Nước Mỹ… và “Saudi Arabia trên hết”

Đó là những gì người ta có thể tổng kết được về phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump trước kết luận vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het ​Mỹ vẫn sát cánh với Saudi Arabia dù Thái tử có thể biết về kế hoạch sát hại Khashoggi
binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het ​Mỹ muốn Saudi Arabia là đồng minh bất chấp vụ sát hại nhà báo Khashoggi

Trả lời trước giới báo chí ngày 20/11, ông chủ Nhà Trắng đã khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục sát cánh cùng Saudi Arabia, bất chấp kết quả của vụ việc. Ông Trump úp mở rằng “chúng ta sẽ không bao giờ biết được hết tất cả những gì xung quanh cái chết của nhà báo Khashoggi”, cũng như đồn đoán xung quanh sự liên quan của Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman, đồng thời tuyên bố tình báo Mỹ vẫn đang thu thập thêm thông tin cần thiết. Có thể khẳng định cho dù Thái tử Saudi Arabia có dính líu tới vụ việc thì chắc chắn Washington vẫn sẽ không từ bỏ mối quan hệ với Riyadh.

Tuyên bố không bất ngờ

Phát biểu của Tổng thống Donald Trump ngay lập tức hứng chịu sự chỉ trích mạnh mẽ từ trong nước cũng như cộng đồng quốc tế. Thượng Nghị sỹ đảng Dân chủ Dianne Feinstein cho rằng quyết định không trừng phạt Thái tử Saudi Arabia “gây tổn hại cho mọi giá trị mà nước Mỹ trân trọng”. Thượng Nghị sỹ đảng Cộng hòa Marco Rubio thì cho rằng chính sách đối ngoại của Mỹ hướng tới bảo vệ lợi ích nước Mỹ, trong đó có quyền con người và tuyên bố của Tổng thống Trump đi ngược lại với điều đó.

binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman. (Nguồn: Getty Images)

Trong khi đó, Iran đã ngay lập tức lên tiếng chỉ trích Mỹ - Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif cho rằng cam kết ủng hộ Saudi Arabia của ông Trump là “đáng xấu hổ”.

Tuy nhiên, nếu như nhìn nhận lại động thái của Washington sau khi nhà báo Khashoggi bị sát hại thì tuyên bố của ông Trump là không quá bất ngờ. Ngay sau khi vụ việc diễn ra, Mỹ dường như đã không có phản ứng tức thì nhằm giải quyết vụ việc. Việc thiếu vắng Đại sứ tại Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là một lý do, song tính toán thận trọng từ Washington mới là yếu tố then chốt. Hai tuần sau khi vụ việc diễn ra, Ngoại trưởng Mike Pompeo mới đặt chân tới Thổ Nhĩ Kỳ. Thêm vào đó, các báo cáo và điều tra của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã bị chính Tổng thống Donald Trump phủ nhận, nhằm trì hoãn thời gian để tìm kiếm đối sách tốt nhất.

Vậy tại sao Mỹ lại bảo vệ Saudi Arabia đến như vậy?

Chất xúc tác dầu mỏ, và...

Một phần câu trả lời có thể được tìm thấy trong lịch sử quan hệ Mỹ - Saudi Arabia. Ngay từ năm 1945, Tổng thống Mỹ khi đó là Franklin Delano Roosevelt đã nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của Saudi Arabia trong việc mở rộng và duy trì ảnh hưởng của Mỹ tại Trung Đông trước sự lớn mạnh của Liên Xô. Với trữ lượng dầu mỏ khổng lồ, cùng vị trí nằm ở trung tâm của khu vực Trung Đông, Riyadh là một đồng minh mà Washington cần phải có.

