Tin thế giới ngày 1/7: Ukraine có thể vỡ nợ vào tháng 8, NATO lo nếu Tổng thống Biden rút khỏi cuộc đua, Nga làm Chủ tịch HĐBA LHQ

Tàu sân bay Sơn Đông của hải quân Trung Quốc. (Nguồn: CGTN)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Châu Á – Thái Bình Dương

*Trung Quốc gia tăng phản gián liên quan thiết bị điện tử: Ngày 1/7, Trung Quốc đã thực thi các quy định mới theo luật phản gián cứng rắn, theo đó cho phép chính quyền kiểm tra điện thoại thông minh, máy tính cá nhân và các thiết bị điện tử khác.

Những quy định mới này sẽ có hiệu lực một năm sau khi luật phản gián sửa đổi mở rộng định nghĩa về hoạt động gián điệp, trao quyền cho các cơ quan an ninh quốc gia Trung Quốc kiểm tra dữ liệu, bao gồm cả email, hình ảnh và video được lưu trữ trên các thiết bị điện tử. Việc kiểm tra như vậy có thể được tiến hành mà không cần giấy phép trong trường hợp khẩn cấp. Theo quy định, nếu cảnh sát không thể kiểm tra các thiết bị điện tử tại chỗ, họ được phép mang những vật dụng đó đến nơi được chỉ định. (Yonhap)

*Tòa án Hiến pháp Thái Lan sắp ra phán quyết về Thủ tướng Srettha: Chủ tịch Tòa án Hiến pháp Thái Lan Nakharin Mektrairat ngày 1/7 cho biết phán quyết về các vụ kiện liên quan đến Thủ tướng Srettha Thavisin và Đảng Tiến bước (MFP) sẽ được đưa ra trước tháng 9 tới.

Trước đó, Tòa án Hiến pháp Thái Lan hôm 18/6 cho biết họ sẽ xem xét vụ kiện đối với Thủ tướng Srettha Thavisin liên quan việc bổ nhiệm chính trị gia Pichit Chuenban làm Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng vào ngày 10/7/2023.

Trong khi đó, Tòa án cũng sẽ xem xét đơn kiện đòi giải tán MFP - đảng đối lập chính tại Thái Lan - liên quan việc MFP đề xuất sửa đổi Điều 112 của Bộ luật Hình sự, được gọi là luật khi quân vào ngày 3/7. Những vụ việc này đang làm gia tăng tình trạng bất ổn chính trị ở nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á trong thời gian gần đây. (Bangkok Post)

*Triều Tiên sử dụng vệ tinh Nga để phát sóng truyền hình: Ngày 1/7, Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết Triều Tiên đã chuyển việc phát sóng các chương trình truyền hình nhà nước từ vệ tinh của Trung Quốc sang sử dụng vệ tinh Nga. Điều này khiến việc giám sát các chương trình phát sóng của Triều Tiên trở thành một thách thức đối với các cơ quan chính phủ và truyền thông Hàn Quốc.

Một nhà cung cấp dịch vụ vệ tinh của Hàn Quốc cho biết tín hiệu từ Đài Truyền hình Trung ương Triều Tiên được truyền bởi vệ tinh Express 103 của Nga từ ngày 29/6, thay vì vệ tinh ChinaSat 12 của Trung Quốc.

Việc thay đổi vệ tinh diễn ra sau chuyến thăm Triều Tiên của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 6, trong đó, hai bên đã ký hiệp ước Đối tác Chiến lược toàn diện nhằm tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả cam kết phòng thủ chung. (Reuters)

*Nhật Bản phóng vệ tinh quan sát Trái Đất: Ngày 1/7, Nhật Bản đã phóng tên lửa H3 hàng đầu mới mang theo vệ tinh quan sát Trái Đất. Hoạt động này diễn ra sau nỗ lực phóng tên lửa thất bại vào năm ngoái.

