Văn chương - món ăn tinh thần ngày Tết

Văn chương là hồn cốt của dân tộc, là hơi thở của cuộc sống, đặc biệt là mỗi dịp Tết đến xuân về.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
van chuong mon an tinh than ngay tet Đưa văn chương Việt sang bên kia Thái Bình Dương
van chuong mon an tinh than ngay tet Kinh doanh bằng văn chương

Với truyền thống hiếu học và trọng chữ, yêu văn chương của người Việt thì mỗi dịp Tết đến Xuân về, được tặng thơ, tặng “chữ” là một vinh dự, xem đó như một lời chúc phúc đầu năm mới. Văn chương cũng như những món quà tinh thần con người trao tặng nhau đầu Xuân, thể hiện sự thanh cao và tinh túy, cốt cách của người cho và nhận.

Trong nghìn năm văn hiến của dân tộc, văn chương có vị trí quan trọng. Văn chương đánh giặc góp phần  giữ nước, văn chương làm nên văn hiến góp phần dựng nước. Văn chương là hồn cốt của dân tộc, là hơi thở của cuộc sống, đặc biệt là mỗi dịp Tết đến Xuân về.

van chuong mon an tinh than ngay tet
Có nhiều hình thức thể hiện tinh thần "trọng chữ" của người Việt, chẳng hạn như xin chữ, xin câu đối đầu năm.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trần Trọng Dương: "Văn chương hiển hiện qua từng nét văn hóa cụ thể, từ việc xin chữ, cho chữ, treo hoành phi câu đối, rồi treo tranh Tết. Trong những bức tranh ấy đã có cả thơ lẫn họa "thi trung hữu họa, họa trung hữu thi" rồi. Trong thơ còn có cả những vấn đề về triết lý sống, ước vọng sống của con người muốn gửi gắm qua văn chương. Văn chương cũng được thể hiện qua chữ Nôm, chữ Hán được dán trên cửa hay ở trên ban thờ. Lúc đó nó không chỉ là văn chương nữa mà có cả chất "thiêng" ở trong đó. Nó được dùng để thờ, để con người chiêm bái và ngưỡng vọng với tổ tiên".

Điều đó cũng có nghĩa là từ lâu người Việt đã thực hành văn chương, thực hành nghệ thuật ngay trong đời sống thường nhật. Có nhiều hình thức thể hiện tinh thần "trọng chữ" của người Việt, chẳng hạn như xin chữ, xin câu đối đầu năm. Đem chữ của mình để đối lại lòng người...là cái tâm của người cho chữ và xin chữ. Trong dân gian vẫn thường hay kể chuyện vua Lê Thánh Tông trong đêm 30 Tết đi vi hành và cho chữ trong dân, đặc biệt là những thân phận thấp hèn trong xã hội.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tá Nhì - Viện Nghiên cứu Hán Nôm kể lại: "Một lần, vua đi qua nhà một gia đình làm nghề “dọn vệ sinh” - theo quan niệm cũ nghề này được coi là hèn kém nhất trong thiên hạ. Thấy trong nhà có tiếng khóc, nhà vua mới hỏi thì người phụ nữ thưa: nhà con làm nghề nghèo hèn lắm, kể ra cũng kiếm được bát ăn nhưng xin câu đối về để kể cái nghề của nhà con thì sợ làm xấu hổ đến các cháu. Vua mới hỏi làm nghề gì thì chủ nhà thưa: nhà con làm nghề đi nhặt phân. Vua cho rằng nghề đó là cao quý nên viết cho một câu đối, trong đó câu kết là “Tận thu thiên hạ nhân tâm” tức là thu hết được lòng dạ của mọi người trong thiên hạ".

van chuong mon an tinh than ngay tet
Câu đối Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng sư trụ trì Chùa Trầm (Hà Tây cũ) vào dịp Tết Đinh Hợi 1947: "Kháng chiến tất thắng/Kiến quốc tất thành".

Tiếp nối tinh thần yêu văn chương, suốt 24 năm trên cương vị là Chủ tịch nước, Bác Hồ đã có hơn 20 bài thơ chúc Tết gửi tới quốc dân đồng bào trong thời khắc Giao thừa. Như bài thơ xuân chúc Tết năm Giáp Thìn 1964, bằng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, Bác viết: "Bắc Nam như cội với cành/Anh em ruột thịt, đấu tranh một lòng/Rồi đây thống nhất thành công/Bắc Nam ta lại vui chung một nhà/Mấy lời thân ái nôm na/Vừa là kêu gọi, vừa là mừng Xuân".

Nói như nhà thơ Nguyễn Minh Khiêm (Thanh Hóa) thì lời động viên tinh thần, món quà đầu Xuân năm mới ấy của Người như tiếp thêm sức mạnh cho quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến trường kì: "Được nghe Bác Hồ đọc thơ chúc Tết đã trở thành thông lệ, cứ mỗi xuân về Tết đến chúng tôi lại náo nức đón nhận. Tôi là người sinh ra và lớn lên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cũng là một trong những người đã từng háo hức chờ đón thơ chúc Tết của Bác Hồ, đành rằng hồi ấy tuổi tôi còn rất nhỏ".

