Đi dã ngoại để rèn các kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn cho trẻ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Nguyệt Hà
Việc tổ chức chuyến dã ngoại, trải nghiệm thực tế là một trong những hoạt động quan trọng của công tác giáo dục nhưng nó cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ...
Theo dõi Baoquocte.vn trên
PGS. TS. Trần Thành Nam:
PGS. TS. Trần Thành Nam nêu quan điểm, khi tổ chức các chuyến đi dã ngoại, luôn có nguy cơ rủi ro về an toàn.

Đó là chia sẻ của PGS. TS. Trần Thành Nam, (Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục - Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) với báo Thế giới và Việt Nam xung quanh câu chuyện học sinh đi dã ngoại.

Ông đánh giá thế nào về hoạt động dã ngoại trong trường học những năm gần đây? Theo ông, kỹ năng sinh tồn khi tham quan, dã ngoại của giới trẻ hiện nay ra sao?

Khi giáo dục chuyển trọng tâm từ dạy chữ sang dạy người, dạy học chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực và phẩm chất toàn diện thì các hoạt động thực tế, trải nghiệm, dã ngoại ngày càng trở nên quan trọng và không thể thiếu được trong chương trình học tập trường học.

Thậm chí, nhiều trường tư đã tự xây dựng khu trải nghiệm của riêng mình. Nhiều dự án xây dựng không gian trải nghiệm cho học sinh cũng đang được đầu tư nhằm cung cấp các dịch vụ giáo dục cho nhiều trường công.

Những chương trình tham quan, dã ngoại thường giúp nâng cao sự hiểu biết và kỹ năng sống cho học sinh, mang đến cho học sinh những trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ. Bởi các em được tiếp xúc với những môi trường khác nhau, những người khác tại địa phương. Từ đó, kích thích sự tò mò sáng tạo, nâng cao sự hiểu biết về thế giới qua các chủ đề từ động vật đến thực vật, từ kiến thức lịch sử đến khoa học tự nhiên.

Đồng thời, những chuyến đi này còn giúp học sinh rèn luyện và phát triển kỹ năng sống như kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, cải thiện khả năng tư duy và trở thành những người học tích cực hơn.

Sống trong một thế giới với nhiều áp lực học tập căng thẳng, những chuyến đi dã ngoại cũng là cơ hội để học sinh được xả stress, cân bằng lại sức khỏe tinh thần và cũng tạo ra nhiều kỷ niệm đáng nhớ để kết nối giữa học sinh với nhau, với giáo viên trở nên bền chặt hơn. Chính mối quan hệ được thiết lập từ thuở nhỏ có thể giúp các em trưởng thành vững vàng hơn.

Để có một chuyến đi dã ngoại thành công, bổ ích, an toàn, nhà trường, thầy cô, phụ huynh và các em học sinh cần chú trọng khâu chuẩn bị ra sao? Cần phải có một chương trình rèn luyện kỹ năng cho học sinh thế nào?

Việc tổ chức những chuyến đi dã ngoại cũng có thể dẫn đến những điều đáng quan ngại. Thứ nhất, những hoạt động dã ngoại thường tốn kém và không phải gia đình nào cũng có cơ hội để đóng góp tham gia. Điều này có thể gây ra những sự phân biệt đối xử không nên có giữa các học sinh với nhau, tạo nên sự bất bình đẳng về cơ hội tiếp cận với môi trường học tập trải nghiệm của những học sinh thuộc gia đình có điều kiện và không có điều kiện.

Khi tổ chức các chuyến đi dã ngoại, luôn có nguy cơ rủi ro về an toàn, đặc biệt, với những học sinh còn nhỏ tuổi và phải ở xa cha mẹ. Rất nhiều rủi ro gồm nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn thương tích tại nơi tham quan, mất mát tài sản, tình huống khẩn cấp hay các vấn đề sức khỏe khác.

Các vấn đề quản lý chuyến đi cũng có thể mang đến rắc rối, ví dụ như việc phân công nhiệm vụ phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, quản lý nhân sự và phân bố nguồn lực phải hợp lý và rõ ràng. Công tác hậu cần, quản lý hành trang, chăm sóc sức khỏe và quy tắc an ninh cũng phải được phổ biến đến từng học sinh.