Tên lửa H3 số 3 sản xuất trong nước được phóng đi từ Trung tâm vũ trụ Tanegashima ở tỉnh Kagoshima. Tên lửa đẩy H3 do Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) và công ty kỹ thuật, điện tử Mitsubishi Heavy Industries Ltd. phát triển.

Tên lửa đẩy sử dụng nhiên liệu lỏng này đóng vai trò là phương tiện phóng hạng nặng thế hệ tiếp theo của Nhật Bản, sau tên lửa đẩy H2A. (Kyodo)

*Tàu sân bay Sơn Đông của Trung Quốc xuất hiện gần Philippines: Tàu sân bay Sơn Đông của Trung Quốc gần đây được phát hiện đang di chuyển gần Philippines.

Truyền thông nhận định vào thời điểm căng thẳng vẫn tiếp diễn giữa Trung Quốc và Philippinesvề các đảo và rạn san hô ở Biển Đông, việc triển khai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc tới vùng biển gần Philippines nhằm mục đích ngăn chặn.

Trước đó, truyền thông đưa tin Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã điều động các tàu chiến mặt nước lớn, gồm tàu khu trục lớn Type 055 và tàu khu trục Type 052D, cũng như các tàu đổ bộ chủ lực như tàu tấn công đổ bộ Type 075 và tàu đổ bộ Type 071 tới Biển Đông. (Globaltimes)

Châu Âu

*Pháp công bố kết quả vòng 1 bầu cử Quốc hội: Bộ Nội vụ Pháp thông báo đảng Tập hợp Quốc gia (RN) cực hữu và các đồng minh đã giành chiến thắng trong vòng 1 của cuộc bầu cử Quốc hội với 33% số phiếu ủng hộ.

Theo kết quả do Bộ Nội vụ Pháp công bố, đảng Mặt trận Bình dân Mới (NFP) cánh tả đứng thứ hai với 28% số phiếu. Khối trung dung “Cùng nhau vì nền Cộng hòa” của Tổng thống Emmanuel Macron chỉ xếp thứ ba khi nhận được 20% sự ủng hộ.

Trước đó ngày 30/6, Thủ tướng Pháp Gabriel Attal kêu gọi cử tri không trao cho phe cực hữu “một phiếu bầu nào” trong cuộc bầu cử Quốc hội vòng 2, sau khi kết quả thăm dò ngoài vòng bỏ phiếu dự đoán đảng RN của chính trị gia Marine Le Pen dẫn đầu trong vòng 1. (Reuters)

*Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine sắp đến Mỹ: Tờ Politico ngày 1/7 đưa tin, nhóm quan chức cấp cao Ukraine gồm Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, Bộ trưởng Năng lượng German Galushchenko và Chánh văn phòng tổng thống Andriy Yermak sẽ tới Washington D.C. vào ngày 2/7 để gặp Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan.

Cuộc gặp giữa nhóm quan chức cấp cao Ukraine và cố vấn Sullivan sẽ tập trung vào các biện pháp bảo vệ cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trước khi mùa Đông đến.(Sputniknews)

*Nga sẵn sàng đối thoại với Ukraine nếu đạt được mục tiêu: Ngày 1/7, khi đề cập đến khả năng đối thoại với Ukraine với sự tham gia của các nhà hòa giải, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Tổng thống Vladimir Putin đã nhiều lần tuyên bố rằng Moscow sẵn sàng thực hiện bất kỳ cuộc đối thoại nào để đạt được mục tiêu của nước này.

