Gã du ca đại ngàn về phố

Minh Hòa
Vốn là người quảng giao và có quen biết khá rộng trong giới nhạc, tài tử Kim Dung rủ tôi tới nơi chị và ca sĩ Y Jack Arul cùng ban nhạc chuẩn bị diễn. Lâu lắm anh chàng này mới ra khỏi buôn về phố Hà Nội.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ca sĩ Y Jack Arul.
Ca sĩ Y Jack Arul.

Vốn mê giọng hát đầy chất lửa hoang dại từ ca khúc Đi tìm lời ru Mặt trời (Y Phon Ksor), đến chất giọng đam mê hút hồn với ca khúc Chuyện tình trên cao nguyên (Trần Tiến) đoạt giải Vàng cuộc thi giọng hát ASEAN… nên tôi nhận lời ngay.

Chất mộc của người Ê Đê

Thật bất ngờ vì chẳng chuẩn bị trước, tôi lại được nghe tiếng hát quen thuộc, vẫn giọng ca chất lửa hoang dại từ cao nguyên đại ngàn mênh mang đó giờ đang da diết trong Còn ai với ai (Trịnh Công Sơn)… Với chiếc mũ phớt rộng vành, chàng trai Ê Đê ấy mang sự mộc mạc và đằm thắm, chạm đến mọi trái tim của những nghệ sĩ Hà Nội có mặt tại đêm diễn của anh và các bạn. Đêm Hà Nội như tĩnh lặng hơn để nghe trọn tiếng hát của chàng trai đại ngàn Tây Nguyên.

Dứt câu ca của Trịnh Công Sơn, buông cây đàn guitar giọng anh xa xăm: “Hát bài này của anh Sơn càng nhớ anh. Những tác phẩm của anh Trịnh Công Sơn như là những bức tranh họa chính cuộc đời Y Jack vậy. Anh Sơn hiền lắm! Lúc anh ốm, anh gầy lắm, cứ ngồi trên cái đệm dầy, chúng tôi ngồi bóp tay, bóp chân cho nhau”.

Ít người biết ca sĩ Y Jack Arul và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là anh em thân thiết, có cùng sinh nhật và từng tổ chức tiệc sinh nhật chung hai lần. Y Jack Arul hồi tưởng: “Anh Sơn coi tôi là “người em tinh thần của anh”. Anh ấy bao giờ cũng xưng tên, rất đỗi gần gũi: “Anh Sơn nói Y Jack này… Cứ thế, cứ vơi câu chuyện, chúng tôi lại đàn ca. Anh Sơn có một nơi để tụ tập anh em, để viết nhạc, để sáng tác hội họa… và ngồi uống rượu.

Đó là cái Phòng sáng tác. Ở đó có bức vách kính, với hệ thống nước chảy tạo mưa nên cảm giác lúc nào cũng có tiếng tí tách mưa rơi. Trong phòng có một cái chuông. Hết bia thì rung kiểu này, hết đá thì rung kiểu kia. Anh Sơn nói anh không muốn sai người giúp việc làm cái này, cái kia mà chỉ cần rung chuông theo nhịp điệu riêng là biết, dùng tiếng nhạc để thay lời nói. Vì anh xem trọng mọi người lắm, chỉ cần rung cái chuông mà không cần sai, hay nói gì”.

Câu chuyện đầy vơi, tôi mới biết Y Jack Arul chính là con trai của già làng huyền thoại Ama H’rin, đã vượt thảo nguyên M’Đrắk đi tìm “miền đất hứa” và xây dựng nên buôn A’ko Hdông - một buôn làng kiểu mẫu của người Ê Đê ở Buôn Ma Thuột. Đây cũng là ngôi làng xuất hiện trong tập bút ký Bằng đôi chân trần của nhà văn Nguyên Ngọc, tôi rất thích. Có lẽ được thừa hưởng sự mạnh mẽ của cha, sự bao la hùng vĩ của đại ngàn mà tiếng hát của anh mạnh mẽ và mênh mông đến thế.

Y Jack Arul chia sẻ: “Suốt giai đoạn Covid-19, tôi ở buôn và chỉ bảo cho con cháu hát. Giới trẻ bây giờ hát nhiều bài rồi còn tự sáng tác trên máy tính thành thạo… nhưng mà sao cái giai điệu KUT - giai điệu dân ca của dân tộc Ê Đê mình thì chúng hát không ra nổi chất. KUT là phải kể, phải hát mộc, chân thật… mà giờ ít đứa hát được. Thế nên mình cứ loanh quanh ở buôn từ hồi đó. Sau Covid, tôi giao lại việc cho em rể Y Neon”.

