Cuộc đua đánh chặn tên lửa Mỹ - Nga: Phía sau vũ khí đặc biệt, ‘ranh ma’ của Washington và câu trả lời của Moscow

Washington khởi động giai đoạn tiếp theo của việc hiện đại hóa hệ thống phòng thủ tên lửa bảo vệ phần lục địa của nước này, còn phía Moscow thì sao?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhóm Thiết bị đánh chặn thế hệ tiếp theo (NGI) của Northrop Grumman đã hoàn thành Đánh giá thiết kế sơ bộ sớm hơn một năm so với ngày hợp đồng ban đầu. (Nguồn: Northrop Grumman)
Nhóm Thiết bị đánh chặn thế hệ tiếp theo (NGI) của Northrop Grumman đã hoàn thành. Đánh giá thiết kế sơ bộ sớm hơn một năm so với ngày hợp đồng ban đầu. (Nguồn: Northrop Grumman)

Theo bài viết trên báo RIA Novosti (Nga), tập đoàn Northrop Grumman và Lockheed Martin đã hoàn thành việc thiết kế nguyên mẫu một tên lửa đánh chặn đầy triển vọng. Lầu Năm Góc bảo đảm rằng, các hệ thống phòng thủ tên lửa này có thể bắn hạ các tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) hiện đại của Nga và Trung Quốc khi đang bay.

Thành phần chính của hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia Mỹ là khoảng 60 tên lửa đánh chặn từ mặt đất (GMD) được triển khai ở Alaska và California. Chúng có khả năng đánh chặn các tên lửa đạn đạo ở giữa quỹ đạo bay.

Việc xác định mục tiêu được thực hiện bởi hệ thống radar theo dõi và cảnh báo sớm. Đầu đạn có động năng, tiêu diệt mục tiêu bằng một cú va chạm trực diện. Tuy nhiên, các cuộc thử nghiệm cho thấy hiệu quả thấp - chúng chỉ bắn hạ được 1/2 số tên lửa mồi.

Người Mỹ đã nhiều lần nỗ lực cải thiện hệ thống phòng thủ tên lửa trên lục địa. Họ nghiên cứu phương án sử dụng nhiều đầu đạn (MOKV) song không đạt được kết quả. Vào giữa thập kỷ trước, họ đã khởi động chương trình Tái thiết phương tiện tiêu diệt (RKV) nhằm tạo ra đầu đạn mới cho tên lửa đánh chặn để thay thế cho các tên lửa đánh chặn xuyên khí quyển động học hiện có.

Mỹ đã phân bổ 5,8 tỷ USD cho chương trình này. Các doanh nghiệp Raytheon, Boeing và Lockheed Martin dự kiến hoàn thành quá trình phát triển vào năm 2025, nhưng tháng 8/2020, Cơ quan Phòng thủ tên lửa Mỹ (MDA) đã hủy hợp đồng. Theo truyền thông Mỹ, nguyên nhân là do “vấn đề về thiết kế sản phẩm”. Sau đó, Lầu Năm Góc tuyên bố sẽ không đầu tư nâng cấp nền tảng GMD nữa; họ cần một tên lửa đánh chặn mới về cơ bản.

Tổ hợp tên lửa Avangard. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)
Tổ hợp tên lửa Avangard. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)

Bảo vệ trước “Avangard”

Các tên lửa đánh chặn mới đã được đưa vào trực chiến từ giữa những năm 2020 và theo thời gian đã trở thành nòng cốt của hệ thống phòng thủ tên lửa. Lầu Năm Góc quyết định tiếp tục hiện đại hóa chúng vì nghi ngờ rằng ICBM của Nga và Trung Quốc quá mạnh đối với các tên lửa đánh chặn hiện có, trước hết là hệ thống GMD.

