á
* Afghanistan bắt người nước ngoài liên quan vụ tấn công Đại sứ quán Pakistan: Viết trên Twitter ngày 5/12, người phát ngôn của chính phủ tạm quyền do Taliban điều hành Zabihullah Mujahid nêu rõ: “Lực lượng đặc nhiệm của lực lượng Tiểu vương quốc Hồi giáo (Afghanistan) đã bắt giữ một người nước ngoài và là thành viên nhóm Daesh - Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng - đã nổ súng vào đại sứ quán Pakistan hôm 2/12...
Theo ông, kết quả điều tra ban đầu cho thấy IS và lực lượng nổi dậy đã phối hợp dàn dựng vụ tấn công nhằm gây hoài nghi giữa hai nước láng giềng. Tuy nhiên, ông không tiết lộ quốc tịch của đối tượng đã bị bắt.
Trước đó, IS đã thừa nhận đứng sau vụ xả súng nhằm vào Đại sứ quán Pakistan tại thủ đô Kabul của Afghanistan hôm 2/12 khiến ít nhất một nhân viên bảo vệ bị thương và khiến tòa nhà bị hư hại. (Tân Hoa xã)
Châu Mỹ
* Tổng thống Peru sẵn sàng tham gia đối thoại: Ngày 4/12, phát biểu tại khu vực Cajamarca miền Bắc Peru, nơi ông bỏ phiếu trong vòng bầu cử thứ hai đang diễn ra 9 vùng của nước này, Tổng thống Pedro Castillo tuyên bố chính phủ của ông sẵn sàng đối thoại, nhìn nhận mọi việc một cách khách quan và tôn trọng các thể chế. Khẳng định chính phủ được “thành lập bởi đa số” cử tri và cần phải “bảo vệ ý nguyện của dân chúng”, ông cho rằng kiến nghị luận tội mình được Quốc hội, hiện do phe đối lập kiểm soát, thông qua là “một phần của trò chơi chính trị”.
Trước đó, với 73 phiếu thuận, 32 phiếu chống và 6 phiếu trắng, Quốc hội Peru hôm 1/12 đã thông qua việc khởi động tiến trình luận tội Tổng thống Castillo. Ông sẽ bị triệu tập vào ngày 7/12 tới để trả lời những cáo buộc vi phạm Hiến pháp. Hiện Tổng thống Castillo không xác nhận liệu ông có tham dự hay không.
Đây là lần thứ 3 phe đối lập tại Quốc hội Peru đệ trình kiến nghị luận tội Tổng thống Castillo trong 1 năm rưỡi cầm quyền. Theo quy định, để phế truất Tổng thống, phe đối lập cần có được 87/130 phiếu của Quốc hội. Kể từ năm 2016, Peru đã trải qua 5 đời tổng thống. (TTXVN)
Trung Đông-châu Phi
* Tổng thống Israel bắt đầu thăm chính thức UAE: Sáng 5/12, Tổng thống Israel Isaac Herzog đã tới Abu Dhabi, bắt đầu chuyến thăm chính thức tới Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Ông Herzog đã gặp Tổng thống UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan, trước khi tham dự và phát biểu tại Diễn đàn Hàng không Vũ trụ quốc tế Abu Dhabi. Đây là chặng dừng chân thứ hai của Tổng thống Israel trong chuyến công du tới Bahrain và UAE - hai quốc gia Hồi giáo Vùng Vịnh đã ký cam kết bình thường hóa quan hệ với Israel vào năm 2020.
Kể từ khi bình thường hoá quan hệ, kim ngạch thương mại giữa Israel và UAE đã tăng lên 2,5 tỷ USD và được dự báo sẽ tiếp tục tăng gấp đôi giai đoạn 2023-2024. Cuối tháng 5/2022, hai bên đã ký hiệp định thương mại tự do song phương. (TTXVN)
* Các chính đảng Sudan ký thỏa thuận khung về chuyển tiếp chính trị: Ngày 5/12, các đảng chính trị ở Sudan đã ký thỏa thuận khung về tiến trình chuyển tiếp do phe dân sự lãnh đạo kéo dài hai năm, hướng tới bầu cử và chấm dứt tình trạng bế tắc sau đảo chính hồi tháng 10/2021.
Thỏa thuận sẽ hạn chế vai trò chính thức của quân đội với một hội đồng an ninh và quốc phòng do thủ tướng đứng đầu. Tuy nhiên, các vấn đề nhạy cảm bao gồm sự công bằng trong tiến trình chuyển tiếp và cải cách lĩnh vực an ninh sẽ là chủ đề chính của cuộc đàm phán tiếp theo. (Reuters)
* UAE và chính quyền Taliban thảo luận tăng cường quan hệ song phương: Ngày 5/12, cơ quan quốc phòng Taliban cho hay người đứng đầu cơ quan này, ông Mullha Yaqoob đã gặp Tổng thống UAE Sheikh Mohammed bin Zayed al-Nahyan tại Abu Dhabi để thảo luận về tăng cường quan hệ song phương. Ông Mullah Yaqoob là con trai của cố thủ lĩnh tối cao Taliban Mullah Omar, và cuộc gặp Tổng thống UAE là cuộc gặp hiếm hoi giữa thành viên cấp cao của Taliban với một nguyên thủ quốc gia bên ngoài.
Theo Taliban, quan chức hai bên đã thảo luận về “tăng cường quan hệ, hợp tác song phương cũng như các vấn đề quan trọng khác”. Trong khi đó, hãng thông tấn WAM (UAE) cho biết trước khi họp ngày 4/12, Taliban đã ký hợp đồng cuối cùng với công ty GAAC Holding của UAE để điều hành sân bay Afghanistan. (Reuters)