Thì ra cái chất trong giọng ca chúng tôi vừa nghe anh hát, đầy sâu đậm và mộc mạc đó chính là chất KUT của người dân tộc Ê Đê - cái chất mộc, chân thật, hát như kể của anh. Càng sâu lắng hơn khi chất KUT đó được thấm đẫm những thăng trầm cuộc sống của người con trai của trưởng bản huyền thoại, sinh ra giữa bom rơi đạn lạc, lớn lên giữa cái lạnh giá của rừng già và đấm ấm của những tiếng cười bên miếng khoai, củ sắn.

Cái chất KUT mà giờ đây anh băn khoăn lo ngại riêng cho giới trẻ hát trong buôn, chúng hát như nhiều ca sĩ thị trường “hời hợt và không có chất”.

Ca sỹ Y Jack Arul ngồi giữa, chụp ảnh kỷ niệm cùng tài tử Kimh Dung và bang nhạc tại Hà Nội. (Ảnh: MH)
Ca sỹ Y Jack Arul ngồi giữa, chụp ảnh kỷ niệm cùng tài tử Kimh Dung và bang nhạc tại Hà Nội. (Ảnh: MH)

Chất nội trong hơi thở ngoại

Cũng đã hơn một lần tôi gặp anh tại những đêm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng, nhưng tôi thường không theo kịp anh. Giờ tôi mới biết, anh cứ thấy báo chí là lảng, trừ lần này ra Hà Nội, tôi đã đến quá gần để anh có thể rời đi.

Giọng anh nhẹ nhàng, trầm ấm: “Vậy cô gái Hà Nội ở Báo nào, cần hỏi gì? Báo của Bộ Ngoại giao à? Tôi còn nhớ lần thi tiếng hát ASEAN ở Hà Nội, ngày đó hát hai bài: Mơ về nơi xa lắm (Phú Quang) và Chuyện tình thảo nguyên (Trần Tiến). Có 10 nước tham gia, nhưng đến giờ tôi vẫn rất nhớ những bài hát dân ca của Lào, Campuchia rất hay, đặc biệt là bài dân ca của Philippnes hát tuyệt lắm. Giọng nữ ca sĩ rất đẹp, giai điệu du dương đến lạ kỳ…”.

Lần ra Bắc này, Y Jack Arul vừa thăm bạn bè, họ hàng vừa gặp người em – nhạc sĩ Lê Minh Sơn để lại bàn về album đầu tiên. “Trước Covid, chúng tôi đã sắp hoàn thành rồi, nhưng dịch bệnh khiến dự án đó tạm dừng. Lần này tôi ra Hà Nội để tiếp tục. Non nửa đời ca hát, nhiều người bảo tôi làm album như tôi chưa thấy đủ “chín”.

Lần này thực chất là album của tình anh em, gồm 14 bài của tôi và ba anh em: Anh Trịnh Công Sơn, Trần Tiến và em Lê Minh Sơn. Tôi là đứa em tinh thần của anh Sơn, anh Trần Tiến thì cùng nhau “Du ca” một đời và em Lê Minh Sơn từng sáng tác Voi không đuôi như là người của buôn… nói lên nỗi lòng của tôi, của buôn - nói về vấn đề môi trường, không riêng Việt Nam mà cả thế giới rất quan tâm. Tôi cũng đã hát trong đêm nhạc của em ấy”…

“Chúng tôi đã chọn ra được 14 bài thích hợp, mang hơi hướng hát tâm sự nhiều hơn, cuộc đời thế nào thì các tác phẩm của ba anh em bộc bạch như vậy. Anh em chúng tôi mong muốn làm được một album để đời, ra được cái chất của người Ê Đê và của ba anh em nữa”, ca sĩ Y Jack Arul chia sẻ.

Cũng như bao người hâm mộ mình, Y Jack Arul đã chờ gần nửa đời ca hát mới cảm thấy mình đến độ chín để ra được một cuốn album. Anh kỳ vọng sẽ mang đến những bài hát đầy chất KUT, sự mộc mạc, hơi thở tự sự và tiếng lòng của đồng bào dân tộc Ê Đê và nhuộm chất đời, chất thơ đồng tâm hồn anh em.

Nhìn tôi, anh cười và cảm hứng: “Đặc biệt, trong đó, bài Voi không đuôi của Lê Minh Sơn có tính thời đại, có thể sẽ được chuyển thể sang tiếng Anh để mọi người trong và ngoài nước cũng có thể cất tiếng hát bảo vệ môi trường”.

Chia tay Y Jack Arul, dành lại không gian nghệ thuật và thời gian để anh hoàn thiện dự án của mình, tôi vô cùng xúc động với những chia sẻ của anh. Cũng giống như sự hiếm hoi của chất KUT trong các giọng hát ở buôn làng Ê Đê của anh, cái cách mà Y Jack Arul làm nhạc cũng rất riêng và đầy trách nhiệm. Không chạy theo một điều gì, cứ từ từ, chậm rãi, rồi sẽ đến và đến một cách thuyết phục. Tôi tin những kỳ vọng của anh sẽ thực sự thành hiện thực trong một ngày không còn xa.

