Hướng nghiệp trong giáo dục: Những việc cần làm ngay

Nguyệt Anh
Dù năm nào ngành giáo dục cũng có nhiều văn bản, chỉ đạo, chấn chỉnh, xử lý nghiêm hiện tượng khuyên học sinh yếu kém không thi vào lớp 10 nhưng tình trạng này vẫn diễn ra. Báo TG&VN chia sẻ góc nhìn của hai chuyên gia giáo dục để cùng tìm ra cánh cửa cho câu chuyện hướng nghiệp.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

TS. Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội)

Thay đổi cách kiểm tra, đánh giá học sinh

TS. Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội).
TS. Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội).

Thực tế tình trạng ngăn cản hoặc khuyên học sinh yếu, kém không thi vào lớp 10 để lấy thành tích đã tồn tại từ lâu chứ không phải câu chuyện mới. Việc này là vi phạm quyền được học tập của trẻ em.

Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu đúng về phân luồng. Việc nâng cao chất lượng giáo dục phải làm liên tục chứ không phải chỉ đến cuối năm lớp Chín mới thực hiện. Bởi điều này gây ra căng thẳng, rối loạn xã hội. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có những giải pháp căn cơ để giải quyết, không thể để tình trạng này kéo dài.

Để nâng cao chất lượng giáo dục, chúng ta phải giải quyết ở từng lớp, từng cấp học chứ không để tình trạng từ lớp Một đến lớp Năm vẫn không đọc thông, viết thạo vì chạy theo thành tích nên không để học sinh lưu ban. Với học sinh cấp hai, mỗi năm phải kiểm tra, đánh giá học sinh để thực hiện khẩu hiệu mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề ra: Học thật, thi thật để tạo ra nhân tài thật.

Theo tôi, các trường cần thay đổi cách kiểm tra, đánh giá học sinh theo từng học kỳ, từng năm học. Việc kiểm tra, đánh giá, rèn luyện học sinh cần thực chất, nghiêm túc, giao trách nhiệm cho giáo viên, không thả nổi cho học sinh nào cũng được lên lớp dù học lực yếu. Từng trường, từng giáo viên cũng như các cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm, làm sao để công tác đánh giá, kiểm tra đúng với khung Bộ đề ra.

Bên cạnh đó, một điểm quan trọng là rèn học sinh về phẩm chất và năng lực thật. Em nào không đạt yêu cầu thì phải cho thi lại, làm sao để bản thân học sinh biết trân trọng những kết quả mình đạt được. Từ đó, các em mới cố gắng, nỗ lực, phấn đấu và tiến bộ. Mục tiêu giáo dục là giúp học sinh phát huy được khả năng chứ không thể “cào bằng”, không lấy điểm số, thành tích làm thước đo.

Nếu các trường, phòng, sở giáo dục và đào tạo thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ việc kiểm tra đánh giá theo từng năm học thì có thể lấy điểm tổng kết bốn năm học bậc THCS để làm căn cứ, cơ sở cho các trường THPT xét tuyển học sinh vào lớp 10, thay vì một kỳ thi vào lớp 10 công lập gây áp lực cho cả học sinh lẫn phụ huynh như hiện nay.

Tuy vậy, điều quan trọng để học sinh phải chịu trách nhiệm về việc học của mình, phải làm sao tạo động lực cho các em thực sự cố gắng. Tôi vẫn hay nói, nếu thầy giỏi mà học sinh không cố gắng cũng khó có kết quả tốt. Xã hội sẽ dùng đến năng lực riêng của từng em, quan trọng là không bỏ lại học sinh nào ở phía sau.

Ngoài việc nâng cao chất lượng bằng việc kiểm tra, đánh giá nghiêm túc, giúp đỡ học sinh thì các mô hình trường học cấp hai và cấp ba hiện nay phải thay đổi, đó là học gắn với thực tế. Theo tôi, hướng nghiệp phải làm được ba việc sau: Thứ nhất, bản thân học sinh phải có trách nhiệm với việc học và tương lai của mình.

Thứ hai, khi học hết THCS học sinh phải trả lời được câu hỏi mình mong muốn làm nghề gì? Từ đó, để lên cấp ba, các em có thể chọn môn học cho phù hợp. Theo tôi, học sinh phải có định hướng nghề nghiệp sớm nhưng nhà trường hiện nay vẫn “thả nổi” vấn đề này. Để tạo ra những sản phẩm giáo dục chất lượng thì nhà trường phải gắn việc học với định hướng nghề nghiệp của từng em, để học sinh có điều kiện trải nghiệm thực tế. Trò chuyện với học sinh, cho các em biết làm bác sĩ khó khăn thế nào, làm giáo viên cần những tố chất gì, làm thợ máy, lái ô tô phải ra sao để từ đó, các em hình dung được những cái khó của từng công việc cụ thể.

