Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1: Xã hội hóa dưới 'bàn tay' quản lý Nhà nước?

TS. Hoàng Ngọc Vinh
Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp – Bộ GD&ĐT
TGVN. Mấy ngày nay nổi lên câu chuyện số đầu sách giáo khoa và sách bổ trợ cho học sinh lớp 1 đã được một số trường giới thiệu cho học sinh và phụ huynh mua cho con em mình. Chuyện chẳng có gì đáng bàn nếu bộ sách này gồm những đầu sách theo yêu cầu tối thiểu phục vụ cho đổi mới chương trinh của ngành.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa
Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra
xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
TS. Hoàng Ngọc Vinh. (Ảnh: NVCC)

Nhưng sự thật kèm theo bộ sách giáo khoa (SGK) được quy định thì có đến trên 20 đầu sách khác dưới cái tên như “sách bổ trợ” khiến cho rất nhiều phụ huynh hoang mang, không biết lựa chọn những đầu sách nào khi nhà trường "giới thiệu". Thực tế trên 800.000 đồng là số tiền rất lớn đối với nhiều gia đình, chưa kể các chi tiêu khác cho trẻ vào đầu năm học và dịch Covid-19 khiến nhiều gia đình lao đao. Do đó, xã hội bức xúc là điều đương nhiên.

Một số nhà quản lý giáo dục lo ngại về sự quá tải của học sinh khi thầy cô yêu cầu phải học nhiều từ các sách tham khảo và như vậy đi ngược lại chủ trương đổi mới chương trình và SGK mà toàn ngành mất rất nhiều công sức để xây dựng. Nguyên nhân hiện tượng này do đâu?

Nguyên nhân hàng đầu theo tôi là công tác xã hội hóa biên soạn SGK cho một chương trình thiếu sự kiểm soát của Nhà nước, cũng như những định hướng đối với toàn xã hội về yêu cầu, chất lượng SGK và những quy định mà các cơ quan quản lý giáo dục địa phương cho đến trường học phải tuân thủ. Trong bối cảnh phân cấp quản lý giáo dục, trách nhiệm của địa phương rất lớn trong việc lựa chọn SGK nên việc kiểm soát này chính quyền địa phương các quận, huyện phải nhận thức rất rõ.

Một số địa phương, cơ quan quản lý các trường tiểu học cấp huyện dường như rất “lơ mơ” về nghiệp vụ quản lý, có thể vô tình đã để cho doanh nghiệp xuất bản lợi dụng cài cắm vào trong các thông báo marketing cho họ. Đây là điều tuyệt đối không nên vì cơ quan hành chính giáo dục không được can thiệp vào hoạt động doanh nghiệp như vậy để đảm bảo tính khách quan của một cơ quan quản lý Nhà nước.

Việc quảng bá danh mục sách tham khảo hay sách bổ trợ do Hiệu trưởng và giáo viên giới thiệu cho học sinh và phụ huynh dưới bất kỳ hình thức nào cũng thể hiện sự "gợi ý" hoặc "ép buộc" cha mẹ học sinh phải mua mà họ không rõ nhu cầu thực ra sao.

xa hoi hoa duoi ban tay quan ly nha nuoc
Sách lớp 1 theo danh mục của nhà trường. (Nguồn: Dân trí)

Các nhà xuất bản thì tìm mọi cách để bán hết sản phẩm của mình nhưng cũng không mấy quan tâm đến nhu cầu, lợi ích của các nhóm học sinh khác nhau cũng như mục tiêu đổi mới chương trình và SGK, miễn là có lợi nhuận. Những học sinh khá giỏi có thể cần dùng thêm sách tham khảo khác, còn những học sinh bất lợi về sức khỏe hay khả năng nhận thức thì cũng cần các loại sách phù hợp. Nhưng về số đông hầu hết sách tham khảo hay sách bổ trợ cha mẹ học sinh thích thì mua và nhà trường cần nghiêm cấm việc quảng bá danh mục sách như hiện nay. Bộ GD&ĐT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương thanh tra các cơ sở giáo dục có hiện tượng tiếp tay cho một số nhà xuát bản đưa sách không phải sách giáo khoa vào bán trong các trường tiểu học.

Đổi mới chương trình và SGK là một cố gắng rất lớn của Chính phủ, Bộ GD&ĐT cùng các địa phương để hiện thực hóa mục tiêu giáo dục phổ thông, một trong các yêu cầu là không được gây quá tải cho học sinh. Nếu hiện tượng trên không chấm dứt ngay lập tức thì nhà trường và phòng GD&ĐT đi ngược lại chính sách đổi mới của ngành.

Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm ở một số quốc gia để đưa các tài liệu tham khảo hướng dẫn cha mẹ, giáo viên và cán bộ quản lý lên mạng Internet bởi hiệu quả mang lại đối với đổi mới chương trình và SGK sẽ rất lớn.

Xã hội hóa huy động nguồn lực biên soạn SGK là một chủ trương đúng nhưng cần nằm trong khuôn khổ của luật pháp và cần lấy học sinh làm trung tâm vì lợi ích lâu dài của trẻ. Điều này không thể không có bàn tay quản lý của Nhà nước.

