 |
| Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng gặp Giáo hoàng Benedict XVI tại Vatican tháng 1/2007. |
Trước đó, hồi tháng 8, phát biểu trong chuyến thăm đầu tiên tới châu Á, tại Hàn Quốc, Giáo hoàng Francis cho biết, Vatican mong muốn thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam trong nỗ lực cải thiện quan hệ với châu Á nói chung. Theo Tòa thánh, chuyến thăm Hàn Quốc cùng các chuyến thăm Sri Lanka và Philippines của Đức Giáo hoàng dự kiến diễn ra vào năm 2015 là bằng chứng cho quyết tâm tăng cường quan hệ giữa Tòa thánh với khu vực này.
Tuyên bố trên là cơ sở cho những đánh giá lạc quan về triển vọng quan hệ song phương giữa Việt Nam và Vatican như các tiêu đề “Việt Nam – Vatican hy vọng vào quan hệ gần gũi hơn”, “Tiến triển trong quan hệ Việt Nam – Vatican”, “Tiếp tục tăng cường quan hệ, tìm kiếm quan hệ đầy đủ”… trên các tờ Catholic News Agency, Catholic Radio, National Catholic Reporter trong hai tuần cuối tháng 9 vừa qua.
Việt Nam là một quốc gia đa tôn giáo và theo ước tính, 95% người dân Việt Nam có đời sống tín ngưỡng và có khoảng 24 triệu người theo các tôn giáo khác nhau (chiếm khoảng 27% dân số). Với số giáo dân khoảng 6 triệu người, Việt Nam là nước có cộng đồng Công giáo lớn thứ hai tại châu Á, chỉ đứng sau Philippines.
Chính sách nhất quán của Nhà nước Việt Nam là tôn trọng và tạo điều kiện thuận lợi để mọi người dân thực hiện quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng; coi trọng chính sách đoàn kết và hòa hợp giữa các tôn giáo, đảm bảo sự bình đẳng, không phân biệt đối xử vì lý do tôn giáo, tín ngưỡng, bảo hộ hoạt động của các tổ chức tôn giáo bằng pháp luật. Quyền tự do tín ngưỡng đã được quy định cụ thể trong Hiến pháp 2013. Trên cơ sở thực tiễn, Nhà nước ban hành Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo quy định chi tiết về hoạt động tôn giáo tại Việt Nam phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt tôn giáo của người dân.
Bên cạnh đó, những nỗ lực của Việt Nam thực hiện “tín ngưỡng tự do, lương giáo đoàn kết” như tuyên bố của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 3/9/1945 đã giành được thiện cảm cũng như sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế nói chung, cộng đồng giáo dân trong nước nói riêng.
Vì thế, mặc dù chưa thiết lập quan hệ ngoại giao, trong thời gian qua, quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican tiến triển tích cực, thể hiện qua các cuộc gặp giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Giáo hoàng Benedict XVI (tháng 1/2007, tháng 12/2009 và tháng 1/2013), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng với Giáo hoàng Francis (tháng 3/2014). Đặc biệt trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Giáo hoàng Benedict XVI, Thủ tướng Vatican Tarcisio Bertone cho rằng “Việt Nam là một hình mẫu về chính sách tôn giáo gắn với sự phát triển của cộng đồng”.
Sau khi Nhóm Công tác Hỗn hợp về quan hệ Việt Nam – Vatican được thành lập vào năm 2009 để bắt đầu cuộc đàm phán thiết lập lại quan hệ ngoại giao, hai bên đã tổ chức được 5 vòng đàm phán vào tháng 2/2009, tháng 6/2010, tháng 2/2012, tháng 6/2012 và tháng 9/2014.
Đặc biệt, tại cuộc họp Vòng thứ hai, Việt Nam và Vatican đã nhất trí việc Giáo hoàng cử Đặc phái viên không thường trú của Vatican tại Việt Nam nhằm thúc đẩy quan hệ giữa Nhà nước Việt Nam và Tòa thánh cũng như quan hệ giữa Tòa thánh và Giáo hội Công giáo Việt Nam.
Đến nay, Đặc phái viên không thường trú của Vatican, Tổng Giám mục Leopoldo Girelli đã thực hiện hơn 40 chuyến thăm mục vụ tại Việt Nam, làm việc với tất cả 26 Giáo phận Công giáo và 63 tỉnh, thành phố ở Việt Nam. Tòa Thánh đã công nhận Việt Nam "đã tạo điều kiện cho các chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam” của Tổng Giám mục Leopoldo Girelli.
Trong Thông cáo chung của Cuộc họp vòng thứ năm Nhóm Công tác hỗn hợp vừa qua, Tòa thánh cũng "ghi nhận sự phát triển trong chính sách tôn giáo của Việt Nam, được phản ánh trong bản Hiến pháp sửa đổi năm 2013”, đồng thời bày tỏ mong muốn cùng Giáo hội Công giáo Việt Nam tham gia vào quá trình phát triển của Việt Nam thông qua các lĩnh vực mà Giáo hội có thế mạnh như y tế, giáo dục, từ thiện, nhân đạo. Hai bên đồng ý sẽ tổ chức cuộc gặp gỡ thứ sáu của Nhóm Công tác hỗn hợp tại Vatican.
Với những tiến triển tích cực như trên, hy vọng chuyến thăm Vatican sắp tới của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng sẽ đưa quan hệ Việt Nam – Vatican vào một giai đoạn phát triển mới.
Nguyễn Kim
