| Ban đêm khó ngủ sẽ có cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng. (Nguồn: Pixabay) |
Theo các chuyên gia y học, buổi sáng là thời điểm phản ánh rõ nhất mức độ phục hồi của cơ thể sau một đêm. Những cảm giác rất nhẹ, rất quen khi vừa mở mắt thường không gây đau đớn hay khó chịu rõ rệt, nhưng nếu lặp lại nhiều ngày, đó có thể là dấu hiệu cho thấy nhịp sinh học và quá trình chuyển hóa đang vận hành không tối ưu.
Tiến sĩ Matthew Walker, giáo sư khoa học thần kinh và tâm lý học tại Đại học California, Berkeley, tác giả cuốn sách Why We Sleep, nhận định: "Cơ thể con người được lập trình để tái tạo và tự điều chỉnh trong khi ngủ. Buổi sáng chính là lúc kết quả của quá trình này bộc lộ rõ nhất".
Dậy rất khó dù ngủ đủ giờ
Nhiều người cho rằng, chỉ cần ngủ đủ 7-8 tiếng là cơ thể sẽ tự động tỉnh táo. Tuy nhiên, thực tế không ít người vẫn cảm thấy rất khó thức dậy, đầu óc lơ mơ, cơ thể nặng nề dù không thiếu thời gian ngủ.
Theo Tiến sĩ Walker, điều quan trọng không chỉ nằm ở số giờ ngủ mà còn ở cấu trúc giấc ngủ. Khi giấc ngủ sâu và giấc ngủ REM bị gián đoạn, não bộ không hoàn tất quá trình phục hồi, khiến việc chuyển từ trạng thái nghỉ sang trạng thái tỉnh diễn ra chậm chạp.
Đây là biểu hiện cho thấy nhịp sinh học đang lệch, thường gặp ở người ngủ muộn, tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh vào ban đêm hoặc căng thẳng kéo dài.
Buổi sáng không thấy đói, ăn không ngon
Một cơ thể khỏe mạnh thường có cảm giác đói nhẹ tự nhiên vào buổi sáng, báo hiệu hệ tiêu hóa sẵn sàng hoạt động. Ngược lại, việc không muốn ăn sáng, ăn rất ít hoặc nhanh no có thể phản ánh sự rối loạn nhịp hoạt động của gan và dạ dày.
Tiến sĩ Michael Breus, nhà tâm lý học lâm sàng người Mỹ, chuyên gia về giấc ngủ và nhịp sinh học, cho biết, thói quen ăn tối muộn hoặc ngủ không sâu có thể khiến hệ tiêu hóa vẫn hoạt động kéo dài trong đêm. Khi đó, cơ thể không kịp chuyển sang ca ban ngày, dẫn đến cảm giác chán ăn và ì ạch vào buổi sáng.
Cảm giác nặng người, mệt kéo dài đến gần trưa
Việc buổi sáng mệt mỏi nhưng đến trưa mới tỉnh táo hơn là tình trạng phổ biến ở người làm việc trí óc, ngồi nhiều và ngủ không đều giờ. Theo các chuyên gia, đây không đơn thuần là thiếu năng lượng mà thường liên quan đến quá trình chuyển hóa ban đêm chưa hoàn tất.
Khi cơ thể không loại bỏ hiệu quả các sản phẩm chuyển hóa trong lúc ngủ, cảm giác nặng nề, uể oải sẽ kéo dài sang buổi sáng, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và hiệu suất làm việc.
Miệng đắng nhẹ, khô họng khi vừa thức dậy
Miệng khô hoặc đắng nhẹ vào buổi sáng thường bị bỏ qua vì không gây khó chịu rõ rệt. Tuy nhiên, nếu xuất hiện thường xuyên, đây có thể là tín hiệu cho thấy gan và hệ tiêu hóa đang chịu ảnh hưởng từ giấc ngủ kém chất lượng, thiếu nước hoặc rối loạn nhịp sinh học.
Theo Tiến sĩ Breus, những biểu hiện này thường gặp ở người ngủ muộn, ăn tối sát giờ ngủ hoặc ngủ trong môi trường thiếu độ ẩm, và là dấu hiệu cho thấy cơ thể chưa đạt trạng thái nghỉ ngơi lý tưởng.
Ban ngày buồn ngủ, tối lại tỉnh táo
Một vòng lặp quen thuộc của rối loạn nhịp sinh học là sáng mệt, ban ngày buồn ngủ nhưng đến tối lại khó vào giấc. Khi đồng hồ sinh học bên trong không đồng bộ với chu kỳ sáng - tối tự nhiên, cơ thể sẽ tỉnh sai giờ, ngủ sai lúc.
Các chuyên gia cho rằng, buổi sáng chính là thời điểm những rối loạn này biểu hiện rõ nhất, thông qua cảm giác uể oải, thiếu tỉnh táo và khó khởi động ngày mới.
Lắng nghe cơ thể từ khoảnh khắc bắt đầu ngày mới
Theo Tiến sĩ Matthew Walker, chăm sóc sức khỏe không nên bắt đầu từ lúc cơ thể phát tín hiệu đau, mà từ việc quan sát những thay đổi nhỏ nhất trong sinh hoạt hằng ngày. "Nếu buổi sáng liên tục cho cảm giác mệt mỏi, đó là lời nhắc rằng, cơ thể đang cần được điều chỉnh", ông nhấn mạnh.
Việc chú ý đến cảm giác khi vừa thức dậy giúp mỗi người kịp thời điều chỉnh giờ ngủ, chế độ ăn tối, mức độ vận động và tiếp xúc ánh sáng, từ đó ngăn các vấn đề sức khỏe tiến xa hơn. Buổi sáng, vì thế, không chỉ là khởi đầu của một ngày, mà còn là thước đo quan trọng của sức khỏe tổng thể.