Tin liên quan
Liên hợp quốc không coi Hamas là khủng bố, đề xuất Israel cân nhắc thương lượng có tính đến một điều Liên hợp quốc không coi Hamas là khủng bố, đề xuất Israel cân nhắc thương lượng có tính đến một điều

Chương trình Tên lửa đánh chặn thế hệ mới (NGI) được khởi động tháng 4/2023 khi MDA yêu cầu ngành công nghiệp nước này đưa ra các phương án thiết kế mới. 4,9 tỷ USD và 5 năm là khoản kinh phí và khung thời gian dự trù dành cho việc phát triển và chế tạo sản phẩm. Bên cạnh Lockheed Martin và Northrop Grumman, Boeing, nhà sản xuất hệ thống phòng thủ tên lửa GMD, đã tham gia vào quá trình đấu thầu dự án này, song không được Lầu Năm Góc lựa chọn.

Sự xuất hiện của NGI cùng các đặc điểm chiến thuật và kỹ thuật của nó vẫn là một bí mật được bảo vệ chặt chẽ. Tuy nhiên, Lầu Năm Góc nhiều lần nhấn mạnh hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia phải có khả năng đánh chặn các đầu đạn hiện đại nhất, trong đó có đầu đạn siêu âm. Có lẽ, NGI sẽ được thiết kế chủ yếu để nhắm tới tổ hợp tên lửa siêu âm “Avangard” mới nhất của Nga.

Không rõ người Mỹ sẽ đánh chặn một đầu đạn đang cơ động như thế nào. Sự khác biệt chính giữa hệ thống phòng thủ tên lửa và tên lửa phòng không là nó nhắm trước vào một điểm mà sau đó mục tiêu sẽ bay qua. Do quỹ đạo của đầu đạn Avangard vô cùng khó đoán nên các nhà thiết kế của Washington sẽ phải nghĩ ra một thứ gì đó rất đặc biệt, “ranh ma” hơn nhiều so với việc chỉ đơn giản là chống lại tên lửa đạn đạo. Tuy nhiên, không nên đánh giá thấp năng lực của người Mỹ. Việc phát triển phương tiện đánh chặn triển vọng sẽ cho phép họ tiếp cận các công nghệ và giải pháp kỹ thuật mới.

Ngày nay, một hệ thống phòng thủ tên lửa hiệu quả để bảo vệ chống lại kẻ thù có tiềm lực khoa học, kỹ thuật và kinh tế tương đương là điều không thể. Chiến lược răn đe bằng đe dọa trả đũa hoặc tấn công trả đũa bằng tên lửa đạn đạo đáng tin cậy hơn nhiều. Tuy nhiên, không thể nói rằng việc phát triển một tên lửa đánh chặn triển vọng là lãng phí tiền bạc. Điều này cho phép đạt tới các công nghệ và giải pháp kỹ thuật mới sẽ hữu ích trong tương lai.

Avangard của Nga là hệ thống tên lửa chiến lược di động với tên lửa đạn đạo liên lục địa. (Nguồn: Sputnik)
Avangard của Nga là hệ thống tên lửa chiến lược di động với tên lửa đạn đạo liên lục địa. (Nguồn: Sputnik)

Giải pháp tình thế

Theo Sputnik, trong khi NGI đang được phát triển, Washington dự định tăng cường hệ thống phòng thủ tên lửa ở phần lục địa của nước này nhờ vào lực lượng và kinh phí khác. Trước hết, đó là tàu chiến có trang bị hệ thống thông tin-điều khiển chiến đấu Aegis và dòng tên lửa đánh chặn Standard. Một số tàu khu trục lớp Arleigh Burke và tuần dương hạm mang tên lửa dẫn đường lớp Ticonderoga được bố trí làm nhiệm vụ thường trực không phải “ở đâu đó xa xôi trên Thái Bình Dương bao la” mà là ngay ngoài khơi bờ biển của nước Mỹ.

