| Cây cọ nhân tạo giữa trung tâm thủ đô Warsaw, Ba Lan. (Nguồn: City of Warsaw) |
“Cây cọ cô đơn” vừa kỳ lạ vừa quen thuộc, mời gọi du khách dừng lại và chụp ảnh. Đây là một cây nhân tạo, là tác phẩm nghệ thuật sắp đặt cao 15 mét của nghệ sĩ thị giác Joanna Rajkowska, được khánh thành để trang trí trung tâm Warsaw từ ngày 12/12/2002. Với thân là cột thép được phủ bằng vỏ cây tự nhiên, lá bằng hợp chất polyethylene, dáng cây thẳng và lá cọ tung bay trong gió trông giống như cây thật.
Ý tưởng về việc lắp đặt một cây cọ ở Warsaw ra đời sau khi bà Joanna Rajkows đến thăm Israel, nhằm tưởng nhớ cộng đồng Do Thái từng sống ở đây trước cuộc diệt chủng Holocaust. Sự hiện diện của họ còn được nhắc tới bởi tên của con phố nơi cây cọ tọa lạc gọi là Aleje Jerozolimskie (Đại lộ Jerusalem).
Những du khách lần đầu đến thủ đô Ba Lan, đi tàu điện lên và xuống tại ga trung tâm Warsaw có thể ngạc nhiên khi thấy một cây cọ lẻ loi hiện diện tại vòng xoay đông đúc De Gaulle tại trung tâm, giao điểm giữa ngã tư đường Nowy Świat (thế giới mới) và Đại lộ Jerusalem.
Ban đầu, “cây cọ cô đơn” ra đời thu hút sự tò mò nhưng không được đón nhận nồng nhiệt. Tuy nhiên, trong hai thập kỷ qua, cây này đã “lớn” trong trái tim và tâm trí của người dân Warsaw và trở thành biểu tượng của thủ đô và là điểm tham quan độc đáo.
Cây khiến hầu hết du khách đều thích thú và ấn tượng khi đến chiêm ngưỡng. Hiện nay, đây là một địa điểm tập trung nổi danh của các nhà hoạt động chính trị và xã hội, bao gồm phụ nữ, y tá, cộng đồng LGBTQ+, nhà hoạt động môi trường và các nhóm khác.
Tác phẩm mang trong mình hai thông điệp chính, đó là, khuyến khích con người suy ngẫm về sự nóng lên toàn cầu và những thay đổi về văn hóa đi kèm. Thứ hai là cung cấp trải nghiệm xã hội để tìm hiểu xem người dân Warsaw có sẵn lòng chấp nhận một thứ kỳ lạ về cấu trúc như vậy trong thành phố hay không. Trong một cuộc khảo sát gần đây, có đến 75 % số người được hỏi bày tỏ sự thích thú và ủng hộ sự hiện diện của cây cọ giữa lòng thủ đô Ba Lan.
Theo đó, cây cọ nhân tạo giữa lòng thủ đô cho thấy giá trị đột phá bất ngờ về trí tưởng tượng và sự đoàn kết cộng đồng. Việc xuất hiện loại cây đặc trưng của xứ nóng, vùng nhiệt đới hiện diện tại thành phố Warsaw lạnh giá cho thấy người dân địa phương chấp nhận những quan điểm khác biệt có quyền tồn tại, nhất là khi nói đến không gian công cộng.
Rất nhiều du khách lần đầu đến Warsaw không ngờ đến việc có thể nhìn thấy cây cọ ở một nơi không có khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm. Tuy vậy, “cây cọ cô đơn” vẫn hiện diện, sừng sững, trơ trọi giữa lòng thành phố. Hơn nữa, cây được đặt tại vòng xoay trung tâm, trang trọng như một tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu và là biểu tượng của sự giao lưu văn hóa.
Cho tới nay, cây cọ là địa điểm nổi tiếng đối với người dân địa phương lẫn khách du lịch, thậm chí trở thành biểu tượng dễ nhận biết của Warsaw. Bất kỳ ai đến thăm thủ đô Ba Lan đều muốn có những tấm ảnh xinh xắn check-in với “cây cọ cô đơn” giữa lòng thành phố Warsaw xinh đẹp.
Được biết, Bảo tàng nghệ thuật hiện đại Warsaw sắp tiến hành một cuộc chăm sóc, cải tạo quan trọng đối với cái cây nhân tạo này.