Khí đốt - nạn nhân của địa chính trị

Lan Phương
Thị trường khí đốt thế giới đã trải qua nhiều biến động lớn khi bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những bất ổn chính trị, thảm hoạ tự nhiên cũng như nhiều bất cập trong triển khai kế hoạch chuyển đổi sang năng lượng xanh.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Căng thẳng Nga-Ukraine: Ai là người chiến thắng cuối cùng?
Khí đốt đang trở thành nạn nhân bởi chính vai trò quan trọng của nó. (Nguồn: Nord Stream 2)

Theo Tiến sĩ Scott B. MacDonald, nhà kinh tế trưởng của Viện Smith’s Research and Gradings, nguy cơ chiến tranh Nga-Ukraine, căng thẳng giữa Algeria (nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn cho châu Âu) và Morocco, cùng với việc giảm đầu tư vào thăm dò mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng quan trọng tại các mỏ khí đốt khiến nguồn cung bị thắt chặt và giá cả tăng cao.

Vai trò trung tâm trên bản đồ năng lượng

Khí đốt là nguồn nhiên liệu chuyển tiếp quan trọng cho nhiều quốc gia. Khí đốt sạch hơn than, dầu và sẽ giúp chuyển dịch sang năng lượng xanh. Tại Mỹ, đây là nguồn năng lượng cung cấp hơn 40% nhiên liệu để tạo ra điện, vượt xa than, dầu, điện hạt nhân và các nguồn năng lượng tái tạo khác.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), khí đốt tự nhiên chiếm khoảng 1/4 sản lượng điện toàn cầu, được sử dụng để sản xuất điện cho hệ thống sưởi ấm gia đình, sản xuất và chiếu sáng đô thị.

Khí tự nhiên có khả năng dự trữ, vận chuyển qua đường ống, hoặc hóa lỏng và gửi bằng tàu, đồng thời, các nhà máy điện chạy bằng khí đốt có linh động cao. Các đặc điểm này phù hợp với các nhu cầu theo mùa và những biến động trong ngắn hạn. Khí đốt cũng được coi là một phương án dự phòng trong bối cảnh việc đưa vào sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió và năng lượng mặt trời còn gặp nhiều trở ngại về nguồn cung.

IEA cũng lưu ý rằng, sự tăng trưởng của thương mại khí đốt, cũng như sự thay đổi từ các hợp đồng dài hạn sang hợp đồng giao ngay ở nhiều thị trường đã tạo ra mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa tình hình khu vực với những cú sốc về nhu cầu hay giá.

Trung Quốc và Ấn Độ là các nhà nhập khẩu ròng khí đốt tự nhiên, do vậy, châu Á là khu vực sử dụng khí đốt nhiều nhất, đạt 345,4 tỷ m3 vào năm 2020, tiếp đó châu Âu ở vị trí thứ hai với 114,8 tỷ m3. Ba nhà nhập khẩu hàng đầu thế giới là Đức, Nhật Bản và Trung Quốc.

“Cơn bão hoàn hảo” với thị trường khí đốt

Giá khí đốt giảm mạnh tới mức thấp nhất trong lịch sử vào năm 2020 bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm đại dịch Covid-19, sự gián đoạn chuỗi cung ứng, sự nhạy cảm hơn của thị trường cũng như quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh của một số quốc gia.

Năm 2021, nhu cầu phục hồi kinh tế đã tạo nên căng thẳng với thị trường nhiên liệu hoá thạch, không chỉ với khí đốt mà còn cả dầu mỏ và than đá. Một nghiên cứu của Viện Brookings đã chỉ ra rằng, giá cả khí đốt tăng vọt khi nhu cầu tăng trong khi nguồn cung nhiên liệu vẫn chưa phục hồi sau đại dịch.

Dù cho là nhà sản xuất và xuất khẩu khí đốt hàng đầu thế giới, giá khí đốt tại Mỹ vẫn tăng cao, góp phần gây nên tỷ lệ lạm phát tới 7,5% vào tháng đầu tiên của năm mới. Đây là mức lạm phát cao nhất của Washington trong 4 năm trở lại đây.

Điểm gây áp lực chính là sự tăng cường đáng kể của quân đội Nga ở biên giới với Ukraine. Với thực tế rằng khí đốt tự nhiên của Nga chiếm gần 40% nhu cầu năng lượng của châu Âu, bất kỳ cuộc đối đầu quân sự lớn nào sẽ không có lợi cho việc ổn định nguồn cung và giá cả.

