Xung đột Nga-Ukraine và hệ quả với an ninh châu Âu

TS. Hoàng Anh Tuấn
Xung đột Nga-Ukraine rồi cũng sẽ đi đến hồi kết. Như mọi xung đột khác, giao tranh càng kéo dài thì hệ quả an ninh càng lớn và khốc liệt.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Cuộc chiến giữa Nga-Ukraine đã bước sang tuần thứ ba và vẫn diễn ra ác liệt.

Hiện không có nhiều dấu hiệu cho thấy Nga sẽ sớm đình chiến, trong bối cảnh Ukraine vẫn từ chối ba điều kiện mà Tổng thống Putin đưa ra gồm: (i) Ukraine phải công nhận Crimea thuộc Nga; (ii) Ukraine phải thực hiện việc “phi phát xít hóa” và phi quân sự hóa; và (iii) Ukraine phải thực thi chính sách trung lập, tức sẽ không theo đuổi việc tham gia Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tất nhiên, chính quyền Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không thể chấp nhận điều kiện “áp đặt” của Moscow và Kiev khẳng định sẽ “chiến đấu đến cùng”.

Tin thế giới 8/3: Kỳ vọng không thành của Nga; Tổng thống Ukraine tính nhượng bộ về Crimea và Donbass, đòi phương Tây chịu trách nhiệm. (Nguồn: TASS)
Đàm phán Nga-Ukraine đã trải qua ba vòng, song chưa đạt được kết quả đột phá cần thiết. (Nguồn: TASS)

Các kịch bản

Tuy nhiên, cũng như bất kỳ cuộc chiến nào, xung đột Nga-Ukraine rồi cũng sẽ đi đến hồi kết, dù có giải pháp hay không. Về sơ bộ, có thể xảy ra ba kịch bản sau.

Kịch bản thứ nhất diễn ra khi chính quyền của ông Zelensky hoặc chính quyền mới “hậu ông Zelensky” chấp nhận toàn bộ hoặc phần lớn các điều kiện do phía Nga đưa ra để chấm dứt cuộc chiến.

Trong trường hợp này, Ukraine sẽ trung lập và phi quân sự hóa, còn Nga sẽ “giữ” Crimea, cũng như ảnh hưởng tại Donbass.

Kịch bản thứ hai là trong trường hợp không có giải pháp ngoại giao hay chính trị, Nga nhiều khả năng sẽ hỗ trợ các tỉnh khác ở khu vực miền Đông sông Dnieper có đông dân nói tiếng Nga tuyên bố độc lập như Lugansk và Donetsk.

Điều này trên thực tế sẽ chia cắt Ukraine thành hai “quốc gia” Đông và Tây Ukraine. Ở mức độ thấp hơn, Nga có thể tạm “hài lòng" với việc kiểm soát khu Crimea và Donbass.

Thứ ba là “kịch bản Syria”, có thể xảy ra khi chính quyền của Tổng thống Zelensky, với sự hỗ trợ của phương Tây, tiếp tục kháng chiến lâu dài. Điều này có thể biến Ukraine thành một “Syria” của châu Âu, với tác động và gánh nặng về an ninh, người tị nạn cho Liên minh châu Âu (EU) và NATO.

Dù rơi vào kịch bản nào, Nga cũng đạt được mục tiêu làm suy yếu tối đa tiềm năng quân sự và cơ sở vật chất của Ukraine, khiến nước này không thể tạo ra mối đe dọa an ninh với mình.

Dù rơi vào kịch bản nào, Nga cũng đạt được mục tiêu làm suy yếu tối đa tiềm năng quân sự và cơ sở vật chất của Ukraine, khiến nước này không thể tạo ra mối đe dọa an ninh với mình.

Hệ quả với châu Âu

Dù cuộc chiến diễn ra theo kịch bản nào, hệ lụy đối với an ninh châu Âu cũng hết sức nặng nề cả về ngắn và dài hạn.

Đây là những vấn đề mà Mỹ và NATO chưa từng gặp phải kể từ khi tổ chức hiệp ước quân sự hùng mạnh nhất thế giới này ra đời năm 1949.