Tuy nhiên, những sửa đổi ban đầu của dòng tên lửa đánh chặn Standard vốn được thiết kế để tiêu diệt tên lửa tầm ngắn và tầm trung, không có khả năng đánh chặn ICBM “tầm xa”. Niềm hy vọng lớn được gửi gắm vào phiên bản sửa đổi mới nhất của SM-3 Block IIA, một trong số những tên lửa đánh chặn tối tân nhất hiện nay do Mỹ và Nhật Bản hợp tác phát triển. Trong quá trình thử nghiệm năm 2020, nó bắn hạ mục tiêu mô phỏng đầu đạn ICBM ở vùng quần đảo Hawaii.

Ngoài ra, không loại trừ việc Mỹ sẽ triển khai phiên bản Aegis Ashore trên lãnh thổ của mình, cụ thể là ở Hawaii. Người Mỹ đã triển khai các thành tố của tổ hợp tương tự ở Ba Lan và Romania. Washington cũng dự định triển khai hệ thống này ở Nhật Bản nhưng Tokyo đã từ chối.

Một lớp phòng thủ tên lửa quốc gia khác là các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm ngắn THAAD trên mặt đất, cụ thể được triển khai ở Hàn Quốc và Guam. Người ta cho rằng, THAAD sẽ bắn hạ đầu đạn ở giai đoạn cuối của quỹ đạo bay. Không có thông tin chính xác về việc cần bao nhiêu tổ hợp trong số này để bảo vệ toàn bộ nước Mỹ.

Câu trả lời của Nga

Người Mỹ mới bắt đầu chế tạo một hệ thống phòng thủ tên lửa mới, trong khi ở Nga công việc tương tự đang diễn ra sôi nổi. Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đã thực hiện 11 lần phóng thành công tên lửa mới của hệ thống A-235 Nudol tại thao trường Sary-Shagan ở Kazakhstan. Không giống như hệ thống A-135 hiện đang bảo vệ Moscow và khu vực công nghiệp trung tâm, Nudol có tính di động, tức là nó có thể được triển khai ở bất cứ nơi nào của nước Nga.

Ngoài ra, hệ thống tên lửa phòng không S-500 đã được quân đội Nga đưa vào sử dụng, có khả năng đánh chặn cả mục tiêu khí động học và đạn đạo tốc độ cao trong các lớp khí quyển dày đặc và các mục tiêu ở độ cao hơn 200 km. Các đặc tính chiến thuật, kỹ thuật của hệ thống phòng không này cũng như thông tin về số lượng tổ hợp đang làm nhiệm vụ chiến đấu là tuyệt mật. Tuy nhiên, theo quân đội Nga, S-500 đã chứng tỏ hiệu quả cao trước mọi loại mục tiêu trong các cuộc thử nghiệm.

Gói trừng phạt thứ 12 của EU nhằm vào Nga: Moscow tuyên bố ‘sẽ có câu trả lời’, đánh giá của Ukraine

Gói trừng phạt thứ 12 của EU nhằm vào Nga: Moscow tuyên bố ‘sẽ có câu trả lời’, đánh giá của Ukraine

Ngày 18/12, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, nước này đương nhiên sẽ đáp trả gói trừng phạt thứ 12 của Liên minh châu Âu ...

EU 'đánh thẳng' vào yếu điểm của kinh tế Nga, chặn đứng mọi khả năng lách luật, Moscow sẽ 'có câu trả lời'?

EU 'đánh thẳng' vào yếu điểm của kinh tế Nga, chặn đứng mọi khả năng lách luật, Moscow sẽ 'có câu trả lời'?

Gói trừng phạt thứ 12 đã giáng thêm một đòn mạnh vào khả năng tiếp tục triển khai các kế hoạch của Tổng thống Nga ...

Tại sao Nga không thể đánh chặn tên lửa của đối phương tại Biển Đen

Tại sao Nga không thể đánh chặn tên lửa của đối phương tại Biển Đen

Liên tiếp những ngày gần đây, quân đội Nga liên tiếp hứng chịu những tổn thất rất lớn. Ngày 24/12, theo thông tin từ quân ...