Thứ ba, nếu đã phân luồng thì mô hình học phải phù hợp với học sinh. Có nghĩa, với cấp ba, tất cả các trường chỉ học một chương trình là không đúng.

Tôi mong Nhà nước đổi mới cách đầu tư, đổi mới công tác quản lý trường học; giao cho các trường học ở từng địa phương được tự chủ xây dựng đội ngũ giáo viên riêng để thực hiện các mục tiêu. Đồng thời, gắn giáo dục với đời sống, nâng cao nhân lực của mỗi địa phương.

Khánh Ly, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Giám đốc điều hành FPT Schools Hà Nội và Bắc Giang

Điểm số chỉ là một trong nhiều chỉ số đánh giá

Khánh Ly, Phó Chủ tịch, Hội đồng trường, Giám đốc điều hành FPT Schools Hà Nội và Bắc Giang.
Khánh Ly, Phó Chủ tịch, Hội đồng trường, Giám đốc điều hành FPT Schools Hà Nội và Bắc Giang.

Bất kỳ học sinh nào nếu đủ điều kiện theo quy định đều có quyền được thi vào lớp 10. Hướng nghiệp là vấn đề được ngành giáo dục vô cùng quan tâm, có vị trí quan trọng trong chương trình giáo dục tổng thể.

Điều này được thể hiện rất rõ trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp được giảng dạy từ cấp trung học cơ sở đến cấp trung học phổ thông và là hoạt động bắt buộc.

Để tiến hành tốt hoạt động hướng nghiệp lại không hề dễ dàng, đòi hỏi giáo viên có chuyên môn, các điều kiện giáo dục, sự phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội.

Trong khi đó, gia đình thiếu thông tin hướng nghiệp, tập trung cho con các môn văn hóa để thi vào lớp 10, dẫn đến việc đành dùng điểm số các môn văn hóa là tham số để tư vấn.

Hiện nay, chương trình giáo dục đã thay đổi, học sinh được đánh giá một cách toàn diện, giáo dục hướng tới phát triển phẩm chất, năng lực. Điểm số giờ đây chỉ là một trong nhiều chỉ số đánh giá học sinh. Kiểm tra đánh giá thay đổi thì phương pháp dạy và học cũng thay đổi theo. Giáo dục hướng tới cá nhân hóa, mục tiêu mỗi học sinh trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Khi các em được nhìn nhận bản thân dưới nhiều hệ quy chiếu khác nhau, dưới sự định hướng phù hợp của giáo viên thì mỗi cá nhân sẽ tự hình thành cho mình một thế giới quan đúng đắn.

Vì sao cần khuyến khích giáo viên nam trong giáo dục mầm non?

Vì sao cần khuyến khích giáo viên nam trong giáo dục mầm non?

Lối nghĩ truyền thống mặc định rằng nam giới không phù hợp để trở thành giáo viên mầm non. Định kiến này cần được xóa ...

'Cần thực chất trong giáo dục để tạo ra những công dân trẻ có tư duy sáng tạo và phản biện'

'Cần thực chất trong giáo dục để tạo ra những công dân trẻ có tư duy sáng tạo và phản biện'

TS. Bùi Phương Việt Anh, Chủ tịch, Tổng giám đốc Tổ chức giáo dục EAS Việt Nam cho rằng, giáo dục - đào tạo phải ...

Xu hướng ứng dụng nền tảng học thông minh vào chuyển đổi số trong giáo dục

Xu hướng ứng dụng nền tảng học thông minh vào chuyển đổi số trong giáo dục

Chuyển đổi số giáo dục đã, đang và chắc chắn sẽ đem lại những lợi ích thiết thực cho giáo viên, học sinh. Chính vì ...

Phân luồng cần đảm bảo quyền được thi lớp 10 công lập của tất cả học sinh

Phân luồng cần đảm bảo quyền được thi lớp 10 công lập của tất cả học sinh

Phân luồng sau cấp THCS là cần thiết nhưng phải đảm bảo quyền được thi lớp 10 THPT công lập của tất cả học sinh, ...

Bộ GD&ĐT công bố danh sách học sinh được miễn thi tốt nghiệp THPT và tuyển thẳng đại học

Bộ GD&ĐT công bố danh sách học sinh được miễn thi tốt nghiệp THPT và tuyển thẳng đại học

Bộ GD&ĐT vừa thông tin có 139 học sinh được miễn thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển thẳng vào ĐH,CĐ trong năm nay.

