Tống Liên Anh: Khám phá thế giới để tìm ra chính mình

Linh Lan
Dịch sách và dịch chuyển là hai hoạt động tưởng chừng như không liên quan, thậm chí đối ngược nhau về mặt tính chất. Tuy nhiên, theo góc nhìn của dịch giả Tống Liên Anh, chúng lại là những hành trình hàm dưỡng lẫn nhau, để qua đó con người không ngừng khám phá tri thức, sống một cuộc đời phong phú về trải nghiệm và giàu có về tinh thần.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tống Liên Anh trong chuyến trải nghiệm, khám phá cực Bắc của nước Mỹ. (Ảnh: NVCC)
Tống Liên Anh trong chuyến trải nghiệm, khám phá cực Bắc của nước Mỹ. (Ảnh: NVCC)

Dịch sách - Hành trình tĩnh lặng

Cơ duyên nào đưa chị tới với việc dịch sách và điều gì khiến chị thấy việc dịch sách thách thức nhất cũng như thú vị nhất?

Tôi sinh ra và lớn lên ở một huyện miền núi, thư phòng khổng lồ của tôi là bầu trời, mặt đất, là những đêm mùa Hè lấp lánh sao giăng; cuốn sách khổng lồ của tôi chính là những vần thơ và câu chuyện kể trong ký ức của bố. Khi bắt đầu biết đọc, tôi say mê tất cả những gì có chữ xung quanh mình.

Đối với tôi việc dịch sách là một hình thức đọc rất sâu để đi đến tận cùng một tác phẩm, chỉ khác là việc đọc giờ đây không phải để phục vụ cho riêng mình mà còn phục vụ cho hàng ngàn, hàng vạn độc giả.

Điều đó buộc tôi từ một người đọc theo lối “thụ hưởng” thành một người đọc có trách nhiệm hơn, cam kết và bền bỉ hơn với tác phẩm. Cũng là một cuộc phiêu lưu đầy xúc cảm trong thế giới của những con chữ, nhưng dịch sách là cuộc phiêu lưu trong tĩnh lặng mà bạn thường phải đi một mình và phải chấp nhận đối mặt với nỗi cô đơn.

Mark Twain có câu nói rất hay về ngôn ngữ: “Sự khác nhau giữa từ đúng và từ gần đúng thật sự là một chuyện lớn, đó là sự khác nhau giữa ánh chớp và con đom đóm”.

Dịch thuật là công việc nhiều thách thức vì nó không chỉ đòi hỏi sự thông thạo về ngôn ngữ, mà còn cần người dịch có chiều sâu tri thức cũng như sự nhạy cảm và kết nối với tác phẩm. Quá trình tinh chỉnh thường đòi hỏi nhiều thời gian và “đau đớn” nhất. Có khi, tôi phải mất đến một vài tuần loay hoay tìm cách dịch một từ, một thuật ngữ mà vẫn không ưng ý. Có những đoạn tôi tiếp tục dịch lại khi sách tái bản lần một, lần hai… mà vẫn không hài lòng.

Cuốn gần đây nhất tôi dịch trên đường đi công tác dọc Tây Bắc, Tây Nguyên và miền Trung. Mỗi ngày, tôi đều đặt đồng hồ dậy từ 4h sáng để có hai tiếng cho việc dịch trước khi đi hàng trăm cây số đến các bản làng.

Chính trải nghiệm này giúp tôi trui rèn sự kiên định, nhẫn nại và nuôi dưỡng động lực học tập không ngừng để vượt qua những giới hạn của bản thân.

Khám phá thế giới để tìm ra chính mình
Tống Liên Anh tại sự kiện ra mắt sách "Học tập suốt đời".

Dịch chuyển - Hành trình sống động

Như chị chia sẻ, việc dịch sách đòi hỏi sự tĩnh lặng, tập trung cao độ và tương đối cô đơn. Tuy nhiên, chị lại là người dịch chuyển rất nhiều và chị cũng vừa kể về hành trình “vừa đi vừa dịch” cuốn sách gần đây nhất của mình. Điều gì khiến chị yêu thích việc dịch chuyển và nó có mối liên hệ thế nào đối với việc đọc sách và dịch sách?

Tôi thấy bản thân mình giống như một dòng sông mà sự sống nuôi dưỡng trong lòng hay tất cả những trù phú vun đắp đôi bờ đều có được nhờ vào việc khơi thông dòng chảy. Với tôi, dịch chuyển, không chỉ là việc đi xa, là sự thay đổi vị trí trên bản đồ địa lý, mà còn là cách để hòa mình và tương tác một cách sống động, trực diện nhất với tri thức cũng như vẻ đẹp của tự nhiên, văn hoá, xã hội, con người…

Tôi biết ơn công việc cho mình cơ hội được “chảy” mãi ra biển lớn. Tới giờ tôi đã đi được gần 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Năm 2023 là một năm vô cùng đặc biệt, tôi đã có những trải nghiệm không thể quên khi đặt chân tới bốn châu lục và hai lần đi dọc đất nước. Đây là những chuyến đi phá vỡ tất cả những giới hạn về mặt thể lực, về khung nhận thức và niềm tin chật hẹp mà tôi đã đặt ra cho mình.