Vấn đề về thời gian học tập để hoàn thành chương trình. Nếu những chuyến đi được tổ chức thường xuyên có thể khiến cho học sinh và giáo viên mất đi một số thời gian dành cho việc học tập. Vì vậy, một số bài tập rèn luyện năng lực có thể bị bỏ qua hoặc không thực hiện.

Bên cạnh đó, nếu xác định việc đi tham quan, dã ngoại cũng là một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì công tác tổ chức hoạt động phải có tính giáo dục và cần phải được giáo viên trao đổi cùng các đơn vị tổ chức để đảm bảo đạt được các mục tiêu giáo dục.

Nếu coi đây là một hoạt động giáo dục để rèn kỹ năng, khuyến khích tư duy sáng tạo và tạo ra các kỷ niệm, tình bạn cũng phải nghĩ đến các hình thức đánh giá sáng tạo. Ví dụ, đánh giá qua các sản phẩm mà học sinh tạo ra trong chương trình tham quan, dã ngoại hoặc một bài thu hoạch nói về những cảm nghĩ của em sau chuyến đi.

Trang bị các kỹ năng cho trẻ là việc làm vô cùng cần thiết và cần phải bồi dưỡng thường xuyên. Ông nhận định thế nào về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng gia đình?

Rèn luyện kỹ năng sống cho con tại gia đình là rất quan trọng để giúp trẻ phát triển những năng lực và phẩm chất cần thiết để trở thành người tự lập và thành công trong cuộc sống. Gia đình là môi trường đầu tiên, cha mẹ là người thầy quan trọng nhất cần làm gương để trẻ học hỏi và phát triển những kỹ năng sống này.

Trong cuộc sống hàng ngày, cha mẹ cần chú ý để giúp trẻ rèn luyện kỹ năng giao tiếp để có thể giao tiếp hiệu quả với những người xung quanh, đưa ra ý kiến của mình và biểu đạt cảm xúc của bản thân một cách rõ ràng.

Các em cần được cha mẹ hướng dẫn rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề để có thể tìm ra giải pháp tốt nhất cho các vấn đề phát sinh trong cuộc sống. Các em cũng cần được người lớn hướng dẫn để tự tin đưa ra quyết định đúng đắn trong các tình huống khác nhau (gieo mầm cho kỹ năng lãnh đạo sau này). Các em cần được cha mẹ khuyến khích sự tưởng tượng để rèn năng lực tư duy sáng tạo và đổi mới.

"Nếu xác định việc đi tham quan, dã ngoại cũng là một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì công tác tổ chức hoạt động phải có tính giáo dục và cần phải được giáo viên trao đổi cùng các đơn vị tổ chức để đảm bảo đạt được các mục tiêu".

Để rèn kỹ năng cho con, cha mẹ chỉ cần tạo điều kiện để trẻ tự do thực hiện các hoạt động, khám phá và học hỏi qua việc hướng dẫn, cùng làm với trẻ. Cha mẹ hãy khuyến khích con tham gia giúp việc nhà, các hoạt động xã hội tình nguyện hoặc câu lạc bộ sở thích để rèn luyện sức khỏe thể chất, kỹ năng giao tiếp, hợp tác và lãnh đạo.

Hãy để con được tham gia vào quá trình ra quyết định trong gia đình, đặc biệt là những vấn đề có liên quan đến trẻ, để giúp con học cách giải quyết vấn đề, ra quyết định và quyết đoán. Quan trọng nhất, cha mẹ cần xây dựng một không gian an toàn, đầy đủ tình yêu thương và sẵn sàng hỗ trợ tại gia đình để con cái có thể an tâm phát triển tốt nhất.

Một trong những điều quan trọng để có một chuyến đi an toàn là gì, thưa ông? Cần có cảnh báo nguy cơ gì để học sinh nắm rõ và lưu ý thực hiện?

Mặc dù việc tổ chức chuyến đi tham quan, trải nghiệm thực tế là một trong những hoạt động quan trọng của công tác giáo dục nhưng nó cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Do đó, việc tổ chức luôn phải cẩn trọng với các nguyên tắc an toàn từ việc lựa chọn địa điểm và hoạt động giáo dục phù hợp với lứa tuổi của học sinh khối lớp. Không chỉ lựa chọn địa điểm tham quan phù hợp đảm bảo an toàn, nhà trường cũng cần tìm hiểu trước về địa hình, khí hậu, cơ sở hạ tầng, giao thông, thời tiết để có các chuẩn bị phương tiện và thiết bị phù hợp.

