 |
| Chánh văn phòng Nhà Trắng Denis McDonough trong lễ nhậm chức. (Nguồn: Getty Images) |
“Ngài Tổng thống đã nói ngay từ nhiệm kỳ đầu tiên là sẽ cho đóng cửa Gitmo (nhà tù Vịnh Guantanamo) bởi nó gây tổn hại cho an ninh quốc gia Mỹ cũng như do chi phí quá đắt đỏ”, ông McDonough nói trong cuộc phỏng vấn hôm 10/1 trên chương trình Fox News Sunday (Mỹ).
Ông McDonough chưa thể xác nhận lúc nào ông Obama sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc đóng cửa nhà tù này. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Ông Obama cảm thấy có nghĩa vụ đối với người kế nhiệm. Ông sẽ giải quyết ván đề này để chính quyền sau không phải đối mặt với thách thức giống mình".
Để hiện thực hóa cam kết của mình, việc đầu tiên là ông Obama sẽ chờ xem liệu Quốc hội Mỹ có phê duyệt bản kế hoạch đã được mong chờ từ lâu - từ năm 2009 sau khi ông Obama nhậm chức, để giải quyết 104 tù nhân còn lại trước khi đóng cửa vĩnh viễn nhà tù Guantanamo - hay không? Nếu kế hoạch này lại tiếp tục bị lưỡng viện ngăn cản như hồi 2010, Nhà Trắng sẽ phải tìm cách khác mới thực hiện được mục đích.
Hiện nay, các tù nhân Guantanamo chỉ được phép chuyển sang các nước khác ngoài Mỹ. Và cơ chế cho phép chuyển tù nhân cũng rất phức tạp, khi cần phải có đến 6 cơ quan Chính phủ chấp thuận trước khi được Bộ trưởng Quốc phòng phê duyệt.
Khi được hỏi về vấn đề này vào hồi tháng Bảy, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Henrietta Levin đã giữ nguyên lập trường muốn đóng cửa nhà tù Guantanamo, tuy nhiên quá trình “có thể bị chậm lại một cách không cần thiết do các quy định pháp lý ngặt nghèo”.
Bên cạnh đó, ông Obama cũng đã nhiều lần nhắc tới trong Thông điệp Liên bang rằng nhà tù Guantanamo đang tiêu tốn quá nhiều ngân sách quốc gia: Mỗi năm chính phủ Mỹ phải chi hơn 440 triệu USD để duy trì hoạt động của nhà tù. Tuy nhiên, việc chi hơn 4 triệu USD cho mỗi tù nhân tại đây vẫn chưa đáng báo động bằng việc “tiếng xấu” của nhà tù đang là cái cớ cho các tổ chức khủng bố như Al Qaeda tuyên truyền và tuyển mộ lính mới.
Trong khi đó, các cuộc biểu tình phản đối nhà tù Vịnh Guantanamo vẫn sẽ còn nổ ra, khi nhiều người cho rằng cơ sở này đang gây hại nhiều hơn là có lợi cho nước Mỹ, còn các tù nhân thì bị bắt giữ và tra tấn mà không qua xét xử.
Tuy nhiên nhiều người lập luận, nếu phóng thích các phạm nhân ở nhà tù Guantanamo – những kẻ bị chính phủ Mỹ cho là thành phần cao cấp trong các tổ chức khủng bố - sẽ quay lại các mạng lưới khủng bố và gây hại. Dưới thời của Tổng thống George W. Bush, khoảng 20% trong tổng số 532 phạm nhân ở cơ sở này đã quay lại con đường phạm tội sau khi được thả tự do. Tỉ lệ này hiện nay là khoảng 5%.
