Gã du ca đại ngàn về phố

Minh Hòa
Vốn là người quảng giao và có quen biết khá rộng trong giới nhạc, tài tử Kim Dung rủ tôi tới nơi chị và ca sĩ Y Jack Arul cùng ban nhạc chuẩn bị diễn. Lâu lắm anh chàng này mới ra khỏi buôn về phố Hà Nội.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ca sĩ Y Jack Arul.
Ca sĩ Y Jack Arul.

Vốn mê giọng hát đầy chất lửa hoang dại từ ca khúc Đi tìm lời ru Mặt trời (Y Phon Ksor), đến chất giọng đam mê hút hồn với ca khúc Chuyện tình trên cao nguyên (Trần Tiến) đoạt giải Vàng cuộc thi giọng hát ASEAN… nên tôi nhận lời ngay.

Chất mộc của người Ê Đê

Thật bất ngờ vì chẳng chuẩn bị trước, tôi lại được nghe tiếng hát quen thuộc, vẫn giọng ca chất lửa hoang dại từ cao nguyên đại ngàn mênh mang đó giờ đang da diết trong Còn ai với ai (Trịnh Công Sơn)… Với chiếc mũ phớt rộng vành, chàng trai Ê Đê ấy mang sự mộc mạc và đằm thắm, chạm đến mọi trái tim của những nghệ sĩ Hà Nội có mặt tại đêm diễn của anh và các bạn. Đêm Hà Nội như tĩnh lặng hơn để nghe trọn tiếng hát của chàng trai đại ngàn Tây Nguyên.

Dứt câu ca của Trịnh Công Sơn, buông cây đàn guitar giọng anh xa xăm: “Hát bài này của anh Sơn càng nhớ anh. Những tác phẩm của anh Trịnh Công Sơn như là những bức tranh họa chính cuộc đời Y Jack vậy. Anh Sơn hiền lắm! Lúc anh ốm, anh gầy lắm, cứ ngồi trên cái đệm dầy, chúng tôi ngồi bóp tay, bóp chân cho nhau”.

Ít người biết ca sĩ Y Jack Arul và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là anh em thân thiết, có cùng sinh nhật và từng tổ chức tiệc sinh nhật chung hai lần. Y Jack Arul hồi tưởng: “Anh Sơn coi tôi là “người em tinh thần của anh”. Anh ấy bao giờ cũng xưng tên, rất đỗi gần gũi: “Anh Sơn nói Y Jack này… Cứ thế, cứ vơi câu chuyện, chúng tôi lại đàn ca. Anh Sơn có một nơi để tụ tập anh em, để viết nhạc, để sáng tác hội họa… và ngồi uống rượu.

Đó là cái Phòng sáng tác. Ở đó có bức vách kính, với hệ thống nước chảy tạo mưa nên cảm giác lúc nào cũng có tiếng tí tách mưa rơi. Trong phòng có một cái chuông. Hết bia thì rung kiểu này, hết đá thì rung kiểu kia. Anh Sơn nói anh không muốn sai người giúp việc làm cái này, cái kia mà chỉ cần rung chuông theo nhịp điệu riêng là biết, dùng tiếng nhạc để thay lời nói. Vì anh xem trọng mọi người lắm, chỉ cần rung cái chuông mà không cần sai, hay nói gì”.

Câu chuyện đầy vơi, tôi mới biết Y Jack Arul chính là con trai của già làng huyền thoại Ama H’rin, đã vượt thảo nguyên M’Đrắk đi tìm “miền đất hứa” và xây dựng nên buôn A’ko Hdông - một buôn làng kiểu mẫu của người Ê Đê ở Buôn Ma Thuột. Đây cũng là ngôi làng xuất hiện trong tập bút ký Bằng đôi chân trần của nhà văn Nguyên Ngọc, tôi rất thích. Có lẽ được thừa hưởng sự mạnh mẽ của cha, sự bao la hùng vĩ của đại ngàn mà tiếng hát của anh mạnh mẽ và mênh mông đến thế.

