Iran sẽ sớm tung "đòn" trả đũa lệnh trừng phạt của Mỹ

TGVN. Trang mạng chuyên phân tích thông tin địa chính trị toàn cầu Stratfor, có trụ sở tại Mỹ nhận định rằng nhiều khả năng Iran sẽ tiếp tục gia tăng các hoạt động gây hấn trong thời gian tới bởi cơ hội để làm được điều đó đang rộng mở.    
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Trước khi từ chức, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ phản đối Tổng thống Mỹ dỡ bỏ một phần trừng phạt Iran
iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Iran cảnh báo chống lại bất kỳ "âm mưu nào do kẻ xấu dàn dựng"
iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my
Hiện có nhiều dấu hiệu cho thấy Iran sẽ vẫn tiếp tục chiến lược đáp trả của mình. (Nguồn: Getty Images)

Đúng một năm trước, Mỹ đã áp thêm các lệnh trừng phạt đối với ngành xuất khẩu dầu khí của Iran sau khi Washington quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015. Kể từ đó đến nay, Chính quyền Trump liên tục gia tăng sức ép với Iran.

Để đáp trả, Iran đã thực thi chiến lược gây hấn nhằm buộc Mỹ phải trả giá đắt cho chiến dịch trừng phạt nhắm vào họ bằng cách tấn công các cơ sở sản xuất và xuất khẩu dầu khí của các nước đồng minh Trung Đông thân cận với Mỹ.

Mặc dù Iran chưa bao giờ công khai thừa nhận đứng đằng sau hoặc có liên quan đến bất kỳ vụ tấn công lớn nào nhằm vào các mục tiêu lớn ở khu vực vịnh Persia (kể cả các cơ sở sản xuất dầu khí hay các cơ sở hạ tầng khác) kể từ khi xảy ra vụ việc hai nhà máy sản xuất dầu Abqaiq và Khurais của Saudi Arabia bị tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào ngày 14/9, nhưng nguy cơ chiến tranh leo thang vẫn hiện hữu bởi Mỹ vẫn duy trì chiến dịch “gây sức ép tối đa” nhằm vào Iran và chế độ hiện đang nắm quyền tại quốc gia này.

Khó khăn bủa vây

Trong thời gian tới, tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn vì Iran đã tuyên bố những bước tiếp theo của họ nhằm giảm bớt cam kết và rút dần khỏi thỏa thuận hạt nhân 2015 vào ngày 7/11/2019.

Kể từ sau khi xảy ra các vụ tấn công vào ngày 14/9, Mỹ đã gia tăng đáng kể sức ép đối với Iran thông qua nhiều lệnh trừng phạt bổ sung khiến Iran gần như không thể nhập khẩu được gì, kể cả các nhu yếu phẩm, thuốc men và hàng hóa viện trợ.

Đầu tiên, vào ngày 20/9, Mỹ trực tiếp đáp trả các vụ tấn công Saudi Arabia bằng việc áp lệnh trừng phạt đối với Ngân hàng trung ương và Quỹ phát triển quốc gia của Iran theo sắc lệnh 13224 với lý do Iran đã cung cấp tài chính cho 2 lực lượng mà Mỹ đã xác định là 2 tổ chức khủng bố - Hezbollah và Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC).

Tuyên bố của Mỹ hôm đó cũng không phải là tuyên bố đầu tiên Mỹ mà đưa ra để trừng phạt Ngân hàng trung ương Iran. Trước đó, một số lệnh trừng phạt đã được áp dụng đối với ngân hàng này, nhưng Mỹ vẫn cho phép có ngoại lệ đối với các giao dịch viện trợ nhân đạo thông qua ngân hàng.

Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt mới theo sắc lệnh 13224 không bao gồm các điều khoản ngoại lệ và hướng dẫn của Văn phòng kiểm soát tài sản nước ngoài (OFAC) thuộc Bộ Tài chính Mỹ cũng không phân định rõ quy trình tiến hành các giao dịch kiểu như vậy.