Ca sĩ Y Jack Arul từng theo nghệ sĩ Y Moan đi hát khắp các buôn làng. Năm 1994, anh gia nhập Đoàn Ca múa nhạc Đắk Lắk, trở thành một trong những giọng ca trụ cột của đoàn - dù chưa từng qua trường lớp thanh nhạc khi ấy.

Đến năm 1996, Y Jack Arul được gửi đi học ở Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh (hệ trung cấp thanh nhạc). Anh vừa học vừa hát rồi về đầu quân cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP. Hồ Chí Minh.

Năm 1997, Y Jack khăn gói đi thi Liên hoan Tiếng hát Truyền hình toàn quốc. Sau khi đoạt giải Nhất khu vực miền Trung - Tây Nguyên, anh tham gia vòng thi toàn quốc và giành giải Ba. Từ đó, khán giả cả nước biết đến Y Jack như một giọng ca mới của Tây Nguyên.

Năm 1998, Y Jack được chọn đi thi Liên hoan Giọng hát vàng Hà Nội - ASEAN và giành giải Vàng.

Sao Việt: Diễn viên Hồng Diễm đẹp như thiếu nữ, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm

Sao Việt: Diễn viên Hồng Diễm đẹp như thiếu nữ, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm

Diễn viên Hồng Diễm tạo dáng xinh tươi trước biển, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm, Quỳnh Kool đầy tâm trạng.

Hồ Ngọc Hà muốn tổ chức đám cưới quy mô nhỏ, ở một nơi xa vắng

Hồ Ngọc Hà muốn tổ chức đám cưới quy mô nhỏ, ở một nơi xa vắng

Ca sĩ Hồ Ngọc Hà nói cô mong tổ chức một đám cưới nhỏ, ở một nơi xa vắng trong khi ông xã có nhiều ...

Trước nghi vấn hẹn hò, Yoona SNSD và Junho xác nhận chỉ là bạn bè thân thiết

Trước nghi vấn hẹn hò, Yoona SNSD và Junho xác nhận chỉ là bạn bè thân thiết

Ca sĩ, diễn viên Yoona, nhóm SNSD, bị đồn hẹn hò diễn viên Junho, bạn diễn trong phim mới của đài JTBC, nhưng cả hai ...

Ca sĩ Phương Mỹ Chi: Tôi muốn bước ra khỏi vùng an toàn và khám phá giới hạn bản thân

Ca sĩ Phương Mỹ Chi: Tôi muốn bước ra khỏi vùng an toàn và khám phá giới hạn bản thân

Ca sĩ Phương Mỹ Chi bộc bạch, cô đang ở tuổi 20, độ tuổi luôn muốn khám phá và thử sức với những điều mới ...

Ca sĩ Quang Dũng mời Hoa hậu Mai Phương tham gia MV ca nhạc mới

Ca sĩ Quang Dũng mời Hoa hậu Mai Phương tham gia MV ca nhạc mới

Ca sĩ Quang Dũng cùng Hoa hậu Mai Phương thực hiện nhiều cảnh quay tình cảm trong MV Quy Nhơn mênh mang niềm nhớ ra ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 13/11/2024, Lịch vạn niên ngày 13 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 13/11/2024, Lịch vạn niên ngày 13 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 13/11. Lịch âm 13/11/2024? Âm lịch hôm nay 13/11. Lịch vạn niên 13/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 13/11/2024: Tuổi Tuất công danh bình ổn

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 13/11/2024: Tuổi Tuất công danh bình ổn

Xem tử vi 13/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 13/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 13/11/2024: Bạch Dương vận trình công việc tốt

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 13/11/2024: Bạch Dương vận trình công việc tốt

Tử vi hôm nay 13/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Chủ tịch nước Lương Cường kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile

Chủ tịch nước Lương Cường kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile

Sáng 12/11 giờ địa phương, Chủ tịch nước Lương Cường rời tại thủ đô Santiago, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile từ 9-11/11.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng: Bà Tố Nga là tấm gương về sự đấu tranh không mệt mỏi vì hòa bình và công lý

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng: Bà Tố Nga là tấm gương về sự đấu tranh không mệt mỏi vì hòa bình và công lý

Ngày 12/11, Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng tiếp bà Trần Tố Nga, kiều bào ...
Phát biểu chính sách tại Đại học Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đề xuất 5 định hướng phát triển hợp tác song phương

Phát biểu chính sách tại Đại học Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đề xuất 5 định hướng phát triển hợp tác song phương

Sáng 12/11 giờ địa phương, tại thủ đô Santiago, Chủ tịch nước Lương Cường đã đến Đại học Chile để trao đổi với các giảng viên, sinh viên tại đây.
Sắp diễn ra Festival Gạch gốm đỏ - Kinh tế xanh tỉnh Vĩnh Long lần I năm 2024