Y Jack Arul chia sẻ: “Suốt giai đoạn Covid-19, tôi ở buôn và chỉ bảo cho con cháu hát. Giới trẻ bây giờ hát nhiều bài rồi còn tự sáng tác trên máy tính thành thạo… nhưng mà sao cái giai điệu KUT - giai điệu dân ca của dân tộc Ê Đê mình thì chúng hát không ra nổi chất. KUT là phải kể, phải hát mộc, chân thật… mà giờ ít đứa hát được. Thế nên mình cứ loanh quanh ở buôn từ hồi đó. Sau Covid, tôi giao lại việc cho em rể Y Neon”.

Thì ra cái chất trong giọng ca chúng tôi vừa nghe anh hát, đầy sâu đậm và mộc mạc đó chính là chất KUT của người dân tộc Ê Đê - cái chất mộc, chân thật, hát như kể của anh. Càng sâu lắng hơn khi chất KUT đó được thấm đẫm những thăng trầm cuộc sống của người con trai của trưởng bản huyền thoại, sinh ra giữa bom rơi đạn lạc, lớn lên giữa cái lạnh giá của rừng già và đấm ấm của những tiếng cười bên miếng khoai, củ sắn.

Cái chất KUT mà giờ đây anh băn khoăn lo ngại riêng cho giới trẻ hát trong buôn, chúng hát như nhiều ca sĩ thị trường “hời hợt và không có chất”.

Ca sỹ Y Jack Arul ngồi giữa, chụp ảnh kỷ niệm cùng tài tử Kimh Dung và bang nhạc tại Hà Nội. (Ảnh: MH)
Ca sỹ Y Jack Arul ngồi giữa, chụp ảnh kỷ niệm cùng tài tử Kimh Dung và bang nhạc tại Hà Nội. (Ảnh: MH)

Chất nội trong hơi thở ngoại

Cũng đã hơn một lần tôi gặp anh tại những đêm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng, nhưng tôi thường không theo kịp anh. Giờ tôi mới biết, anh cứ thấy báo chí là lảng, trừ lần này ra Hà Nội, tôi đã đến quá gần để anh có thể rời đi.

Giọng anh nhẹ nhàng, trầm ấm: “Vậy cô gái Hà Nội ở Báo nào, cần hỏi gì? Báo của Bộ Ngoại giao à? Tôi còn nhớ lần thi tiếng hát ASEAN ở Hà Nội, ngày đó hát hai bài: Mơ về nơi xa lắm (Phú Quang) và Chuyện tình thảo nguyên (Trần Tiến). Có 10 nước tham gia, nhưng đến giờ tôi vẫn rất nhớ những bài hát dân ca của Lào, Campuchia rất hay, đặc biệt là bài dân ca của Philippnes hát tuyệt lắm. Giọng nữ ca sĩ rất đẹp, giai điệu du dương đến lạ kỳ…”.

Lần ra Bắc này, Y Jack Arul vừa thăm bạn bè, họ hàng vừa gặp người em – nhạc sĩ Lê Minh Sơn để lại bàn về album đầu tiên. “Trước Covid, chúng tôi đã sắp hoàn thành rồi, nhưng dịch bệnh khiến dự án đó tạm dừng. Lần này tôi ra Hà Nội để tiếp tục. Non nửa đời ca hát, nhiều người bảo tôi làm album như tôi chưa thấy đủ “chín”.

Lần này thực chất là album của tình anh em, gồm 14 bài của tôi và ba anh em: Anh Trịnh Công Sơn, Trần Tiến và em Lê Minh Sơn. Tôi là đứa em tinh thần của anh Sơn, anh Trần Tiến thì cùng nhau “Du ca” một đời và em Lê Minh Sơn từng sáng tác Voi không đuôi như là người của buôn… nói lên nỗi lòng của tôi, của buôn - nói về vấn đề môi trường, không riêng Việt Nam mà cả thế giới rất quan tâm. Tôi cũng đã hát trong đêm nhạc của em ấy”…

“Chúng tôi đã chọn ra được 14 bài thích hợp, mang hơi hướng hát tâm sự nhiều hơn, cuộc đời thế nào thì các tác phẩm của ba anh em bộc bạch như vậy. Anh em chúng tôi mong muốn làm được một album để đời, ra được cái chất của người Ê Đê và của ba anh em nữa”, ca sĩ Y Jack Arul chia sẻ.

