Giải mã báo chí hiện đại qua hiện tượng Chat GPT

PGS. TS. Nguyễn Thành Lợi
Sự xuất hiện của Chat GPT đã và đang tác động sâu sắc, đa dạng đến “bữa tiệc” thông tin của công chúng truyền thông hiện đại, đặt ra cho các cơ quan báo chí truyền thông những thách thức chưa từng có.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chat GPT là sản phẩm trí tuệ nhân tạo gần “giống người”, có khả năng trả lời các câu hỏi, cung cấp thông tin và hỗ trợ các nhu cầu khác của con người thông qua việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet)
Chat GPT là sản phẩm trí tuệ nhân tạo gần “giống người”, có khả năng trả lời các câu hỏi, cung cấp thông tin và hỗ trợ các nhu cầu khác của con người thông qua việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet)

Làm thế nào để báo chí giữ vững vị trí trong “trận địa thông tin” khi mà công nghệ truyền thông đang “tấn công” và chi phối môi trường truyền thông hiện nay.

“Cuộc chơi” mới

Thời gian qua, những thuật ngữ như truyền thông đa phương tiện, truyền thông xã hội hay truyền thông hội tụ... được giới nghiên cứu và báo chí truyền thông đề cập nhiều. Đặc biệt, cùng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ truyền thông, một loạt xu hướng mới: đa nền tảng (multi-platform), báo chí di động (mobile journalism), báo chí xã hội (social journalism), tin tức xã hội (social news), hay hiện tượng Chat GPT vừa xuất hiện đã tạo ra “cuộc chơi” mới cho báo chí truyền thông hiện đại.

Tin liên quan
Vai trò của báo chí đối ngoại trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Vai trò của báo chí đối ngoại trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Tháng 11/2022, Chat GPT – trợ lý ảo được xây dựng trên nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) của OpenAI. Chat GPT là sản phẩm AI gần “giống người”, có khả năng trả lời các câu hỏi, cung cấp thông tin và hỗ trợ các nhu cầu khác của con người thông qua việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Ứng dụng này làm một mô hình xử lý ngôn ngữ tự nhiên thế hệ mới, có khả năng xử lý một lượng lớn văn bản và học cách thực hiện các tác vụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên hiệu quả.

OpenAI là công ty nghiên cứu AI do Elon Musk, Sam Altman và Greg Brockman thành lập năm 2015. Mục tiêu của công ty là nghiên cứu và phát triển AI thông minh, an toàn và hữu ích cho con người. Công ty tập trung vào các lĩnh vực như học sâu, robotica, tiếng nói và tự động hóa. Tuy nhiên, trên thế giới vẫn còn một số nước cấm sử dụng Chat GPT. Chẳng hạn, bức tường lửa “Vạn lý trường thành” ở Trung Quốc chặn người truy cập do “sử dụng AI để truyền bá thông tin sai lệch”. Song, Chat GPT vẫn luôn là nguồn cảm hứng cho các công ty khác phát triển sản phẩm tương tự như Google Bard hay Baidu ERNIE của Trung Quốc.

Ứng dụng trong báo chí

Việc ứng dụng Chat GPT trong hoạt động báo chí truyền thông khá đa dạng và phong phú như tự động hóa việc sản xuất nội dung, giúp tạo ra nội dung tự động một cách nhanh chóng và tiết kiệm chi phí, tăng cường tương tác với công chúng thông qua các mạng xã hội.

Bên cạnh đó, Chat GPT có thể hỗ trợ nhà báo trong việc thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, tìm kiếm thông tin liên quan đến một chủ đề cụ thể, phân tích dữ liệu từ các nguồn khác nhau và tạo ra các câu trả lời tự động cho các câu hỏi từ người dùng. Chat GPT có nhiều tính năng vượt trội, song cũng chỉ là một trong những công cụ mà nhà báo phải học cách để làm chủ nó, phục vụ cho hoạt động tác nghiệp, nhằm sáng tạo ra các tác phẩm, sản phẩm báo chí theo nguyên tắc nghề nghiệp. Bên cạnh đó, Chat GPT cũng là công cụ đắc lực cho công tác biên tập, sản xuất các sản phẩm báo chí truyền thông, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các nhà báo bằng xương, bằng thịt.

