Theo diễn biến cuộc bầu cử này, Đảng cánh hữu Likud của ông đang kẹt trong một cuộc đua sít sao với Liên minh trung hữu Xanh – Trắng, vốn đã giành được nhiều sự ủng hộ trong những tháng vừa qua. Tuy nhiên, cơ hội vẫn còn đó với các chính đảng khác, nhất là nếu họ quyết định thành lập một liên minh cầm quyền.
| Cuộc đua tới ghế Thủ tướng Israel đang ngày càng gay cấn. (Nguồn: EPA) |
Dưới đây là những chính trị gia được coi là chủ chốt trong cuộc chạy đua sắp tới.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu – Chiến đấu để tồn tại
Nếu mốn lần nữa chiến thắng trong cuộc bầu cử lần này, ông Netanyahu sẽ chắc chắn thay thế ông David Ben-Gurion trở thành Thủ tướng cầm quyền lâu nhất tại quốc gia Trung Đông. Ông đã nắm quyền trong ba nhiệm kỳ liên tiếp kể từ năm 2009 và đã dẫn dắt quốc gia này trong giai đoạn 1996 – 1999.
Chủ tịch đảng Likud đã xây dựng hình ảnh của mình như một chính trị gia khôn khéo và là ứng cử viên duy nhất xứng đáng có thể đảm bảo an ninh và “dẫn đường chỉ lối” cho chính sách đối ngoại quốc gia.
| Đương kim Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sắp bước vào cuộc bầu cử khó khăn nhất trong sự nghiệp chính trị. (Nguồn: Reuters) |
Khi tại nhiệm và trong quá trình tranh cử, ông luôn mô tả Israel là quốc gia phải đối mặt với hàng loạt nguy cơ từ bên ngoài, bao gồm Iran, phong trào Hồi giáo Shia Hezbollah từ Lebanon và lực lượng Hồi giáo Palestine Hamas, hiện đang nắm giữ dải Gaza.
Ông Netanyahu từng ủng hộ giải pháp hai nhà nước nhằm giải quyết xung đột Israel – Palestine, song đã đính chính lại rằng ông ủng hộ ý tưởng xây dựng một nhà nước phi quân sự đặt dưới sự kiểm soát của lực lượng an ninh Israel. Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông từng cảnh báo rằng các ứng cử viên khác sẽ cho phép việc xây dựng một Nhà nước Palestine và đây sẽ là mối đe dọa đến sự tồn vong của Israel.
Tuy nhiên, cáo buộc của Công tố viên Israel cho rằng ông Netanyahu có liên quan tới ba vụ án tham nhũng gần đây đã ảnh hưởng tiêu cực tới chiến dịch tranh cử của ông. Trong bối cảnh sự ủng hộ của ông Netanyahu đã không còn như trước, nếu tái đắc cử, nhiều khả năng nhà lãnh đạo này sẽ phải liên minh với các đảng cánh hữu hoặc tôn giáo khác.
Ông Benny Gantz – Ngôi sao đang lên
Ra tranh cử với tư cách cựu Tham mưu trưởng Quân đội Israel (IDF), ông Benny Gantz đang trở thành chính trị gia hiếm hoi có thể thách thức trực tiếp ông Netanyahu.
Chỉ mới “chân ướt, chân ráo” bước vào chính trị, song Liên minh Xanh – Trắng của ông Gantz đã gây được tiếng vang lớn với sự tham dự của lãnh đảo đảng trung hữu Yesh Atid, Yair Lapid và hai Tham mưu trưởng khác của IDF, Moshe Yalon và Gabi Ashkenazi.
| Cựu Tham mưu trưởng IDF Benny Gantz sẽ là đối thủ đáng gờm của ông Netanyahu. (Nguồn: Reuters) |
Ông Gantz cam kết sẽ mang đến một luồng gió mới cho Chính phủ Israel và chấm dứt cái mà ông gọi là luận điệu gây chia rẽ của ông Netanyahu. Những quảng cáo trong chiến dịch tranh cử của ông Gantz thường tập trung vào thành tích trong quân ngũ, trong đó có nhiều chiến dịch quân sự tại dải Gaza do ông chỉ huy những năm 2014.
