Đông Nam Á trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mới của Mỹ

Minh Vương
Học giả Indonesia bình luận về vị trí của Đông Nam Á trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mới dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Mỹ chính thức công bố chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. (Nguồn: White House)
Đông Nam Á sẽ tiếp tục đóng vai trò trung tâm trong Chiến lược châu Á - Thái Bình Dương mới của Mỹ. (Nguồn: White House)

Đông Nam Á là trung tâm

Học giả Indonesia Aristyo Rizka Darmawan tại Đại học Indonesia nhận định rằng mặc dù chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Mỹ “sẽ tập trung vào mọi ngóc ngách của khu vực, từ Đông Bắc Á và Đông Nam Á, đến Nam Á và châu Đại Dương, bao gồm cả các quốc đảo Thái Bình Dương”, song rõ ràng Đông Nam Á là trung tâm của chiến lược này.

Trong văn kiện này, nhiều nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được đề cập cụ thể: Philippines và Thái Lan là đối tác liên minh hiệp ước của Mỹ, còn Indonesia, Malaysia và Singapore là những đối tác hàng đầu khu vực.

Khác với tuyên bố về Thỏa thuận an ninh ba bên Australia - Anh - Mỹ (AUKUS), tài liệu của Mỹ cho rằng sự hiện diện của nước này tại Đông Nam Á góp phần cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực, đặc biệt là Biển Đông và Biển Hoa Đông.

Trong bối cảnh đó, ASEAN đã nhiều lần nhấn mạnh vị trí trung tâm và lập trường trung lập và thông qua Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới của Mỹ không đề cập hay tán thành Tầm nhìn ASEAN, nhưng “ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, hỗ trợ ASEAN trong các nỗ lực đưa ra các giải pháp bền vững cho những thách thức cấp bách nhất của khu vực” và đặc biệt, thừa nhận và tôn trọng sự đoàn kết nội khối của tổ chức này.

Vì thịnh vượng khu vực

Văn kiện cũng đưa ra một kế hoạch cụ thể cho ASEAN nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng của khu vực, với Mỹ cam kết tăng cường đầu tư trực tiếp. Dù xứ cờ hoa đang là nhà đầu tư hàng đầu ở ASEAN, chiến lược mới vẫn hứa hẹn sẽ “tạo thuận lợi hơn cho thương mại tiêu chuẩn cao, điều hành nền kinh tế số, thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng minh bạch, tiêu chuẩn cao và xây dựng kết nối số”.

Cam kết này có ý nghĩa quan trọng trong cân bằng ảnh hưởng khu vực ngày càng tăng của Trung Quốc trong thập kỷ với Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Nó cũng phản ánh nỗ lực mới của Mỹ nhằm khắc phục những thiếu sót khi quyết định rút khỏi các cuộc đàm phán hiệp định thương mại tự do thế hệ mới ở khu vực.

Trong lĩnh vực an ninh, chiến lược mới nhắc lại rằng Mỹ đã duy trì “sự hiện diện quốc phòng mạnh mẽ và nhất quán cần thiết để hỗ trợ hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng trong khu vực”, coi Biển Đông và Biển Hoa Đông là ưu tiên. Tuy nhiên, đáng chú ý là trong khi tài liệu nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, không một đoạn nào đề cập đến Chương trình Hoạt động tự do hàng hải (FONOPS) do Hải quân Mỹ thực hiện.

Ngược lại, chiến lược nhấn mạnh tầm quan trọng của lực lượng cảnh sát biển trong chỉ đạo hợp tác an ninh hàng hải, “tư vấn, đào tạo, triển khai và nâng cao năng lực... bao gồm cả nâng cao năng lực hàng hải và nhận thức về hàng hải trong khu vực”.

Việc nhấn mạnh hợp tác bảo vệ bờ biển có thể được coi là một động thái tích cực vì nó sẽ ít mang tính khiêu khích và nhạy cảm hơn so với sự hiện diện quân sự trong khu vực. Quan trọng hơn nữa, hoạt động bảo vệ bờ biển ở Đông Nam Á là cần thiết để giải quyết các mối đe dọa an ninh hàng hải, đơn cử như đánh bắt bất hợp pháp.

