Dấu ấn vẫn hiện hữu của cố Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo sau một năm ông bị ám sát

Quang Hiếu
Sau một năm kể từ khi cựu Thủ tướng Abe Shinzo bị ám sát trong lúc đang vận động tranh cử cho đảng Dân chủ tự do (LPD) ở Nara, Nhật Bản đã trải qua một số thay đổi lớn trong cách tiếp cận chính sách an ninh và đối ngoại, củng cố di sản của nhà lãnh đạo quá cố.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Dấu ấn vẫn hiện hữu của cố Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo sau một năm ông bị ám sát
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio phát biểu tại lễ tưởng niệm 1 năm ngày mất cố lãnh đạo Shinzo Abe, ngày 8/7, tại Tokyo. (Nguồn: Kyodo)

Từ việc thông qua ba văn kiện an ninh mới vào tháng 12/2022, bao gồm Chiến lược an ninh quốc gia sửa đổi nêu rõ việc sở hữu “khả năng phản công”, đến việc thông qua ngân sách vào tháng 3/2023 nhằm tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng vào năm 2027, rõ ràng, Nhật Bản đang trải qua một giai đoạn biến đổi lớn.

Phần lớn ảnh hưởng cho những biến đổi này thuộc về ông Abe, người đóng vai trò quan trọng trong việc đặt nền móng để những người kế nhiệm tiếp tục phát triển tầm nhìn của ông thành hiện thực.

Theo các nhà quan sát, những dấu ấn của cố Thủ tướng Abe đối với đất nước Nhật Bản là không thể xóa nhòa và tác động của nó có thể sẽ còn kéo dài trong tương lai.

Tin liên quan
Đại sứ Phạm Quang Hiệu tiếp Chủ tịch Đảng Công minh Nhật Bản Natsuo Yamaguchi Đại sứ Phạm Quang Hiệu tiếp Chủ tịch Đảng Công minh Nhật Bản Natsuo Yamaguchi

Tầm nhìn của ông Abe

Ông Chris Hughes, Giáo sư về chính trị quốc tế và Nhật Bản tại Đại học Warwick (Anh) đánh giá: “Tầm nhìn và các chính sách của ông Abe chắc chắn rất quan trọng trong việc mở đường cho những cải cách hơn nữa về an ninh và quốc phòng của Nhật Bản mà chúng ta đã thấy xuất hiện vào cuối năm 2022 dưới thời Thủ tướng Kishida Fumio”.

Theo Giáo sư Hughes, mặc dù ông Abe cũng đã xây dựng trên nền tảng những người tiền nhiệm đã đặt ra nhưng nhiệm kỳ Thủ tướng thứ hai của ông (từ 2012-2020) đã “đẩy nhanh và củng cố quỹ đạo cấp tiến trong chính sách an ninh của Nhật Bản”.

Nội các của ông Abe đã thông qua việc diễn giải lại Điều 9 của Hiến pháp năm 2014, cho phép Nhật Bản thực hiện quyền tự vệ tập thể. Năm 2015, ông giám sát một sửa đổi lớn đối với hợp tác quốc phòng song phương Mỹ-Nhật, cho phép Tokyo đảm nhận vai trò toàn cầu tham vọng hơn trong bối cảnh khu vực gia tăng căng thẳng với Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân và một Trung Quốc ngày càng quyết đoán.

Tuy nhiên, dấu ấn lớn nhất của ông Abe chính là việc Quốc hội Nhật Bản thông qua dự luật an ninh mới vào tháng 9/2015 nhằm luật hóa quyền tự vệ tập thể, cho phép quốc gia này huy động quân đội ở nước ngoài để bảo vệ mình và các đồng minh nếu họ bị tấn công.

Giáo sư Hughes cho rằng, trong nhiều năm qua, quỹ đạo do nhà lãnh đạo quá cố đặt ra, còn gọi là Học thuyết Abe, đã thiết lập các thông số cơ bản cho các thủ tướng Nhật Bản tương lai.

Theo ông Hughes, Học thuyết Abe đã thay thế một cách hiệu quả “Học thuyết Yoshida” thống trị trước đây của Nhật Bản - chính sách được Thủ tướng Yoshida Shigeru thông qua sau Thế chiến II, giao nhiệm vụ bảo vệ an ninh Nhật Bản cho Mỹ để tập trung vào tăng trưởng kinh tế.

Chính sách của ông Abe ủng hộ việc chuyển sang tư thế phòng thủ quyết đoán, thiết lập một liên minh Mỹ-Nhật hội nhập và hiệu quả hơn cũng như vai trò an ninh và ngoại giao khu vực chủ động hơn.

Trong một năm kể từ khi ông Abe qua đời, những thay đổi này đã trở nên rõ ràng hơn, được phản ánh trong nhiều động thái của Thủ tướng Kishida.

