Tròn 6 năm ngày ký thỏa thuận hạt nhân Iran: Tan rồi khó hợp

Lưu Huỳnh
Toan tính về lợi ích và thiếu vắng sự nhượng bộ của Mỹ lẫn Iran khiến kết quả về đối thoại thỏa thuận hạt nhân Iran tưởng rất gần, mà vẫn còn xa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Ngày 14/7 đánh dấu 6 năm kể từ khi thỏa thuận hạt nhân Iran, hay còn gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), được ký kết. Trong hơn nửa thập niên, văn bản này đã chứng kiến nhiều thăng trầm - từ việc Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận năm 2017, nỗ lực cứu vãn của châu Âu, Tehran khởi động lại chương trình hạt nhân, tới hành trình trở lại bàn đàm phán tại Vienna của Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden và Iran dưới thời Tổng thống Hassan Rouhani.

Có lẽ, số “6” không phải là con số may mắn với JCPOA: Sau 6 năm, những gì thỏa thuận này đạt được là không nhiều. Tương tự, sau 6 vòng đối thoại tại Vienna về JCPOA, Mỹ và Iran vẫn chưa thể tìm kiếm sự đồng thuận cuối cùng, trong khi triển vọng về lần gặp gỡ thứ 7 lại chưa rõ ràng.

(7.13) Cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Iran Hassan Rouhani đều tích cực thúc đẩy đối thoại JCPOA, song toan tính lợi ích và thiếu sự nhượng bộ vẫn là rào cản lớn. (Nguồn: Getty Images)
Cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Iran Hassan Rouhani đều tích cực thúc đẩy đối thoại JCPOA, song toan tính lợi ích và thiếu sự nhượng bộ vẫn là rào cản lớn. (Nguồn: Getty Images)

Tuy nhiên, Tehran vẫn duy trì thái độ lạc quan. Ngày 12/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh khẳng định rằng việc hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran đang “dần tới hồi kết”. Thừa nhận rằng còn đó vấn đề chưa được giải quyết, song quan chức này nhấn mạnh đây chỉ là phần nhỏ so với những điều khoản đã được các bên nhất trí.

Song ông cũng đánh giá hành trình tiếp theo là không dễ dàng và mong “các bên còn lại có thể đưa ra lựa chọn, xây dựng thỏa thuận có lợi cho tất cả”. Cụ thể hơn, ông Khatibzadeh khẳng định nếu Mỹ dỡ bỏ cấm vận, Iran sẽ thực hiện các nghĩa vụ ngay khi thỏa thuận cuối cùng được triển khai.

Trong khi đó, Washington lại thận trọng hơn về kết quả của đối thoại. Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price khẳng định nước này sẽ không áp hạn chót cho vòng đối thoại thứ 7 và quyền quyết định giờ nằm ở Tehran. Song ông nhấn mạnh, mọi tiến triển về chương trình hạt nhân của Iran sẽ tác động lớn tới quyết định cuối cùng của chính quyền Mỹ với JCPOA.

Các phát biểu trên cho thấy cả Mỹ và Iran đang rơi vào thế “hai con dê qua cầu”.

Một mặt, cả Washington và Tehran đều muốn sớm nối lại JCPOA.

Với nhà lãnh đạo Hassan Rouhani, một thỏa thuận dỡ bỏ cấm vận kinh tế dai dẳng, thay đổi tương tác giữa Tehran và phương Tây, mở ra tương lai mới cho Iran là di sản giúp ông tách mình khỏi người tiền nhiệm Mahmoud Ahmadinejad, hay thậm chí là Tổng thống kế nhiệm Ebrahim Raisi.

Ở bên kia, ông chủ Nhà Trắng đứng trước cơ hội để hoàn thành lời hứa đưa Mỹ trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran. Đặc biệt, chính quyền Tổng thống Joe Biden cho rằng JCPOA sẽ là tiền đề xây dựng cho một thỏa thuận mới với điều khoản chặt chẽ hơn nhằm kiểm soát chương trình hạt nhân Iran.

Tuy nhiên, cả Mỹ và Iran đều nhận định đối thoại Vienna cần đạt kết quả trước khi Tehran có Tổng thống mới vào tháng 8. Bởi lẽ, ngay cả khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh khẳng định chính quyền kế nhiệm sẽ cam kết thực hiện JCPOA, chẳng có gì đảm bảo ông Raisi, chính trị gia bảo thủ có thái độ cứng rắn với Mỹ, sẽ thúc đẩy tiến trình đàm phán thỏa thuận này.

Mặt khác, cả hai duy trì lập trường cứng rắn, quyết không nhượng bộ lợi ích trên bàn đàm phán.

Iran muốn Mỹ dỡ bỏ trừng phạt trước khi thực hiện nghĩa vụ với chương trình hạt nhân. Washington lại yêu cầu Tehran tuân thủ thỏa thuận và tiến hành đánh giá trước khi hủy cấm vận. Mỹ và Iran đều cho rằng chủ động yêu cầu nối lại đối thoại là dấu hiệu của sự nhượng bộ. Do đó, cả hai liên tục đẩy trách nhiệm cho nhau, bởi không ai muốn là người lên tiếng trước.

Điều này khiến đối thoại về JCPOA tại Vienna, dù đã qua 6 vòng, vẫn chưa đạt điều mong muốn. 6 năm sau ngày ký kết, tầm nhìn về thỏa thuận lịch sử, thay đổi cục diện trong quan hệ giữa Tehran và phương Tây, đem lại cái kết “có lợi cho tất cả” vẫn dang dở.

Rất gần, rất xa là vậy.

Vụ làm giàu uranium kim loại: Iran trấn an, nói vì mục đích hòa bình, Mỹ tỏ nguyện vọng

Vụ làm giàu uranium kim loại: Iran trấn an, nói vì mục đích hòa bình, Mỹ tỏ nguyện vọng

Ngày 7/7, Bộ Ngoại giao Iran đã trấn an dư luận quốc tế rằng, Tehran làm giàu uranium kim loại lên mức tinh khiết 20% ...

Giữa những lạc quan về đàm phán hạt nhân Iran, Tehran tạt gáo nước lạnh

Giữa những lạc quan về đàm phán hạt nhân Iran, Tehran tạt gáo nước lạnh

Ngày 6/7, Iran đã thông báo cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) về các kế hoạch sản xuất uranium được làm ...

Đọc thêm

Nhật thực toàn phần giúp chúng ta đo lường lịch sử cổ đại như thế nào?

Nhật thực toàn phần giúp chúng ta đo lường lịch sử cổ đại như thế nào?

Nhật thực toàn phần xảy ra theo một lịch trình đáng tin cậy mà chúng ta có thể tính toán trước từ lâu.
Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều thị trường sẽ biến động thế nào?
Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Kết quả bầu cử cho thấy nước Nga sẽ không có xáo trộn lớn về mặt chính sách, đường hướng phát triển đất nước Nga trong thời gian tới.
Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Hãy chọn một lá bài tarot dưới đây để khám phá xem những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu là gì nhé!
Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Có phải từ năm 2025, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT sẽ có những thay đổi lớn khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật ...
Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024 sẽ diễn ra từ 20h30-21h30, thứ Bảy, ngày 23/3.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động