Nguyên tắc an toàn thứ hai là phải lập kế hoạch chi tiết cho chuyến tham quan từ lịch trình, địa điểm, các tình huống và mức độ nguy hiểm có thể xảy ra, các quy trình quản lý rủi ro. Tiếp đến là thẩm định và lựa chọn đơn vị tổ chức chuyến dã ngoại đã có kinh nghiệm, có kỹ năng kiểm soát và giải quyết các tình huống khẩn cấp, phân công các giáo viên có kinh nghiệm cùng giám sát.

Thứ ba, đảm bảo các thiết bị an toàn được mang theo từ quần áo, dây đeo an toàn, kính chắn gió, đèn pin…đảm bảo cho từng học sinh.

Thứ tư, lưu ý đảm bảo nguồn thực phẩm và nước uống an toàn. Chuẩn bị đầy đủ và đảm bảo nguồn gốc thực phẩm để giúp học sinh có đủ năng lượng và sức khỏe hoàn thành chuyến đi.

Cuối cùng, các dấu hiệu nhận diện và cách liên lạc cần được quán triệt đến từng học sinh. Với học sinh lớn phải thống nhất nguyên tắc liên lạc thường xuyên (ví dụ trên nhóm Zalo) để đảm bảo từng em đều an toàn và được cập nhật ngay lập tức những tình huống khẩn cấp để những người phụ trách, tổ chức chuyến dã ngoại có thể hành động kịp thời. Thậm chí, giáo viên cũng nên duy trì cập nhật thông tin đến với phụ huynh trong suốt chuyến đi của học sinh.

Đi dã ngoại là những dịp học sinh được học hỏi trên thực tế rất nhiều điều, không chỉ là kiến thức… Vậy ông có thể chia sẻ thêm các câu chuyện liên quan đến các tình huống thường gặp phải trong các chuyện đi dã ngoại để tránh những điều đáng tiếc?

Đi dã ngoại không chỉ rèn các kỹ năng sống mà còn rèn cả được lòng dũng cảm và kỹ năng sinh tồn. Dã ngoại ở những vùng đất mới bao giờ cũng khiến đứa trẻ phải bước ra khỏi vùng an toàn của mình để đối đầu với những nguy cơ, những nỗi sợ hãi như phải ngồi cáp treo mà sợ độ cao, hay những nguy cơ tai nạn khi phải vượt qua con suối hoặc trượt ngã, gặp chấn thương khi vượt qua vách đá có độ dốc lớn…

Tuy nhiên, nó cũng là một cơ hội tuyệt vời để giáo viên giúp trẻ dũng cảm đối diện và học những kỹ năng đảm bảo sự an toàn. Ví dụ, để rèn sự kiên cường thay vì đi cáp treo hãy khuyến khích trẻ đi bộ. Gặp khe suối thì phải hướng dẫn trẻ cách quan sát dòng nước, tìm chỗ nước nông, dòng chảy an toàn, điểm đặt chân không bị trơn trượt để đi qua. Với sự hướng dẫn trong trải nghiệm thực tiễn như vậy sẽ hình thành nên lòng dũng cảm, bình tĩnh trước những tình huống núi cao vực sâu trong cuộc sống.

Xin cảm ơn ông!

Thanh niên là người đi đầu 'mở cửa' kỷ nguyên số

Thanh niên là người đi đầu 'mở cửa' kỷ nguyên số

TS. Đặng Vũ Cảnh Linh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu Thanh niên – Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho rằng, ...

Vụ hơn 50 học sinh Hà Nội bị ngộ độc sau chuyến dã ngoại: Công an vào cuộc

Vụ hơn 50 học sinh Hà Nội bị ngộ độc sau chuyến dã ngoại: Công an vào cuộc

Hơn 50 học sinh Trường Tiểu học Kim Giang (quận Thanh Xuân, Hà Nội) có biểu hiện ngộ độc sau khi đi dã ngoại về.

'Mỗi thanh niên phải là người tiên phong chuyển đổi số trong hoạt động tình nguyện'

'Mỗi thanh niên phải là người tiên phong chuyển đổi số trong hoạt động tình nguyện'

Chị Đỗ Thị Kim Hoa, Giám đốc Trung tâm Tình nguyện quốc gia (Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) cho rằng, mỗi đoàn viên, ...

Vụ học sinh ngộ độc sau khi đi dã ngoại: Hiệu trưởng nói gì?