Thật vậy, dấu ấn của nhà lãnh đạo quá cố có thể được tìm thấy trên mọi thứ, từ việc củng cố khái niệm “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở” cho đến khuôn khổ hợp tác ngày càng được thắt chặt giữa Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ…

Đồng thuận LDP mới

Ông Sebastian Maslow, chuyên gia an ninh Nhật Bản, cho rằng, Thủ tướng Abe là nhân vật chủ chốt định hình lại trật tự quốc tế với trọng tâm là Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và “xứng đáng được tín nhiệm trong việc thúc đẩy sự thay đổi địa chiến lược này”. Tuy nhiên, chính quyết định của những người kế nhiệm ông khi tuân theo đường lối chính sách đó đã “giúp tiếp tục củng cố nó như một sự đồng thuận mới".

Chuyên gia Maslow nói: “Mặc dù dưới thời ông Abe, nhiều thay đổi được triển khai vẫn còn gây tranh cãi, nhưng rất ít người trong LDP ngày nay phản đối chương trình an ninh của ông Kishida”.

Nhiều nhà quan sát đánh giá rằng, việc đạt được sự đồng thuận dưới thời ông Abe, người theo chủ nghĩa dân tộc bảo thủ, khó khăn hơn so với dưới thời những người kế nhiệm ông, đặc biệt là ông Kishida, người đến từ phe ôn hòa.

Vị chuyên gia trên nhận định, Thủ tướng Kishida từ lâu đã được coi là một người theo chủ nghĩa tự do trong LDP, nhưng thực tế là ông không thúc đẩy một chương trình nghị sự thay thế mà thực hiện các chính sách tiếp nối với chương trình nghị sự ban đầu của ông Abe, bao gồm khả năng phản công và quan hệ chặt chẽ hơn với Mỹ. Điều đó cho thấy ông Abe có ảnh hưởng như thế nào đối với những bước tiến an ninh của Nhật Bản.

“Sự thay đổi này đã trở thành điều gần như không thể tranh cãi trong LDP, rõ ràng, đó là di sản của ông Abe”, chuyên gia Maslow nói.

Trong bài phát biểu tại lễ tưởng niệm ông Abe vào ngày 8/7 vừa qua, bản thân Thủ tướng Kishida đã nói rõ quan điểm của mình về di sản của người tiền nhiệm: “Lý do tôi có thể điều hành chính quyền này với tư cách là Thủ tướng là nhờ nền tảng mà Thủ tướng Abe đã đặt ra trong cả vấn đề đối nội và đối ngoại”.

Nhìn về tương lai, Giáo sư Hughes cho rằng, di sản của ông Abe sẽ tiếp tục có tác động đáng kể trong dài hạn và chắc chắn sẽ không phai mờ sau thời kỳ hậu Thủ tướng Kishida.

Chuyên gia về chính trị quốc tế và Nhật Bản tại Đại học Warwick (Anh) nhấn mạnh: “Nhật Bản đã và đang trên quỹ đạo trở thành một bên tham gia an ninh và quốc phòng quyết đoán hơn trong hai thập niên và hơn thế nữa, nhưng ông Abe đã đẩy nhanh và đưa ra chiến lược này một cách hiệu quả”.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Tổng thư ký Ban An ninh quốc gia Nhật Bản Akiba Takeo

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Tổng thư ký Ban An ninh quốc gia Nhật Bản Akiba Takeo

Ngày 6/3, tại Hà Nội, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tiếp ông Akiba Takeo, Tổng thư ký Ban An ninh quốc gia ...

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO: Việt Nam là hình mẫu về bảo tồn và phát huy di sản

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO: Việt Nam là hình mẫu về bảo tồn và phát huy di sản

Giám đốc Trung tâm Di sản thế giới UNESCO Lazare Eloundou Assomo cho rằng Việt Nam là hình mẫu về quản lý, bảo tồn và ...

Giao ban Ban chỉ đạo Ngoại giao kinh tế và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài với các hiệp hội, doanh nghiệp gỗ và lâm sản

Giao ban Ban chỉ đạo Ngoại giao kinh tế và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài với các hiệp hội, doanh nghiệp gỗ và lâm sản

Giao ban Ban chỉ đạo Ngoại giao kinh tế nhằm đánh giá những thách thức, cơ hội, tác động của chính sách, quy định mới ...

Nhật Bản: Nhiều hoạt động tưởng niệm 1 năm ngày Thủ tướng Abe Shinzo bị ám sát

Nhật Bản: Nhiều hoạt động tưởng niệm 1 năm ngày Thủ tướng Abe Shinzo bị ám sát

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã tham dự lễ tưởng niệm ngày mất của ông Abe Shinzo tại Zojoji, một ngôi chùa Phật giáo ...