Ông Gantz cũng đang ra sức lôi kéo lá phiếu từ những cử tri thân hữu khỏi ông Netanyahu khi thể hiện lập trường cứng rắn trong vấn đề Iran hay trong vấn đề xung đột Israel – Palestine. Ông thường né tránh việc đề cập giải pháp hai nhà nước và bác bỏ khả năng đơn phương rút quân, cam kết sẽ củng cố các khu định cư của người Do Thái tại khu Bờ Tây, đồng thời đảm bảo IDF được tự do triển khai các chiến dịch xuyên suốt khu vực này.
Sinh ra trong một gia đình từng sống sót sau nạn Diệt chủng của phát xít Đức, ông Gantz lớn lên trong một cộng đồng canh tác nông nghiệp. Ông từng nắm giữ nhiều vị trí quan trọng tại IDF trong 38 năm quân ngũ, trong đó có chỉ huy lực lượng Israel tại Nam Lebanon khi rút lui năm 2000 và chỉ huy lực lượng tại Bờ Tây tại thời điểm Palestine tiến hành nổi dậy lần thứ hai. Ông giữ vị trí Tham mưu trưởng từ năm 2011 đến năm 2015.
Để chiến thắng ông Netanyahu, Liên minh Xanh và Trắng sẽ cần phải bắt tay với nhiều đảng nhỏ hơn, song hiện vẫn chưa chắc liệu đảng này có thể giành đủ ghế để chiếm đa số tại Knesset (Quốc hội) hay không.
Ông Yair Lapid - Khi MC làm chính trị
Ông Yair Lapid là người đứng đầu đảng Yesh Atid và là Phó Chủ tịch Liên minh Xanh – Trắng. Trong trưởng hợp Liên minh này giành chiến thắng, ông Gantz sẽ giữ cương vị Thủ tướng trong vòng 2 năm rưỡi trước khi nhường lại vị trí này cho ông Lapid.
Từng là một nhà báo và phát thanh viên, ông Lapid đã tận dụng kiến thức về truyền thông của mình cho chiến dịch tranh cử lần này, nhấn mạnh vào những cáo buộc tham nhũng mà ông Netanyahu đang phải đối mặt. Ông Lapid cũng có thời gian đảm nhiệm vị trí Bộ trưởng Tài chính dưới thời ông Netanyahu trong giai đoạn 2013 – 2014.
Ứng cử viên này ủng hộ giải pháp “tách biệt” đối với người Palestine và trong quá khứ từng ủng hộ giải pháp hai nhà nước trong xung đột Palestine – Israel, dù điều này đã không được ông đề cập tới trong chiến dịch trang cử vừa qua.
| Ông Yair Lapid chụp ảnh cùng cử tri. (Nguồn: Getty Images) |
Thủ tướng Netanyahu cũng nhiều lần phản đối liên minh chính trị với các đảng Israel – Arab, dù sự ủng hộ của đảng này nhiều khả năng sẽ giúp liên minh chính trị của ông giành đủ đa số để thành lập Chính phủ.
Ngoài ra, một số nhân vật khác có thể ít nhiều ảnh hưởng đến kết quả bầu cử gồm có Bộ trưởng Giáo dục Naftali Bennett, Bộ trưởng Tư pháp Ayelet Shaked với đảng Tân hữu, lãnh đạo đảng Lao động theo xu hướng trung tả Avi Gabbay và chính trị gia tự do Moshe Feiglin.
Tuy khó có thể giành đủ sự ủng hộ cần thiết để thành lập Chính phủ, song sự hiện diện của họ sẽ khiến cho cuộc đua giữa đảng Likud và Liên minh Xanh – Trắng trở nên khốc liệt hơn. Nếu không đảng nào có được đa số, hai lực lượng chính trị lớn sẽ phải tìm kiếm lá phiếu từ các nhân vật này và khi đó, quyết định của họ có thể định đoạt thành bại ở cuộc chạy đua tới cương vị Thủ tướng.
Minh Trí
(theo BBC)