Chùa thiêng, chuông cổ ở làng nghề Quán Gánh

Đó là một ngôi chùa nhỏ nằm ở thôn Thượng, xã Nhị Khê (Thường Tín - Hà Nội), với cái tên cổ kính Phong Đăng Tự được ghi trên văn bia từ năm Thành Thái thứ 4 (1892). Trước những năm kháng chiến chống Pháp, toàn bộ ngôi chùa cổ bị quân lính thực dân san phẳng hòng xóa trắng địa điểm giao liên của quân Cách mạng - chỉ còn lại văn bia và chiếc chuông kỳ lạ được dân làng cất giấu còn lại đến ngày nay…
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chùa Phong Đăng được tiếng là thiêng mặc dù kiến trúc nguyên bản của chùa đã bị giặc Pháp phá hỏng toàn bộ.

Một buổi chiều đầu hạ trời đầy nắng, tôi tìm đến Nhị Khê sau khi được một người bạn mách rằng, chùa làng Thượng có chiếc chuông chùa cổ và kỳ lạ lắm. Từ trung tâm Hà Nội, đi xuôi theo Quốc Lộ 1A cũ khoảng hơn mười cây số, đến đúng làng nghề cổ truyền với đặc sản bánh dày Quán Gánh thì phía bên kia đường tàu chính là cổng làng thôn Thượng (còn gọi là Thượng Đình). Người dân địa phương từ lâu đã lãng quên cái tên khai sinh của chùa là Phong Đăng Tự mà thường gọi nôm na là chùa thôn Thượng.

Chứng nhân lịch sử

Qua cổng làng, đi tới gần cuối làng thì rẽ phải, đó chính là lối vào chùa thôn Thượng, với khuôn viên khá rộng. Nếu không để ý có thể không nhận ra chùa thôn bởi không giống như những ngôi chùa khác, cổng chùa được ghép bằng tôn tấm. Đó chính là cánh cổng của trường mẫu giáo thôn, trước kia từng hoạt động nhờ một khu nhà thuộc khuôn viên nhà chùa.

Bước qua cánh cổng chùa đặc biệt ấy, mở ra trước mắt tôi là một không gian rộng, tĩnh mịch như tờ, với hai ngôi chính là Tam Bảo và Đại Bái, phần còn lại là khuôn viên chùa với những hàng cây xanh mát và ao chùa lúc nào cũng đầy ăm ắp nước… Chênh chếch phía xa bên phải của khuôn viên có ba ngôi miếu nhỏ, là nơi lưu giữ xá lị của các vị sư từng có công xây dựng và trông coi Phong Đăng Tự.

Đi vào phía trong ngôi Tam Bảo, tôi gặp sư thầy duy nhất đang trông coi ngôi chùa: Sư thầy Thích Đàm Thủy, năm nay đã hơn 50 tuổi và đã thoát tục từ 20 năm nay. Sư thầy Đàm Thủy cho biết: "Hai cụ của tôi từng là sư trụ trì chùa này, một cụ là Đàm Minh và một cụ là Đàm Trí. Trong những năm kháng chiến chống Pháp, cụ Đàm Minh đang làm cách mạng ở Diên Phúc, Diên Hà (Thái Bình) thì bị lộ nên được tổ chức chuyển về Hà Nội hoạt động".

Trước đó, chùa Phong Đăng đã bị lính Pháp phá tan tành - vì là một địa điểm bí mật của Cách mạng. Ngay sau trận đốt phá của giặc Pháp, dân làng Thượng bí mật ra bãi hoang tàn thì thấy tháp chuông và nhà bia vẫn còn nguyên, chưa hề bị cháy. Thấy vậy, dân làng bèn khiêng bia đi cất giấu, còn chiếc chuông chùa thì được tháo xuống và đem vào làng Văn Xá thả xuống giếng, đề phòng sau này giặc Pháp quay lại lấy đi mất.

Khi sư thầy Đàm Minh về nhận công tác ở Hà Nội thì các cụ bô lão địa phương đã mời sư thầy về nhận chùa làng, thực chất chỉ còn cái nền chùa cũ, còn tất cả đã bị đốt phá sạch. Sư thầy Đàm Minh nhận lời và bắt tay vào xây dựng lại ngôi Tam Bảo trên nền chùa cũ. Mãi thời gian sau, khi hòa bình lập lại, dân làng mới dám đem bia và quả chuông về chùa. Vừa trông coi hương khói cho chùa Phong Đăng, sư thầy Đàm Minh vừa hăng hái hoạt động Cách mạng, ban đêm thì đi họp - những khi có xảy ra đánh nhau giữa quân Cách mạng và giặc Pháp thì sư thầy lại cùng tham gia cứu thương.

Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, chùa Phong Đăng trở thành địa điểm chuyển quân và điều trị thương binh trong chiến tranh. Lúc này, ngoài ngôi Tam Bảo, sư thầy Đàm Minh đã cùng dân làng xây dựng được thêm phần Đại Bái và hậu cung - dù chỉ bằng tranh tre nứa lá nhưng cũng là một địa điểm rộng rãi và yên tĩnh để các thương binh nằm điều trị và cũng là một trong những địa điểm tập kết của bộ đội miền Nam ra Bắc. Sau khi sư thầy Đàm Minh qua đời, sư thầy Đàm Trí đã tiếp tục trông giữ ngôi chùa trong suốt những năm tháng khó khăn của đất nước. Thi thoảng, các cựu chiến binh từng đóng quân trong chùa vẫn lui tới Phong Đăng tự để hồi tưởng lại những năm tháng hào hùng ấy.

Mãi đến năm 1997, nhờ một người làng khá giả đóng góp, sư thầy Đàm Trí mới có điều kiện kiên cố hóa ngôi Đại bái như ngày nay. Những tấm liếp của ngôi Đại Bái chùa Phong Đăng ngày ấy hiện vẫn được lưu giữ trong chùa Phong Đăng, như một phần chứng nhân cho một thời kỳ lịch sử và những đóng góp của ngôi chùa cho hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc. Dù vậy, nhưng trải qua thời gian, ngôi chùa cổ đã xuất hiện mối xông ở khắp nơi mà các hộp thuốc diệt mối của người dân mang đến đặt chẳng hề phát huy tác dụng.

Chùa thiêng, chuông cổ

Chùa Phong Đăng được tiếng là thiêng. Những câu chuyện ly kỳ được người dân trong làng lưu truyền thì nhiều vô kể, nhưng khi được hỏi, sư thầy Đàm Thủy cười hiền rồi kể lại những chuyện mà hai cụ sư thầy trụ trì trước được chứng kiến tận mắt.

Ấy là những năm chiến tranh, chùa Phong Đăng có khoảng 3 sào ruộng để cụ Tăng của chùa trồng cấy. Mùa thóc năm đó, sau khi gặt xong, thầy Đàm Minh để lúa bên bờ ruộng, chưa kịp gánh về vì phải đi công chuyện gấp trong đêm. Đến sáng hôm sau, ra đến ruộng thì đống lúa mới gặt đã không cánh mà bay. Giận quá, sư thầy về thắp hương khấn Đức ông trong chùa, rằng chỉ thu hoạch được ít lúa mà kẻ gian đã gánh trộm mất rồi. Đến sáng hôm sau nữa, sư thầy đi ra ruộng lúa thì đã thấy đống lúa mình gặt hôm trước đã nằm nguyên vẹn trên bờ ruộng, như chưa hề bị suy suyển. Sư thầy cứ băn khoăn, không hiểu kẻ gian biết là thóc của chùa nên đem trả hay là Đức ông trong chùa đã "đòi" giúp.

Một lần khác, khi một phần khuôn viên chùa còn dùng làm trụ sở hợp tác xã. Hôm đó, có ông Dương và ông Liêm ra trụ sở làm việc rồi nhân lúc rảnh, ngồi nhờ rồi chơi bài trong ngôi Tam Bảo. Chơi một hồi thì khát nước nên ông Dương vái lạy xin một quả cam trên ban ăn cho đỡ khát, còn ông Liêm chẳng vái chẳng rằng, tự tiện lấy ăn. Đến khi về nhà, ông Liêm bị đau bụng dữ dội. Người nhà cứ đưa đến bệnh viện thì khỏi mà đưa về nhà thì lại đau trở lại. Đến khi vợ ông Liêm thấy lạ quá, mới gặng hỏi thì ông Liêm mới kể rằng có ăn một quả cam trong chùa. Vợ ông liền sắm một cái lễ ra chùa khấn vái một hồi thì hết đau.

Sư thầy Đàm Thủy đang kể chuyện thì có một cụ bà người của làng vào chùa, mang theo hai bó hoa cúc lớn vừa cắt ở ruộng nhà vào biếu nhà chùa. Bà cụ này kể rằng, đoạn đường sắt song song với quốc lộ 1A trước cổng làng Thượng, trước đây thường xuyên xảy ra tai nạn tàu hỏa. Có những lần nghiêm trọng, máu người bị nạn bắn xuống sông Tô Lịch chảy qua đó làm đỏ cả dòng nước. Đến khi làm lễ cầu siêu cho các nạn nhân, người ta mới xin sư trụ trì đưa vong linh họ vào làm lễ trong chùa để hóa giải những oan khuất trên đoạn đường. Kể từ đó đến nay, đoạn đường sắt chạy qua thôn Thượng chưa hề có thêm một tai nạn đường sắt đáng tiếc nào nữa.

Sư thầy Đàm Thủy dẫn tôi đi tham quan khắp nơi trong khuôn viên rộng tới hơn 1 mẫu vuông của chùa Phong Đăng. Đặt bàn chân trần lên từng lớp rêu mát lịm dưới chân, tôi như quên hết mọi âm thanh ồn ào, xô bồ của cuộc sống thường nhật. Lần tay đọc từng chữ Hán Nôm viết trên văn bia và chiếc chuông cổ treo ở góc gian Đại Bái: "Chữ viết rằng, Phong Đăng tự khởi công vào mùa Thu năm Canh Dần và hoàn thành vào mùa Xuân năm Tân Mão, năm Thành Thái thứ 4… Chiếc chuông này rất kỳ lạ là sau khi được dân làng cất giấu, bị ngâm xuống giếng một thời gian dài mà đến nay, khi đánh lên, tiếng chuông vẫn thanh và ngân xa. Không giống như phần lớn chuông chùa bị ngâm xuống giếng thì đều bị câm, đánh không ra tiếng nữa…".

