Vụ nổ đường ống Nord Stream: Thụy Điển phát hiện tình tiết mới, manh mối về thủ phạm, Nga còn hy vọng gì?

Thụy Điển nghi ngờ giả thuyết cho rằng, một nhóm độc lập chịu trách nhiệm về vụ tấn công phá hoại đường ống Nord Stream của Nga.

Công tố viên thực hiện cuộc điều tra hình sự của Thụy Điển về vụ nổ đường ống Nord Stream ở vùng đặc quyền kinh tế Thụy Điển cho biết, "kịch bản chính khá rõ ràng" về thủ phạm là một nhóm do nhà nước hậu thuẫn và họ đặt ra mối nghi ngờ cho rằng, một nhóm độc lập chịu trách nhiệm về các vụ nổ.

Ngày 6/4, công tố viên Mats Ljungqvist nói với Reuters rằng, mặc dù về mặt lý thuyết vẫn có thể xảy ra một âm mưu không do nhà nước hậu thuẫn, nhưng loại chất nổ được sử dụng trong các vụ phá hoại đã loại trừ “phần lớn các bên tham gia”.

Theo báo cáo của Liên hợp quốc, ba vụ nổ dưới nước phá hỏng đường ống dẫn khí đốt giữa Nga và Đức ở phía Đông Bắc và Đông Nam của đảo Bornholm, trên Biển Baltic vào ngày 26/9/2022 tương đương với sức mạnh của vài trăm kg chất nổ.

Các nhà điều tra Thụy Điển đã tìm thấy dấu vết của chất nổ trên một số đồ vật mà họ nhưng loại chất nổ nào được sử dụng vẫn chưa được nêu tên.

Các nhà phân tích ước tính, sức công phá của vụ nổ tương đương 400-500kg TNT, hoặc 300-350kg Semtex - một loại chất nổ dẻo đa năng được sử dụng trong nổ mìn thương mại.

Göran Swistek, chuyên gia bảo mật tại Viện Các vấn đề quốc tế và an ninh của Đức, cho biết: “Đó là một lượng lớn chất nổ và không phải là thứ người ta có thể lấy từ một công trường xây dựng hay ở đâu đó”.

Việc ba trong số bốn đường ống Nord Stream bị phá hủy, vốn đã khiến con đường vận chuyển khí đốt của nhà cung cấp Nga phải dừng ngay lập tức tại thời điểm xảy ra vụ nổ, là chủ đề gây nhiều đồn đoán.

Một số giả thuyết tập trung vào cuộc tập trận hải quân do NATO khởi động có tên gọi BALTOPS 22, kéo dài gần 2 tuần (từ 5-17/6) do Mỹ dẫn đầu ở biển Baltic.

Một giả thuyết khác về một tàu chở dầu mang cờ Hy Lạp vận chuyển dầu của Nga đã trôi dạt gần đường ống trong vài ngày.

Công tố viên Ljungqvist cho rằng, vụ việc rõ ràng đã trở thành “đấu trường” mở cho các nỗ lực gây ảnh hưởng khác nhau. Tuy nhiên, “những suy đoán này không ảnh hưởng đến cuộc điều tra đang diễn ra, dựa trên sự thật và các thông tin phân tích, điều tra hiện trường vụ án, cũng như sự hợp tác giữa chính phủ Thụy Điển và các quốc gia khác”, Công tố viên Ljungqvist cho biết.

Một giả thuyết, được đưa ra trong các báo cáo đăng trên tờ New York Times và tuần báo Die Zeit của Đức, cho rằng, vụ tấn công có thể được thực hiện bởi một nhóm 6 người có quan điểm thân Ukraine, nhưng không nhất thiết phải được nhà nước tài trợ, sử dụng du thuyền của Đức, do một công ty Ba Lan thuê.

Chuyên gia Swistek cho biết, các nhà điều tra đã chia sẻ sự hoài nghi của ông rằng, một chiếc du thuyền dài 15 m có thể đã tham gia thực hiện vụ tấn công phá hoại.

“Với lượng chất nổ đó, thật khó để tưởng tượng làm thế nào mà họ có thể chỉ sử dụng một chiếc du thuyền, nhưng điều đó cũng không có nghĩa là chiếc du thuyền không đóng vai trò hỗ trợ nào đó”, vị chuyên gia của Đức chia sẻ.

Vị công tố viên của Thụy Điển nghi ngờ liệu điều tra của ông có mang lại câu trả lời thuyết phục bởi nó vốn tập trung vào việc liệu lợi ích hoặc an ninh quốc gia có bị đe dọa bởi các vụ nổ hay không.

“Chúng tôi đang “lật tung mọi viên đá”, tính đến mọi khả năng và không để lọt bất kỳ trường hợp nào với hy vọng có thể tìm ra người đứng sau vụ việc, nhưng điều đó có thể sẽ gặp nhiều khó khăn trong hoàn cảnh hiện nay”, công tố viên Ljungqvist nói.

Liên quan vụ nổ đường ống Nord Stream, về phía Nga, ngày 6/4, phát biểu trong cuộc họp báo với người đồng cấp Nicaragua Denis Moncada ở thủ đô Moscow, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh sẽ không để các cuộc điều tra vụ nổ Nord Stream chìm xuống.

“Nga nhận thức được khả năng nói dối của phương Tây", Ngoại trưởng Lavrov nói. Ông cũng chỉ trích việc các nước phương Tây trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã không chấp thuận điều tra "không thiên vị" về Nord Stream.

"Các nước phương Tây đã né tránh cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc chỉ để không thông qua nghị quyết kêu gọi một cuộc điều tra vô tư, khách quan, minh bạch về các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào các đường ống dẫn khí đốt Nord Stream. Vì mọi người đều hiểu rằng đây là những cuộc tấn công khủng bố", Hãng thông tấn Anadolu dẫn lời Ngoại trưởng Nga.

Trước đó, Nga kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế do Liên hiệp quốc dẫn đầu về vụ phá hoại đường ống Nord Stream và xác định ai là người chịu trách nhiệm, nhưng yêu cầu này không được Hội đồng Bảo an thông qua. Kết quả bỏ phiếu ngày 27/3 tại HĐBA về dự thảo nghị quyết do Nga đề xuất, nhận được 3 phiếu thuận của hai thành viên thường trực là Nga và Trung Quốc, cùng phiếu của Brazil, 12 nước còn lại bỏ phiếu trắng. Trong khi đó, Dự thảo nghị quyết cần ít nhất 9 phiếu thuận và không có phiếu phủ quyết của 5 thành viên thường trực gồm Nga, Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Anh để được thông qua.