Chính vì thế, các tổ chức tài chính nước ngoài đã ngừng các giao dịch liên quan đến hoạt động nhân đạo thông qua Ngân hàng trung ương Iran, vốn là một phần rất quan trọng trong hệ thống ngân hàng của Iran bởi nhà nước vẫn đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của quốc gia này.

Mạng lưới thi hành luật pháp đối với tội phạm tài chính (FinCEN) thuộc Bộ Tài chính Mỹ đã ra tuyên bố vào ngày 25/10, xác địnhh Iran là mối quan ngại hàng đầu về rửa tiền theo Mục 311, Đạo luật Yêu nước của Mỹ. Quan trọng hơn nữa là FinCEN cũng ra phán quyết cuối cùng về vấn đề này – vốn đã được đề xuất từ thời cựu Tổng thống Barack Obama nhưng bị trì hoãn trong quá trình các bên liên quan đàm phán JCPOA.

Phán quyết cuối cùng này sẽ buộc các ngân hàng Mỹ phải tăng cường kiểm soát khi giao dịch với các tổ chức tài chính nước ngoài có tài khoản của Iran. Và bởi việc kiểm soát này làm phát sinh thêm chi phí nên hệ thống tài chính Mỹ nói chung và các ngân hàng nước ngoài nói riêng đều chấm dứt hợp tác hay giao dịch với các tài khoản nghi ngờ nằm trong diện được đề cập ở Mục 311.

Hiện những ảnh hưởng do sắc lệnh của Mỹ đã trở thành vấn đề chính trị ở nhiều nước. Ví dụ, các ngân hàng Malaysia, do lo ngại các ngân hàng Mỹ sẽ đóng tài khoản Malaysia nếu nước này không tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ, đã bắt đầu đóng các tài khoản cá nhân và tài khoản công ty của Iran.

Sự gia tăng các lệnh trừng phạt bổ sung của Mỹ đối với Iran khiến tình hình trong nước Iran ngày càng khó khăn hơn. Báo cáo của Tổ chức giám sát nhân quyền ngày 29/10 đã miêu tả chi tiết những khó khăn do tình trạng thiếu thực phẩm và thuốc men ở Iran dù phía Mỹ vẫn khăng khăng cho rằng các lệnh trừng phạt của họ không nhằm vào các giao dịch liên quan tới viện trợ nhân đạo.

Giờ đây khi Bộ Tài chính Mỹ đã ra phán quyết cuối cùng, Iran sẽ phải tiến hành cải tổ đáng kể, kể cả thông qua các dự luật từ lâu đã bị trì hoãn để điều chỉnh sao cho phù hợp với những quy tắc của Lực lượng đặc nhiệm hành động tài chính (FATF) về chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố nếu muốn FinCEN đảo ngược các phán quyết của họ.

Điều đáng nói hơn nữa là, kể cả khi phán quyết có được đảo ngược thì cũng vẫn không đủ sức thuyết phục để các tổ chức tài chính nước ngoài nhanh chóng cho phép mở lại ngay các tài khoản liên quan đến Iran, và như vậy những lợi ích kinh tế mà Iran có thể được hưởng nếu đạt được thỏa thuận với Mỹ cũng sẽ rất hạn chế.

iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Cuộc chơi mạo hiểm của Mỹ và Iran tại Trung Đông

TGVN. Tuần báo Al-Ahram của Ai Cập vừa có bài phân tích, dự báo về những động thái và tính toán của Mỹ và Iran ...

Cơ hội cho Iran

Những động thái mới của Chính quyền Mỹ sẽ gây thêm khó khăn cho châu Âu trong việc xây dựng các cơ chế tài chính dành riêng cho các giao dịch viện trợ nhân đạo như Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại (INSTEX).

Mà ngay cả INSTEX cũng đã trở thành mục tiêu công kích của các quan chức Iran khi họ tuyên bố sẽ không thông qua bất kỳ đạo luật nào nữa để phù hợp với các quy chế của INSTEX.