Khánh Nguyễn

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 18-25/11.
Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024, Giá vàng bất ngờ quay đầu giảm mạnh. Hai yếu tố gây sức ép lên kim loại quý. Giá vàng nhẫn, vàng miếng thuận đà ...
Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Ban tổ chức đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của cuộc thi tham gia cuộc thi ảnh nghệ thuật 'Tự hào một dải biên cương'.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư nhấn mạnh, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên ...
Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Ericsson đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam, không chỉ mở rộng thương mại mà còn hợp tác theo chiều sâu, mang tính chiến ...
Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Theo thống kê sơ bộ, Việt Nam có khoảng 100 sân golf 18 hố và sân tập đang hoạt động, trong đó nhiều sân đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Tuyến đường bao biển nối Hạ Long và Cẩm Phả (Quảng Ninh) được đánh giá là một tuyến đường ven biển đẹp nhất Việt Nam bởi có sự kết hợp của núi và biển.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành nhà Hồ.
Xứ Đài mùa Thu Đông: Thiên đường cho những người yêu hoa

Xứ Đài mùa Thu Đông: Thiên đường cho những người yêu hoa

Thiên nhiên của đảo Đài Loan (Trung Quốc) quanh năm như một bức tranh sống động, mùa nào cũng thu hút đông đảo du khách đến thưởng ngoạn.
Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

LIVE Framework là một công cụ tương tác, thân thiện với người dùng, giúp doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ truy cập thông tin kịp thời và chính xác.
Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Từ ngày 22-24/11, Tuần lễ du lịch Chăm sóc sức khỏe - Wellness Tourism Weekend sẽ diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội mùa Đông của Festival Huế 2024.
Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Nhằm gắn kết và thúc đẩy giao lưu văn hóa, Hội Nhạc cổ điển Việt Nam sẽ tổ chức hai đêm hoà nhạc giao hưởng vào ngày 8 và 9/12, tại Nhà hát Hồ Gươm.
Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị phối hợp cùng Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ giới thiệu cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh'.
Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Ngày Ngôn ngữ châu Âu năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 23/11 tại Goethe-Institut Hà Nội dành cho bất kỳ ai quan tâm đến châu Âu, ngôn ngữ và văn hóa.
Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Baoquocte.vn. Hào hoa, thanh lịch là nét văn hóa ứng xử có tính chuẩn mực của người Hà Nội xưa và nay, trở thành một thương hiệu riêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

Chiều tối 20/11, tại 93 Đinh Tiên Hoàng (Hoàn Kiếm, Hà Nội), Triển lãm màu nước 'Tôi vẽ Hà Nội' đã chính thức khai mạc.
Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin vào thầy cô sẽ được chuyển hóa thành sức mạnh, mang lại hy vọng và quả ngọt cho sự nghiệp 'trồng người'.
Huế đón nhận Bằng công nhận mới của UNESCO về Di sản Tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Huế đón nhận Bằng công nhận mới của UNESCO về Di sản Tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Thừa Thiên Huế đón nhận Bằng công nhận Di sản Tư liệu khu vực châu Á-Thái Bình Dương của UNESCO cho 'Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế'.
Ngày hội cổ phục Việt lan tỏa giá trị và nét đẹp văn hóa truyền thống

Ngày hội cổ phục Việt lan tỏa giá trị và nét đẹp văn hóa truyền thống

Kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam, chương trình biểu diễn cổ phục 'Theo sợi chỉ vàng'đ ã diễn ra vào ngày 23/11 tại TP.HCM.
Di sản: Nguồn lực góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của Hà Nội

Di sản: Nguồn lực góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của Hà Nội

Baoquocte.vn. Các công trình kiến trúc lịch sử, truyền thống văn hoá lâu đời khiến Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn du khách.
Phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch

Phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch

Báo Văn hoá tổ chức Hội thảo 'Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch tỉnh Quảng Ngãi'.
Phát huy di sản văn hóa Việt Nam: Cần một đối thoại đa chiều

Phát huy di sản văn hóa Việt Nam: Cần một đối thoại đa chiều

Việt Nam sở hữu kho tàng di sản văn hóa đa dạng, giàu bản sắc, không chỉ mang đậm dấu ấn lịch sử mà còn chứa đựng giá trị tinh thần vô cùng phong phú.
Dân ca Quan họ Bắc Ninh ngày càng 'danh thơm nức tiếng' và lan tỏa mạnh mẽ

Dân ca Quan họ Bắc Ninh ngày càng 'danh thơm nức tiếng' và lan tỏa mạnh mẽ

Tối 23/11, đã diễn ra Lễ kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Phiên bản di động