Tuy vậy, Tết ngày nay đã có nhiều thay đổi, hương vị Tết bây giờ cũng khác với Tết xưa. Người ta cũng ít làm thơ chúc Tết đầu năm mới, người cho chữ và xin chữ nhiều nhưng không mấy người "thấm" được tinh thần trong từng con chữ. Vị trí của văn chương trong sự tiếp xúc với các loại hình sinh hoạt văn hóa nghệ thuật khác, với nhiều kênh truyền thông cũng bị xê dịch đi phần nào. Rất nhiều người biến chuyện tặng quà Tết để mưu cầu nhiều lợi ích khác thay vì tặng nhau một cuốn sách hay, một tác phẩm văn chương đẹp.

Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo cho rằng: "Văn chương như một thức ăn quý của tâm hồn. Chính vì thế trong sự nghiệp văn chương của chúng tôi bao giờ cũng muốn mang tới cho con người những chia sẻ về vẻ đẹp của con người, của cuộc đời. Và có lẽ tất cả những điều đó làm cho tâm hồn con người ngày càng phong phú hơn, đặc biệt đối với thế hệ chúng tôi là tinh thần yêu nước. Yêu nước không chỉ là bảo vệ Tổ quốc mà còn là xây dựng Tổ quốc".

Từ câu đối vua Lê Thánh Tông tặng dân nghèo cho đến những bài thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời khắc Giao thừa... tất cả đều như những món quà tinh thần, hướng con người đến những điều tốt đẹp. Để biết rằng, mỗi thời đại đi qua, dẫu cuộc sống đã có nhiều thay đổi, nhưng sẽ có những giá trị mãi mãi không bao giờ phôi pha.

van chuong mon an tinh than ngay tet Văn học Hàn Quốc vẫn “lặng lẽ” tại Việt Nam

Văn học Hàn Quốc được tiếp nhận ở Việt Nam vẫn còn trong những bước dạo đầu, chưa thực sự xứng với tầm giao lưu ...

van chuong mon an tinh than ngay tet 10 nhà văn đoạt giải Nobel Văn học gần nhất

Giải thưởng Nobel Văn học 2016 đã thuộc về nhà thơ, nhà văn, huyền thoại âm nhạc nổi tiếng người Mỹ Bob Dylan.

van chuong mon an tinh than ngay tet Viết là lưu đày bản thân

Trong các cuộc trò chuyện, những Việt kiều yêu văn chương thường nhắc đến Linda Lê, một giọng văn lạ trong văn học Pháp, người ...

(theo Phương Thúy/VOV.vn)

Bài viết cùng chủ đề

Xuân Đinh Dậu 2017

Đọc thêm

Giá vàng hôm nay 28/12/2025 bất thường, không chỉ là chuyện phòng ngừa khủng hoảng; 'Cơn sốt' bạc lan rộng giá tăng 170%, đầu tư gì tốt hơn?

Giá vàng hôm nay 28/12/2025 bất thường, không chỉ là chuyện phòng ngừa khủng hoảng; 'Cơn sốt' bạc lan rộng giá tăng 170%, đầu tư gì tốt hơn?

Giá vàng hôm nay 28/12/2025 bất thường, không còn chỉ là câu chuyện phòng ngừa khủng hoảng; 'Cơn sốt' bạc lan rộng, đầu tư gì tốt hơn?
Tướng Thụy Sỹ đánh giá về khả năng tự vệ của quân đội, kêu gọi đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng

Tướng Thụy Sỹ đánh giá về khả năng tự vệ của quân đội, kêu gọi đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng

Tư lệnh các lực lượng vũ trang Thụy Sỹ Thomas Suessli cảnh báo rằng quốc gia trung lập lâu đời này không có khả năng tự vệ trước một cuộc ...
Nhìn lại 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2025

Nhìn lại 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2025

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa công bố 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2025 từ hai hình thức bình ...
Phát huy sức mạnh mềm đối ngoại nhân dân

Phát huy sức mạnh mềm đối ngoại nhân dân

Công tác đối ngoại nhân dân năm 2025 tiếp tục giữ vai trò là một trụ cột đối ngoại quan trọng, hỗ trợ thiết thực cho đối ngoại Đảng và ...
Cuộc họp thường niên lần thứ 34 Đoàn đại biểu biên giới Việt Nam - Lào

Cuộc họp thường niên lần thứ 34 Đoàn đại biểu biên giới Việt Nam - Lào

Từ ngày 25-27/12, tại Thủ đô Vientiane, Lào đã diễn ra Cuộc họp thường niên lần thứ 34 giữa hai Đoàn đại biểu biên giới Việt Nam - Lào.
Tiếp nối ước mơ, gắn kết thế hệ trẻ người Việt tại TP. Tachov

