Chiến lược An ninh quốc gia Mỹ: Vừa giống, vừa khác

Phan Quân
Dù có nét tương đồng so với các bản trước, song bản Chiến lược An ninh quốc gia Mỹ dưới thời ông Joe Biden vẫn có những dấu ấn riêng của mình.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố Chiến lược An ninh quốc gia mới sau khi ra mắt Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia tạm thời hồi tháng 3/2021. (Nguồn: The Hill)
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố Chiến lược An ninh quốc gia mới sau khi ra mắt Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia tạm thời hồi tháng 3/2021. (Nguồn: The Hill)

Ngày 12/10, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố Chiến lược An ninh quốc gia (NSS) mới. Ngay lập tức, động thái này đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ nội bộ xứ cờ hoa cũng như dư luận quốc tế trong bối cảnh hiện nay.

Về cơ bản, tài liệu này được xây dựng dựa trên Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia tạm thời hồi tháng 3/2021 và các bản trước, với một số điều chỉnh để phù hợp tình hình hiện nay. Vì thế, bản NSS dưới thời ông Joe Biden có nét tương đồng so với những người tiền nhiệm, song vẫn cho thấy dấu ấn riêng của mình.

Cạnh tranh nước lớn trở lại

Bản NSS năm 2015 dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama từng nêu: “Mỹ ủng hộ sự trỗi dậy hòa bình, ổn định và thịnh vượng của Trung Quốc”. Tuy nhiên, bảy năm sau, mọi chuyện đã hoàn toàn khác. Bản NSS của ông Joe Biden lại có nhiều nét tương đồng so với ông Donald Trump hơn là ông Barack Obama.

Trên thực tế, dù bản NSS mới nhắc tới Nga hơn 70 lần và Ukraine hơn 50 lần, song cách tiếp cận chính sách đối ngoại của Mỹ tiếp tục được duy trì so với bản Hướng dẫn Chiến lược An ninh quốc gia năm 2021. Washington vẫn coi Moscow là bài toán trước mắt, trong khi nhận định Bắc Kinh như đối thủ dài hạn hơn.

Trong bối cảnh đó, Washington sẽ “ưu tiên bảo đảm duy trì lợi thế cạnh tranh” trước Bắc Kinh. Đồng thời, Mỹ khẳng định Trung Quốc đang “cố gắng trở thành nước dẫn đầu thế giới” và coi đây là đối thủ số một. Trong khi đó, Nga không còn có “tiềm năng hợp tác” như trước và thay vào đó, đã trở thành “mối nguy hiểm trực diện và liên tục” đối với hòa bình và ổn định toàn cầu hiện nay.

Những đánh giá nêu trên đã tái khẳng định quan điểm trong bản NSS năm 2017 dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump: “Cạnh tranh nước lớn đã trở lại”.

Trước tình hình đó, chính quyền Mỹ khẳng định sẽ triển khai chính sách ba trụ cột gồm “đầu tư vào nền tảng của sức mạnh trong nước – khả năng cạnh tranh, sáng tạo và nền dân chủ”, “phối hợp với mạng lưới đồng minh và đối tác” và “cạnh tranh thích đáng với Trung Quốc để bảo vệ lợi ích và xây dựng tầm nhìn về tương lai chung”.

Về Moscow, Washington và đồng minh châu Âu sẽ tiếp tục viện trợ cho Kiev, tăng cường phòng thủ biên giới giáp xứ Bạch dương và không cho phép bất kỳ nước nào sử dụng vũ khí hạt nhân để đạt mục đích của mình.

Điểm nhấn riêng

Mặc dù vậy, sẽ là thiếu sót nếu cho rằng bản NSS dưới thời ông Joe Biden chỉ là “phiên bản nâng cấp” của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama hay Donald Trump.

Trước hết, bản NSS mới này có sự thay đổi về cách tiếp cận so với phiên bản năm 2017 khi nhấn mạnh sự trở lại của nước Mỹ trên trường quốc tế, đề cao vai trò của ngoại giao đa phương, không tìm kiếm xung đột hay Chiến tranh Lạnh kiểu mới và tránh leo thang căng thẳng dẫn tới các tập hợp lực lượng đối đầu toàn cầu.