Iran vẫn còn thời gian từ nay đến giữa tháng 2/2020 để đáp ứng các tiêu chuẩn về chống rửa tiền và chống khủng bố của FATF. Nếu Iran không làm được như vậy, thì FATF chắc chắn sẽ tiến hành các biện pháp đối phó với Iran, vốn được tạm ngưng kể từ năm 2016.

Hiện có nhiều dấu hiệu cho thấy Iran sẽ vẫn tiếp tục chiến lược đáp trả của mình và rất có thể một số sự kiện lớn sắp diễn ra trong thời gian tới sẽ là cơ hội cho Iran tiến hành kế hoạch của mình.

Đầu tiên là thời hạn 60 ngày lần thứ tư Iran đưa ra cho các nước châu Âu để họ có hành động bảo vệ lợi ích của Tehran theo JCPOA đến hạn vào ngày 7/11, và Iran đã tuyên bố giảm thêm một số cam kết của mình trong thỏa thuận này.

Hiện cũng có những đồn đoán của phe bảo thủ cho rằng Tehran có thể sẽ hạn chế Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Iran. Nhưng động thái cực đoan như vậy, nếu xảy ra, có thể khiến cả Mỹ và IAEA thực hiện những hành động đáp trả nặng tay, nhất là khi IAEA có giám đốc mới kể từ tháng 12 tới.

Thay bằng hành động cực đoan, Iran có thể lựa chọn phản kháng mềm mỏng hơn bằng cách tiếp tục tiến hành lắp đặt thêm các máy quay ly tâm làm giàu urani nhưng cẩn trọng không để bị vượt quá ngưỡng cho phép, khiến các bên liên quan phải áp dụng quy trình giải quyết tranh chấp được quy định trong JCPOA.

Quy trình giải quyết tranh chấp này, nếu khởi động, có thể khiến Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc áp thêm lệnh trừng phạt đối với Iran mà Nga hay Trung Quốc cũng không thể phủ quyết.

Có lẽ điều mà Mỹ, châu Âu và Saudi Arabia quan ngại hơn cả là Iran có thể sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở sản xuất dầu của Saudi Arabia, hoặc các mục tiêu khác trong khu vực. Các cuộc họp của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) diễn ra trong tháng 12 hay sự kiện Công ty dầu khí nhà nước Saudi Arabia bắt đầu niêm yết cổ phiếu trên trên thị trường chứng khoán trong nước cũng vào tháng 12 có thể là cơ hội để Iran tấn công các cơ sở hạ tầng dầu khí trong khu vực.

Tất nhiên, Saudi Arabia và Mỹ đều đã tăng cường bảo vệ an ninh xung quanh các cơ sở này và một cuộc tấn công quy mô lớn như hồi tháng 9 khó có thể được thực hiện trót lọt. Và các vụ tấn công Saudi Arabia của Iran cũng có thể khiến một số nước châu Âu lựa chọn cách tiếp cận cứng rắn hơn khi đàm phán về chương trình tên lửa của Iran. Tehran có thể cũng đã nhận ra rằng những vụ tấn công lớn như hôm 14/9 mang tính khiêu khích quá mức và nếu được tiếp tục sẽ đẩy châu Âu lại gần hơn với Mỹ.

Tuy vậy, với việc Saudi Arabia đang trông chờ sự kiện công ty Saudi Aramco niêm yết cổ phiếu lần đầu và Mỹ vẫn tiếp tục áp các lệnh trừng phạt đối với Iran, nguy cơ chiến tranh leo thang vẫn hiện hữu. Và chính nguy cơ đó khiến cho không chỉ Saudi Arabia mà cả các nước láng giềng khác ở Trung Đông phải phấp phỏng lo ngại.

iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Gọi Mỹ là 'kẻ thù không đội trời chung', Iran gửi cảnh cáo mạnh mẽ đến Washington