Sách “Học tập suốt đời” của tác giả Peter Hollins do Tống Liên Anh và Lê Anh Thư dịch được tái bản hai lần sau một tháng chính thức phát hành. Cuốn sách được độc giả của VTV đề cử vào top 10 cuốn sách không nên bỏ.

Thông qua những chuyến đi, tôi có thể sờ, chạm, ngửi, cầm, nắm, ngắm nhìn, thấu hiểu và kiểm nghiệm… những điều trong sách. Tôi tin rằng một người đã từng đọc sách, dịch sách về Israel thì khi chạm tay lên bức tường than khóc ở miền đất thánh chắc chắn sẽ có sự rung cảm mãnh liệt khác hẳn với lữ khách chỉ ghé chơi mảnh đất này. Cũng như vậy, một người từng say đắm những tác phẩm của Jack London sẽ vỡ oà xúc cảm khi sống giữa đêm trăng hoang dã nơi cực Bắc của nước Mỹ, nhìn thứ ánh sáng nguyên sơ ấy hắt lên những dòng sông, mặt hồ đã đóng băng được bao bọc bởi rừng cây tuyết trắng im lìm.

Đôi khi, những khoảnh khắc đẹp nhất trong đời là giây phút ta nhìn thấy những gì mình từng đọc và tưởng tượng suốt thời ấu thơ hiện ra ngay trước mắt, hay khi những giấc mơ hoang đường nhất của tuổi trẻ chợt gần gũi đến mức có thể sờ, nắm được. Đó chính là hạnh phúc không có gì so sánh được của một người đọc sách, dịch sách và trải nghiệm, ngụp lặn thật sâu trong đời sống này.

Tống Liên Anh trong chuyến thăm lớp học xoá mù chữ  tại bản Phồng, tỉnh Nghệ An. (Ảnh: NVCC)
Tống Liên Anh trong chuyến thăm lớp học xoá mù chữ tại bản Phồng, tỉnh Nghệ An. (Ảnh: NVCC)

Sự phiêu lưu và cuộc sống mong ước

Theo chị, việc đọc sách, dịch sách và dịch chuyển có ý nghĩa như thế nào đối với hành trình học tập của mỗi cá nhân, giúp họ “tìm ra chính mình” và sống một cuộc đời mình mong ước?

Trong cuốn sách Học tập suốt đời của Peter Hollins có một câu mà tôi rất thích: “Khu vực bao la chưa được khám phá bởi kinh nghiệm của con người, tồn tại bên ngoài giới hạn chật hẹp của những trường học chính quy, chính là địa hạt quan trọng nhất của giáo dục”.

Đọc sách chính là nền tảng của tự học, bước khởi đầu của hành trình học tập suốt đời. Dịch sách, tiến thêm một bước nữa, chính là một cách đọc và “tường thuật”, chia sẻ lại những thứ mình đọc cho rất nhiều người. Nhưng chỉ dừng lại ở đó thì chưa đủ. Không ngừng trải nghiệm và nhúng mình thật sâu trong những trải nghiệm ấy chính là cách kết nối tri thức khổng lồ từ việc đọc, việc dịch với đời sống thực tế.

Vì vậy, với tôi việc đọc sách, dịch sách và dịch chuyển là những hành trình tiếp nối, đan quyện, bồi đắp, hàm dưỡng lẫn nhau. Trên hành trình đó, mỗi chúng ta sẽ khám phá thế giới bên ngoài và bên trong mình một cách sâu sắc, đủ đầy và trọn vẹn nhất.

Chị Tống Liên Anh là chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục người lớn và học tập suốt đời. Chị tốt nghiệp loại xuất sắc Chương trình Thạc sĩ Giáo dục, trường Đại học Monash theo Học bổng toàn phần của Chính phủ Australia và hai lần vinh dự được UNESCO trao tặng Học bổng học tập suốt đời.

Chị là chuyên gia/cố vấn của các tổ chức như UNESCO, DVV International, SEAMEO CELLL... Trong 10 năm công tác tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, chị phụ trách các Đề án, chương trình thúc đẩy học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập tại Việt Nam.

Tống Liên Anh là tác giả, diễn giả của hàng trăm bài báo, chương trình truyền hình, talkshow khuyến đọc, khuyến học tại Việt Nam. Chị là dịch giả của một số cuốn sách best-seller như: Vùng lợi nhuận (2009), Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (2010), Tiếp thị trực tuyến trong kỷ nguyên số (2011), Cục ị ở đâu (2020) và Học tập suốt đời (2023).