Đọc thêm

Nga: Hàng chục quốc gia đang tìm cách gia nhập BRICS

Nga: Hàng chục quốc gia đang tìm cách gia nhập BRICS

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh LB Nga khẳng định, hàng chục quốc gia đang tìm cách gia nhập BRICS.
Iran 'phản pháo' G7: Bảo vệ quan hệ với Nga, cam kết kiên định về nhân quyền, hành động dứt khoát vì đất nước

Iran 'phản pháo' G7: Bảo vệ quan hệ với Nga, cam kết kiên định về nhân quyền, hành động dứt khoát vì đất nước

Iran cảnh báo không nên liên kết xung đột Ukraine với quan hệ hợp tác song phương Tehran-Moscow.
Lịch cúp điện Bình Dương hôm nay ngày 18/6/2024

Lịch cúp điện Bình Dương hôm nay ngày 18/6/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Bình Dương theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 18/6/2024.
Trung Quốc không còn phụ thuộc vào xuất khẩu hàng sang Mỹ hay Nhật Bản, kinh tế bước vào giai đoạn ổn định

Trung Quốc không còn phụ thuộc vào xuất khẩu hàng sang Mỹ hay Nhật Bản, kinh tế bước vào giai đoạn ổn định

Theo Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn Roland Berger của Đức, nền kinh tế Trung Quốc đã bước vào giai đoạn ổn định thay vì giảm tốc.
Thủ tướng Trung Quốc thăm Australia: Khẳng định quan hệ song phương 'đúng hướng', ký hàng loạt thỏa thuận

Thủ tướng Trung Quốc thăm Australia: Khẳng định quan hệ song phương 'đúng hướng', ký hàng loạt thỏa thuận

Thương mại song phương mang lại lợi ích đáng kể cho cả hai nước, với việc Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Australia.
MB bầu Hội đồng Quản trị, Ban Kiểm soát nhiệm kỳ mới

MB bầu Hội đồng Quản trị, Ban Kiểm soát nhiệm kỳ mới

Tại Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) nhiệm kỳ 2024 - 2029 được Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) tổ chức ngày 15/6 tại Hà Nội, các Thành viên Hội ...
Cháy rừng thiêu rụi vùng đất ngập nước lớn nhất thế giới ở Brazil

Cháy rừng thiêu rụi vùng đất ngập nước lớn nhất thế giới ở Brazil

Thời điểm tồi tệ nhất của mùa khô vẫn còn xa nhưng số vụ cháy ở vùng Pantanal (Brazil) từ đầu năm đến nay đã tăng gấp 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Quy định về đăng ký thường trú mới nhất năm 2024

Quy định về đăng ký thường trú mới nhất năm 2024

Xin cho tôi hỏi đăng ký thường trú được quy định như thế nào theo pháp luật hiện nay? - Độc giả Hoàng Tuấn
03 thông tin sinh trắc học bắt buộc phải thu nhận khi làm thẻ căn cước từ ngày 1/7/2024

03 thông tin sinh trắc học bắt buộc phải thu nhận khi làm thẻ căn cước từ ngày 1/7/2024

Từ ngày 1/7/2024, khi làm thẻ căn cước, người làm theo sẽ được thu nhận 03 thông tin sinh trắc học.
Hồ sơ, thủ tục cấp lại giấy phép lái xe theo quy định mới nhất

Hồ sơ, thủ tục cấp lại giấy phép lái xe theo quy định mới nhất

Thủ tục cấp lại giấy phép lái xe được quy định tại Quyết định 545/QĐ-BGTVT ngày 10/5/2024. Mời độc giả tham khảo bài viết dưới đây.
Hàng triệu người Hồi giáo đổ về núi Arafat dự lễ hành hương Hajj, bất chấp nắng nóng gay gắt hơn 40 độ

Hàng triệu người Hồi giáo đổ về núi Arafat dự lễ hành hương Hajj, bất chấp nắng nóng gay gắt hơn 40 độ

Là một trong những cuộc tụ họp tôn giáo lớn nhất thế giới, lễ hành hương Hajj là nghi lễ linh thiêng nhất của người Hồi giáo.
Hà Nội: Cháy lớn tại ngôi nhà 6 tầng ở Hoàng Mai

Hà Nội: Cháy lớn tại ngôi nhà 6 tầng ở Hoàng Mai

Một vụ hỏa hoạn bùng phát tại căn nhà cao tầng trên phố Định Công Hạ (phường Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội). Nhiều xe cứu hỏa đã được điều tới hiện trường.
Bạo lực gia tăng ở Bờ Tây, WTO cảnh báo về cuộc khủng hoảng y tế lan rộng

