| Ngày 4/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Hàn Quốc Moon Jae-in đã có cuộc điện đàm lần đầu tiên. (Nguồn: AFP) |
Phát biểu với báo giới tại thủ đô Seoul ngày 4/2, người phát ngôn Nhà Xanh Kang Min-seok cho biết hai nhà lãnh đạo Hàn-Mỹ đã nhất trí "hợp tác càng sớm càng tốt vì mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa và mang lại hòa bình lâu dài cho bán đảo Triều Tiên".
Tổng thống Joe Biden đã đánh giá cao nỗ lực của Chính quyền Tổng thống Moon Jae-in trong việc thiết lập một nền hòa bình bền vững trên bán đảo Triều Tiên, cam kết "sẽ hợp tác chặt chẽ với Hàn Quốc để đạt được mục tiêu này", đồng thời nhấn mạnh, "điều quan trọng là cả hai nước (đồng minh) phải giữ vững lập trường về vấn đề này".
Chiến lược "toàn diện chung" về Triều Tiên
Về quan hệ song phương, hai nhà lãnh đạo tái khẳng định mối quan hệ đồng minh suốt 7 thập kỷ qua là "chìa khóa để đảm bảo hòa bình và an ninh khu vực", nhất trí phát triển quan hệ đồng minh chiến lược toàn diện để có thể hợp tác không chỉ trong các vấn đề liên quan bán đảo Triều Tiên và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Hai bên nhất trí tổ chức hội nghị thượng đỉnh ngay khi tình hình dịch Covid-19 được kiểm soát ổn định.
Một số nhà phân tích cho rằng, phát biểu trên của Tổng thống Joe Biden có thể được coi là "lời cảnh báo" từ Washington rằng, Seoul không nên đẩy nhanh tiến độ với Triều Tiên trong khi Mỹ đang tiến hành xem xét tỉ mỉ chính sách (đối với Triều Tiên) của Chính quyền tiền nhiệm.
Tuy nhiên, theo quan điểm của Tổng thống Moon Jae-in, thỏa thuận mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đạt được ở Singapore nên được coi là điểm khởi đầu trong chính sách về Triều Tiên của Chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Nhà nghiên cứu Shin Beom-chul, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu An ninh và Đối ngoại thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Hàn Quốc, nhận định: "Nhà Xanh đang cố gắng làm rõ quan điểm của Hàn Quốc mong muốn sớm nối lại đối thoại với Triều Tiên cũng như quan điểm của Mỹ muốn có một cuộc thảo luận toàn diện, không chỉ với Hàn Quốc mà còn cả với Nhật Bản và Trung Quốc, về chương trình hạt nhân của Triều Tiên".
Hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận về các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, ngoài một số vấn đề cấp bách như Trung Quốc và Myanmar. Ông nói thêm: "Có vẻ như Tổng thống Biden vẫn coi Hàn Quốc là một đối tác quan trọng. Dường như ông ấy đặt nhiều kỳ vọng vào vai trò của Hàn Quốc trong tiến trình phi hạt nhân hóa Triều Tiên, cũng như hợp tác khu vực và toàn cầu".
| Theo quan điểm của Tổng thống Moon Jae-in, thỏa thuận mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đạt được ở Singapore nên được coi là điểm khởi đầu trong chính sách về Triều Tiên của Chính quyền Tổng thống Joe Biden. (Nguồn: Getty Images) |
Chờ đợi sự "đồng tâm hiệp lực" của hai nhà lãnh đạo
Liên quan vấn đề này, nhật báo Korea Herald số ra ngày 4/2 cũng nhấn mạnh, rất nhiều người đang trông đợi vào sự "đồng tâm hiệp lực" của hai nhà lãnh đạo khi đưa các vấn đề như biến đổi khí hậu và nhân quyền trở thành những trọng tâm trong nền tảng chính sách của mình.
