Trước phản ánh về sách Tiếng Việt lớp 1 'có vấn đề', Tổng chủ biên lên tiếng

TGVN. Trước phản ánh về sách Tiếng Việt mới lớp 1 bộ Cánh Diều 'có nhiều vấn đề', GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, nếu chờ đợi, phụ huynh sẽ sớm thấy hiệu quả của sách. Việc tiếp nhận phản hồi và xem xét điều chỉnh là cần thiết, nhưng không thể đẽo cày giữa đường, ai nói gì cũng nghe.

truoc phan anh ve sach tieng viet lop 1 co van de tong chu bien len tieng

Nhiều phụ huynh phản ánh sách Tiếng Việt lớp 1, bộ Cánh Diều còn tồn tại nhiều vấn đề. (Nguồn: VNE)

“Dạy trẻ thói xấu”, thật không?

Trên nhiều diễn đàn, nội dung và hình ảnh sách Tiếng Việt 1 của bộ Cánh Diều được chia sẻ rộng rãi mấy ngày qua. Nhiều người tranh cãi việc sách sử dụng truyện ngụ ngôn, phỏng dịch không phù hợp. Một số câu chuyện ngụ ngôn trong sách Tiếng Việt lớp l, bộ Cánh Diều, đang bị phụ huynh nhận xét "khó đọc, dạy trẻ thói lười biếng, lừa lọc".

Cụ thể, đọc bài 88 là bài Hai con ngựa, nói về ngựa tía biếng nhác còn ngựa ô chăm chỉ. Khi thấy ngựa ô "làm hùng hục", ngựa tía nói: "Chủ mà giục em làm, em sẽ trốn". Bài đọc này bị phản ứng, cho rằng dạy học sinh lớp 1 thói xấu lười biếng.

Ngoài ra, sách Tiếng Việt 1 Cánh Diều cũng bị phàn nàn về việc dùng quá nhiều từ địa phương như "chả", "má" và cách đặt câu không theo đúng ngữ pháp. Trong bài 47, sách viết: "Quế có bà ở quê. Khi bà ra phố, cả nhà có quà. Quà là rổ khế, rổ mơ, cá rô, cá quả. Có khi là cô gà ri".

Nhiều phụ huynh chỉ ra, phần tập đọc này lủng củng, "rổ mơ" là quả hay rau mơ, đặc biệt là cụm "Có khi là cô gà ri" không theo chuẩn cú pháp chủ ngữ, vị ngữ. Đa số cho rằng ngay cả khi trẻ lớp 1 chưa học câu hoàn chỉnh, người viết sách cũng cần viết đúng để giáo viên và phụ huynh có thể giải thích chính xác, giúp trẻ làm quen với câu đúng ngay từ đầu.

Có phụ huynh cho rằng rất sốc khi xem sách của con. Ngoài chương trình học nặng, từ ngữ, câu chuyện trong sách "vô cùng có vấn đề". Các mẩu chuyện như Cua, cò và đàn cá, Hai con ngựa dạy trẻ "lừa lọc, lười biếng", trong khi trẻ thơ mới học, cần được dạy những điều đúng đắn, dễ hiểu.

Thậm chí, có phụ huynh cho rằng, từ ngữ trong sách không phải từ phổ thông chuẩn mà dùng từ địa phương, nhiều từ vô nghĩa. Ví dụ "con quạ kêu quà quà?". Con ngựa thở "hí hóp". Thay vì nói "không lo gì, không có gì", sách dạy "chả lo gì, chả có gì".

Nhiều phụ huynh mong muốn, ban soạn thảo ghi nhận ý kiến, xem xét chỉnh sửa cho những năm sau, hoặc lưu ý cho giáo viên để dạy bài đó cho phù hợp.

"Làm sao sách giáo khoa lại dạy học sinh lừa lọc được”

Trước phản hồi của phụ huynh, GS. Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, Tổng chủ biên kiêm chủ biên sách Tiếng Việt 1 Cánh Diều, khẳng định nhóm biên soạn đã làm rất kỹ.

Trả lời về băn khoăn của phụ huynh về bộ sách dùng một số từ không thông dụng, GS. Thuyết cho rằng, học sinh chưa biết nhiều chữ, vần nên nhóm tác giả phải vận dụng số chữ ít ỏi các em đã học để tạo thành câu văn hoàn chỉnh, có nghĩa. Ông dẫn chứng, từ "chả", tác giả không thể dùng từ "không" hoặc "chẳng" để diễn đạt ý phủ định của câu vì học sinh chưa học vần "ông", "ăng".