Do đó, báo chí hiện đại đã và đang tiệm tiến đến xu thế đa nền tảng và thực tại ảo hay AI. Thực tế cho thấy, nếu một tòa soạn chỉ xuất bản các sản phẩm báo chí in, truyền hình hay báo điện tử vẫn chưa đủ, mà cần phải có các phiên bản cho máy tính bảng và điện thoại di động theo thiết kế chuyển đổi linh hoạt. Một số ứng dụng của mobile “ra đời” trong vòng quay biến thiên, nhằm để tập trung khai thác các thị trường ngách, tạo ra lợi nhuận mới cho các tòa soạn, đồng thời đáp ứng yêu cầu mới của công chúng trong môi trường truyền thông cạnh tranh đầy khốc liệt hiện nay.

Như vậy có thể thấy, dưới sự tác động của công nghệ truyền thông, báo chí hiện đại đang chuyển đổi từ “ đa nền tảng” sang “sáng tạo”. Một tin, bài giờ đây không chỉ đơn giản là vài trăm đến vài ngàn từ, kèm theo bức ảnh minh họa, hoặc một đoạn âm thanh, hay clip sinh động, mà còn kết hợp tất cả những gì có thể được trình bày hiện đại, phù hợp thói quen tiếp nhận thông tin mới của công chúng.

Phát triển trong đa dạng

Từ giữa năm 2011 đến nay, xu hướng tích hợp truyền thông xã hội vào các hoạt động báo chí truyền thống ở một số nước trên thế giới đã trở thành điều bắt buộc. Song thực tế cho thấy, nếu các cơ quan báo chí quá phụ thuộc vào mạng xã hội sẽ đánh mất giá trị cốt lõi của báo chí truyền thống. Có thể khẳng định, truyền thông xã hội là lựa chọn tất yếu của báo chí hiện đại không chỉ trong lý thuyết, mà giờ đây đã trở thành điều bắt buộc trong hoạt động tác nghiệp hằng ngày của nhà báo. Mạng xã hội giữ vai trò mở rộng “không gian thông tin”, tạo uy tín cho cơ quan báo chí truyền thông chuyên nghiệp. Thông thường, các tin, bài viết của phóng viên được đăng tải trên các cơ quan báo chí chính thống, tuy nhiên, do khuôn khổ hoặc thời gian có hạn, nhà báo có thể đăng các nội dung bên lề sự kiện, hoặc những thông tin có liên quan như bối cảnh của sự kiện, quá trình phỏng vấn, cảm nhận cá nhân của tác giả lên trang mạng xã hội của tòa soạn, bổ sung, mở rộng và giúp bản tin trở nên phong phú và có chiều sâu hơn.

Trong bối cảnh cạnh tranh giữa các hãng truyền thông ngày càng gay gắt hiện nay, việc sử dụng Chat GPT hay truyền thông mạng xã hội có thể đáp ứng nhu cầu muốn “nhanh” của công chúng, giúp các hãng truyền thông có thể đi đầu trong “trận địa” chiếm lĩnh thông tin. Song, khi chúng ta quá lệ thuộc vào công nghệ, rất dễ bị đánh mất vai trò, vị thế và tầm quan trọng của báo chí truyền thống.

Hơn lúc nào hết, mỗi nhà báo, cơ quan báo chí cần có chiến lược trong phát triển nội dung và khắc cốt ghi tâm một điều sự thật là “sinh mệnh” của báo chí. Công nghệ truyền thông mặc dù đang tạo ra một cuộc chơi mới, khiến báo chí truyền thống phải thay đổi để giữ chân độc giả.

