Đối đầu lập pháp - hành pháp: Bình cũ, rượu mới

Phan Quân
TGVN. Đối đầu giữa lập pháp - hành pháp không mới, song Brexit tại Anh và luận tội Tổng thống tại Mỹ bộc lộ sự thay vai, đổi số, với vai trò ngày một lớn của cơ quan lập pháp trong các sự kiện mang tính bước ngoặt của nhiều nước. Bình luận của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Luận tội Tổng thống Trump: Chia rẽ và bất định
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Hạ viện Mỹ duyệt điều trần luận tội: Mới mà cũ
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi
Ngày 18/12, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua việc luận tội Tổng thống Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Ngày 20/12, Hạ viện Anh đã thông qua dự thảo về Brexit. Đêm ngày 18/12, Hạ viện Mỹ phê chuẩn quy trình luận tội Tổng thống Trump.

Như vậy, các cơ quan lập pháp, cụ thể là Hạ viện, đang có vai trò ngày một quan trọng trong quyết sách, sự kiện quan trọng của đất nước này. Từ lâu, khác biệt quan điểm về lợi ích giữa lập pháp - hành pháp không mới và nhiều lần bùng nổ thành đối đầu “một mất, một còn”. Song nếu trước đây, nhánh hành pháp có phần lấn lướt thì hiện tại, nhánh lập pháp lấy lại vị thế vốn có.

Vì mục đích chung…

Về bản chất, đối đầu giữa Chính phủ Anh và Hạ viện đều xoay quanh cách thức tiến hành Brexit. Theo Chính phủ, Brexit cần được tiến hành nhanh nhất có thể, song Hạ viện, với nhiều nghị sỹ trong đảng cầm quyền, lại cho rằng lợi ích quốc gia chỉ được bảo toàn khi Brexit được tiến hành “chậm mà chắc”. Khi đó, Hạ viện Anh sử dụng quyền hạn được giao nhằm điều chỉnh Brexit theo hướng mong muốn, bất chấp việc đối đầu với hai Thủ tướng có lập trường cứng rắn.

Về mặt lập pháp, Hạ viện đã ba lần phủ quyết dự thảo Brexit của cựu Thủ tướng Theresa May; thông qua dự luật ngăn chặn Brexit không thỏa thuận vào cuối tháng 10, buộc Thủ tướng Johnson phải đề nghị EU gia hạn tư cách thành viên của Anh thêm ba tháng; từ chối bầu cử sớm vào tháng 10 và chỉ chấp thuận đề xuất tương tự vào tháng 12...

Về mặt giám sát, chấn chỉnh hoạt động của Chính phủ, Hạ viện giữ vững quan điểm về Brexit, bất chấp nỗ lực hai đời Thủ tướng. Nếu bà May cố tình đưa dự thảo ra bỏ phiếu gần thời hạn Brexit để gây áp lực, ông Johnson lại thường xuyên tuyên bố sẽ tiến hành Brexit cứng nếu cần, đe dọa giải tán và bầu cử Quốc hội sớm nhằm tìm lợi thế trong phiếu bầu dự thảo Brexit.

Trong ba năm cầm quyền, cựu Thủ tướng May đã ba lần thất bại khi cố thuyết phục Hạ viện thông qua dự thảo Brexit, với nhiều nghị sỹ phản đối đến từ chính đảng cầm quyền.

Hồi tháng 9, động thái khai trừ 21 nghị sỹ đảng chỉ trích Brexit của ông Boris Johnson đã gặp sự phản đối quyết liệt của đảng Bảo thủ và tưởng chừng đặt dấu chấm hết cho Nội các. Có thời điểm, Thủ tướng không nắm đa số phiếu nghị sỹ tại Hạ viện. Các cuộc bỏ phiếu thời gian đầu nhằm thông qua dự thảo Brexit, tổ chức bầu cử sớm cũng bị Hạ viện phản đối. Tuy nhiên, ông Johnson may mắn hơn bà May khi sau ba năm đằng đẵng, các nghị sỹ Anh đã “thấm mệt” với quy trình Brexit và dần bị thuyết phục bởi tính cách quyết liệt của Thủ tướng đương nhiệm.