Bạo lực gia tăng ở Bờ Tây, WTO cảnh báo về cuộc khủng hoảng y tế lan rộng

WHO cho biết các cuộc xung đột tại khu vực Bờ Tây cũng đã khiến hơn 5.200 người, trong đó có 800 trẻ em, bị thương, gây ra khủng hoảng y tế.
Không cần nhịn ăn, vẫn đốt mỡ trong 7 ngày

Không cần nhịn ăn, vẫn đốt mỡ trong 7 ngày

Gợi ý kế hoạch một tuần giúp bạn thiết lập thói quen có lợi cho công cuộc đốt mỡ, cải thiện vóc dáng săn chắc hơn.
Loét dạ dày vì uống trà xanh liên tục

Loét dạ dày vì uống trà xanh liên tục

Một người phụ nữ 30 tuổi muốn giảm cân để diện váy cưới, nên quyết định uống trà xanh mỗi ngày để giảm cân.
Bác sĩ 103 tuổi chia sẻ thói quen sống linh hoạt và vui vẻ

Bác sĩ 103 tuổi chia sẻ thói quen sống linh hoạt và vui vẻ

Bác sĩ Gladys McGarey, 103 tuổi vừa phát hành cuốn sách 'Cuộc sống hạnh phúc: Sáu bí quyết để có sức khỏe và hạnh phúc ở mọi lứa tuổi'
Hiệp hội bác sĩ lớn nhất Hàn Quốc lên kế hoạch đình công phản đối chính phủ tăng chỉ tiêu tuyển sinh

Hiệp hội bác sĩ lớn nhất Hàn Quốc lên kế hoạch đình công phản đối chính phủ tăng chỉ tiêu tuyển sinh

KMA cảnh báo dựa trên kết quả của một cuộc bỏ phiếu gần đây, các bác sĩ và giáo sư y khoa nước này có thể tổ chức một cuộc đình công vào ngày 20/6.
Không nên ăn loại hạt này khi đang uống cà phê

Không nên ăn loại hạt này khi đang uống cà phê

Cà phê và hạt điều đều tốt cho sức khỏe, nhưng nếu kết hợp hai đồ ăn thức uống này với nhau sẽ khiến tác dụng của chúng bị suy giảm.
XSMN 17/6, kết quả xổ số miền Nam thứ 2 ngày 17/6/2024. xổ số miền Nam ngày 17 tháng 6

XSMN 17/6, kết quả xổ số miền Nam thứ 2 ngày 17/6/2024. xổ số miền Nam ngày 17 tháng 6

XSMN 17/6 - xổ số hôm nay 17/6. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 17/6/2024. xổ số miền Nam thứ 2. SXMN 17/6. xổ số miền Nam ngày 17 tháng 6.
Vietlott 17/6, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 17/6/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 17/6, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 17/6/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 17/6 - xổ số Vietlott Max 3D 17/6. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 17/6/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
XSMN 16/6, kết quả xổ số miền Nam Chủ nhật ngày 16/6/2024. Xổ số miền Nam ngày 16 tháng 6

XSMN 16/6, kết quả xổ số miền Nam Chủ nhật ngày 16/6/2024. Xổ số miền Nam ngày 16 tháng 6

XSMN 16/6 - xổ số hôm nay 16/6. Trực tiếp Kết quả xổ số miền Nam Chủ nhật ngày 16/6/2024. Kết quả miền Nam xổ số ngày 16 tháng 6. SXMN 16/6.
XSMT 16/6, kết quả xổ số miền Trung Chủ nhật ngày 16/6/2024. SXMT 16/6/2024

XSMT 16/6, kết quả xổ số miền Trung Chủ nhật ngày 16/6/2024. SXMT 16/6/2024

XSMT 16/6 - xổ số hôm nay 16/6. Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung hôm nay, Chủ Nhật ngày 16 tháng 6 năm 2024. KQSXMT. SXMT 16/6. XSMT Chủ nhật
Vietlott 16/6, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 16/6/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

Vietlott 16/6, kết quả xổ số Vietlott Mega Chủ nhật 16/6/2024. xổ số Mega 645 hôm nay

​​​​​​​Vietlott 16/6 - Vietlott Mega 6/45 16/6. Trực tiếp nhanh nhất kết quả xổ số Vietlott Mega hôm nay 16/6/2024. XS Vietlott 655 hom nay.
XSMB 16/6, kết quả xổ số miền bắc hôm nay Chủ nhật 16/6/2024, dự đoán XSMB 16/6/2024

XSMB 16/6, kết quả xổ số miền bắc hôm nay Chủ nhật 16/6/2024, dự đoán XSMB 16/6/2024

XSMB 16/6 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay, Chủ Nhật ngày 16/6/2024. SXMB 16/6. xổ số hôm nay 16/6. dự đoán xổ số miền Bắc Chủ Nhật
Phiên bản di động