Vụ học sinh ngộ độc sau khi đi dã ngoại: Hiệu trưởng nói gì?

Ngày 29/3, bà Nguyễn Thị Ngân Bình, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Giang (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã thông tin về nguồn gốc ...

TP. Hồ Chí Minh: Trường chuyên đầu tiên công bố chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 năm 2023

TP. Hồ Chí Minh: Trường chuyên đầu tiên công bố chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 năm 2023

Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) vừa công bố chỉ tiêu tuyển sinh, môn thi lớp 10 năm 2023.

Bài viết cùng chủ đề

Giáo dục Việt Nam

Đọc thêm

Chuyển nhượng cầu thủ: Lý do Real Madrid lùi ngày ra mắt Kylian Mbappe

Chuyển nhượng cầu thủ: Lý do Real Madrid lùi ngày ra mắt Kylian Mbappe

Real Madrid được cho phải hoãn kế hoạch ra mắt Kylian Mbappe trước VCK EURO 2024, thay vào đó có thể phải đợi đến tháng 8.
Nhà quản lý doanh nghiệp nước ngoài được nới lỏng các quy định để cư trú tại Nhật Bản

Nhà quản lý doanh nghiệp nước ngoài được nới lỏng các quy định để cư trú tại Nhật Bản

Người sáng lập công ty khởi nghiệp có thể sử dụng vốn của nhà đầu tư để đáp ứng đủ tiêu chí về cư trú.
Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

UNDP và IOE phối hợp tổ chức cuộc họp thảo luận về quá trình chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than tại Việt Nam.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Loại bom mới FAB-3000 có sức nổ cao của quân đội Nga sẽ được thiết kế với các đặc tính khí động học, cho phép chúng được sử dụng như ...
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Mượn xe người thân, bạn bè,… chạy trên đường thì có bị CSGT xử phạt lỗi xe không chính chủ không? Mức phạt của lỗi này là bao nhiêu?
Điện Biên 'thay áo mới'

Điện Biên 'thay áo mới'

Baoquocte.vn. Từ vùng đất từng chịu bao 'bom cày đạn xới', đến nay, Điện Biên đã vươn mình đổi mới, đạt được nhiều thành tựu trong phát triển và hội nhập.
Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Tôi nghe nói có thông tin đã bãi bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe. Vậy thông tin này có chính xác không? – Độc giả Phương Thanh
'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

Trung Quốc khởi xướng dự án thí điểm nguồn nước tại Lào, cho phép khoảng 2.000 cư dân địa phương có thể tiếp cận với nước uống an toàn.
Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Các nhà hoạt động trên khắp thế giới đang thúc đẩy các phong trào tích cực, truyền cảm hứng cho giới trẻ khắp thế giới.
Dự kiến tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không?

Dự kiến tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không?

Cho tôi hỏi nếu tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 thì lương của người lao động có tăng không? – Độc giả Thanh Hằng
Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Về mặt lý thuyết, các loại thuốc trị liệu miễn dịch có thể tiêm được có thể được tạo ra, nhưng trọng lực ngăn cản chúng kết tinh một cách chính xác. Một công ty ...
Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Là thực phẩm đơn giản và được yêu thích nhất trên toàn thế giới, nhưng trứng lại được cảnh báo không nên ăn cùng những thực phẩm này.
7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

Xã hội ngày càng có sự thừa nhận về tầm quan trọng của sức khoẻ tinh thần, những vấn đề cảm xúc, tâm lý đã thực sự được quan tâm.
Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Việc thưởng thức món ăn dát vàng lộng lẫy hay đồ uống lấp lánh những vảy vàng xa xỉ liệu tác động như thế nào với sức khoẻ?
Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Cúm là một bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp do virus. Các biến chứng của cúm có thể dẫn đến nhập viện và đôi khi thậm chí tử vong.
Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Các chuyên gia y tế đề nghị cấm thuốc lá điện tử vì có hại cho sức khỏe. Bệnh lý liên quan tới sản phẩm này đang có xu hướng gia tăng.
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN 29/3
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT 29/3. dự đoán XSMT
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 6. SXMB 29/3
XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3 - SXMN 28/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 28/3/2024. XSMN thứ 5. xổ số hôm nay 28/3. Kết quả xổ số ngày 28 tháng 3.
XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3 - SXMB 28/3. Trực tiếp xổ số miền Bắc 28/3/2024. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 5. xổ số hôm nay 28/3.
Phiên bản di động