Cũng như bao người hâm mộ mình, Y Jack Arul đã chờ gần nửa đời ca hát mới cảm thấy mình đến độ chín để ra được một cuốn album. Anh kỳ vọng sẽ mang đến những bài hát đầy chất KUT, sự mộc mạc, hơi thở tự sự và tiếng lòng của đồng bào dân tộc Ê Đê và nhuộm chất đời, chất thơ đồng tâm hồn anh em.

Nhìn tôi, anh cười và cảm hứng: “Đặc biệt, trong đó, bài Voi không đuôi của Lê Minh Sơn có tính thời đại, có thể sẽ được chuyển thể sang tiếng Anh để mọi người trong và ngoài nước cũng có thể cất tiếng hát bảo vệ môi trường”.

Chia tay Y Jack Arul, dành lại không gian nghệ thuật và thời gian để anh hoàn thiện dự án của mình, tôi vô cùng xúc động với những chia sẻ của anh. Cũng giống như sự hiếm hoi của chất KUT trong các giọng hát ở buôn làng Ê Đê của anh, cái cách mà Y Jack Arul làm nhạc cũng rất riêng và đầy trách nhiệm. Không chạy theo một điều gì, cứ từ từ, chậm rãi, rồi sẽ đến và đến một cách thuyết phục. Tôi tin những kỳ vọng của anh sẽ thực sự thành hiện thực trong một ngày không còn xa.

Ca sĩ Y Jack Arul từng theo nghệ sĩ Y Moan đi hát khắp các buôn làng. Năm 1994, anh gia nhập Đoàn Ca múa nhạc Đắk Lắk, trở thành một trong những giọng ca trụ cột của đoàn - dù chưa từng qua trường lớp thanh nhạc khi ấy.

Đến năm 1996, Y Jack Arul được gửi đi học ở Nhạc viện TP. Hồ Chí Minh (hệ trung cấp thanh nhạc). Anh vừa học vừa hát rồi về đầu quân cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP. Hồ Chí Minh.

Năm 1997, Y Jack khăn gói đi thi Liên hoan Tiếng hát Truyền hình toàn quốc. Sau khi đoạt giải Nhất khu vực miền Trung - Tây Nguyên, anh tham gia vòng thi toàn quốc và giành giải Ba. Từ đó, khán giả cả nước biết đến Y Jack như một giọng ca mới của Tây Nguyên.

Năm 1998, Y Jack được chọn đi thi Liên hoan Giọng hát vàng Hà Nội - ASEAN và giành giải Vàng.

Sao Việt: Diễn viên Hồng Diễm đẹp như thiếu nữ, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm

Sao Việt: Diễn viên Hồng Diễm đẹp như thiếu nữ, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm

Diễn viên Hồng Diễm tạo dáng xinh tươi trước biển, Hoa hậu Bảo Ngọc lên đồ gợi cảm, Quỳnh Kool đầy tâm trạng.

Hồ Ngọc Hà muốn tổ chức đám cưới quy mô nhỏ, ở một nơi xa vắng

Hồ Ngọc Hà muốn tổ chức đám cưới quy mô nhỏ, ở một nơi xa vắng

Ca sĩ Hồ Ngọc Hà nói cô mong tổ chức một đám cưới nhỏ, ở một nơi xa vắng trong khi ông xã có nhiều ...

Trước nghi vấn hẹn hò, Yoona SNSD và Junho xác nhận chỉ là bạn bè thân thiết

Trước nghi vấn hẹn hò, Yoona SNSD và Junho xác nhận chỉ là bạn bè thân thiết

Ca sĩ, diễn viên Yoona, nhóm SNSD, bị đồn hẹn hò diễn viên Junho, bạn diễn trong phim mới của đài JTBC, nhưng cả hai ...

Ca sĩ Phương Mỹ Chi: Tôi muốn bước ra khỏi vùng an toàn và khám phá giới hạn bản thân

Ca sĩ Phương Mỹ Chi: Tôi muốn bước ra khỏi vùng an toàn và khám phá giới hạn bản thân

Ca sĩ Phương Mỹ Chi bộc bạch, cô đang ở tuổi 20, độ tuổi luôn muốn khám phá và thử sức với những điều mới ...