Nga tung 'chim mồi' đánh lừa hệ thống tên lửa Mỹ, chặn 'cơn mưa' UAV Ukraine trút xuống Crimea

Nga tung 'chim mồi' đánh lừa hệ thống tên lửa Mỹ, chặn 'cơn mưa' UAV Ukraine trút xuống Crimea

Ngày 5/1, trang mạng Ura.ru cho biết, quân đội Nga đã tăng cường sử dụng các tên lửa "chim mồi" để đánh lừa hệ thống ...

Lo Nga 'dùng tên lửa Triều Tiên', hàng chục nước ồ ạt phản đối, Moscow đáp trả

Lo Nga 'dùng tên lửa Triều Tiên', hàng chục nước ồ ạt phản đối, Moscow đáp trả

Ngày 10/1, ngoại trưởng của 48 quốc gia và Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và ...

Đọc thêm

Vietlott 28/4, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 28/4/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

Vietlott 28/4, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 28/4/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

​​​​​​​Vietlott 28/4 - Vietlott Mega 6/45 28/4. Trực tiếp nhanh nhất kết quả xổ số Vietlott Mega hôm nay 28/4/2024. XS Vietlott 655 hom nay.
XSDL 28/4, trực tiếp kết quả xổ số Đà Lạt hôm nay 28/4/2024 - KQXSDL chủ nhật

XSDL 28/4, trực tiếp kết quả xổ số Đà Lạt hôm nay 28/4/2024 - KQXSDL chủ nhật

XSDL 28/4 - Trực tiếp kết quả xổ số Đà Lạt hôm nay - XSDL 28/4/2024. Ket qua xo so Da Lat. KQXSDL Chủ nhật. kết quả xổ số Đà ...
XSKG 28/4, trực tiếp kết quả xổ số Kiên Giang hôm nay 28/4/2024. KQXSKG chủ nhật

XSKG 28/4, trực tiếp kết quả xổ số Kiên Giang hôm nay 28/4/2024. KQXSKG chủ nhật

XSKG 28/4 - Trực tiếp kết quả xổ số Kiên Giang hôm nay - XSKG 28/4/2024. ket qua xo so Kien Giang. kết quả xổ số Kiên Giang ngày 28 ...
XSTG 28/4, Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay 28/4/2024 - KQXSTG chủ nhật

XSTG 28/4, Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay 28/4/2024 - KQXSTG chủ nhật

XSTG 28/4 - Trực tiếp kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay - XSTG 28/4/2024. ket qua xo so Tien Giang. kết quả xổ số Tiền Giang ngày 28 ...
Giá vàng hôm nay 28/4/2024, Giá vàng SJC lại nhảy vọt, bỏ xa thế giới, quý kim phản ứng với ‘sự bình yên trước cơn bão’

Giá vàng hôm nay 28/4/2024, Giá vàng SJC lại nhảy vọt, bỏ xa thế giới, quý kim phản ứng với ‘sự bình yên trước cơn bão’

Giá vàng hôm nay 28/4/2024, giá vàng SJC lại tăng vọt. Thế giới giao dịch trong biên độ hẹp. Quan điểm trái chiều giữa các nhà phân tích.
Giá tiêu hôm nay 28/4/2024, bật tăng nhẹ, người trồng không ồ ạt bán ra, dự báo một năm khó khăn

Giá tiêu hôm nay 28/4/2024, bật tăng nhẹ, người trồng không ồ ạt bán ra, dự báo một năm khó khăn

Giá tiêu hôm nay 28/4/2024 tại thị trường trong nước tăng nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 96.000 – 97.000 đồng/kg.
Trung Quốc xích lại gần châu Âu

Trung Quốc xích lại gần châu Âu

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thăm châu Âu trong khoảng hai tuần, với các điểm dừng chân ở Pháp, Hungary và Serbia, theo Euronews.
Moscow tuyên bố 'không sợ' trừng phạt của EU về khí đốt hóa lỏng, Italy triệu Đại sứ Nga về việc này

Moscow tuyên bố 'không sợ' trừng phạt của EU về khí đốt hóa lỏng, Italy triệu Đại sứ Nga về việc này