Trước đó, trả lời phỏng vấn tờ The Philadelphia Inquirer vào ngày 30/6, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng ông thấy một mô hình đàm phán khả thi với Moscow dưới hình thức thỏa thuận ba bên tương tự như thỏa thuận ngũ cốc, khi quá trình này có sự tham gia của các bên trung gian như Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Khi được hỏi liệu Điện Kremlin có sẵn sàng hỗ trợ các cuộc đàm phán như vậy hay không, ông Peskov nêu rõ: "Tổng thống Putin đã nhiều lần tuyên bố Nga sẵn sàng đón nhận mọi liên lạc, mọi cuộc đối thoại nhằm đạt được các mục tiêu mà chúng tôi đã đặt ra cho mình. (Sputniknews)

*Nga bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch HĐBA LHQ trong tháng 7 với 3 chủ đề chính: Nga trở thành Chủ tịch Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ trong một tháng kể từ ngày 1/7, các chủ đề thảo luận chính sẽ là giải pháp Trung Đông, “phương trình an ninh” toàn cầu mới và sự hợp tác của LHQ với các tổ chức khu vực như Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO), Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO).

Trong cuộc phỏng vấn, Đại diện thường trực của Nga tại LHQ Vasily Nebenzya cho biết Nga đã lên kế hoạch cho ba sự kiện quan trọng trong thời gian làm Chủ tịch HĐBA. Một sự kiện trong số đó là cuộc tranh luận cởi mở về hợp tác đa phương nhằm xây dựng một trật tự thế giới công bằng, dân chủ và bền vững hơn.

Cuộc tranh luận mở về chủ đề giải quyết tình hình Trung Đông dự kiến diễn ra vào ngày 17/7. Vào ngày 19/7, dự kiến là cuộc tranh luận tại HĐBA về hợp tác giữa LHQ và các tổ chức khu vực, cụ thể là CSTO, CIS và SCO. (Sputnik)

*Ukraine có thể vỡ nợ vào tháng 8: Tờ The Economist của Anh ngày 1/7 đăng bài viết nhận định, Ukraine có thể vỡ nợ sớm nhất là vào tháng 8 nếu chính quyền không đạt được thỏa thuận với các chủ nợ để tái cơ cấu nợ, mặc dù thỏa thuận như vậy có vẻ khó diễn ra.

Trước đó, Bloomberg đưa tin chính quyền Ukraine đã không đạt được thỏa thuận với các chủ nợ trong vòng đàm phán đầu tiên về việc tái cơ cấu khoản nợ 20 tỷ USD.

Ngoài ra, tờ báo Anh còn lưu ý rằng khu vực tư nhân, vốn đang cho Ukraine vay, lo ngại việc tái cơ cấu nợ như vậy sẽ là nỗ lực đầu tiên của các đồng minh Kiev nhằm chuyển “gánh nặng tài chính của chiến tranh và chi phí tái thiết từ chính phủ” sang khu vực tư nhân. (Sputnik)

*Nga có được hệ thống dẫn đường của tên lửa ATACMS: Một chuyên gia về vũ khí cho biết các chuyên gia Nga đang nghiên cứu hệ thống dẫn mục tiêu và điều chỉnh đường bay cho tên lửa tác chiến-chiến thuật tầm xa ATACMS của Mỹ. Cụ thể, họ có trong tay khối gyroscope (cảm biến con quay hồi chuyển) laser và một mô-đun định vị GPS của loại tên lửa này.

Vào tháng 4, Lầu Năm Góc xác nhận việc chuyển giao ATACMS cho Ukraine để sử dụng “trong lãnh thổ có chủ quyền của Ukraine” theo điều kiện đề ra. ATACMS là tên lửa đạn đạo tác chiến-chiến thuật được tập đoàn Lockheed Martin phát triển. Nó có thể được phóng từ nhiều hệ thống phóng khác nhau, bao gồm cả M142 HIMARS. (Reuters/Sputnik)

Trung Đông-châu Phi

*Bắt đầu vòng đàm phán mới về Afghanistan tại Doha: Nguồn tin Liên hợp quốc (LHQ) tiết lộ phái đoàn của chính quyền Taliban ở Afghanistan ngày 30/6 đã bắt đầu thảo luận với các quan chức LHQ, trong bối cảnh Taliban lần đầu tiên tham dự vòng đàm phán tại Doha (Qatar) cùng các đặc phái viên tại quốc gia Trung Á này.