Tuy nhiên, với khả năng nghiên cứu chuyên sâu, báo chí truyền thống luôn có chỗ đứng vững chắc và quan trọng của mình trong “trận địa” thông tin mở như hiện nay, nếu duy trì được chất lượng, coi nội dung là “vua”, công nghệ là “nữ hoàng”, báo chí sẽ trở về với giá trị cốt lõi: Phục vụ công chúng, công chúng là số 1.

Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí đáp ứng xu thế báo chí hiện đại

Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí đáp ứng xu thế báo chí hiện đại

Chiều 17/3, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2023, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức tọa đàm “Đào tạo, bồi ...

Báo chí hiện đại sàng lọc và làm chủ AI

Báo chí hiện đại sàng lọc và làm chủ AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong báo chí thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo, giúp cung cấp thông tin phong phú, chính ...

Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục?

Chat GPT sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành giáo dục?

Các chuyên gia giáo dục đang cân nhắc lợi ích của ChatGPT như một công cụ giáo dục mới so với những nhược điểm của ...

Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6: Công bố kết quả chấm Giải Báo chí Quốc gia

Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6: Công bố kết quả chấm Giải Báo chí Quốc gia

Chiều 2/6, tại Hà Nội, Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia công bố kết quả chấm Giải Báo chí Quốc gia lần thứ 17.

Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6): Nghĩ về báo chí hiện đại và quản trị công

Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6): Nghĩ về báo chí hiện đại và quản trị công

Kỷ nguyên số cũng đồng thời tạo ra những đối thủ cho thiết chế báo chí. Đáng kể nhất là sự cạnh tranh đến từ ...

Xem nhiều

Đọc thêm

'Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình'

'Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình'

Người thầy phải trở nên tự tin, tự chủ và tự cập nhật bản thân, để AI chỉ là một trợ lý thông thái...
Kết quả bóng đá hôm nay 22/11 (mới nhất)

Kết quả bóng đá hôm nay 22/11 (mới nhất)

Xem kết quả bóng đá đêm qua và hôm nay 22/11, Cup C1, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Đức, Italy... đều được cập ...
Diễn viên Midu nền nã, thanh lịch trong tà áo dài

Diễn viên Midu nền nã, thanh lịch trong tà áo dài

Diễn viên Midu, Hoa hậu Đỗ Thị Hà xinh đẹp, ngọt ngào trong tà áo dài, người đẹp Lý Nhã Kỳ ngày càng gợi cảm.
Đại sứ Đỗ Hoàng Long chỉ ra 5 ý nghĩa lớn từ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Đại sứ Đỗ Hoàng Long chỉ ra 5 ý nghĩa lớn từ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Theo Đại sứ Đỗ Hoàng Long, chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Bulgaria Rumen Radev diễn ra khi Việt Nam-Bulgaria có nhiều bước phát triển quan trọng
Đại sứ Ukraine tuyên bố về Thế chiến III, Tổng thống Zelensky cầu viện phản ứng toàn cầu, Mỹ khẳng định không muốn đối đầu Nga

Đại sứ Ukraine tuyên bố về Thế chiến III, Tổng thống Zelensky cầu viện phản ứng toàn cầu, Mỹ khẳng định không muốn đối đầu Nga

Ukraine kêu gọi cộng đồng quốc tế đưa ra những kết luận đúng đắn và chấm dứt xung đột ở giữa nước này và Nga trong gần 3 năm qua.
Gặp gỡ hữu nghị kỷ niệm 70 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ

Gặp gỡ hữu nghị kỷ niệm 70 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mông Cổ

Quan hệ giao lưu nhân dân Việt Nam-Mông Cổ đã phát triển qua nhiều thập kỷ, trở thành nền tảng vững chắc cho tình hữu nghị giữa hai nước.
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động