Sắp diễn ra Festival Gạch gốm đỏ - Kinh tế xanh tỉnh Vĩnh Long lần I năm 2024

Trong 1 tuần, Festival Gạch gốm đỏ - Kinh tế xanh tỉnh Vĩnh Long lần I năm 2024 sẽ diễn ra nhiều hoạt động đa dạng và đặc sắc.
Check-in ‘mỏ vàng đen’ ở đảo ngọc Phú Quốc

Check-in ‘mỏ vàng đen’ ở đảo ngọc Phú Quốc

Sở dĩ Phú Quốc mang danh 'thiên đương hồ tiêu' bởi đây là vựa tiêu lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long. Tiêu được ví như 'vàng đen' của huyện đảo...
Khách quốc tế đến Việt Nam tăng 41,3% so cùng kỳ năm trước

Khách quốc tế đến Việt Nam tăng 41,3% so cùng kỳ năm trước

Tính riêng tháng 10, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt 1,42 triệu lượt khách, tăng gần 28% so với cùng kỳ năm 2023.
Dịch vụ du lịch xa xỉ ở Nam Cực

Dịch vụ du lịch xa xỉ ở Nam Cực

Du khách đến Nam Cực được ở trong các phòng hạng sang trên các con tàu lớn, dịch vụ ăn uống cao cấp, có cả spa.
Italy giới hạn lượng khách tham quan để bảo vệ di sản quý của La Mã

Italy giới hạn lượng khách tham quan để bảo vệ di sản quý của La Mã

Mỗi ngày chỉ có 20.000 người được tham quan Pompeii ở Italy, nơi lưu giữ những tàn tích tuyệt đẹp của thành phố cổ La Mã.
Trào lưu du lịch thời kỳ thấp điểm của ‘nhóm tóc bạc’ ở Trung Quốc

Trào lưu du lịch thời kỳ thấp điểm của ‘nhóm tóc bạc’ ở Trung Quốc

Những người cao tuổi ở Trung Quốc thường lựa chọn mùa Đông và các ngày làm việc trong tuần, vốn được xem là thời gian “thấp điểm”, để đi du lịch.
HANIFF 2024: Điện ảnh Iran gây ấn tượng, nghệ sĩ Việt Nam nhận giải Diễn viên trẻ triển vọng

HANIFF 2024: Điện ảnh Iran gây ấn tượng, nghệ sĩ Việt Nam nhận giải Diễn viên trẻ triển vọng

Giành được ba giải thưởng quan trọng, điện ảnh Iran bội thu tại Lễ bế mạc và trao giải thưởng Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội 2024 diễn ra tại tối qua (11/11).
Tranh 'Vỏ Tương lai' được chọn làm quà tặng HANIFF

Tranh 'Vỏ Tương lai' được chọn làm quà tặng HANIFF

Bức tranh 'Vỏ Tương lai' với thông điệp về môi trường của họa sỹ Nguyễn Thị Kim Đức vinh dự được lựa chọn làm quà tặng cho các khách mời tham dự Liên hoan phim.
Điểm hẹn văn hoá mới của người yêu sách ở cố đô Huế

Điểm hẹn văn hoá mới của người yêu sách ở cố đô Huế

Chào đón Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), Nhà xuất bản Kim Đồng vừa khai trương nhà sách đầu tiên ở TP. Huế tại địa chỉ 16 Phan Bội Châu.
Ra mắt cây đàn Bösendorfer 280VC danh giá tại Việt Nam

Ra mắt cây đàn Bösendorfer 280VC danh giá tại Việt Nam

Chương trình hòa nhạc 'From Brightness to Greatness' sẽ ra mắt cây đàn Bösendorfer 280VC danh giá tại Việt Nam - biểu tượng của chất lượng và sự tinh xảo.
Điện ảnh Việt Nam khai thác tiềm năng đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học

Điện ảnh Việt Nam khai thác tiềm năng đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học

Nhiều vấn đề đã thảo luận tại Hội thảo 'Phát triển sản xuất phim khai thác đề tài lịch sử và chuyển thể từ tác phẩm văn học' diễn ra ngày 9/11 tại Hà Nội.
Tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

AI không còn là công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị, thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu...
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức trưng bày chuyên đề 'Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc'.
Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Từ 11-30/11, nhiều hoạt động được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của ...
Kết nối di sản và thể thao Golf tại Ninh Bình

Kết nối di sản và thể thao Golf tại Ninh Bình

Giải Golf di sản lần thứ nhất - Ninh Bình năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 31/11-1/12.
Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Viện Phim Việt Nam tổ chức triển lãm 'Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận – Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh' từ ngày 7-11/11.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phiên bản di động