Cải tiến công tác người Việt ở nước ngoài trong xu thế mới

Trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại giao 30 và Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 19, ngày 7/8, tại Hà Nội, hai đơn vị của Bộ Ngoại giao là Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Cục Lãnh sự phối hợp tổ chức Hội nghị chuyên đề “Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân”.

Tham dự Hội nghị có đại diện lãnh đạo Bộ Ngoại giao, cùng hơn 150 đại biểu là Trưởng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các đơn vị thuộc Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Cục Lãnh sự.

Bên lề sự kiện, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đối với các vấn đề về kiều bào hiện nay.

Thứ trưởng đánh giá thế nào về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình hiện nay?

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã tồn tại từ hơn 200 năm nay. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đời sống, địa vị pháp lý và trình độ phát triển của cộng đồng người Việt Nam đã phát triển theo một số xu thế cơ bản.

Thứ nhất, các thế hệ người Việt Nam sinh ra ở nước ngoài đã đến "độ tuổi chín" và có những vị trí chắc chắn trong xã hội của các nước sở tại. Họ đang dần tìm thấy vai trò, vị thế của mình trong xã hội hiện đại tại các nước, bởi đây là những người được sinh ra, được học tập trong môi trường phát triển. Họ trở thành những nhà chức trách, doanh nhân, nhà khoa học và đang dần tham gia vào công tác chính trị ở các nước.

Xu thế thứ hai là, ngày càng nhiều lớp trẻ người Việt ở nước ngoài hướng về cội nguồn. Đối với những người sinh ra ở nước ngoài, ít có điều kiện để trở về đất nước, đến nay, khi đời sống kinh tế, công việc ổn định, lại có ý nguyện tìm hiểu về cội nguồn quê hương của mình. Nhiều bạn trẻ đã trở về quê hương để thăm, gặp gỡ bạn bè, qua những chuyến đi đó, tìm thấy những công việc để gắn bó với quê hương. Hiện số lượng các bạn trẻ người Việt ở nước ngoài về nước làm việc rất đông lên tới vài trăm người, thường ở độ tuổi từ 30 – 40. Lực lượng này nắm giữ vị trí rất cao trong các công ty lớn ở Việt Nam. Đây là một xu thế rất tích cực mà chúng ta cần khuyến khích, hỗ trợ. 

Phong trào hội đoàn người Việt ở các nước là một trong những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác về người Việt Nam ở nước ngoài. Thứ trưởng đánh giá thế nào về công tác hội đoàn của kiều bào ta hiện nay, đặc biệt là đối với giới trẻ?

Hiện nay, phong trào hội đoàn ở một số nơi vẫn tiếp tục phát triển tốt như CH. Czech, Thái Lan... Tuy nhiên, có một xu thế đang nổi lên do ảnh hưởng của khách quan, đó là tình hình phát triển của các hội đoàn đang giảm đi. Đối với thế hệ trước có nền kinh tế độc lập, có thể dành nhiều thời gian cho công tác hội đoàn; nhưng lớp trẻ hiện nay phụ thuộc nhiều vào công việc nên ít có thời gian dành cho công tác hội đoàn. Điều này dẫn đến việc lớp trẻ ít quan tâm đến hội đoàn.

Trong bối cảnh trên, công tác người Việt Nam ở nước ngoài phải có những điều chỉnh chính sách nhất định. Ví dụ, với công tác hội đoàn, chúng ta phải có hướng khuyến khích các tổ chức phát triển mạnh. Cùng với đó, khuyến khích nhiều tổ chức có hoạt động chuyên ngành phát triển như Hội phụ nữ, Hội thể thao, Hội đồng hương hoặc Hội liên quan ngành nghề. Đây là giải pháp khuyến khích các bạn trẻ tham gia tích cực hơn vào công tác hội đoàn.

Vừa qua, một số hội đoàn đã được thành lập ở một số nước như Mỹ, Pháp, Singapore... Đặc biệt, Hội các doanh nhân là một hướng phát triển mới. Chúng ta hiện đã có Hiệp hội doanh nhân người Việt Nam ở nước ngoài. Đây là một xu thế thu hút sự tham gia của các doanh nhân trẻ. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài rất khuyến khích xu thế này, vì đây là tương lai, là xu thế phát triển cộng đồng của chúng ta hiện nay tại các nước. 

Hội nghị ngoại giao lần thứ 30 với chủ đề “Ngoại giao Việt Nam: Chủ động, sáng tạo, hiệu quả, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII” và Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 19 với chủ đề “Chủ động, sáng tạo, phục vụ hội nhập hiệu quả và phát triển bền vững” sẽ được tổ chức từ ngày 12-17/8. Theo Thứ trưởng, hai Hội nghị lần này sẽ đóng góp gì đối với công tác về người Việt Nam ở nước ngoài?

Đây là cơ hội để lãnh đạo Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài gặp gỡ, trao đổi với 94 Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và 24 Trưởng cơ quan đại diện chuẩn bị lên đường nhận nhiệm vụ.

Cộng đồng người Việt ở nước ngoài trải rộng ở hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hầu như cơ quan đại diện nào cũng có công tác về người Việt Nam ở nước ngoài. Chúng tôi đã nghe các Trưởng cơ quan đại diện thông báo tình hình phát triển của hội đoàn, cộng đồng. Đặc biệt, chúng tôi sẽ cùng với các Trưởng cơ quan đại diện tìm ra những điểm hạn chế, tồn tại, tìm hiểu xu thế mới của cộng đồng là gì để có những thay đổi sao cho phù hợp với xu thế đó.

Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phải nắm bắt được xu thế để có hướng điều chỉnh cách làm việc, phương pháp làm việc phù hợp với bước phát triển của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Chúng tôi kỳ vọng, thông qua Hội nghị sẽ có những hướng cải tiến công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt tìm ra được những xu thế mới để góp phần hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng phát triển.    

Xin cảm ơn Thứ trưởng!