Gen Z 'vươn mình' ra thế giới

Gen Z 'vươn mình' ra thế giới

Nhờ tư duy mở và tinh thần tự lập, dám nghĩ dám làm, thế hệ Gen Z dễ dàng vượt qua được các khuôn khổ ...

Khám phá Điện Biên lịch sử

Khám phá Điện Biên lịch sử

Những ngày đầu năm chúng tôi đến Điên Biên - mảnh đất hội tụ tinh hoa của vùng Tây Bắc với thiên nhiên hùng vĩ, ...

Nét đẹp ẩm thực rất riêng ở Cao nguyên đá Hà Giang

Nét đẹp ẩm thực rất riêng ở Cao nguyên đá Hà Giang

Những món ăn mang phong vị núi rừng là tinh hoa ẩm thực của cộng đồng 19 dân tộc ở Hà Giang, mỗi dân tộc ...

Nét hấp dẫn đặc biệt của ẩm thực Làng cổ Đường Lâm

Nét hấp dẫn đặc biệt của ẩm thực Làng cổ Đường Lâm

Tại Diễn đàn Du lịch ASEAN – ATF 2024, sản phẩm du lịch trải nghiệm ẩm thực truyền thống Bắc Bộ - Làng cổ Đường ...

Nhớ về bầu trời xanh ngắt ở Rome

Nhớ về bầu trời xanh ngắt ở Rome

Trong hai năm qua, dù đi nhiều nơi, trải nghiệm nhiều điểm đến, nhưng với tôi, Rome vẫn để lại cho tôi ấn tượng sâu ...

(thực hiện)

Xem nhiều

Đọc thêm

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Báo chí Đông Nam Á đã dành nhiều lời khen về màn ra mắt của Nguyễn Xuân Son với tuyển Việt Nam ở ASEAN Cup 2024.
Miss Charm 2024: Đại diện Việt Nam đoạt Á hậu 2, ấn tượng với màn trả lời phỏng vấn

Miss Charm 2024: Đại diện Việt Nam đoạt Á hậu 2, ấn tượng với màn trả lời phỏng vấn

Đại diện Việt Nam Quỳnh Nga giành ngôi vị Á hậu 2 tại Chung kết Miss Charm 2024 - Hoa hậu Sắc đẹp quốc tế.
Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Một nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản đã công bố phát hiện ra một chất trong cây hương nhu có tác dụng ức chế sự phát triển của virus corona.
Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Ngày 22/12, tại vùng Mugla, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã xảy ra vụ rơi trực thăng cứu thương khiến 4 người thiệt mạng.
Sao Việt: Hoa hậu Ý Nhi khoe nhan sắc ngọt ngào, Nhã Phương 'biến hình'

Sao Việt: Hoa hậu Ý Nhi khoe nhan sắc ngọt ngào, Nhã Phương 'biến hình'

Sao Việt hôm nay: Diệp Lâm Anh lạ lẫm với kiểu tóc tém, Đan Trường lưu diễn cùng vợ cũ ở Phần Lan, Việt Hoa đăng ảnh xinh đẹp, nhẹ ...
Việt Nam lọt top 40 quốc gia đẹp nhất thế giới, nổi bật với đồ ăn ngon

Việt Nam lọt top 40 quốc gia đẹp nhất thế giới, nổi bật với đồ ăn ngon

Danh sách mới công bố của tạp chí Mỹ US News & World Report cho thấy, Việt Nam là một trong 40 quốc gia đẹp nhất thế giới năm 2024.
Indonesia ưu tiên đón du khách nước ngoài

Indonesia ưu tiên đón du khách nước ngoài

Indonesia đặt mục tiêu đạt 1,08 tỷ lượt khách du lịch nội địa năm 2025, thấp hơn so với mục tiêu năm 2023 và 2024.
Nhà tù Hỏa Lò: Một địa chỉ đỏ của Thủ đô Hà Nội

Nhà tù Hỏa Lò: Một địa chỉ đỏ của Thủ đô Hà Nội

Nhà tù Hỏa Lò, nơi từng giam giữ các chiến sĩ cách mạng giờ đây truyền cảm hứng sâu sắc về giá trị của tự do và hòa bình.
Top 10 điểm đến du lịch được ‘truy tìm’ nhiều nhất trên Google

Top 10 điểm đến du lịch được ‘truy tìm’ nhiều nhất trên Google

Trong danh sách 10 điểm đến du lịch được tìm kiếm nhiều nhất trên Google năm 2024, châu Âu chiếm phần lớn với 6 đại diện, châu Phi 3 địa điểm.
Khám phá chợ miền Tây 'chồm hổm' độc, lạ ở Hậu Giang

