Chuyên gia khu vực khẳng định thỏa thuận ngừng bắn Campuchia-Thái Lan củng cố vai trò của ASEAN

Theo hãng tin Bernama (Malaysia), thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện đạt được giữa Thái Lan và Campuchia trong cuộc họp đặc biệt được tổ chức tại khu hành chính Putrajaya (Malaysia) ngày 28/7 đã nhấn mạnh vai trò của ASEAN như một cơ chế hiệu quả trong việc giải quyết các tranh chấp khu vực.

Từ trái sang phải: Thủ tướng Campuchia Hun Manet, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai tại họp báo sau hội đàm ngày 28/7 ở Malaysia. (Nguồn: CBC)

Trong cuộc họp đặc biệt tại Putrajaya, Campuchia và Thái Lan đã đạt được thỏa thuận chung, bao gồm lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện, có hiệu lực từ 0h00 giờ (giờ địa phương) ngày 29/7.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet và quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai đã tham dự cuộc họp cùng với Đại sứ Mỹ tại Malaysia Edgard Kagan và người đồng cấp Trung Quốc Dương Ngọc Tĩnh (Ouyang Yujing). Mỹ là nước đồng tổ chức cuộc họp, trong khi Trung Quốc là nước quan sát viên để thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho tình hình hiện tại.

Giảng viên cao cấp khoa Luật và Quản trị tại Đại học Taylor (Malaysia), Tiến sĩ Julia Roknifard nhận định cả Thái Lan và Campuchia đã tuân thủ nguyên tắc ASEAN là trung tâm.

Bà Roknifard phân tích: "Việc các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia tổ chức các cuộc đàm phán tại Malaysia với Thủ tướng Malaysia Datuk Seri Anwar Ibrahim là tín hiệu tốt cho ASEAN với tư cách là tổ chức khu vực".

Thủ tướng Malaysia đã tuyên bố rằng Thái Lan và Campuchia đã đồng ý ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện trong bối cảnh căng thẳng gia tăng dọc theo biên giới tranh chấp giữa hai nước, sau cuộc họp đặc biệt do ông chủ trì tại Putrajaya ngày 28/7.

Trong khi đó, Giám đốc Viện Nghiên cứu Đông Á thuộc Đại học Thammasat (Thái Lan), Phó Giáo sư,Tiến sĩ Chaiwat Meesanthan nhấn mạnh vai trò trung gian của Thủ tướng Malaysia, với tư cách là Chủ tịch ASEAN, trong việc đưa hai nước ngồi vào bàn đàm phán.

Ông Chaiwat giải thích, ASEAN chỉ có thể tham gia khi có sự đồng thuận của cả hai bên. Ông nhấn mạnh: “Một giải pháp lâu dài đòi hỏi các cuộc đàm phán liên tục và chân thành giữa hai nước. Các cơ chế như Ủy ban Biên giới chung (JBC) hoặc việc thành lập một Ủy ban đặc biệt có sự tham gia của bên thứ ba như ASEAN có thể đóng vai trò trung gian, quan sát viên trong các cuộc đàm phán”.

Giảng viên tại Viện Nghiên cứu hòa bình thuộc Đại học Hoàng tử Songkhla (Thái Lan), Phó Giáo sư Chokchai Wongtanee cho rằng cách tốt nhất để giải quyết khủng hoảng biên giới là thông qua ASEAN.

Ông nói: "Cả hai nước nên tận dụng thiện chí hiện có trong các nước thành viên ASEAN để đàm phán và tìm kiếm một giải pháp có thể dẫn đến hòa bình, chứ không phải xung đột".

Theo ông Chokchai, điều quan trọng nhất hiện nay là cả hai nước tạm dừng giao tranh và khôi phục hòa bình, sau đó sử dụng các biện pháp ngoại giao và chính trị để giải quyết tranh chấp. Ông cho biết xung đột giữa Thái Lan và Campuchia bắt nguồn từ biên giới lịch sử.