Tương tự, với cụm "nhá cỏ, nhá dưa" bởi các em chưa học vần "ai" để dùng từ "nhai" thay cho "nhá". GS. Nguyễn Minh Thuyết cũng khẳng định, "nhá" và nhiều từ khác trong sách không phải từ địa phương vì nó được giải thích trong Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do GS Hoàng Phê chủ biên.

Do đó, GS. Thuyết khẳng định, thầy cô sẽ giải thích những từ trẻ không hiểu hoặc khó hiểu. Đây là việc mà giáo viên lớp 1 từ trước tới nay đều làm.

GS. Nguyễn Minh Thuyết. (Ảnh: Đình Nam/VGP)

Với bài tập đọc Hai con ngựa, GS. Thuyết giải thích bài này được phỏng theo truyện Ngựa đực và ngựa cái của Lev Tolstoy (nhà văn Nga) do Thúy Toàn dịch, in trong cuốn Kiến và bồ câu. Tác giả chuyển ngựa đực và cái thành ngựa tía và ngựa ô vì học sinh chưa học vần "ưc", "ai", đồng thời chưa muốn nhắc chuyện "đực, cái" với các em.

Trong nguyên tác, ngựa cái xui ngựa đực không đi cày, nếu chủ quật roi thì tung vó đá lại. Ngựa đực nghe lời, sau đó ngựa cái bị chủ đóng vào vai cày. Những chi tiết này được tác giả sửa lại cho nhẹ nhàng nhưng diễn biến chính không đổi.

"Câu chuyện này có ý nghĩa nếu xúi người khác làm bậy thì chính mình sẽ chịu hậu quả, không hề phản giáo dục", GS. Thuyết cho hay.

Tương tự với các bài đọc khác, việc tác giả đổi tên nhân vật và các tình tiết truyện thường là để phù hợp với số lượng chữ học sinh đã biết. GS. Thuyết cho rằng nhiều bài viết chỉ trích sách chỉ nhìn vào một phần thay vì đặt hai phần liền nhau để thấy nội dung tổng quát và thông điệp tích cực.

Cùng với đó, GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, việc hiểu nội dung truyện như nào còn tùy thuộc quan điểm mỗi người. Cụ thể, khi đọc truyện Cua, cò và đàn cá, một số người bảo sách dạy học sinh tính lừa lọc của cò khi nói dối để chén hết đàn cá. Tuy nhiên, theo GS. Thuyết, bài học rút ra từ câu chuyện dân gian này là không nên nhẹ dạ nghe lời của người lạ, dạy trẻ cảnh giác với người xấu.

"Làm sao sách giáo khoa lại dạy học sinh lừa lọc được. Kể cả không có sách hướng dẫn, giáo viên cũng cần giải thích cho học sinh hiểu, đó là nghiệp vụ sư phạm", GS. Thuyết nhấn mạnh.

Còn bài học "Chữ số 4" và ví dụ về "Bốn cái làn" được lan truyền trên mạng xã hội, GS. Thuyết khẳng định sách Cánh Diều không có nội dung này.

Qua đó, GS. Nguyễn Minh Thuyết hy vọng, phụ huynh cần bình tĩnh, đọc kỹ và hiểu nội dung sách. Công việc dạy học sinh lớp 1 trước khi đánh giá, nhất là khi các em chưa được dạy kỹ nhận mặt chữ và số ở mẫu giáo và không có một tuần trước khai giảng để học cách cầm bút, viết nét cơ bản.

Cũng theo GS. Nguyễn Minh Thuyết, cách đây 18 năm, khi bắt đầu thực hiện Chương trình tiểu học năm 2002, sách Tiếng Việt lớp 1 cũng bị chỉ trích, thậm chí không ít ý kiến yêu cầu đình chỉ việc dạy sách đó. Nhưng sau gần 20 năm, nhiều người lại nhận xét sách dễ dạy, nhẹ nhàng, dễ hiểu.

"Tôi tin nếu chờ đợi, phụ huynh sẽ sớm thấy hiệu quả của sách. Việc tiếp nhận phản hồi và xem xét điều chỉnh là cần thiết, nhưng không thể đẽo cày giữa đường, ai nói gì cũng nghe", GS. Nguyễn Minh Thuyết nhắn nhủ.