Khám phá chợ miền Tây 'chồm hổm' độc, lạ ở Hậu Giang

Nổi tiếng là ‘khu chợ OCD’ nhất Việt Nam, những quầy hàng ở chợ ‘chổm hổm’ (Hậu Giang) được bố trí đều tăm tắp với màu sắc rực rỡ từ các loại nông sản.
Du lịch Việt Nam: Top 5 thành phố ‘hút’ du khách nước ngoài dịp Tết Dương lịch 2025

Du lịch Việt Nam: Top 5 thành phố ‘hút’ du khách nước ngoài dịp Tết Dương lịch 2025

TP. Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Đà Nẵng, Hà Nội và Nha Trang là 5 điểm đến hấp dẫn du khách quốc tế trong dịp Tết Dương lịch 2025.
Nhà nghiên cứu 104 tuổi và cuốn sách giải A Giải thưởng Sách quốc gia năm 2024

Nhà nghiên cứu 104 tuổi và cuốn sách giải A Giải thưởng Sách quốc gia năm 2024

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư tự ví cuốn sách của mình như một tập cẩm nang khi muốn tìm kiếm một vấn đề gì liên quan đến TP. Hồ Chí Minh...
Ra mắt sách về Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân

Ra mắt sách về Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân

Cuốn sách 'Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân' được viết rõ ràng, khoa học, khúc chiết, giản dị và xúc động, không chỉ phù hợp với độc giả trẻ.
Cá kho làng Vũ Đại - Đặc sản nức tiếng gần xa của Hà Nam

Cá kho làng Vũ Đại - Đặc sản nức tiếng gần xa của Hà Nam

Xuất phát từ vùng quê dân dã, qua công đoạn chế biến cầu kỳ, cá kho làng Vũ Đại (Hà Nam) có hương vị đặc trưng, thơm mà không tanh, ngậy mà không béo.
Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam: Khán giả Việt hào hứng với phim chuyển thể từ truyện tranh

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam: Khán giả Việt hào hứng với phim chuyển thể từ truyện tranh

Hai bộ phim của Nhật Bản là ‘Đi karaoke đi’ và ‘Haikyuu!! Trận chiến bãi phế liệu’ được khán giả đón nhận nhiệt tình khi chiếu tại Việt Nam.
Wigilia: Truyền thống ăn 12 món đêm Giáng sinh của Ba Lan

Wigilia: Truyền thống ăn 12 món đêm Giáng sinh của Ba Lan

Wigilia, đêm Giáng sinh truyền thống của người Ba Lan, không chỉ là một bữa tiệc gia đình mà còn là biểu tượng văn hóa nhiều ý nghĩa.
Cuộc cách mạng kiến trúc của Việt Nam: Không gian nhỏ, tác động lớn

Cuộc cách mạng kiến trúc của Việt Nam: Không gian nhỏ, tác động lớn

Theo Tiến sĩ Rachel Jahja từ Đại học RMIT Việt Nam, kiến trúc quy mô nhỏ ở Việt Nam là sự đối thoại sâu sắc giữa không gian, môi trường và di sản văn hóa.
Ký ức lịch sử tôn vinh những hy sinh của thế hệ đi trước

Ký ức lịch sử tôn vinh những hy sinh của thế hệ đi trước

Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20' tổ chức sự kiện 'Ký ức và niềm tin' nhân dịp Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt ...
Lễ hội Mừng lúa mới - phong tục lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên

Lễ hội Mừng lúa mới - phong tục lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên

Sáng 15/12, tại Làng truyền thống dân tộc K’Ho, thôn Klong Trao 1 (xã Gung Ré, huyện Di Linh, Lâm Đồng) đã diễn ra Lễ Mừng lúa mới của dân tộc K'ho S'Rê.
Bảo tồn và phát huy giá trị độc đáo của múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội

Bảo tồn và phát huy giá trị độc đáo của múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nghệ thuật múa cổ truyền đã hòa quyện vào dòng chảy văn hóa của Thăng Long - Hà Nội, tạo nên mạch nguồn văn hóa đặc trưng.
Vịnh Hạ Long là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với bạn bè, đối tác quốc tế

Vịnh Hạ Long là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với bạn bè, đối tác quốc tế

Vịnh Hạ Long đã đóng góp vào sự phát triển của Quảng Ninh, góp phần quan trọng đưa du lịch trở thành một trụ cột phát triển kinh tế của tỉnh.
Tỉnh Quảng Bình có thêm 3 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tỉnh Quảng Bình có thêm 3 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng vừa ký quyết định công nhận 3 di sản của Quảng Bình là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO vinh danh: Nhân thêm niềm vui di sản

Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO vinh danh: Nhân thêm niềm vui di sản

Được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại, Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam mang lại dấu ấn mới...
Phiên bản di động