Đại sứ Phạm Quang Hiệu tiếp Chủ tịch Đảng Công minh Nhật Bản Natsuo Yamaguchi

Đại sứ Phạm Quang Hiệu tiếp Chủ tịch Đảng Công minh Nhật Bản Natsuo Yamaguchi

Ngày 10/7, tại trụ sở Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, Đại sứ Phạm Quang Hiệu tiếp ông Natsuo Yamaguchi, Chủ tịch Đảng ...

(theo Japan Times)

Xem nhiều

Đọc thêm

Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Nga phóng tên lửa siêu vượt âm, nói NATO không thể chặn, 1.000 ngày xung đột ở Ukrain… là những ảnh ấn tượng trong tuần.
Cách download Windows 11 ISO chính thức từ Microsoft hiệu quả nhất

Cách download Windows 11 ISO chính thức từ Microsoft hiệu quả nhất

Windows 11 được cải tiến về hiệu năng và bảo mật. Để đảm bảo tải phiên bản chính thức, an toàn, hãy tải Windows 11 ISO trực tiếp từ Microsoft ...
Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp tục điều chỉnh trái chiều giữa các miền. Hiện tại, thương lái trên cả nước thu mua heo hơi từ 59.000 - ...
Hành động vì bình đẳng giới

Hành động vì bình đẳng giới

Cần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, tác động vào nhận thức về bình đẳng giới của mọi người.
Kết quả bóng đá hôm nay 25/11 (mới nhất)

Kết quả bóng đá hôm nay 25/11 (mới nhất)

Xem kết quả bóng đá đêm qua và hôm nay 25/11, Cup C1, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Đức, Italy... đều được cập ...
Hôm nay 25/11, Quốc hội thảo luận dự án luật sửa đổi Luật Quảng cáo và tháo gỡ khó khăn cho Vietnam Airlines

Hôm nay 25/11, Quốc hội thảo luận dự án luật sửa đổi Luật Quảng cáo và tháo gỡ khó khăn cho Vietnam Airlines

Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi Luật Quảng cáo, nghe và thảo luận giải pháp tháo gỡ khó khăn cho Tổng công ty Hàng không Việt ...
Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Ảnh ấn tượng (18-24/11): Nga nói NATO không thể đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, 1.000 ngày xung đột ở Ukraine, ông Trump và tỷ phú Musk thân thiết

Nga phóng tên lửa siêu vượt âm, nói NATO không thể chặn, 1.000 ngày xung đột ở Ukrain… là những ảnh ấn tượng trong tuần.
Pakistan: Bạo lực giáo phái khiến hơn 80 người thiệt mạng, chính phủ nỗ lực hòa giải với lệnh ngừng bắn 7 ngày

Pakistan: Bạo lực giáo phái khiến hơn 80 người thiệt mạng, chính phủ nỗ lực hòa giải với lệnh ngừng bắn 7 ngày

Chính phủ Pakistan đã nỗ lực hòa giải và đạt được thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 7 ngày giữa các nhóm giáo phái đối lập ở vùng Tây Bắc.
Đồn đoán Mỹ có thể chuyển cho Ukraine thứ vũ khí cực mạnh, Nga nhắc nhở bằng học thuyết hạt nhân, sẵn sàng chơi chiêu hiểm

Đồn đoán Mỹ có thể chuyển cho Ukraine thứ vũ khí cực mạnh, Nga nhắc nhở bằng học thuyết hạt nhân, sẵn sàng chơi chiêu hiểm

Nga có thể chuyển giao công nghệ hạt nhân cho các nước thù địch với Mỹ nếu Washington cung cấp vũ khí hạt nhân cho Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 25/11: LHQ khẳng định cần chấm dứt chiến tranh, Thủ tướng Malaysia thăm Hàn Quốc, EU triệu Đại sứ tại Niger

Điểm tin thế giới sáng 25/11: LHQ khẳng định cần chấm dứt chiến tranh, Thủ tướng Malaysia thăm Hàn Quốc, EU triệu Đại sứ tại Niger

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 25/11.
Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 25/11-1/12

Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 25/11-1/12

Thủ tướng Malaysia thăm Hàn Quốc, Hội nghị Ngoại trưởng G7 tại Italy, Kazakhstan đón Tổng thống Nga... là những sự kiện quốc tế nổi bật trong tuần.
Israel cáo buộc lừa đảo mạng từ Iran gia tăng; vụ sát hại công dân tại UAE gây chấn động

Israel cáo buộc lừa đảo mạng từ Iran gia tăng; vụ sát hại công dân tại UAE gây chấn động

Israel đối mặt với những cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi; cảnh báo công dân không tới UAE sau vụ công dân nước này bị sát hại tại đây.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược: Từ điểm nghẽn trở thành cầu nối

Các eo biển chiến lược luôn là công cụ địa kinh tế, địa chính trị đặc biệt để duy trì vị thế và gia tăng sức mạnh quốc gia.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Phiên bản di động