Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1: Xã hội hóa dưới 'bàn tay' quản lý Nhà nước?

TS. Hoàng Ngọc Vinh
Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp – Bộ GD&ĐT
TGVN. Mấy ngày nay nổi lên câu chuyện số đầu sách giáo khoa và sách bổ trợ cho học sinh lớp 1 đã được một số trường giới thiệu cho học sinh và phụ huynh mua cho con em mình. Chuyện chẳng có gì đáng bàn nếu bộ sách này gồm những đầu sách theo yêu cầu tối thiểu phục vụ cho đổi mới chương trinh của ngành.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa
Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra
xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
TS. Hoàng Ngọc Vinh. (Ảnh: NVCC)

Nhưng sự thật kèm theo bộ sách giáo khoa (SGK) được quy định thì có đến trên 20 đầu sách khác dưới cái tên như “sách bổ trợ” khiến cho rất nhiều phụ huynh hoang mang, không biết lựa chọn những đầu sách nào khi nhà trường "giới thiệu". Thực tế trên 800.000 đồng là số tiền rất lớn đối với nhiều gia đình, chưa kể các chi tiêu khác cho trẻ vào đầu năm học và dịch Covid-19 khiến nhiều gia đình lao đao. Do đó, xã hội bức xúc là điều đương nhiên.

Một số nhà quản lý giáo dục lo ngại về sự quá tải của học sinh khi thầy cô yêu cầu phải học nhiều từ các sách tham khảo và như vậy đi ngược lại chủ trương đổi mới chương trình và SGK mà toàn ngành mất rất nhiều công sức để xây dựng. Nguyên nhân hiện tượng này do đâu?

Nguyên nhân hàng đầu theo tôi là công tác xã hội hóa biên soạn SGK cho một chương trình thiếu sự kiểm soát của Nhà nước, cũng như những định hướng đối với toàn xã hội về yêu cầu, chất lượng SGK và những quy định mà các cơ quan quản lý giáo dục địa phương cho đến trường học phải tuân thủ. Trong bối cảnh phân cấp quản lý giáo dục, trách nhiệm của địa phương rất lớn trong việc lựa chọn SGK nên việc kiểm soát này chính quyền địa phương các quận, huyện phải nhận thức rất rõ.

Một số địa phương, cơ quan quản lý các trường tiểu học cấp huyện dường như rất “lơ mơ” về nghiệp vụ quản lý, có thể vô tình đã để cho doanh nghiệp xuất bản lợi dụng cài cắm vào trong các thông báo marketing cho họ. Đây là điều tuyệt đối không nên vì cơ quan hành chính giáo dục không được can thiệp vào hoạt động doanh nghiệp như vậy để đảm bảo tính khách quan của một cơ quan quản lý Nhà nước.

Việc quảng bá danh mục sách tham khảo hay sách bổ trợ do Hiệu trưởng và giáo viên giới thiệu cho học sinh và phụ huynh dưới bất kỳ hình thức nào cũng thể hiện sự "gợi ý" hoặc "ép buộc" cha mẹ học sinh phải mua mà họ không rõ nhu cầu thực ra sao.

xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
Sách lớp 1 theo danh mục của nhà trường. (Nguồn: Dân trí)

Các nhà xuất bản thì tìm mọi cách để bán hết sản phẩm của mình nhưng cũng không mấy quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của các nhóm học sinh khác nhau cũng như mục tiêu đổi mới chương trình và SGK, miễn là có lợi nhuận. Những học sinh khá giỏi có thể cần dùng thêm sách tham khảo khác, còn những học sinh bất lợi về sức khỏe hay khả năng nhận thức thì cũng cần các loại sách phù hợp. Nhưng về số đông hầu hết sách tham khảo hay sách bổ trợ cha mẹ học sinh thích thì mua và nhà trường cần nghiêm cấm việc quảng bá danh mục sách như hiện nay. Bộ GD&ĐT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương thanh tra các cơ sở giáo dục có hiện tượng tiếp tay cho một số nhà xuát bản đưa sách không phải sách giáo khoa vào bán trong các trường tiểu học.

Đổi mới chương trình và SGK là một cố gắng rất lớn của Chính phủ, Bộ GD&ĐT cùng các địa phương để hiện thực hóa mục tiêu giáo dục phổ thông, một trong các yêu cầu là không được gây quá tải cho học sinh. Nếu hiện tượng trên không chấm dứt ngay lập tức thì nhà trường và phòng GD&ĐT đi ngược lại chính sách đổi mới của ngành.

Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm ở một số quốc gia để đưa các tài liệu tham khảo hướng dẫn cha mẹ, giáo viên và cán bộ quản lý lên mạng Internet bởi hiệu quả mang lại đối với đổi mới chương trình và SGK sẽ rất lớn.

Xã hội hóa huy động nguồn lực biên soạn SGK là một chủ trương đúng nhưng cần nằm trong khuôn khổ của luật pháp và cần lấy học sinh làm trung tâm vì lợi ích lâu dài của trẻ. Điều này không thể không có bàn tay quản lý của Nhà nước.

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TGVN. Chia sẻ với báo TG&VN trước lùm xùm về bộ sách giáo khoa lớp 1 mới, chuyên gia giáo dục, TS. Vũ Thu Hương ...

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

TGVN. Trước thông tin có nhiều "mập mờ" trong bộ sách giáo khoa lớp 1, ngay lập tức, Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) ...

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

TGVN. Trong công văn gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) yêu cầu chấn chỉnh thực ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Thầy trò đội tuyển Việt Nam sẽ có đợt tập huấn 10 ngày tại Hàn Quốc với 3 trận đá tập nhằm kiểm tra, đánh giá lực lượng và hoàn ...
MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

Hãng xe Trung Quốc MG dự kiến sẽ trình làng một mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ hoàn toàn mới mang tên MG QS vào cuối năm 2025.
Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Đôi dòng chia sẻ về quan hệ hữu nghị Việt Nam-Bulgaria nhân dịp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân sắp thăm chính thức Việt Nam.
Nhận định trận đấu AFC Bournemouth vs Brighton, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu AFC Bournemouth vs Brighton, 22h00 ngày 23/11 - Vòng 12 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số AFC Bournemouth vs Brighton tại vòng 12 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 22h00 ngày 23/11.
Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc chúc mừng Việt Nam trúng cử UNCITRAL

Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc chúc mừng Việt Nam trúng cử UNCITRAL

Đại sứ Đặng Hoàng Giang khẳng định Việt Nam ủng hộ các sáng kiến của Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm? Hệ thống dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh ...
Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Tăng cường hợp tác quốc tế về phổ biến kiến thức khoa học hướng tới tăng trưởng xanh
Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Số liệu của APCO cho thấy, Australia tạo ra nhiều rác thải nhựa bình quân đầu người hơn mọi quốc gia khác trên thế giới, ngoại trừ Singapore.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Dưới đây là bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe áp dụng từ ngày 1/1/2025.
Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Một cơn bão mạnh đổ bộ vào Bờ Tây nước Mỹ, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, gây mất điện trên diện rộng, làm gián đoạn giao thông nghiêm trọng.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non năm nay có chủ đề là ‘Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp và hành động vì tương lai của các em'.
Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, tác động của việc trẻ sơ sinh bị thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến tương lai của thế hệ sau này.
Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Ước tính, khoảng 500.000 người ở Hà Nội bị đái tháo đường và 1,5 triệu người mắc tiền đái tháo đường.
'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

Có những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên hạn chế sử dụng như nước ngọt có ga, cà phê có đường.
Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt Đề án 'Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN'.
Phiên bản di động