Tiếp nối ước mơ, gắn kết thế hệ trẻ người Việt tại TP. Tachov

Hội Thanh thiếu niên Sinh viên TP. Tachov (Czech) đã tổ chức sự kiện tái thành lập sau một thời gian gián đoạn hoạt động.
Sôi động Lễ hội Bún, Phở 2025: Không gian ẩm thực hấp dẫn tại Ninh Bình

Sôi động Lễ hội Bún, Phở 2025: Không gian ẩm thực hấp dẫn tại Ninh Bình

Ngày 26/12, tại phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình, Lễ hội Bún, Phở 2025 được tổ chức thu hút rất đông người dân, du khách đã đến tham dự và thưởng thức.
Diễn đàn trao đổi chuyên sâu về xu hướng du lịch MICE toàn cầu

Diễn đàn trao đổi chuyên sâu về xu hướng du lịch MICE toàn cầu

Hội nghị thượng đỉnh du lịch kết hợp sự kiện và kinh doanh (MICE) toàn cầu lần thứ ba quy tụ 37 quốc gia thuộc khối BRICS và các nước Nam Bán cầu.
Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Theo Korea Herald, khách du lịch nước ngoài đến đảo Jeju của Hàn Quốc đã tăng mạnh trong năm 2025 nhờ một bộ phim ăn khách trên Netflix.
Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tối 20/12, Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản thế giới diễn ra trang ...
Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Thủ đô Bangkok của Thái Lan là thành phố được khách du lịch quốc tế ghé thăm nhiều nhất thế giới năm 2025.
Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Sử dụng nguyên liệu bản địa, kỹ thuật truyền thống, các đầu bếp tại Ấn Độ, Nepal, Bhutan đang giới thiệu ẩm thực Himalaya theo những cách làm mới.
Rực rỡ những sắc màu văn hoá Việt Nam tại Trung Quốc

Rực rỡ những sắc màu văn hoá Việt Nam tại Trung Quốc

Ngày 21/12 tại thủ đô Bắc Kinh đã diễn ra Ngày Văn hóa Việt Nam tại Trung Quốc.
Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị và những lời chúc an lành

Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị và những lời chúc an lành

Ban nhạc Hy Vọng đã tổ chức chương trình “Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị” tại Phòng hòa nhạc nhỏ của Nhạc viện Hà Nội.
Cuộc triển lãm kể câu chuyện tình bạn vượt biên giới

Cuộc triển lãm kể câu chuyện tình bạn vượt biên giới

Triển lãm nghệ thuật “Tình bạn – Friendship” tại Bảo tàng Mỹ thuật Văn Dương Thành (Hà Nội) quy tụ 5 nghệ sĩ đến từ Việt Nam, Tây Ban Nha, Đức và Mỹ.
Trải nghiệm mới mẻ qua bộ sách 'Một tình bạn'

Trải nghiệm mới mẻ qua bộ sách 'Một tình bạn'

Bộ sách theo chủ đề 'Một tình bạn' mang đến cho độc giả nhỏ tuổi Việt Nam những tác phẩm sách tranh giản dị nhưng sâu sắc.
Vinh danh các thành tựu nghiên cứu văn học Nhật Bản tại Việt Nam

Vinh danh các thành tựu nghiên cứu văn học Nhật Bản tại Việt Nam

Lễ trao giải Cuộc thi Luận văn Nghiên cứu văn học Nhật Bản – Giải thưởng Inoue Yasushi lần thứ 7 sẽ được tổ chức vào ngày 21/12 tại Hà Nội.
Kính vạn hoa – Giai điệu học trò ngân vang ba thập niên

Kính vạn hoa – Giai điệu học trò ngân vang ba thập niên

Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức chương trình tôn vinh bộ sách kinh điển Kính vạn hoa và tri ân các thế hệ bạn đọc đã lớn lên cùng tác phẩm.
Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Tranh dân gian Đông Hồ bền bỉ như chính tinh thần của văn hóa làng Việt, nơi cái đẹp gắn với đạo lý, nghệ thuật gắn với đời sống.
Họa tiết 'truyền kỳ' của người H'Mông

Họa tiết 'truyền kỳ' của người H'Mông

Từ hoa văn trang phục đến họa tiết kiến trúc, người H’Mông đã hình thành một hệ ngôn ngữ tạo hình độc đáo, trong đó cái đẹp không chỉ để chiêm ngưỡng.
Nón làng Chuông: Dáng quê trong từng nếp lá

Nón làng Chuông: Dáng quê trong từng nếp lá

Ở làng Chuông (xã Thanh Oai, Thành phố Hà Nội) những vòng tre, tầng lá và mũi kim vẫn ngày ngày được nâng niu bởi những con người chọn 'ở lại' với nghề.
Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam – Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” được tổ chức tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội phục vụ công chúng.
'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

Khi được tiếp cận bằng tư duy sáng tạo nghiêm túc, nghệ thuật múa rối không chỉ giữ được bản sắc mà còn tìm được tiếng nói chung với công chúng hôm nay.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Ngày 21/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cùng Đoàn công tác đã làm việc và kiểm tra thực địa tại tỉnh Ninh Bình.
Phiên bản di động