| Đêm Giáng sinh ở Warsaw, Ba Lan. (Ảnh: Thành Châu) |
Tên Wigilia bắt nguồn từ "wieczerza" – một từ tiếng Ba Lan cổ dùng để chỉ bữa tối trang trọng. Theo truyền thống, Wigilia cũng là ngày ăn chay theo lịch Công giáo, với thực đơn 12 món chủ yếu là đồ chay hoặc cá.
Truyền thống Wigilia ở Ba Lan
Trong ngày Wigilia, thực đơn hoàn toàn vắng bóng thịt đỏ, thay vào đó là cá và các món chế biến từ nguồn nguyên liệu theo mùa. Wigilia trong tiếng Anh có nghĩa là "lễ canh thức", đây là bữa tiệc đêm Giáng sinh đậm đà hương vị gia đình và không khí âm cúng. Đây là một sự kiện trang nghiêm, kéo dài hàng giờ.
Bàn ăn Wigilia thường gồm 12 món đặc trưng như súp nấm, cá chép, cá trích, bánh mì lúa mạch đen, pierogi (loại bánh bao nhỏ, gần giống hoành thánh với các loại nhân như khoai tây, bắp cải hoặc nấm), dưa cải muối, gołąbki (cuộn bắp cải nhồi), rượu vodka mật ong và các món tráng miệng như kołaczki (bánh quy Giáng sinh).
Không chỉ mang ý nghĩa ăn mừng, Wigilia còn gắn liền với nhiều phong tục tập quán. Chiếc khăn trải bàn màu trắng biểu tượng cho sự trong sáng và sức khỏe, được dùng trong bàn tiệc Wigilia. Cỏ khô hoặc rơm đặt dưới khăn trải bàn như một cách nhắc nhở về chiếc giường máng cỏ của chúa Jesus. Ngoài ra, trên bàn còn dành sẵn một chỗ trống cho khách bất ngờ hoặc để tưởng nhớ người thân đã khuất. Một số gia đình cũng để nguyên bàn suốt đêm vì người ta tin rằng linh hồn của những thành viên đã khuất có thể đến thăm vào đêm này và có thể muốn thưởng thức một số món ăn yêu thích của họ. Đây là cách thể hiện lòng hiếu khách và tình cảm gắn bó gia đình trong ngày lễ.
| Wigilia - Bữa ăn truyền thống đêm Giáng sinh. (Nguồn: fanex.pl) |
Bữa ăn 12 món trong Wigilia
Số lượng 12 món ăn trên bàn Wigilia tượng trưng cho 12 tông đồ, 12 tháng trong năm và độ dư dả kinh tế. Truyền thống này đã tồn tại lâu đời, dù trước kia số lượng món có thể linh hoạt hơn.
Việc chuẩn bị thực đơn Wigilia rất kỳ công phu. Mặc dù nhiều nhà hàng và cửa hàng cung cấp các sản phẩm chế biến sẵn, người Ba Lan vẫn ưa chuộng tự tay nấu nới theo các công thức gia truyền. Cá trích được dùng kèm táo chua và hành tây; súp nấm hoặc barszcz (đỏ cải đường) là những lựa chọn phổ biến.
Món chính được yêu thích nhất trong Wigilia là cá chép – biểu tượng cho may mắn và thịnh vượng. Nhiều gia đình còn nhết vê cá chép dưới đĩa ăn hoặc giữ trong ví như một cách thu hút may mắn cho năm mới.
| Đêm Giáng sinh ở phố cổ Ba Lan.(Nguồn: Wikipedia) |
Lan tỏa ra thế giới
Những người Ba Lan di cư trong suốt thời kỳ chiến tranh ở cả hai cuộc thế chiến và cuộc đấu tranh giành độc lập kéo dài 2 thế kỷ luôn duy trì các truyền thống tôn giáo và văn hóa ở nước ngoài. Trong đó, cộng đồng người Ba Lan ở Anh đông đảo và nổi bật nhất.
Tại những thành phố như London, Manchester và Birmingham, người ta thường tổ chức Wigilia như một sự kiện quan trọng, thu hút các gia đình đa văn hóa giao lưu và tôn vinh truyền thống. Các gia đình đa văn hóa Anh-Ba Lan kỷ niệm Wigilia vào ngày 24/12 và tận hưởng lễ Giáng sinh truyền thống theo kiểu Anh vào ngày 25/12.