Nhỏ Bình thường Lớn

Căng thẳng giữa Guyana và Venezuela đang “hạ nhiệt”

Venezuela và Guyana vừa đạt được đồng thuận về bình thường hóa quan hệ và khôi phục lại Đại sứ tại mỗi nước sau nhiều tháng căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ tại khu vực sông Essequibo.
Binh lính Guyana sẵn sàng triển khai dọc biên giới với Venezuela (Nguồn: Latin American Herald Tribune).

Quyết định mang tính “hạ nhiệt” này được Bộ Ngoại giao Venezuela thông báo sau cuộc gặp “căng thẳng và khó khăn” giữa Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và người đồng cấp Guyana David Granger tại trụ sở Liên hợp quốc hôm 28/9. Hai bên đi đến nhất trí sẽ thành lập một ủy ban kỹ thuật để giải quyết tranh chấp.

Trước đó, tờ Latin American Herald Tribune đưa tin, Tư lệnh lực lượng quốc phòng Guyana - Tướng Mark Phillips cho biết, nước này đã sẵn sàng triển khai tổng cộng 1.000 binh sĩ dọc biên giới với Venezuela trong trường hợp có động thái xâm lược từ Caracas.

“Cần phải dùng đến vũ khí để bảo vệ hòa bình, không phải để kích động chiến tranh", ông Phillips nói sau khi tham gia một cuộc diễu hành của quân đội cuối tuần trước từ thị trấn Plaisance và Providence đến Demerara.

Tuyên bố này của ông Phillips được đưa ra trong ngày thứ 2 của cuộc tập trận quân sự tại Base Camp Stephenson và 1 ngày sau khi Tổng thống Bharrat Jagdeo bày tỏ lo ngại về việc Venezuela triển khai binh lính và vũ khí dọc biên giới hai nước. "Chúng tôi không làm điều gì để Venezuela cho rằng, chúng tôi là một quốc gia hiếu chiến. Chúng tôi đang bảo vệ Guyana và sẽ làm như vậy bởi chúng tôi muốn hòa bình", ông Jagdeo nói.

Về phía Venezuela, nước này đã bắt đầu các cuộc tập trận quân sự ở các vùng khác nhau với sự tham gia của hơn 7.000 binh sĩ - Tướng Jackson Sanchez cho biết. Một số cuộc tập trận diễn ra gần biên giới có tranh chấp với Guyana.

Essequibo là một khu vực giàu tài nguyên với 167.839km2 do Guyana quản lý, nhưng Venezuela vẫn tuyên bố có chủ quyền. Một hội đồng trọng tài quốc tế đã trao lãnh thổ đó cho Guyana, lúc đó vẫn còn là một thuộc địa của Anh từ năm 1899. Tuy nhiên, hơn 60 năm sau, Chính phủ Mỹ đã cung cấp cho Venezuela thông tin cho thấy, quyết định của hội đồng trọng tài khi đó là thiên vị. Từ thông tin này, Venezuela đã giành được một nghị quyết của Liên hợp quốc kêu gọi đàm phán về Essequibo.

Cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước vốn âm ỉ đã trở nên nóng bỏng hơn kể từ hôm 20/5 vừa qua, khi một công ty con của ExxonMobil (Mỹ) công bố phát hiện trữ lượng dầu đáng kể ở vùng biển ngoài khơi Essequibo. Một tuần sau đó, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã ban hành một sắc lệnh khẳng định chủ quyền đối với vùng biển nói trên.

Lệ Chi (Theo Latin American Herald Tribune)