Ngoài ra, khác với chính phủ tiền nhiệm, Washington dưới thời ông Biden cho thấy lập trường thân thiện hơn với Liên hợp quốc và các tổ chức đa phương khác, đồng thời phản ánh ưu tiên giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống.

Đặc biệt, bản NSS của ông Joe Biden đã 20 lần đề cập biến đổi khí hậu và 11 lần về khủng hoảng khí hậu. Ở chiều ngược lại, văn bản tương tự dưới thời ông Donald Trump chỉ nhắc đến vấn đề này đúng một lần. Trước đó, chính quyền ông Joe Biden đã thông qua dự luật cho phép chi tới 370 tỷ USD về chống biến đổi khí hậu. Do đó, vấn đề này sẽ tiếp tục là một ưu tiên của nước Mỹ thời gian tới.

Quan trọng hơn cả, bản NSS mới của Washington nhấn mạnh về chính sách đối nội hơn so với các phiên bản trước, hay như Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhận định, “xóa nhòa ranh giới giữa chính sách đối nội và đối ngoại”.

Theo đó, chính quyền Mỹ sẽ đầu tư sâu rộng hơn vào công nghiệp, thúc đẩy tiến trình đổi mới để đối phó cạnh tranh nước lớn và thách thức xuyên quốc gia ngày càng nghiêm trọng. Đây là định hướng xuyên suốt của ông Joe Biden kể từ khi tranh cử tới lúc đặt chân vào Nhà Trắng. Kế hoạch Giải cứu Mỹ (ARP), Đạo luật Xây dựng lại tốt hơn (sau được thay thế bằng Đạo luật Giảm phát Mỹ) hay Đạo luật Khoa học và khuyến khích thúc đẩy sản xuất các thiết bị bán dẫn cho nước Mỹ (CHIPS) là minh chứng cho cam kết của nhà lãnh đạo này.

Nỗ lực của chính quyền Tổng thống Joe Biden trong xây dựng, triển khai chính sách theo những gì đã nêu sẽ đóng vai trò quyết định trong đánh giá thành công hay thất bại của bản NSS năm 2022.

Iran có thể cung cấp UAV cho Nga: Tình báo công khai bằng chứng 'còn hơn thế nữa'

Iran có thể cung cấp UAV cho Nga: Tình báo công khai bằng chứng 'còn hơn thế nữa'

Bên cạnh việc cung cấp máy bay không người lái (UAV) để sử dụng trong xung đột với Ukraine, Iran có thể sẽ cung cấp ...

Lo ngại vũ khí hạt nhân trong tay Nga, phần lớn người Đức mong chính phủ hành động kiềm chế

Lo ngại vũ khí hạt nhân trong tay Nga, phần lớn người Đức mong chính phủ hành động kiềm chế

Theo một khảo sát mới đây, đa số người dân Đức muốn chính phủ liên bang tiếp tục hành động kiềm chế do lo ngại ...

Tổng thống Biden đã đặt dấu chấm hết cho 'sân chơi bình đẳng' giữa Mỹ và EU?

Tổng thống Biden đã đặt dấu chấm hết cho 'sân chơi bình đẳng' giữa Mỹ và EU?

Ngày 19/10, các quan chức cấp cao Đức và Pháp cảnh báo, các biện pháp gần đây của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden ...

Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ: Washington phải thắng trong cuộc 'chạy đua vũ trang kinh tế' với Trung Quốc

Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ: Washington phải thắng trong cuộc 'chạy đua vũ trang kinh tế' với Trung Quốc

Ngày 12/10, Mỹ đã công bố chiến lược an ninh quốc gia mới, trong đó tái khẳng định tầm quan trọng của việc hợp tác ...

Quan chức cấp cao Mỹ-Ukraine gặp nhau, Tổng thống Zelensky nói thành công sẽ 'không giới hạn', EU lên 'dây cót'

Quan chức cấp cao Mỹ-Ukraine gặp nhau, Tổng thống Zelensky nói thành công sẽ 'không giới hạn', EU lên 'dây cót'

Ngày 2/10, Cố vấn An ninh Nhà Trắng Jake Sullivan đã gặp Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak tại thành phố Istanbul ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền ...
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Chiều 2/11, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động