Sau khi điều tàu ngầm tấn công hạt nhân Émeraude và tàu hậu cần Seine tới Biển Đông hồi đầu tháng này, Pháp đang chuẩn bị cho một cuộc hiện diện khác nhằm gia tăng sức ép trước những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.
Theo đó, tàu đổ bộ Tonnerre và tàu khu trục Surcouf sẽ đi qua Biển Đông hai lần trong thời gian thực hiện sứ mệnh thường niên có tên Jeanne d’Arc, vốn bắt đầu từ ngày 18/2.
| Tàu khu trục Surcouf tham gia sứ mệnh thường niên Jeanne d’Arc của Pháp ở Biển Đông. (Nguồn: Twitter) |
Theo các quan sát viên, những động thái của Pháp có thể được xem là nội dung trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà Paris công bố năm 2019, trong đó kêu gọi tăng cường hiện diện trong khu vực và bảo vệ tự do hàng hải, cũng như trật tự quốc tế dựa trên luật pháp.
Trước đây, Pháp đã tiến hành một số cuộc tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông, gia nhập các nước như Anh và Mỹ trong việc đối phó các hoạt động của Trung Quốc tại đây. Tháng 9/2020, Pháp, Anh và Đức cùng gửi công hàm lên Liên hợp quốc để phản bác yêu sách Trung Quốc ở Biển Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly hồi đầu tháng 2/2021 nhận định việc tuần tra ở Biển Đông là "bằng chứng nổi bật về năng lực của Hải quân Pháp trong việc điều động xa và trong thời gian dài cùng với các đối tác chiến lược Australia, Mỹ và Nhật Bản”.
Giải thích về mục đích của sứ mệnh trên, bà Parly cho biết chuyến tuần tra nhằm tăng cường hiểu biết về khu vực và “khẳng định rằng luật pháp quốc tế là quy tắc duy nhất có hiệu lực, bất kể vùng biển nào mà chúng tôi đi qua”.
Tuy vậy, hiện chưa rõ các tàu của Pháp có đi qua Eo biển Đài Loan - một điểm nóng giữa Mỹ và Trung Quốc - hay không. Khi được hỏi về hải trình, Đô đốc Arnaud Tranchant cho biết ông tôn trọng luật pháp quốc tế và chủ quyền của các vùng lãnh thổ mà tàu đi qua nhưng "hiện Pháp chưa lên lộ trình cụ thể trong khu vực".
Năm 2019, tàu chiến Pháp từng đi qua Eo biển Đài Loan - động thái hiếm hoi của một quốc gia châu Âu và đã chọc giận Bắc Kinh. Sau đó, Trung Quốc thông báo Pháp không được mời tham dự sự kiện hải quân để kỷ niệm 70 năm thành lập Hải quân của nước này.
Theo bà Helena Legarda - phân tích viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, nếu Pháp lựa chọn không đi qua Eo biển Đài Loan lần này, "điều này có thể được xem là nỗ lực của Paris trong việc cân bằng mục tiêu chiến lược về bảo đảm tự do hàng hải trong khu vực, trong khi tìm cách không để căng thẳng gia tăng trong quan hệ với Bắc Kinh".
Từ phía Trung Quốc, các chuyên gia cũng cho rằng Bắc Kinh đang cố gắng kiềm chế khi bình luận về các hoạt động của Hải quân Pháp ở Biển Đông.
Mới đây, khi được hỏi về hoạt động của tàu ngầm hạt nhân Émeraude, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói: "Trung Quốc luôn luôn tôn trọng tự do hàng hải".
Tuy nhiên, quan chức này cũng lưu ý rằng Trung Quốc phản đối bất cứ động thái nào đe dọa tới chủ quyền, an ninh và hòa bình khu vực dưới vỏ bọc "tự do hàng hải".
Nhận xét về sứ mệnh Jeanne d’Arc, ông Sun Keqin - nhà nghiên cứu tại Viện Hợp tác quốc tế của Trung Quốc - cho rằng đây là hoạt động "có phần hợp tác với Mỹ", điều mà Trung Quốc "không vui" và buộc Bắc Kinh phải lưu ý.
Tuy nhiên, theo ông Sun Kequi, "hoạt động này khác với các chiến dịch của Mỹ tại vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và khiêu khích Trung Quốc.
Do vậy, phản ứng của chúng tôi khá kiềm chế và vào thời điểm này, chúng tôi mới đưa ra lưu ý, hy vọng rằng Hải quân Pháp sẽ không đi quá xa".