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi
Hạ viện Anh tiến hành thảo luận trước khi thông qua dự thảo về Brexit ngày 20/12. (Nguồn: Reuters)

Hay lợi ích riêng?

So với Anh, câu chuyện luận tội tại Mỹ có nhiều khác biệt. Mô hình chính trị “Tổng thống chế” của xứ cờ hoa có xu hướng nhấn mạnh tập trung quyền lực vào vai trò của ông chủ Nhà Trắng, trong khi “Quân chủ lập hiến” của xứ sở sương mù dành nhiều quyền lực hơn cho Quốc hội.

Về bản chất, việc Hạ viện Mỹ, do đảng Dân chủ chiếm đa số, phê chuẩn quy trình luận tội Tổng thống Donald Trump vì lạm quyền và cản trở hoạt động Quốc hội mang màu sắc tranh đấu chính trị giữa hai đảng lớn, hơn là bất đồng quan điểm với Chính phủ về mục tiêu chung hay lợi ích quốc gia như tại Anh. Các hoạt động điều trần, điều tra của Hạ viện chủ yếu được tiến hành bởi các nghị sỹ Dân chủ và không có sự tham gia của các nghị sỹ Cộng hòa.

So với cơ quan tương tự của Anh, Hạ viện Mỹ đã chủ động hơn khi tận dụng tối đa vai trò giám sát, chấn chỉnh quyết sách của Chính phủ được nêu trong Hiến pháp, để thu thập tài liệu, yêu cầu triệu tập, điều tra và điều trần một số quan chức Chính phủ liên quan đến cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Ukraine như cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch và đương kim Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland.

Về mặt lập pháp, Hạ viện đã tiến hành bỏ phiếu, chính thức tiến hành luận tội, đưa vụ việc lên Thượng viện nhằm đưa ra kết luận cuối cùng đối với “vi phạm” của ông Trump. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện và kết quả Hạ viện hay tuyên bố của các nghị sỹ có ảnh hưởng của đảng cho thấy họ sẽ làm mọi cách để Tổng thống “trắng án”.

Dù vậy, có lẽ bản thân đảng Dân chủ và Hạ viện không còn quá quan tâm tới kết quả cuối cùng, bởi họ đã đạt được điều mong muốn. Đối với đảng Dân chủ, đó là gây xao nhãng, giảm uy tín ông Trump, khiến ông không thể tập trung triển khai chính sách, hoàn thành cam kết khi tranh cử năm 2016, tạo ưu thế cho ứng cử viên đảng này trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm tới. Đối với Hạ viện, đó là khẳng định tiếng nói, vai trò của các cơ quan lập pháp tại cường quốc hàng đầu thế giới, sau thời gian bị lu mờ trước nhánh hành pháp dưới thời ông Trump.

Năm 2020, Brexit bước vào giai đoạn thương thảo căng thẳng giữa London và Brussels, còn cuộc luận tội Tổng thống Mỹ tiến dần về hồi kết. Vai trò và tầm ảnh hưởng của các cơ quan lập pháp cũng vì thế sẽ được nhấn mạnh hơn. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, còn quá sớm để khẳng định đây là xu thế mới và phổ biến bởi như lịch sử đã chứng minh, có thăng ắt sẽ có trầm.

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Hạ viện Anh thông qua dự thảo Brexit: Vừa mừng vừa lo

TGVN. Dự thảo Brexit được thông qua mới chỉ là bước đầu tiên trong hành trình chông gai, dai dẳng mà Anh phải trải qua để ...

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Anh sắp ra mắt đồng xu đặc biệt nhân sự kiện Brexit

TGVN. Nước Anh sẽ phát hành một đồng tiền xu đặc biệt nhằm đánh dấu sự kiện Brexit - London rời khỏi "mái nhà chung" ...

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Brexit 2019 - Cuộc ly hôn trắc trở và đắt giá

Năm 2019 được đánh giá là năm khủng hoảng của chính trường Anh, khi tiến trình Brexit liên tục bị trì hoãn đã cho thấy ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bài tarot hôm nay 6/11: Người bạn đang thương nhớ có nhớ thương đến bạn không?