Những bất ổn đặt châu Âu vào một cuộc khủng hoảng năng lượng. Đặc biệt là Đức, nước phụ thuộc nhiều vào khí đốt tự nhiên của Nga, trong khi đường ống Dòng chảy phương Bắc 2 đang chờ phê duyệt.

Dự báo năm nay châu Âu có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng, có thể ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế toàn cầu.

Căng thẳng Nga-Ukraine: Ai là người chiến thắng cuối cùng?
Căng thẳng Nga-Ukraine đang tác động trực tiếp tới giá cả khí đốt. (Nguồn AIF)

Không thể có giải pháp thay thế nguồn khí đốt của Nga

Ba nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên chính của châu Âu là Nga, Na Uy và Algeria. Khả năng cung cấp của Na Uy và Algeria không thể bù đắp toàn bộ sự khác biệt do mất nguồn cung của Nga. Đồng thời, tình hình chính trị tại Algeria cũng chứa nhiều bất ổn do căng thẳng với Morocco.

Vào tháng 11/2021, Algeria đã đóng cửa một đường ống dẫn khí đốt của nước này qua Morocco đến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Algeria vẫn duy trì dòng khí đốt tự nhiên thông qua một đường ống khác nối nước này với Italy và có hai nhà máy LNG cũng vận chuyển năng lượng đến châu Âu.

Tình hình chính trị trong nước của Algeria hiện đang ổn định, nhưng căng thẳng vẫn trực chờ bên ngoài. Bên cạnh đó, nhu cầu trong nước đối với khí đốt tự nhiên của Algeria đang tăng lên.

Một báo cáo Standard & Poor’s đầu năm 2022 đã điểm qua các nhà sản xuất khí đốt tự nhiên lớn khác trên thế giới và kết luận rằng chúng không vẽ nên một tương lai tươi sáng hơn cho châu Âu.

Libya đang gặp khó khăn trong việc cung cấp cho các khách hàng truyền thống, đồng thời, quốc gia này cũng đang căng thẳng do bất ổn chính trị và các vấn đề an ninh, nên không có thêm khả năng xuất khẩu khí đốt.

Trong vài năm qua, Ai Cập đã thực hiện một số cuộc thăm dò lớn về khí đốt ngoài khơi và được nhận định đã tăng tối đa lượng xuất khẩu khí hoá lỏng.

Tại khu vực Vịnh Ba Tư, Qatar đã ký hợp đồng cung cấp phần lớn sản lượng khí đốt của mình. Các nguồn tin nhận định rằng, một số có thể chuyển hướng đến châu Âu nếu khách hàng châu Á chấp nhận. Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi một số cuộc đàm phán khéo léo.

Trong khi đó, Mỹ vốn đã cung cấp lượng khí đốt khí đốt kỷ lục cho châu Âu. Mặc dù nước này có thể tiếp tục khai thác thêm nhưng đó là điều không nên. Trong thời đại căng thẳng địa chính trị gia tăng, các vấn đề trên thị trường toàn cầu có thể có tác động đến thị trường nội địa.

Đồng thời, các cuộc tấn công mạng hay thời tiết khắc nghiệt như cơn bão Uri tấn công bang Texas vào tháng 2/2021, có thể dẫn đến gián đoạn cung cấp năng lượng.

Australia là nhà xuất khẩu khí tự nhiên hoá lỏng hàng đầu thế giới, đạt mức cao kỷ lục vào năm 2021. Dù vậy, doanh số bán hàng của họ chủ yếu đến từ các quốc gia ở châu Á như Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam, Pakistan, Thái Lan và Bangladesh.

Có thể kết luận rằng khí đốt trở thành nạn nhân của chính vai trò quan trọng của nó. Nguồn nhiên liệu chuyển tiếp quan trọng này đang có nguồn cầu lớn trong khi nguồn cung không đủ đáp ứng. Nếu như tham vọng về địa chính trị của một số nước được thực hiện thì tình trạng sẽ còn trở nên tồi tệ hơn.

Cuộc gặp Nga-Đức: Giá khí đốt châu Âu hạ nhiệt, Dòng chảy phương Bắc 2 nhận tin vui

Cuộc gặp Nga-Đức: Giá khí đốt châu Âu hạ nhiệt, Dòng chảy phương Bắc 2 nhận tin vui

Theo sàn giao dịch ICE London, giá khí đốt tại châu Âu trong phiên giao dịch ngày 15/2 đã giảm xuống gần 800 USD/1.000 m3 ...

Cách EU 'phòng bị' khi Nga 'cắt cầu' khí đốt

Cách EU 'phòng bị' khi Nga 'cắt cầu' khí đốt

Liên minh châu Âu (EU) đang đàm phán với Mỹ, Qatar và Azerbaijan về nguồn cung khí đốt trong trường hợp Nga cắt giảm cung ...