Ngoài quan hệ hợp tác kinh tế và an ninh truyền thống, chiến lược mới của Mỹ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của đối ngoại nhân dân. Trong những năm trước đại dịch Covid-19, gần 60.000 sinh viên từ các quốc gia thành viên ASEAN đã học tập tại Mỹ. Với Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI), Washington mong muốn thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn với thế hệ lãnh đạo khu vực trong tương lai.

Văn bản của Mỹ cũng một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ - ASEAN. Mỹ nhắc lại cam kết của mình đối với Hội nghị Cấp cao Đông Á và Diễn đàn Khu vực ASEAN, “cũng như sẽ tìm kiếm các hình thức can dự cấp bộ trưởng mới với ASEAN”, hứa hẹn đầu tư hơn 100 triệu USD cho các sáng kiến chung mới.

Đây đều là các kế hoạch đầy hứa hẹn, song nói thì dễ, làm lại khó. Thành bại của chiến lược này sẽ phụ thuộc vào nỗ lực và hành động thực chất của Mỹ, thể hiện xứ cờ hoa thực sự hành động vì một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng mở, kết nối, thịnh vượng, có sức chống chịu và an ninh như những gì đã nêu.

Mỹ chính thức công bố chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Mỹ chính thức công bố chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ngày 11/2, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và mở cửa.

Gác lại Ukraine, Ngoại trưởng Mỹ cùng Bộ tứ khẳng định ưu tiên an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Gác lại Ukraine, Ngoại trưởng Mỹ cùng Bộ tứ khẳng định ưu tiên an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ngày 9/2, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đến Australia gặp các đồng minh nhóm Bộ tứ (Quad) để tập trung giải quyết các thách ...

(theo Lowy Institute)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
CHÍNH THỨC: HLV Pep Guardiola gia hạn hợp đồng hai năm với Man City

CHÍNH THỨC: HLV Pep Guardiola gia hạn hợp đồng hai năm với Man City

HLV Pep Guardiola ký hợp đồng mới có thời hạn hai năm, giữ ông ở lại Man City hơn một thập kỷ.
Độ mỏng của iPhone 17 Air ra sao?

Độ mỏng của iPhone 17 Air ra sao?

Theo nhà phân tích Apple Jeff Pu cho biết, iPhone 17 Air sẽ mỏng hơn iPhone 6 và trở thành chiếc iPhone mỏng nhất từ trước đến nay của
Chuyến công tác vừa thể hiện vai trò, uy tín với quốc tế, vừa tạo xung lực cho quan hệ song phương

Chuyến công tác vừa thể hiện vai trò, uy tín với quốc tế, vừa tạo xung lực cho quan hệ song phương

Chuyến công tác tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 và thăm chính Cộng hoà Dominica của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân thành công tốt đẹp.
Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy phải trở nên tự tin, tự chủ và tự cập nhật bản thân, để AI chỉ là một trợ lý thông thái...
Kết quả bóng đá hôm nay 22/11 (mới nhất)

Kết quả bóng đá hôm nay 22/11 (mới nhất)

Xem kết quả bóng đá đêm qua và hôm nay 22/11, Cup C1, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Đức, Italy... đều được cập ...
Đại sứ Ukraine tuyên bố về Thế chiến III, Tổng thống Zelensky cầu viện phản ứng toàn cầu, Mỹ khẳng định không muốn đối đầu Nga

Đại sứ Ukraine tuyên bố về Thế chiến III, Tổng thống Zelensky cầu viện phản ứng toàn cầu, Mỹ khẳng định không muốn đối đầu Nga

Ukraine kêu gọi cộng đồng quốc tế đưa ra những kết luận đúng đắn và chấm dứt xung đột ở giữa nước này và Nga trong gần 3 năm qua.
Nga tuyên bố tấn công Ukraine bằng vũ khí chưa từng có, không nước NATO nào có thể đánh chặn, Mỹ đã phạm sai lầm lớn

Nga tuyên bố tấn công Ukraine bằng vũ khí chưa từng có, không nước NATO nào có thể đánh chặn, Mỹ đã phạm sai lầm lớn

Quân đội Nga sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik để tấn công mục tiêu quân sự ở Dnipro của Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Điểm tin thế giới sáng 22/11: Iran hạn chế kho uranium, Anh tái quốc hữu hóa ngành đường sắt, Ford cắt giảm 4.000 việc làm

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 22/11.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động