Hòa bình chỉ có được khi tất cả đều chung sức

Thông điệp của sự hòa hợp và lòng khoan dung

Trong lễ thỉnh chuông hòa bình khai mạc Ngày quốc tế Hòa bình (21/9), được cử hành đúng vào tuần lễ diễn ra kỳ họp cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) khóa 77, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đã đưa ra lời kêu gọi xây dựng một thế giới hòa bình cho tất cả mọi người: "Hơn bao giờ hết, bây giờ là lúc chúng ta cần phát huy tinh thần đoàn kết toàn cầu, cùng hành động tập thể, cam kết và tin tưởng lẫn nhau. Hãy bắt đầu tại đây và ngay bây giờ!”

Về ý nghĩa của ngày này, LHQ mong muốn thúc đẩy hơn nữa những lý tưởng hòa bình, đồng thời khuyến khích toàn nhân loại cùng hành động và hợp tác để đem lại hòa bình cho mọi quốc gia, dân tộc.

Năm nay, Ngày quốc tế Hòa bình diễn ra trong bối đặc biệt hơn mọi năm.

Thế giới đang ngày càng bộc lộ sự chia rẽ do những hệ quả của xung đột và đại dịch Covid-19 đối với mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội.

LHQ cho rằng, “thúc đẩy sự hòa hợp và lòng khoan dung để chấp nhận sự khác biệt về giới tính, sắc tộc và biên giới là quan trọng hơn bao giờ hết và điều này đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn là chỉ hạ vũ khí.”

Với tinh thần này, LHQ đã chọn chủ đề cho Ngày quốc tế Hòa bình năm nay là “Chấm dứt phân biệt chủng tộc. Kiến tạo hòa bình”.

Nạn phân biệt chủng tộc đang "đầu độc" thế giới

Phân biệt chủng tộc có xu hướng gia tăng trên toàn thế giới trong những năm trở lại đây và trở nên nghiêm trọng hơn sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát, làm kéo dài tình trạng bất bình đẳng.

Theo đó, những người thuộc các nhóm sắc tộc, cộng đồng thiểu số, người bản địa và người không phải là công dân sở tại dễ bị tổn thương hơn và chịu tác động nhiều hơn của đại dịch Covid-19, một phần do bị phân biệt đối xử trong các chương trình chăm sóc sức khỏe.

Theo báo cáo của Cơ chế chuyên gia LHQ về quyền phát triển, công bố cuối tuần qua, ở Mỹ, tỷ lệ tử vong do Covid-19 ở người gốc Phi cao hơn 2 lần so với các nhóm chủng tộc khác trong nước. Người gốc Phi ở Mỹ có tuổi thọ thấp hơn đáng kể so với người da trắng.

Trong khi đó, ở Anh, nữ giới và nam giới gốc Phi lần lượt có nguy cơ tử vong do Covid-19 cao gấp 4,3 và 4,2 lần so với những người da trắng.

Dữ liệu từ Australia và Canada cho thấy các dân tộc bản địa cũng có tuổi thọ ít hơn đáng kể so với các nhóm sắc tộc khác.

Tương tự, người Digan trên khắp châu Âu có tuổi thọ trung bình ít hơn từ 5-20 năm, trong khi tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh thuộc tộc người này cao gấp 2-3 lần so với dân số chung.

Ngoài ra, thành kiến về màu da và chủng tộc cũng là yếu tố chính gây bất hòa trong xã hội.

Báo cáo của Ủy ban LHQ về xóa bỏ phân biệt chủng tộc (CERD) công bố tháng trước cho thấy tình trạng gia tăng đáng kể tội ác thù hận cũng như các phát ngôn thù hận nhằm vào các cộng đồng thiểu số và các nhóm sắc tộc tại Mỹ.

Đặc biệt, cộng đồng người Mỹ gốc châu Á tiếp tục đối mặt với những hành vi thù ghét, phân biệt chủng tộc và bài ngoại, do những thành kiến cho rằng, họ phần nào chịu trách nhiệm gây ra Covid-19.

Tháng 3 vừa qua, Tổng thống Joe Biden đã phải ký ban hành luật quy định hành động tư hình do phân biệt chủng tộc là tội ác hận thù liên bang. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ ban hành luật liên bang chống tư hình do phân biệt chủng tộc.

Trong khi đó, ở Đức, cứ 5 người thì có 1 người từng có trải nghiệm liên quan phân biệt chủng tộc.

Ở Anh, tâm lý kỳ thị chủng tộc len lỏi cả vào nơi công sở, với khoảng 41% số lao động là người da màu và dân tộc thiểu số cho biết họ đã bị đối xử bất công tại nơi làm việc trong 5 năm qua.

Các hành vi phân biệt chủng tộc và bài ngoại cũng đang xảy ra hằng ngày hằng giờ ở khu vực biên giới những quốc gia chứng kiến xung đột khiến nhiều người dân phải di tản sang những nước láng giềng.

Nhiều người di cư và người xin tị nạn phải sống trong điều kiện khổ sở, bị đe dọa tính mạng, không được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục.

Tổng thư ký LHQ Guterres cho biết, chủ nghĩa chủng tộc đang “đầu độc” các thiết chế và cấu trúc xã hội, tiếp tục gây ra bất bình đẳng và khước từ quyền cơ bản của con người.

Chủ nghĩa chủng tộc còn phá hủy các xã hội, làm suy yếu các nền dân chủ, xói mòn tính hợp pháp của các chính phủ và cản trở quá trình phục hồi bền vững và toàn diện sau đại dịch Covid-19.

Tổng thư ký kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng hành động để đẩy lùi nạn phân biệt chủng tộc cũng như những thách thức chung khác như nghèo đói, bất bình đẳng, biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học...

***

Ngày quốc tế Hòa bình hằng năm là dịp để nhắc nhở rằng chúng ta đang sống dưới một “mái nhà chung”, vì vậy hòa bình có ý nghĩa và tầm quan trọng đối với toàn thế giới.

Tuy nhiên, chỉ khi mọi quốc gia, dân tộc và người dân cùng nỗ lực và quyết tâm xóa bỏ sự phân biệt, vượt qua ranh giới về chủng tộc và tầng lớp để tất cả có quyền bình đẳng như nhau, hòa bình mới có thể đạt được. Như Tổng thư ký LHQ Guterres nhấn mạnh, “thúc đẩy hòa bình là nhiệm vụ hàng đầu của LHQ, nhưng kiến tạo hòa bình là nghĩa vụ của mỗi người”.