Ngày 27/4, Nga tuyên bố sẽ vượt qua trừng phạt của EU về khí đốt tự nhiên hóa lỏng, Italy triệu Đại sứ Nga về quốc hữu hóa doanh nghiệp nước ngoài.
Thủ tướng Nhật Bản chuẩn bị công du Pháp và Mỹ Latinh

Thủ tướng Nhật Bản chuẩn bị công du Pháp và Mỹ Latinh

Chính phủ Nhật Bản hôm 26/4 thông báo, Thủ tướng Kishida Fumio sẽ thăm Pháp, Brazil và Paraguay từ ngày 1-6/5.
MONUSCO hoàn tất sứ mệnh tại CHDC Congo sau 25 năm hoạt động

MONUSCO hoàn tất sứ mệnh tại CHDC Congo sau 25 năm hoạt động

Lực lượng Gìn giữ Hòa bình Liên hợp quốc (MONUSCO) chính thức đóng cửa một căn cứ quan trọng tại Bukavu, Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo) vào ngày 25/4.
Quân đội Mỹ bắt đầu xây dựng bến cảng ngoài khơi Dải Gaza

Quân đội Mỹ bắt đầu xây dựng bến cảng ngoài khơi Dải Gaza

Quân đội Mỹ đã bắt đầu xây dựng một bến tàu hàng hải cho phép viện trợ nhân đạo vào vùng đất Gaza, cảng dự kiến hoạt động vào đầu tháng 5.
Quốc gia tự tin tuyên bố đóng vai trò bảo trợ cho Palestine mà không làm Israel căng thẳng

Quốc gia tự tin tuyên bố đóng vai trò bảo trợ cho Palestine mà không làm Israel căng thẳng

Ngày 27/4, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết nước này sẵn sàng đóng vai trò là quốc gia bảo trợ cho Palestine với sự ủng hộ từ Israel.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Trung Quốc: Chuyến đi ‘giữ lửa’

Ngoại trưởng Mỹ thăm Trung Quốc: Chuyến đi ‘giữ lửa’

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Antony Blinken tới Trung Quốc là tín hiệu tích cực trong quan hệ Mỹ-Trung, song khó có thể tạo nên bước ngoặt nào đáng kể.
Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Vừa thúc đẩy hợp tác, vừa thể hiện thái độ về thương mại và xung đột Nga-Ukraine là nhiệm vụ không dễ dàng với Thủ tướng Olaf Scholz ở Trung Quốc.
Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước tại Mỹ, với nhiều mục đích, mục tiêu, cả trong quan hệ song phương và đa phương...
Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Bình Nhưỡng đang tìm 'lối ra' cho bế tắc trên bán đảo Triều Tiên thông qua hợp tác chặt chẽ hơn với Nga.
Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Sự việc ngày 1/4 dường như là lần đầu tiên một cơ quan đại diện ngoại giao lớn là mục tiêu tấn công.
Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Đương kim Tổng thống Abdel Fattah El-Sissi đã chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 2/4, trở thành người đứng đầu Ai Cập ba nhiệm kỳ liên tiếp.
Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Liên minh châu Âu (EU) cần thay đổi mô hình về sự hội nhập và mối quan hệ với phần còn lại của thế giới.
Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Nhật Bản và Mỹ nhất trí tăng cường liên minh an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời cam kết trở thành đối tác toàn cầu.
Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Trong chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 8-9/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thảo luận nhằm tăng cường hợp tác an ninh trước nhiều thách thức.
Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Liệu NATO có thể củng cố quốc phòng và an ninh tập thể để thích ứng với chiến thắng có thể xảy ra của ông Donald Trump tại bầu cử Mỹ 2024 không?
Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Việc Triều Tiên thử nghiệm tên lửa siêu thanh mới cho thấy bước tiến về khả năng răn đe hạt nhân, đồng thời gia tăng cẳng thẳng khu vực.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ khủng bố đẫm máu ở Moscow hôm 22/3 có thể tác động lớn đến chính sách đối ngoại của Nga, tạo ra bước ngoặt của xung đột Nga-Ukraine.
Phiên bản di động