Góc nhìn mới mẻ từ cuốn sách hay ‘Nhà nước khởi tạo’

Đọc sách Nhà nước khởi tạo sẽ nhận thấy vai trò của Nhà nước không chỉ dừng ở việc kiến tạo hệ sinh thái tương sinh giữa nhà nước - doanh nghiệp mà còn gợi mở việc nắm bắt các đổi thay cách mạng để đẩy nhanh hành trình đi tới tương lai.

Cuốn sách được xem là những gợi ý quan trọng, giúp các cán bộ, công chức Nhà nước mở rộng tầm nhìn để xây dựng nên một nhà nước kiến tạo, biến giấc mơ Việt Nam hùng cường trở thành hiện thực....

Hình ảnh tích cực và không đơn điệu về Nhà nước

Nhà nước khởi tạo: Giải những huyền thoại về vai trò của nhà nước và khu vực tư nhân của Giáo sư Mariana Mazzucato chính là một bản kế hoạch chi tiết – một nghiên cứu sống động và trực quan về quá trình can thiệp thông minh và hiệu quả của Nhà nước.

Cuốn sách đã phá vỡ những quan niệm lệch lạc, sai lầm về vai trò của nhà nước và đưa ra một cái nhìn hoàn toàn mới mẻ về vấn đề này.

Lập luận chính của tác giả không giống như nhiều người nghĩ, Nhà nước không hề “lười biếng”, “trì trệ”, “đơn điệu”, mà trái lại rất tích cực, mang tinh thần khởi tạo và sẵn sàng dấn thân vào cả những rủi ro mà doanh nghiệp không dám đương đầu.

Lập luận này dường như là sự khẳng định cho vai trò không thể thay thế của nhà nước đã được nhấn mạnh trong Lý thuyết “Kinh tế phát triển”.

Trong một loạt các nghiên cứu từ các ngành công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano, tác giả cho thấy điều ngược lại là: khu vực tư nhân chỉ có được sự can đảm để đầu tư sau khi nhà nước khởi tạo đã đầu tư rủi ro cao trước đó.

Trong một chương của cuốn sách được phân tích chuyên sâu, bà tiết lộ rằng mọi công nghệ tạo ra chiếc điện thoại iPhone thông minh đều được Chính phủ tài trợ: Internet, GPS, màn hình cảm ứng và trợ lý Siri kích hoạt bằng giọng nói.

Giáo sư Mariana Mazzucato cũng đưa ra luận điểm rằng trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản hiện đại, Nhà nước không chỉ sửa chữa những thất bại của thị trường, mà còn tích cực định hình và tạo ra thị trường.

Các chuyên gia nói gì về cuốn sách?

Với tầm quan trọng về khía cạnh lý luận của cuốn sách và bối cảnh hiện tại của Việt Nam, tháng 1 vừa qua Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức Tọa đàm Nhà nước khởi tạo: Vai trò và hành động của nhà nước trong công cuộc đổi mới sáng tạo quốc gia.

Theo GS.TS. Phạm Quang Minh, nguyên Hiệu trưởng Đại học Khoa học xã hội và Nhân Văn Hà Nội công trình này xứng đáng là "cuốn sách gối đầu giường cho tất cả những ai quan tâm về vai trò của nhà nước và mối quan hệ giữa khu vực nhà nước và tư nhân".

PGS.TS. Vũ Minh Khương, Đại học Quốc gia Singapore cũng cho rằng Nhà nước khởi tạo đem lại một cách nhìn mới mẻ và đầy thuyết phục về vai trò đặc biệt của nhà nước trong công cuộc phát triển.

Vai trò này không chỉ dừng ở kiến tạo hệ sinh thái tương sinh nhà nước-doanh nghiệp và thúc đẩy nỗ lực sáng tạo mà còn ở việc sáng suốt nắm bắt các đổi thay cách mạng để đẩy nhanh hành trình đi tới tương lai.

Với ông Đinh Tuấn Minh, Trung tâm Nghiên cứu Giải pháp Thị trường cho các vấn đề Kinh tế – Xã hội, cuốn sách này phát hành đúng thời điểm Việt Nam đang dịch chuyển sang mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo.

"Tác giả Mazzucato đưa ra những bằng chứng lịch sử kinh tế thuyết phục về việc chính phủ của quốc gia nào chủ động hành động giống như các doanh nhân khởi nghiệp, không phung phí chi tiêu công cho các nhu cầu ngắn hạn, ưu tiên nguồn vốn đầu tư công thích đáng cho phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, quốc gia đó sẽ đạt được tăng trưởng tốt hơn trong dài hạn", ông Đăng Tuấn Minh nói

Còn TS. Nguyễn Tuệ Anh, Đại học Oxford (Anh) bày tỏ lạc quan vì “trong lúc kinh tế học tưởng chừng không còn gì mới để nói về vai trò của nhà nước, Mariana Mazzucato đã tạo nên một cơn địa chấn, khai sáng về một nhà nước tiên phong trong đổi mới sáng tạo”.