Bài tarot hôm nay 6/11: Người bạn đang thương nhớ có nhớ thương đến bạn không?

Hãy rút một lá bài tarot, bạn có thể khám phá thông điệp về cảm xúc của người bạn đang thương nhớ.
Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân

Lưu ý quan trọng đối với người đang dùng chứng minh nhân dân khi sắp bước sang năm 2025. Mời độc giả tham khảo bài viết dưới đây.
Cập nhật bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024

Cập nhật bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024

Bảng giá xe máy Honda Wave Alpha mới nhất tháng 11/2024 tại các đại lý trên cả nước sẽ được cập nhật chi tiết trong bài viết bên dưới đây.
Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Lần thứ 10 tổ chức, sự kiện tiếp tục khẳng định Đà Lạt là thành phố Festival Hoa của Việt Nam, thành phố sáng tạo trong lĩnh vực âm nhạc ...
Kết quả xổ số hôm nay, 5/11: XSMN 5/11/24 - Xổ số Bến Tre, xổ số Vũng Tàu và xổ số Bạc Liêu

Kết quả xổ số hôm nay, 5/11: XSMN 5/11/24 - Xổ số Bến Tre, xổ số Vũng Tàu và xổ số Bạc Liêu

XSMN 5/11 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 5/11/2024. Kết quả xổ số hôm nay 5/11, được các công ty Xổ số Bến Tre, Vũng Tàu và ...
Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mỹ điều động một nhóm máy bay B-52 tới Trung Đông nhằm hỗ trợ Israel trước nguy cơ bị tấn công trả đũa từ Iran.
Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Tình hình Trung Đông: 'Pháo đài bay' của Mỹ làm Iran 'nóng mặt', Hamas lại khiến Washington thất vọng

Mỹ điều động một nhóm máy bay B-52 tới Trung Đông nhằm hỗ trợ Israel trước nguy cơ bị tấn công trả đũa từ Iran.
Ukraine tỏ thành ý đàm phán với Nga một vấn đề, bất ngờ đón khách mang theo 'gói quà quý' khi mùa Đông đến gần

Ukraine tỏ thành ý đàm phán với Nga một vấn đề, bất ngờ đón khách mang theo 'gói quà quý' khi mùa Đông đến gần

Hiện tại Ukraine đang phải đối mặt với nguy cơ mất điện chiếu sáng và nhiệt sưởi vào mùa Đông do các cơ sở hạ tầng năng lượng bị Nga tấn công.
Jordan khẩn thiết kêu gọi Israel chấm dứt động thái quân sự

Jordan khẩn thiết kêu gọi Israel chấm dứt động thái quân sự

Quốc vương Jordan kêu gọi cộng đồng quốc tế bác bỏ các biện pháp leo thang của Israel nhằm cấm UNRWA hoạt động.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Tỷ số cân não trước trận đấu cuối cùng, đại gia Elon Musk rộng đường vung tiền cho ông Trump

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Tỷ số cân não trước trận đấu cuối cùng, đại gia Elon Musk rộng đường vung tiền cho ông Trump

Cả 3 mô hình dự báo kết quả Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 đều cho thấy cuộc đua sẽ rất sít sao và gần như không thể nói trước ai sẽ giành chiến thắng.
Chính trị gia đối lập hàng đầu Mozambique bị ám sát hụt ở Nam Phi

Chính trị gia đối lập hàng đầu Mozambique bị ám sát hụt ở Nam Phi

Chính trị gia Mozambique Venancio Mondlane tuyên bố thoát khỏi một vụ ám sát bất thành ở Nam Phi.
Sáu tiếng trước bầu cử Tổng thống Mỹ, Triều Tiên phóng hàng loạt tên lửa, tuyên bố nguyên nhân phải tăng cường hạt nhân

Sáu tiếng trước bầu cử Tổng thống Mỹ, Triều Tiên phóng hàng loạt tên lửa, tuyên bố nguyên nhân phải tăng cường hạt nhân

Rạng sáng 5/11, Triều Tiên đã phóng tên lửa đạn đạo về phía vùng biển phía Đông, vài tiếng trước khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ chính thức bắt đầu.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động