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

TGVN. Chia sẻ với báo TG&VN trước lùm xùm về bộ sách giáo khoa lớp 1 mới, chuyên gia giáo dục, TS. Vũ Thu Hương ...

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

TGVN. Trước thông tin có nhiều "mập mờ" trong bộ sách giáo khoa lớp 1, ngay lập tức, Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) ...

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

Học sinh và phụ huynh đón đợi gì trong năm học mới?

TGVN. Trong công văn gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) yêu cầu chấn chỉnh thực ...

Xem nhiều

Đọc thêm

C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

Sự kiện diễn ra vào ngày 20/12 có sự tham dự và chia sẻ của các diễn giả đã và đang công tác tại Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, ...
Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thông qua Triển lãm Quốc phòng, người dân có thêm hiểu biết về nền công nghiệp quốc phòng quốc gia, tin tưởng vào sức mạnh của Quân đội.
Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 144.000 - 145.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, 'điểm rơi' của Bitcoin là năm 2025?
Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024 (19 – 23/12/2024), duy nhất mô hình Trung Nguyên E-Coffee – Cộng đồng 3 nền văn minh cà ...
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Quân đội nhân dân Việt Nam gồm những quân chủng nào?

Quân đội nhân dân Việt Nam gồm những quân chủng nào?

Quân đội nhân dân Việt Nam bao gồm bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương; các quân khu, quân chủng, bộ đội biên phòng, quân đoàn, binh chủng...
Thêm đối tượng được hỗ trợ mức đóng BHYT từ ngày 1/7/2025

Thêm đối tượng được hỗ trợ mức đóng BHYT từ ngày 1/7/2025

Từ ngày 1/7/2025 sẽ bổ sung thêm nhiều đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng BHYT.
Dự báo áp thấp nhiệt đới: Trên vùng biển phía Nam khu vực Nam Biển Đông, gió giật cấp 8, sóng cao 3-5m

Dự báo áp thấp nhiệt đới: Trên vùng biển phía Nam khu vực Nam Biển Đông, gió giật cấp 8, sóng cao 3-5m

Sáng nay (ngày 21/12), một vùng áp thấp trên vùng biển phía Nam của khu vực Nam Biển Đông đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới.
Biến đổi khí hậu, khô cằn, hạn hán khiến 1,8 triệu người Kenya cần hỗ trợ nhân đạo

Biến đổi khí hậu, khô cằn, hạn hán khiến 1,8 triệu người Kenya cần hỗ trợ nhân đạo

Số trường hợp cần hỗ trợ nhân đạo tại Kenya lên tới 1,8 triệu người vào tháng 12, so với 1 triệu người ở tháng 7, đặc biệt là 23 vùng khô cằn.
Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao ‘Nhà đồng đội’ tại Cà Mau

Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao ‘Nhà đồng đội’ tại Cà Mau

Ngôi 'Nhà đồng đội' có diện tích 90m2, sau hơn 2 tháng thi công được hoàn thành được Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân bàn giao.
Những người giàu nhất thế giới - Những tỷ phú hàng đầu 2024

Những người giàu nhất thế giới - Những tỷ phú hàng đầu 2024

Theo danh sách tỷ phú của CEOWORLD Magazine, tính đến ngày 17/12/2024, Elon Musk là người giàu nhất thế giới, tiếp theo là Jeff Bezos và Larry Ellison
Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Một nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản đã công bố phát hiện ra một chất trong cây hương nhu có tác dụng ức chế sự phát triển của virus corona.
Tránh xa 3 món ăn này để có làn da đẹp như Song Hye Kyo

Tránh xa 3 món ăn này để có làn da đẹp như Song Hye Kyo

Ở tuổi 43, Song Hye Kyo vẫn được mệnh danh là 'quốc bảo nhan sắc' xứ Hàn.
6 loại đồ uống giải độc làm sạch phổi hiệu quả

6 loại đồ uống giải độc làm sạch phổi hiệu quả

Nước chanh ấm, trà gừng mật ong, trà xanh hay giấm táo... hỗ trợ loại bỏ các độc tố, làm sạch phổi giữa bối cảnh ô nhiễm môi trường.
Hàn Quốc báo động tình trạng thừa cân, béo phì

Hàn Quốc báo động tình trạng thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì là vấn đề đáng báo động ở Hàn Quốc khi ngày càng trở thành nguyên nhân gây tử vong cũng như mắc các bệnh nguy hiểm.
Hỗ trợ các nạn nhân vụ cháy quán cà phê trên đường Phạm Văn Đồng, TP. Hà Nội

Hỗ trợ các nạn nhân vụ cháy quán cà phê trên đường Phạm Văn Đồng, TP. Hà Nội

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội trích Quỹ Cứu trợ để hỗ trợ 5 triệu đồng/người tử vong, 3 triệu đồng/người bị thương trong vụ cháy.
Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Chuyên gia da liễu Kseniya Kobets khuyên dùng dưỡng ẩm dạng gel với làn da mụn, nhiều dầu và dạng kem đặc cho da khô nẻ.
Phiên bản di động