(theo The National Interest)

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Đọc thêm

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Bật mí tính năng bom FAB-3000 mới của quân đội Nga

Loại bom mới FAB-3000 có sức nổ cao của quân đội Nga sẽ được thiết kế với các đặc tính khí động học, cho phép chúng được sử dụng như ...
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking khen đội tuyển Việt Nam nhiều cầu thủ giỏi và muốn dẫn dắt đội bóng

HLV Mano Polking bày tỏ mong muốn được dẫn dắt tuyển Việt Nam thay ông Troussier nhưng chưa được Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) đặt vấn đề.
Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Quỹ thiện nguyện Thanh niên Việt Nam tặng quà và học bổng cho học sinh gốc Việt hiếu học có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia

Mỗi phần quà bao gồm đồ dùng học tập cùng học bổng trị giá 50 USD, góp phần động viên tinh thần của học sinh gốc Việt vượt qua khó ...
Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Cận cảnh Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Thái Lan, giá 543 triệu đồng

Haval Jolion Sport vừa trình làng tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Bangkok (BIMS) 2024 với mức giá 799.000 Baht (khoảng 543 triệu đồng).
Giá heo hơi hôm nay 29/3: Giá heo hơi tiếp đà giảm; sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng

Giá heo hơi hôm nay 29/3: Giá heo hơi tiếp đà giảm; sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng

Giá heo hơi hôm nay tiếp đà giảm 1.000 đồng/kg. Hiện tại, giá khảo sát ở các tỉnh thành dao động trong khoảng 58.000 - 62.000 đồng/kg.
Giá xăng dầu hôm nay 29/3: Giảm nhẹ; trong nước tăng mạnh, xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay 29/3: Giảm nhẹ; trong nước tăng mạnh, xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay 29/3, giá dầu Brent và WTI giảm nhẹ. Xăng trong nước được điều chỉnh tăng mạnh từ chiều 28/3, riêng xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít.
Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê robusta thế giới dự kiến còn hướng lên vùng kỷ lục 4.000 USD/tấn. Giá cà phê trong nước sẽ tiếp tục hướng tới các mức trên 100.000 đồng/kg...
Hợp tác thương mại Việt Nam-Canada trở thành ‘ngôi sao sáng’ trong khối CPTPP

Hợp tác thương mại Việt Nam-Canada trở thành ‘ngôi sao sáng’ trong khối CPTPP

Kể từ khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực, thương mại hai chiều Việt Nam-Canada tăng trưởng 170%.
PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn

PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn

PetroVietnam và các đối tác ký kết các thỏa thuận thương mại cho chuỗi dự án khí điện Lô B – Ô Môn
Giá tiêu hôm nay 29/3/2024, nối dài chuỗi đi ngang, sản lượng thu hoạch có thể thấp hơn dự kiến, thị trường tiếp tục tăng?

Giá tiêu hôm nay 29/3/2024, nối dài chuỗi đi ngang, sản lượng thu hoạch có thể thấp hơn dự kiến, thị trường tiếp tục tăng?

Giá tiêu hôm nay 29/3/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 92.500 – 96.000 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Tránh rủi ro khi đầu tư 'đón sóng' quy hoạch hạ tầng, các phân khúc địa ốc thu hút nguồn vốn ngoại… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Giá chung cư Hà Nội liên tục tăng, đất nền vẫn được săn đón, Vinhomes rộng cửa đầu tư dự án tại Long An… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Xin cho tôi hỏi hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản gồm những gì? - Độc giả Thanh Huyền
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3: Đồng USD leo dốc trước dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ; Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3: Đồng USD leo dốc trước dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ; Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3 ghi nhận đồng USD tăng giá trước khi dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ được công bố.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3 ghi nhận đồng USD đang trên đà tăng trưởng hằng quý vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3 ghi nhận USD tăng nhẹ khi các nhà giao dịch chờ đợi các dữ liệu mới về chính sách tiền tệ của Fed.
Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Tôi đọc được thông tin tới đây nếu chuyển khoản trên 10 triệu thì phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Vậy thông tin này có đúng không? – Độc giả Hà Phương
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3 ghi nhận đồng USD quay đầu giảm, trong khi đó, Yen Nhật cũng không giữ được mức tăng lâu dài.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3 ghi nhận đồng USD tăng cao, phục hồi toàn bộ khoản lỗ và kéo đồng Euro xuống thấp hơn.
Phiên bản di động