Đối đầu lập pháp - hành pháp: Bình cũ, rượu mới

Phan Quân
TGVN. Đối đầu giữa lập pháp - hành pháp không mới, song Brexit tại Anh và luận tội Tổng thống tại Mỹ bộc lộ sự thay vai, đổi số, với vai trò ngày một lớn của cơ quan lập pháp trong các sự kiện mang tính bước ngoặt của nhiều nước. Bình luận của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Luận tội Tổng thống Trump: Chia rẽ và bất định
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Hạ viện Mỹ duyệt điều trần luận tội: Mới mà cũ
doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi
Ngày 18/12, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua việc luận tội Tổng thống Donald Trump. (Nguồn: Getty Images)

Ngày 20/12, Hạ viện Anh đã thông qua dự thảo về Brexit. Đêm ngày 18/12, Hạ viện Mỹ phê chuẩn quy trình luận tội Tổng thống Trump.

Như vậy, các cơ quan lập pháp, cụ thể là Hạ viện, đang có vai trò ngày một quan trọng trong quyết sách, sự kiện quan trọng của đất nước này. Từ lâu, khác biệt quan điểm về lợi ích giữa lập pháp - hành pháp không mới và nhiều lần bùng nổ thành đối đầu “một mất, một còn”. Song nếu trước đây, nhánh hành pháp có phần lấn lướt thì hiện tại, nhánh lập pháp lấy lại vị thế vốn có.

Vì mục đích chung…

Về bản chất, đối đầu giữa Chính phủ Anh và Hạ viện đều xoay quanh cách thức tiến hành Brexit. Theo Chính phủ, Brexit cần được tiến hành nhanh nhất có thể, song Hạ viện, với nhiều nghị sỹ trong đảng cầm quyền, lại cho rằng lợi ích quốc gia chỉ được bảo toàn khi Brexit được tiến hành “chậm mà chắc”. Khi đó, Hạ viện Anh sử dụng quyền hạn được giao nhằm điều chỉnh Brexit theo hướng mong muốn, bất chấp việc đối đầu với hai Thủ tướng có lập trường cứng rắn.

Về mặt lập pháp, Hạ viện đã ba lần phủ quyết dự thảo Brexit của cựu Thủ tướng Theresa May; thông qua dự luật ngăn chặn Brexit không thỏa thuận vào cuối tháng 10, buộc Thủ tướng Johnson phải đề nghị EU gia hạn tư cách thành viên của Anh thêm ba tháng; từ chối bầu cử sớm vào tháng 10 và chỉ chấp thuận đề xuất tương tự vào tháng 12...

Về mặt giám sát, chấn chỉnh hoạt động của Chính phủ, Hạ viện giữ vững quan điểm về Brexit, bất chấp nỗ lực hai đời Thủ tướng. Nếu bà May cố tình đưa dự thảo ra bỏ phiếu gần thời hạn Brexit để gây áp lực, ông Johnson lại thường xuyên tuyên bố sẽ tiến hành Brexit cứng nếu cần, đe dọa giải tán và bầu cử Quốc hội sớm nhằm tìm lợi thế trong phiếu bầu dự thảo Brexit.

Trong ba năm cầm quyền, cựu Thủ tướng May đã ba lần thất bại khi cố thuyết phục Hạ viện thông qua dự thảo Brexit, với nhiều nghị sỹ phản đối đến từ chính đảng cầm quyền.

Hồi tháng 9, động thái khai trừ 21 nghị sỹ đảng chỉ trích Brexit của ông Boris Johnson đã gặp sự phản đối quyết liệt của đảng Bảo thủ và tưởng chừng đặt dấu chấm hết cho Nội các. Có thời điểm, Thủ tướng không nắm đa số phiếu nghị sỹ tại Hạ viện. Các cuộc bỏ phiếu thời gian đầu nhằm thông qua dự thảo Brexit, tổ chức bầu cử sớm cũng bị Hạ viện phản đối. Tuy nhiên, ông Johnson may mắn hơn bà May khi sau ba năm đằng đẵng, các nghị sỹ Anh đã “thấm mệt” với quy trình Brexit và dần bị thuyết phục bởi tính cách quyết liệt của Thủ tướng đương nhiệm.