Đây là vòng đàm phán thứ 3 diễn ra ở quốc gia Trung Đông này chỉ trong hơn 1 năm, nhưng là vòng đàm phán đầu tiên có sự tham gia của chính quyền Taliban, lực lượng nắm quyền ở Afghanistan từ năm 2021.

Trong vòng đàm phán kéo dài 2 ngày này, các quan chức LHQ và hơn 20 đặc phái viên, trong đó có đại diện đặc biệt của Mỹ tại Afghanistan, dự kiến gặp phái đoàn chính quyền Taliban do người phát ngôn Zabihullah Mujahid dẫn đầu. Vòng đàm phán ở Doha dự kiến thảo luận về việc tăng cường hợp tác với Afghanistan và phản ứng mang tính phối hợp cao hơn với quốc gia này, bao gồm các vấn đề kinh tế và nỗ lực chống ma túy. (Al Jazeera)

*Iraq vô hiệu hóa 6 quả bom đặt trong thánh đường Hồi giáo: Ngày 30/6, các chuyên gia về vật liệu nổ của Iraq đã vô hiệu hóa 6 quả bom được cho là do các phần tử thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) cài đặt từ nhiều năm trước trong thánh đường Hồi giáo lịch sử al-Nuri ở thành phố Mosul.

Thánh đường Hồi giáo al-Nuri hiện đã sẵn sàng để tiếp tục công việc trùng tu do Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) thực hiện.

IS đã đặt bom cho nổ tung thánh đường Hồi giáo al-Nuri và ngọn tháp nghiêng mang tính biểu tượng của công trình tôn giáo này vào ngày 21/6/2017.

UNESCO đã giám sát các nỗ lực phục dựng thánh đường Hồi giáo al-Nuri và các di sản khác ở thành phố Mosul sau khi IS bị đánh bật khỏi khu vực này. (Arab News)

*Houthi tấn công tàu hàng ở Biển Đỏ bằng “vũ khí đặc biệt”: Houthi ngày 30/6 đã công bố hình ảnh về loại xuồng không người lái tự sản xuất được lực lượng này sử dụng để tấn công tàu chở hàng Transworld Navigator của Hy Lạp ở Biển Đỏ.

Theo nguồn tin trên, loại xuồng này có thể mang đầu đạn nặng từ 1.000 đến 1.500 kg và có tốc độ lên tới 45 hải lý/giờ (83,34 km/h). Houthi tuyên bố rằng xuồng không người lái này “có sức công phá cao và có thể hoạt động trong mọi điều kiện hàng hải”.

Kể từ tháng 11 năm ngoái, Houthi đã tiến hành nhiều cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa nhằm vào các tàu di chuyển trên tuyến đường vận chuyển quan trọng qua Biển Đỏ để gây sức ép với Israel trong cuộc xung đột với Hamas ở Dải Gaza. Đáp trả động thái trên của Houthi, một liên minh hải quân do Mỹ và Anh đứng đầu đã được thành lập để tiến hành các cuộc không kích và tấn công nhằm vào các mục tiêu của Houthi kể từ tháng 1/2024. (Al Jazeera)

*Miền Nam Israel bất ngờ hứng loạt rocket từ Dải Gaza: Quân đội Israel (IDF) ngày 1/7 thông báo đã có thêm một quân nhân nước này thiệt mạng tại Dải Gaza trong một trận giao tranh sáng cùng ngày. Đồng thời, một loạt rocket gồm ít nhất 20 quả được bắn từ Gaza sang một số địa phương của Israel gần biên giới trong một đợt tấn công được cho là lớn nhất trong nhiều tháng qua.

Trong khi đó, nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã lên tiếng nhận trách nhiệm về loạt rocket bắn sang lãnh thổ Israel cùng ngày.