Ca sĩ Quang Dũng mời Hoa hậu Mai Phương tham gia MV ca nhạc mới

Ca sĩ Quang Dũng mời Hoa hậu Mai Phương tham gia MV ca nhạc mới

Ca sĩ Quang Dũng cùng Hoa hậu Mai Phương thực hiện nhiều cảnh quay tình cảm trong MV Quy Nhơn mênh mang niềm nhớ ra ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

LIVE Framework là một công cụ tương tác, thân thiện với người dùng, giúp doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ truy cập thông tin kịp thời và chính xác.
Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Từ ngày 22-24/11, Tuần lễ du lịch Chăm sóc sức khỏe - Wellness Tourism Weekend sẽ diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội mùa Đông của Festival Huế 2024.
Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Những hành khách trên 'đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số' chạy ban đêm ở Osaka (Nhật Bản) sẽ có dịp chiêm ngưỡng khung cảnh theo cách đặc biệt.
Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài (Đồng Nai): Nơi giao thoa giữa văn hóa và thiên nhiên

Tà Lài không chỉ nổi bật với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mà còn là một địa phương giàu bản sắc văn hóa của tỉnh Đồng Nai.
Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Phục vụ nhu cầu đi lại dịp Tết Nguyên đán 2025, 6 sân bay sẽ tăng thời gian khai thác đêm

Cục Hàng không Việt Nam sẽ tổ chức theo dõi tình hình đặt giữ chỗ, giá vé máy bay trên các đường bay nội địa trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.
Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan tăng số ngày nghỉ lễ trong năm 2025 để kích cầu du lịch

Thái Lan sẽ có 21 ngày nghỉ chính thức, không kể ngày nghỉ bù, vào năm 2025 để để thúc đẩy du lịch và nền kinh tế nói chung.
Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Một lễ hội của các ngôn ngữ châu Âu

Ngày Ngôn ngữ châu Âu năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 23/11 tại Goethe-Institut Hà Nội dành cho bất kỳ ai quan tâm đến châu Âu, ngôn ngữ và văn hóa.
Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Định vị thương hiệu Thủ đô qua phẩm chất thanh lịch của người Hà Nội

Baoquocte.vn. Hào hoa, thanh lịch là nét văn hóa ứng xử có tính chuẩn mực của người Hà Nội xưa và nay, trở thành một thương hiệu riêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

18 họa sĩ không chuyên tôn vinh nét đẹp Hà Nội

Chiều tối 20/11, tại 93 Đinh Tiên Hoàng (Hoàn Kiếm, Hà Nội), Triển lãm màu nước 'Tôi vẽ Hà Nội' đã chính thức khai mạc.
Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin – Giá trị cốt lõi làm nên kỳ tích trong giáo dục

Niềm tin vào thầy cô sẽ được chuyển hóa thành sức mạnh, mang lại hy vọng và quả ngọt cho sự nghiệp 'trồng người'.
Hòa nhạc kỷ niệm 100 năm ngày mất của nhà soạn nhạc vĩ đại Gabriel Fauré

Hòa nhạc kỷ niệm 100 năm ngày mất của nhà soạn nhạc vĩ đại Gabriel Fauré

Viện Pháp Việt Nam tổ chức các buổi hòa nhạc độc tấu piano của nghệ sĩ dương cầm tài năng Olivier Moulin, trong chuyến lưu diễn tại các thành phố lớn.
Sôi động lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 tại Hà Nội

Sôi động lễ hội Kanagawa Nhật Bản 2024 tại Hà Nội

Lễ hội Kanagawa giới thiệu những nét văn hóa độc đáo mang đậm màu sắc truyền thống Nhật Bản thông qua nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại Dân ca Quan họ với nhiều cơ chế đặc thù.
Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Một xác tàu đắm được các nhà nghiên cứu Na Uy phát hiện ra tại Hồ Mjøsa của nước này, được xác định là có niên đại khoảng 7 thế kỷ trước.
Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Mang tên 'Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản', bộ sưu tập độc đáo đến từ thượng hiệu lụa DeSilk đã được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Công văn gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'.
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức trưng bày chuyên đề 'Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc'.
Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Sôi nổi hoạt động kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh

Từ 11-30/11, nhiều hoạt động được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của ...
Phiên bản di động