TGVN. Ngày 3/11, Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei tuyên bố, Tehran sẽ không đầu hàng trước sức ép từ đối thủ ...

iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Iran 'tố' Mỹ cản trở quan hệ Tehran - Riyadh

TGVN. Ngày 15/10, Chủ tịch Quốc hội Iran Ali Larijani cho rằng, Mỹ đang cản trở xu hướng ấm lên trong các mối quan hệ ...

iran se som tung don tra dua lenh trung phat cua my Điểm nóng vùng Vịnh: Khi lý trí bị thử thách

TGVN. Vụ việc tàu chở dầu Iran bốc cháy, được Iran cho là bị trúng tên lửa, tưởng đã “đổ thêm dầu” vào chảo lửa ...

(theo Stratfor)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tận dụng M&A để thúc đẩy ngành thực phẩm Halal của Việt Nam

Tận dụng M&A để thúc đẩy ngành thực phẩm Halal của Việt Nam

Ngành thực phẩm Halal tại Việt Nam đang có tiềm năng lớn để phát triển và trở thành một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.
Kết quả bóng đá hôm nay 6/11 (mới nhất)

Kết quả bóng đá hôm nay 6/11 (mới nhất)

Xem kết quả bóng đá đêm qua và hôm nay 6/11, Cup C1, Ngoại hạng Anh, La Liga, Serie A, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Đức, Italy... đều được cập ...
Sporting chấm dứt chuỗi trận bất bại kỷ lục của Man City

Sporting chấm dứt chuỗi trận bất bại kỷ lục của Man City

Thắng thuyết phục Man City, đội quân của HLV Ruben Amorim đã chấm dứt chuỗi 26 trận bất bại của The Citizens tại Champions League.
Hồng Diễm năng động xuống phố, Việt Hoa đẹp dịu dàng

Hồng Diễm năng động xuống phố, Việt Hoa đẹp dịu dàng

Diễn viên Hồng Diễm phối đồ năng động; Việt Hoa dịu dàng, khoe vai trần gợi cảm...
Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta nhất định sẽ thực hiện thành công cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình vượt bậc trong kỷ nguyên mới...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; Europa League - Besiktas vs Malmo FF...
Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật liên tục kết quả bầu cử tổng thống, Hạ viện và Thượng viện Mỹ năm 2024.
Điểm tin thế giới sáng 6/11: Qatar cân nhắc bỏ bầu cử Quốc hội, tỷ lệ sinh ở Đức thấp kỷ lục, ông Trump đe dọa áp thuế Mexico

Điểm tin thế giới sáng 6/11: Qatar cân nhắc bỏ bầu cử Quốc hội, tỷ lệ sinh ở Đức thấp kỷ lục, ông Trump đe dọa áp thuế Mexico

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 6/11.
Tin thế giới 5/11: Ông Trump thừa nhận có thể thua, Hàn Quốc nói 10.000 binh sĩ Triều Tiên đã ở Nga, Ngoại trưởng Đức bất ngờ thăm Ukraine

Tin thế giới 5/11: Ông Trump thừa nhận có thể thua, Hàn Quốc nói 10.000 binh sĩ Triều Tiên đã ở Nga, Ngoại trưởng Đức bất ngờ thăm Ukraine

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump tạm dẫn trước ở Indiana và Kentucky, bà Kamala Harris chiếm ưu thế ở Wisconsin

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump tạm dẫn trước ở Indiana và Kentucky, bà Kamala Harris chiếm ưu thế ở Wisconsin

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 khi các phòng phiếu đóng cửa vào cuối ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Tôi hỏi là ông sẽ bỏ phiếu cho ai? Kamala Harris, ông trả lời tôi với giọng nhỏ nhẹ nhưng dứt khoát.
'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

Đây là thời điểm tồi tệ nhất có thể dẫn tới chính phủ sụp đổ, xét theo những gì đang xảy ra ở Ukraine và tình hình kinh tế ở Đức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Phiên bản di động