Tổng thống Joe Biden sẽ gia tăng ưu tiên với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương?

Đồng minh thân cận trước tiên

Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin của Mỹ sẽ có chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị mới vào tuần tới, với điểm đến là Nhật Bản và Hàn Quốc. Hai chuyến thăm cho thấy, chính quyền của Tổng thống Joe Biden bắt đầu thúc đẩy quan hệ với các liên minh cốt lõi của Washington ở châu Á.

Hai bộ trưởng của Mỹ sẽ tham dự các cuộc họp 2+2 với Bộ trưởng Ngoại giao Motegi Toshimitsu và Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi ở thủ đô Kyoto, sau đó là với Bộ trưởng Ngoại giao Chung Eui-yong và Bộ trưởng Quốc phòng Suh Wook tại thủ đô Seoul.

Trong cuộc thảo luận về các ưu tiên đối với chính sách đối ngoại của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, Ngoại trưởng Blinken gọi Nhật Bản và Hàn Quốc là "hai đồng minh quan trọng nhất của chúng ta" và nhắc lại cam kết của Washington đối với các liên minh cốt lõi, bao gồm cả với NATO.

Ngoài ra, theo thông tin từ Lầu Năm Góc, Bộ trưởng Austin sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Ấn Độ Rajnath Singh và các quan chức cấp cao khác của nước này để thảo luận về việc làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác quốc phòng chủ chốt giữa Washington và New Delhi.

Đồng thời, người đứng đầu Lầu Năm Góc sẽ tới thăm trụ sở Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ tại Hawaii.

“Không nhượng bộ” với Trung Quốc?

Sau chuyến công du Nhật Bản và Hàn Quốc, dự kiến ngày 18/3, tại Anchorage, Alaska - nơi được mô tả là điểm dừng chân trên chuyến bay trở về Mỹ - Ngoại trưởng Blinken cùng với Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan sẽ gặp gỡ Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì - người định hướng chính sách đối ngoại của nước này và Ủy viên Quốc vụ, Ngoại trưởng Vương Nghị.

Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với những người đồng cấp giữa hai bên kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden lên nắm quyền.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết: “Điều quan trọng đối với chúng tôi là cuộc gặp đầu tiên của chính quyền với các quan chức Trung Quốc được tổ chức trên đất Mỹ, và diễn ra sau khi chúng tôi đã gặp gỡ và tham khảo ý kiến chặt chẽ với các đối tác và đồng minh ở cả châu Á và châu Âu”.

Nói về cuộc họp sắp tới ở Alaska với các quan chức Trung Quốc, Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh rằng: "Đây không phải là một cuộc đối thoại chiến lược. Chúng tôi chưa có ý định có những cam kết tiếp theo vào thời điểm này”.

Thay vào đó, cuộc gặp sẽ là "một cơ hội quan trọng để trình bày thẳng thắn về nhiều lo ngại của chúng tôi đối với các hành xử và động thái của Bắc Kinh đang thách thức an ninh, sự thịnh vượng và các giá trị của Mỹ, cũng như các đồng minh và đối tác của chúng tôi", Ngoại trưởng Blinken cho biết.

Theo người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ, Washington có kế hoạch tìm kiếm các cơ hội hợp tác, nhưng cũng sẽ không né tránh nói về sự cạnh tranh với Trung Quốc và bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp và người lao động Mỹ.

Ngoại trưởng Mỹ đã tuyên bố trước Ủy ban Hạ viện rằng, Washington sẽ không nhượng bộ Bắc Kinh trong cuộc gặp sắp tới.

Khẳng định trọng tâm chiến lược

Chuyến đi của hai Bộ trưởng tới châu Á vào tuần tới là sự tiếp nối các nỗ lực tại hội nghị thượng đỉnh ngày 12/3 của Tổng thống Joe Biden với các nhà lãnh đạo Nhật Bản, Ấn Độ và Australia - các thành viên của Bộ tứ.

Vào tháng trước, Ngoại trưởng Blinken đã có buổi điện đàm với những người đồng cấp trong Bộ tứ, đề cập các thách thức toàn cầu như đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và cuộc khủng hoảng Myanmar.

Bốn nước tái khẳng định sự ủng hộ lẫn nhau đối với "vai trò trung tâm của ASEAN" và nhắc lại cam kết "thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở".

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Austin đang thực hiện việc đánh giá về hoạt động của quân đội Mỹ trên toàn cầu, để có thể đảm bảo rằng các chính sách quốc phòng phù hợp với chính sách đối ngoại và các ưu tiên an ninh quốc gia của Washington.

Việc này có thể sẽ dẫn đến việc điều chỉnh chính sách nhằm tập trung nhiều hơn vào khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Trong Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia tạm thời được công bố vào tuần trước, Tổng thống Joe Biden đã nêu rõ: "Lợi ích quốc gia quan trọng của Washington gắn liền với mối quan hệ sâu sắc với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, châu Âu và Tây Bán cầu".

Chương trình nghị sự được nêu trong bản Hướng dẫn tạm thời sẽ cho phép Mỹ cùng với các đồng minh đối phó với một Trung Quốc "ngày càng quyết đoán".

Chuỗi các cuộc gặp trực tiếp cấp cao được lên kế hoạch sớm trong nhiệm kỳ của giới chức cấp cao Mỹ báo hiệu chính sách đối ngoại của Washington dưới thời Tổng thống Joe Biden sẽ gia tăng ưu tiên đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt trong bối cảnh Washington đang coi Bắc Kinh là "đối thủ cạnh tranh duy nhất có khả năng kết hợp sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ để tạo ra thách thức lâu dài đối với hệ thống quốc tế ổn định và cởi mở".