Thứ nhất, đó là sự tiến thoái lưỡng nan trong việc xử lý “mối đe dọa” an ninh từ Nga.

Một mặt, NATO hiểu rõ Nga là nhân tố không thể thiếu trong bất kỳ cơ chế an ninh nào.

Mặt khác, họ lại tìm cách loại và làm suy yếu Nga trong cơ chế an ninh đó, thể hiện rõ nhất là quyết tâm mở rộng NATO sang phía Đông mà không tham khảo ý kiến của Nga.

Trong khi đó, NATO “rất ngại” và không bao giờ muốn đối đầu với Nga về vũ khí hạt nhân. Vì vậy, khi Nga đặt lực lượng răn đe hạt nhân ở chế độ cảnh báo đặc biệt, NATO buộc phải cẩn trọng và dè chừng khi hỗ trợ quân sự với Ukraine.

Thứ hai, các thành viên châu Âu của NATO giờ đây sẽ sớm đạt mục tiêu tăng ngân sách quốc phòng phòng lên 2% GDP, thậm chí cao hơn, vào năm 2024, theo cam kết của NATO từ năm 2006.

Trước đây, nhiều nước châu Âu đã không thấy mối đe dọa an ninh lớn từ bên ngoài và hoàn toàn “yên tâm” với chiếc ô bảo hộ hạt nhân của Mỹ.

Điều này từng khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump “tức giận” và dọa “không bảo vệ” các nước thành viên NATO nào mà an ninh của chính mình cũng “chẳng buồn lo”.

Khi xung đột Nga-Ukraine xảy ra, Đức đã “nổ phát súng” đầu tiên khi cam kết sẽ tăng ngân sách quốc phòng lên 2% GDP và lập quỹ đặc biệt cho quốc phòng lên tới 100 tỷ USD.

Việc này chắc chắn sẽ được nhiều thành viên châu Âu của NATO hưởng ứng và làm theo.

Tuy nhiên, khi phí quốc phòng phình lên, khoản ngân sách cho y tế, phúc lợi xã hội và phục hồi kinh tế của EU có thể sẽ “teo tóp” lại.

(03.01) Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đưa ra quyết định lịch sử chỉ vài ngày sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra. (Nguồn: DPA)
Chỉ vài ngày sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã có quyết định đi vào lịch sử nước Đức hiện đại.(Nguồn: DPA)

Thứ ba, châu Âu đang phải đối mặt với thảm họa nhân đạo chưa từng có kể từ sau Thế chiến II đến nay.

Chỉ hơn hai tuần sau cuộc chiến, các thành viên EU đã phải tiếp nhận hơn 2 triệu người tị nạn đến từ Ukraine.

Con số này đang tăng lên từng ngày và có thể lên thành 5 triệu trong vòng vài tuần tới nếu chiến sự không có dấu hiệu giảm nhiệt.

Như mọi xung đột khác, giao tranh càng kéo dài thì các hệ quả an ninh càng lớn và khốc liệt, đặc biệt là với người dân thường.

Xung đột Nga-Ukraine: Đối đầu át đối thoại

Xung đột Nga-Ukraine: Đối đầu át đối thoại

Ba vòng đàm phán Nga-Ukraine chưa thể mang lại đột phá, trong khi đối đầu trên thực địa, truyền thông và chính trị giữa Nga ...

Xung đột Nga-Ukraine: Indonesia hối thúc ngừng bắn, Nga cảnh báo đáp trả sâu rộng với phương Tây

Xung đột Nga-Ukraine: Indonesia hối thúc ngừng bắn, Nga cảnh báo đáp trả sâu rộng với phương Tây

Ngày 9/3, Tổng thống Indonesia Joko Widodo (Jokowi) thúc giục Nga và Ukraine thực hiện lệnh ngừng bắn. Theo ông, mọi vấn đề đều có ...

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Xem nhiều

Đọc thêm

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh Việt Nam mong muốn làm sâu sắc và nâng cao hơn nữa hiệu quả quan hệ hợp tác với Cuba trên tất cả ...
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận ...
Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động