Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1: Xã hội hóa dưới 'bàn tay' quản lý Nhà nước?

TS. Hoàng Ngọc Vinh
Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp – Bộ GD&ĐT
TGVN. Mấy ngày nay nổi lên câu chuyện số đầu sách giáo khoa và sách bổ trợ cho học sinh lớp 1 đã được một số trường giới thiệu cho học sinh và phụ huynh mua cho con em mình. Chuyện chẳng có gì đáng bàn nếu bộ sách này gồm những đầu sách theo yêu cầu tối thiểu phục vụ cho đổi mới chương trinh của ngành.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa
Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra
xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
TS. Hoàng Ngọc Vinh. (Ảnh: NVCC)

Nhưng sự thật kèm theo bộ sách giáo khoa (SGK) được quy định thì có đến trên 20 đầu sách khác dưới cái tên như “sách bổ trợ” khiến cho rất nhiều phụ huynh hoang mang, không biết lựa chọn những đầu sách nào khi nhà trường "giới thiệu". Thực tế trên 800.000 đồng là số tiền rất lớn đối với nhiều gia đình, chưa kể các chi tiêu khác cho trẻ vào đầu năm học và dịch Covid-19 khiến nhiều gia đình lao đao. Do đó, xã hội bức xúc là điều đương nhiên.

Một số nhà quản lý giáo dục lo ngại về sự quá tải của học sinh khi thầy cô yêu cầu phải học nhiều từ các sách tham khảo và như vậy đi ngược lại chủ trương đổi mới chương trình và SGK mà toàn ngành mất rất nhiều công sức để xây dựng. Nguyên nhân hiện tượng này do đâu?

Nguyên nhân hàng đầu theo tôi là công tác xã hội hóa biên soạn SGK cho một chương trình thiếu sự kiểm soát của Nhà nước, cũng như những định hướng đối với toàn xã hội về yêu cầu, chất lượng SGK và những quy định mà các cơ quan quản lý giáo dục địa phương cho đến trường học phải tuân thủ. Trong bối cảnh phân cấp quản lý giáo dục, trách nhiệm của địa phương rất lớn trong việc lựa chọn SGK nên việc kiểm soát này chính quyền địa phương các quận, huyện phải nhận thức rất rõ.

Một số địa phương, cơ quan quản lý các trường tiểu học cấp huyện dường như rất “lơ mơ” về nghiệp vụ quản lý, có thể vô tình đã để cho doanh nghiệp xuất bản lợi dụng cài cắm vào trong các thông báo marketing cho họ. Đây là điều tuyệt đối không nên vì cơ quan hành chính giáo dục không được can thiệp vào hoạt động doanh nghiệp như vậy để đảm bảo tính khách quan của một cơ quan quản lý Nhà nước.

Việc quảng bá danh mục sách tham khảo hay sách bổ trợ do Hiệu trưởng và giáo viên giới thiệu cho học sinh và phụ huynh dưới bất kỳ hình thức nào cũng thể hiện sự "gợi ý" hoặc "ép buộc" cha mẹ học sinh phải mua mà họ không rõ nhu cầu thực ra sao.

xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
Sách lớp 1 theo danh mục của nhà trường. (Nguồn: Dân trí)

Các nhà xuất bản thì tìm mọi cách để bán hết sản phẩm của mình nhưng cũng không mấy quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của các nhóm học sinh khác nhau cũng như mục tiêu đổi mới chương trình và SGK, miễn là có lợi nhuận. Những học sinh khá giỏi có thể cần dùng thêm sách tham khảo khác, còn những học sinh bất lợi về sức khỏe hay khả năng nhận thức thì cũng cần các loại sách phù hợp. Nhưng về số đông hầu hết sách tham khảo hay sách bổ trợ cha mẹ học sinh thích thì mua và nhà trường cần nghiêm cấm việc quảng bá danh mục sách như hiện nay. Bộ GD&ĐT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương thanh tra các cơ sở giáo dục có hiện tượng tiếp tay cho một số nhà xuát bản đưa sách không phải sách giáo khoa vào bán trong các trường tiểu học.