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi
Hạ viện Anh tiến hành thảo luận trước khi thông qua dự thảo về Brexit ngày 20/12. (Nguồn: Reuters)

Hay lợi ích riêng?

So với Anh, câu chuyện luận tội tại Mỹ có nhiều khác biệt. Mô hình chính trị “Tổng thống chế” của xứ cờ hoa có xu hướng nhấn mạnh tập trung quyền lực vào vai trò của ông chủ Nhà Trắng, trong khi “Quân chủ lập hiến” của xứ sở sương mù dành nhiều quyền lực hơn cho Quốc hội.

Về bản chất, việc Hạ viện Mỹ, do đảng Dân chủ chiếm đa số, phê chuẩn quy trình luận tội Tổng thống Donald Trump vì lạm quyền và cản trở hoạt động Quốc hội mang màu sắc tranh đấu chính trị giữa hai đảng lớn, hơn là bất đồng quan điểm với Chính phủ về mục tiêu chung hay lợi ích quốc gia như tại Anh. Các hoạt động điều trần, điều tra của Hạ viện chủ yếu được tiến hành bởi các nghị sỹ Dân chủ và không có sự tham gia của các nghị sỹ Cộng hòa.

So với cơ quan tương tự của Anh, Hạ viện Mỹ đã chủ động hơn khi tận dụng tối đa vai trò giám sát, chấn chỉnh quyết sách của Chính phủ được nêu trong Hiến pháp, để thu thập tài liệu, yêu cầu triệu tập, điều tra và điều trần một số quan chức Chính phủ liên quan đến cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Ukraine như cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch và đương kim Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland.

Về mặt lập pháp, Hạ viện đã tiến hành bỏ phiếu, chính thức tiến hành luận tội, đưa vụ việc lên Thượng viện nhằm đưa ra kết luận cuối cùng đối với “vi phạm” của ông Trump. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện và kết quả Hạ viện hay tuyên bố của các nghị sỹ có ảnh hưởng của đảng cho thấy họ sẽ làm mọi cách để Tổng thống “trắng án”.

Dù vậy, có lẽ bản thân đảng Dân chủ và Hạ viện không còn quá quan tâm tới kết quả cuối cùng, bởi họ đã đạt được điều mong muốn. Đối với đảng Dân chủ, đó là gây xao nhãng, giảm uy tín ông Trump, khiến ông không thể tập trung triển khai chính sách, hoàn thành cam kết khi tranh cử năm 2016, tạo ưu thế cho ứng cử viên đảng này trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm tới. Đối với Hạ viện, đó là khẳng định tiếng nói, vai trò của các cơ quan lập pháp tại cường quốc hàng đầu thế giới, sau thời gian bị lu mờ trước nhánh hành pháp dưới thời ông Trump.

Năm 2020, Brexit bước vào giai đoạn thương thảo căng thẳng giữa London và Brussels, còn cuộc luận tội Tổng thống Mỹ tiến dần về hồi kết. Vai trò và tầm ảnh hưởng của các cơ quan lập pháp cũng vì thế sẽ được nhấn mạnh hơn. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, còn quá sớm để khẳng định đây là xu thế mới và phổ biến bởi như lịch sử đã chứng minh, có thăng ắt sẽ có trầm.

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Hạ viện Anh thông qua dự thảo Brexit: Vừa mừng vừa lo

TGVN. Dự thảo Brexit được thông qua mới chỉ là bước đầu tiên trong hành trình chông gai, dai dẳng mà Anh phải trải qua để ...

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Anh sắp ra mắt đồng xu đặc biệt nhân sự kiện Brexit

TGVN. Nước Anh sẽ phát hành một đồng tiền xu đặc biệt nhằm đánh dấu sự kiện Brexit - London rời khỏi "mái nhà chung" ...

doi dau lap phap hanh phap binh cu ruou moi Brexit 2019 - Cuộc ly hôn trắc trở và đắt giá

Năm 2019 được đánh giá là năm khủng hoảng của chính trường Anh, khi tiến trình Brexit liên tục bị trì hoãn đã cho thấy ...

Đọc thêm

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động