Kể từ giai đoạn Chính quyền cựu Tổng thống Kim Dae-jung và cựu Tổng thống Bill Clinton (1998-2001), đây là lần đầu tiên sau hai thập kỷ cả Hàn Quốc và Mỹ cùng có những tổng thống theo đường lối tự do nắm quyền.
Tuy nhiên, bên cạnh các mối quan hệ cá nhân tiềm năng, giữa hai nhà lãnh đạo Hàn-Mỹ vẫn còn một loạt các vấn đề hóc búa từ thời Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang chờ được giải quyết. Tiếp tục các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa đang bị đình trệ có thể là ưu tiên hàng đầu của Chính quyền Tổng thống Moon Jae-in, nhưng trước đó cả Seoul và Washington sẽ phải xây dựng lại lòng tin về các vấn đề khác, chẳng hạn như bế tắc trong các cuộc đàm phán chia sẻ chi phí quốc phòng.
Hai bên cũng sẽ phải thảo luận về các cuộc tập trận quân sự chung thường niên (diễn ra vào tháng 3) vốn đã được thu nhỏ về quy mô trong những năm gần đây để xoa dịu Bình Nhưỡng.
Bên cạnh đó, khi cuộc cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung bước sang một chương mới dưới thời Tổng thống Biden, chính sách ngoại giao cân bằng của Hàn Quốc (giữa một bên là đồng minh an ninh lớn nhất và một bên là đối tác thương mại lớn nhất) cũng có thể sẽ được thử nghiệm trong những năm tới.
Có thể phải mất một thời gian để hai nhà lãnh đạo Hàn-Mỹ phát triển tình bạn sâu sắc hơn trong khi vẫn phải giải quyết vô số thách thức. Và thời gian của ông Moon Jae-in không còn nhiều khi nhiệm kỳ của ông đã bước vào năm cuối. Ngay từ đầu nhiệm kỳ tổng thống năm 2017, ông Moon Jae-in đã nỗ lực rất nhiều để gắn kết với Triều Tiên. Và bản thân ông cũng đã rút ra được bài học kinh nghiệm từ chính quyền Roh Moo-hyun rằng, những nỗ lực như vậy khó có thể đạt được trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ.
Một số chuyên gia khác cho rằng, Seoul sẽ cần nỗ lực để khắc phục những khác biệt với Washington trong chính sách đối với Bình Nhưỡng, đồng thời nỗ lực giải quyết một số vấn đề song phương tồn tại lâu nay, chẳng hạn như Thỏa thuận các biện pháp đặc biệt (SMA), xác định nghĩa vụ chia sẻ chi phí quốc phòng của Hàn Quốc cho việc duy trì lực lượng quân đồn trú Mỹ trên bán đảo Triều Tiên, cũng như vấn đề chuyển giao quyền chỉ huy thời chiến (OPCON).
Theo ông Ramon Pacheco Pardo, Chủ tịch KF-VUB Hàn Quốc thuộc Viện Nghiên cứu châu Âu, Đại học Vrije Universiteit Amsterdam (Belgium), Tổng thống Moon Jae-in nên tập trung vào 3 vấn đề chính.
Một là, đàm phán với Triều Tiên về các vấn đề thực chất để hướng tới mục tiêu hòa giải liên Triều, trao đổi kinh tế giữa hai miền và phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Tổng thống Joe Biden nói, ông ấy muốn làm việc với các đồng minh và ông Moon Jae-in nên tận dụng lợi thế đó.
Hai là, việc chuyển giao OPCON. Từ quan điểm hậu cần và quân sự, chúng ta sắp đạt đến ngưỡng mà Hàn Quốc được xem là sẵn sàng tiếp nhận việc chuyển giao OPCON. Có thể nói, hai nước đang bước vào giai đoạn mà quyết định thực hiện việc chuyển giao hoàn toàn mang tính chính trị.
Ba là, nhiệm vụ trước mắt của ông Moon Jae-in là nên cố gắng tìm hiểu xem liệu ông Biden có sẵn sàng thực hiện những bước này trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông ấy hay không.