Đổi mới chương trình và SGK là một cố gắng rất lớn của Chính phủ, Bộ GD&ĐT cùng các địa phương để hiện thực hóa mục tiêu giáo dục phổ thông, một trong các yêu cầu là không được gây quá tải cho học sinh. Nếu hiện tượng trên không chấm dứt ngay lập tức thì nhà trường và phòng GD&ĐT đi ngược lại chính sách đổi mới của ngành.

Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm ở một số quốc gia để đưa các tài liệu tham khảo hướng dẫn cha mẹ, giáo viên và cán bộ quản lý lên mạng Internet bởi hiệu quả mang lại đối với đổi mới chương trình và SGK sẽ rất lớn.

Xã hội hóa huy động nguồn lực biên soạn SGK là một chủ trương đúng nhưng cần nằm trong khuôn khổ của luật pháp và cần lấy học sinh làm trung tâm vì lợi ích lâu dài của trẻ. Điều này không thể không có bàn tay quản lý của Nhà nước.

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TGVN. Chia sẻ với báo TG&VN trước lùm xùm về bộ sách giáo khoa lớp 1 mới, chuyên gia giáo dục, TS. Vũ Thu Hương ...

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

TGVN. Trước thông tin có nhiều "mập mờ" trong bộ sách giáo khoa lớp 1, ngay lập tức, Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) ...

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

TGVN. Trong công văn gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) yêu cầu chấn chỉnh thực ...

Đọc thêm

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

Trung Quốc khởi xướng dự án thí điểm nguồn nước tại Lào, cho phép khoảng 2.000 cư dân địa phương có thể tiếp cận với nước uống an toàn.
Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Các nhà hoạt động trên khắp thế giới đang thúc đẩy các phong trào tích cực, truyền cảm hứng cho giới trẻ khắp thế giới.
Dự kiến tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không?

Dự kiến tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không?

Cho tôi hỏi nếu tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không? – Độc giả Thanh Hằng
Thái Lan sử dụng sà lan thu gom rác chạy bằng năng lượng Mặt trời trên sông Chao Phraya

Thái Lan sử dụng sà lan thu gom rác chạy bằng năng lượng Mặt trời trên sông Chao Phraya

Một sà lan thu gom rác chạy bằng năng lượng Mặt trời bắt đầu được đưa vào hoạt động trên sông Chao Phraya, đoạn chảy qua Bangkok, Thái Lan.
Loại xe ô tô nào phải trang bị bình chữa cháy trên xe?

Loại xe ô tô nào phải trang bị bình chữa cháy trên xe?

Cho tôi hỏi theo quy định hiện nay thì loại xe ô tô nào phải trang bị bình chữa cháy trên xe? - Độc giả Thiên Vân
Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại

Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại

Baoquocte.vn. Ngày 27/3, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo khoa học với chủ đề 'Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại'.
Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Về mặt lý thuyết, các loại thuốc trị liệu miễn dịch có thể tiêm được có thể được tạo ra, nhưng trọng lực ngăn cản chúng kết tinh một cách chính xác. Một công ty ...
Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Là thực phẩm đơn giản và được yêu thích nhất trên toàn thế giới, nhưng trứng lại được cảnh báo không nên ăn cùng những thực phẩm này.
7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

Xã hội ngày càng có sự thừa nhận về tầm quan trọng của sức khoẻ tinh thần, những vấn đề cảm xúc, tâm lý đã thực sự được quan tâm.
Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Việc thưởng thức món ăn dát vàng lộng lẫy hay đồ uống lấp lánh những vảy vàng xa xỉ liệu tác động như thế nào với sức khoẻ?
Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Cúm là một bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp do virus. Các biến chứng của cúm có thể dẫn đến nhập viện và đôi khi thậm chí tử vong.
Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Các chuyên gia y tế đề nghị cấm thuốc lá điện tử vì có hại cho sức khỏe. Bệnh lý liên quan tới sản phẩm này đang có xu hướng gia tăng.
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN 29/3
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT 29/3. dự đoán XSMT
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 6. SXMB 29/3
XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3 - SXMN 28/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 28/3/2024. XSMN thứ 5. xổ số hôm nay 28/3. Kết quả xổ số ngày 28 tháng 3.
XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3 - SXMB 28/3. Trực tiếp xổ số miền Bắc 28/3/2024. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 5. xổ số hôm nay 28/3.
Phiên bản di động