Dưới sức ép tấn công của Israel, phong trào Hamas cũng như các lực lượng khác ở Dải Gaza đã bị suy yếu sức chống trả. Từ đầu năm 2024 đến nay chỉ xảy ra vài vụ bắn rocket, tên lửa vượt qua biên giới sang lãnh thổ Israel. (Arab News)

Châu Mỹ-Mỹ Latinh

*Cử tri đảng Dân chủ lo ngại về sức khỏe của Tổng thống Biden: Kênh truyền hình CBS News ngày 30/6 công bố kết quả thăm dò cho thấy nhiều cử tri đảng Dân chủ rất lo ngại rằng liệu Tổng thống Mỹ Joe Bidencó đủ sức khỏe tâm thần để làm tổng thống hay không, sau màn tranh luận “đáng thất vọng” hôm 27/6 vừa qua.

Theo kết quả thăm dò, 72% cử tri đã đăng ký bỏ phiếu tin rằng ông Biden không đủ sức khỏe tâm thần và nhận thức để làm tổng thống – tăng mạnh so với con số 65% trong cuộc thăm dò trước đó của CBS News.

Trước mối lo ngại ngày càng tăng, những người đại diện cho chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden đã đồng loạt xuất hiện trong các chương trình chính trị trên truyền hình vào sáng 30/6 để biện minh cho ông chủ thứ 46 của Nhà Trắng.

Trong khi đó, đảng Cộng hòa tiếp tục công kích màn trình diễn của Tổng thống Biden, cho rằng điều đó cho thấy lý do vì sao chọn Trump là đúng đắn. (CBS News)

*Mỹ có thể chuyển hệ thống tên lửa Patriot từ Israel sang Ukraine: Truyền thông Mỹ ngày 1/7 cho biết, bên lề Diễn đàn Dubrovnik tổ chức tại Croatia từ ngày 28-29/6 vừa qua, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách châu Âu và khu vực Á – Âu James O’Brien đã gặp Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba để trao đổi về Hội nghị thượng đỉnh các nước thành viên NATOtổ chức tại Washington D.C từ ngày 9-11/7 tới và việc cung cấp thêm khí tài quân sự và đạn dược cho Kiev, đặc biệt là khả năng Mỹ điều chuyển một cơ số hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot từ Israel sang Ukraine.

Trong một diễn biến liên quan, trang web của Bộ Quốc phòng Nga ngày 28/6 đăng thông cáo cho biết máy bay không người lái của quân đội Mỹ đã “tăng đáng kể tần suất hoạt động” tại Biển Đen nhằm thu thập thông tin tình báo và định vị các cơ sở vật chất của Nga, qua đó hậu thuẫn các đợt tấn công của Ukraine. (AFP)

*NATO lo ngại khả năng ông Biden rút khỏi cuộc đua tổng thống Mỹ: Theo CNN ngày 1/7, các đồng minh NATO của Washington lo ngại việc Đảng Dân chủ thay thế ông Joe Biden bằng một ứng cử viên khác trong cuộc đua vào Nhà Trắng sẽ làm suy giảm sự ổn định ở các nước phương Tây.

Một bài xã luận của tờ New York Times ngày 28/6 cho rằng ông Biden nên tạm dừng chiến dịch tranh cử tổng thống của mình sau màn thể hiện “kém cỏi” trong cuộc tranh luận đầu tiên, để nhường chỗ cho một ứng cử viên mới của Đảng Dân chủ. Trong khi đó, ông Biden và đội ngũ tranh cử thừa nhận đương kim Tổng thống đã có màn thể hiện không như mong đợi tại cuộc tranh luận đầu tiên, nhưng họ đảm bảo với công chúng rằng sẽ không chấm dứt nỗ lực tái tranh cử.

Hai ông Donald Trump và Joe Biden dự kiến sẽ tham gia vòng tranh luận thứ hai vào ngày 10/9 tới. (CNN)