Ngay sau khi trở về từ Hội nghị Yalta năm 1945, Tổng thống Roosevelt đã dừng chân tại Cairo và gặp gỡ Quốc vương Abdul Aziz. Một thỏa thuận đã được thiết lập: Mỹ sẽ là đồng minh và bảo hộ Saudi Arabia, để đổi lấy sự ủng hộ và quyền tiếp cận nguồn dầu mỏ dồi dào của quốc gia này. Khi đó, Riyadh và Tehran trở thành “Hai Trụ cột” trong chính sách đối ngoại của Mỹ nhằm chống lại ảnh hưởng của Liên Xô và duy trì sự hiện diện của Mỹ tại Trung Đông.

Tuy nhiên, mối quan hệ này cũng trải qua nhiều thăng trầm và có lúc tưởng chừng như đoạn tuyệt. Năm 1973, Saudi Arabia đã ngưng xuất khẩu dầu tới Mỹ nhằm phản đối việc Washington ủng hộ Tel Aviv trong cuộc chiến Yom Kippur, bất chấp sự tham chiến của Riyadh. Song khi chính quyền của Quốc vương Iran Mohammad Reza Pahlavi dần thất thế trước Lực lượng Cách mạng Hồi giáo Iran, Mỹ đã nhanh chóng làm ấm lại quan hệ với Saudi Arabia, đồng thời củng cố bang giao với Israel để thay thế Iran duy trì “kiềng hai chân”.

Từng có chuyên gia cho rằng khi Mỹ làm chủ và kiểm soát được nguồn năng lượng đến từ dầu đá phiến, mối quan hệ giữa Washington và Riyadh sẽ không còn mặn nồng như xưa. Tuy nhiên, cần nhớ rằng nhu cầu năng lượng của Mỹ là rất lớn và nhập khẩu, chế biến dầu tiếp tục là một ngành công nghiệp lớn chi phối nền kinh tế của Mỹ. Thêm vào đó, trong bối cảnh Mỹ tiếp tục đối đầu với Iran, cùng những diễn biến nhanh và khó lường tại Trung Đông, vị trí chiến lược và sự ổn định chính trị của Riyadh là một chỗ dựa cho chính sách đối ngoại của Washington.

Cuối cùng, sự hiện diện của Mỹ tại Saudi Arabia là cần thiết để cản bước tiến của Trung Quốc tại khu vực này. Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa thấy hồi kết và Bắc Kinh cần tìm kiếm nguồn dầu mới để tránh tiếp tục phụ thuộc vào cuộc chơi của Washington; Saudi Arabia cùng các quốc gia Trung Đông là điểm đến lý tưởng.

Tại sự kiện đầu tư “Davos trên sa mạc” hồi tháng 10, doanh nghiệp Trung Quốc ráo riết tiếp cận các đối tác Trung Đông, trong khi lãnh đạo Trung Quốc từ chối phát biểu về vụ nhà báo Khashoggi bị sát hại nhằm tránh làm mất lòng Riyadh. Ngay sau đó, Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn đã có chuyến thăm các Tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất (UAE), Ai Cập, Israel và Palestine, với thông điệp Trung Quốc muốn có vị thế lơn hơn tại khu vực này.

Do đó, có thể khẳng định rằng chừng nào Saudi Arabia còn dầu mỏ và duy trì vị thế trung tâm tại Trung Đông, nước này sẽ còn nhận được sự hậu thuẫn của Mỹ. Tuyên bố mập mờ của Tổng thống Mỹ Donald Trump về vai trò của Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman trong cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi là minh chứng rõ nét cho điều đó.

binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het Mỹ sắp có báo cáo đầy đủ về vụ Jamal Khashoggi

Ngày 18/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết nước này sẽ xác định thủ phạm giết hại nhà phê bình chính trị người Saudi ...

binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het Mỹ quyết buộc những kẻ giết nhà báo Saudi Arabia phải chịu trách nhiệm

Trong cuộc điện đàm ngày 11/11, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã nói với Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman rằng, Mỹ sẽ buộc ...

binh luan cua tgvn nuoc my va saudi arabia tren het Mỹ vẫn duy trì quan hệ chiến lược với Saudi Arabia

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 4/11 tuyên bố Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực duy trì quan hệ chiến lược với Saudi Arabia, đồng ...

Lưu Huỳnh

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động