Nem rán – món ăn Việt phổ biến ở Senegal

Câu chuyện về nửa thế kỷ chiến tranh và chủ nghĩa thực dân đằng sau một món ăn vặt phổ biến ở Senegal.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nem ran mon an viet pho bien o senegal "Văn hóa bệt" trong ẩm thực đường phố Hà Nội
nem ran mon an viet pho bien o senegal "Hãy nấu ăn vì tình yêu!"

Không nhiều người còn nhớ cách nem rán xuất hiện ở Senegal. Được gọi bằng cái tên “nems” trong tiếng Pháp, món ăn này có vỏ ngoài chiên giòn rụm và nhân bên trong làm từ miến và thịt lợn. Ngày nay, nem rán là món ăn rất phổ biến trên đường phố cũng như trong thực đơn các nhà hàng sang trọng ở Senegal.

Những mối lương duyên

Câu chuyện về món nem rán ở Senegal bắt nguồn từ năm 1947, khi cậu thiếu niên 14 tuổi Jean Gomis theo tàu SS Pasteur cập cảng Sài Gòn. Gomis nói rằng chiếc tàu viễn dương như một “thiên đường” khi ông hồi tưởng lại hải trình kéo dài nhiều tháng  từ Senegal đến Việt Nam. Khi đó, cha của Gomis, một sĩ quan người Senegal phục vụ trong quân đội Pháp, được điều động đến Việt Nam tham chiến.

Mẹ ông Gomis là bà Nguyễn Thị Sáu, một người phụ nữ Việt Nam đã chống lại quan niệm thời bấy giờ khi chấp nhận kết hôn cùng một người ngoại quốc da đen. Sau đó, cha của Gomis đưa cả gia đình trở về Senegal sau thời gian dài làm nhiệm vụ tại Việt Nam.

nem ran mon an viet pho bien o senegal
Ông Gomis chỉ vào bức ảnh gia đình, trong đó mẹ ông mặc áo dài Việt Nam. (Nguồn: The Slate)

Từ những đầu thế kỷ XX cho đến năm 1954, thực dân Pháp đưa hơn 50.000 binh lính từ các nước châu Phi – trong đó có những người Senegal - đến tham chiến ở Đông Nam Á, đặc biệt là tại Việt Nam. Mặc dù những người lính “lê dương” này được huy động từ nhiều quốc gia Tây Phi, song họ thường được gọi chung với cái tên là “lính Senegal”.

Theo nhà nghiên cứu lịch sử Helene Lame, có khoảng 100 phụ nữ Việt Nam theo chồng về Senegal sau chiến tranh Đông Dương. Bà Lame cho biết thêm, thông thường trước lễ cưới của một ai đó, những người phụ nữ Việt Nam này tập trung ở nhà một người và chuẩn bị món ăn cho 2-3 ngày tới, trong đó đặc biệt luôn có món nem rán.

Thời bấy giờ, văn hóa Pháp vẫn hiện diện rất mạnh mẽ ở cả Senegal và Việt Nam, những người vợ Việt Nam thấy nhiều thứ ở Senegal khiến họ nhớ quê hương. Cả hai nước đều có những trường học dạy bằng tiếng Pháp, những tiệm bánh mì và những công trình kiến trúc kiểu Pháp. “Tôi thấy cuộc sống ở hai nước không khác nhau là mấy”, ông Jean Gomis, 83 tuổi, chia sẻ.

Cô Merry Bey, một biên tập viên truyền hình Senegal, vẫn luôn nhớ về mái tóc suôn dài của bà nội: “Tôi nói với bạn bè rằng mình có một người bà xinh đẹp nhất”. Bey cho biết thêm, bà nội cô thường mặc quần áo truyền thống Việt Nam do bà tự cắt may. Những ngày cuối tuần, bà thường mời bạn bè đến nhà nấu nướng và hát dân ca Việt Nam.

nem ran mon an viet pho bien o senegal

Tuy nhiên, những gia đình chồng Senegal – vợ Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn. Bà nội của Merry Bey không được gia đình chồng chấp nhận, cho đến khi bà học tiếng địa phương và phải cải đạo sang Hồi giáo. “Bà không bao giờ kể về quá khứ. Tôi thấy nhiều khi bà dằn vặt vì điều đó”, Bey nói.

Nhiều người vợ gốc Việt lại phải đối mặt với nghèo đói, túng thiếu. Gia đình chồng có nhiều người, trong khi lương binh lính quân đội Pháp lại không cao. Trong hoàn cảnh đó, những người phụ nữ cũng phải bươn chải sinh nhai, chủ yếu là bán đồ ăn ở chợ.

Mẹ của Gomis dạy ông cách làm món nem rán, tỉ mỉ hướng dẫn từng công đoạn như thấm nước bánh đa nem, khéo léo cuộn tròn nhân lại như điếu xì gà trước khi bỏ vào chảo dầu sôi rán lên. “Trong các gia đình có mẹ là người Việt Nam, mọi đứa trẻ đều biết nấu ăn. Đó là sự giáo dục tuyệt vời”, Gomis nói.

Không còn như xưa

Mặc dù gia nhập quân đội ở tuổi 20, nấu ăn là đam mê một đời của Gomis. Trên sân thượng nhà mình ở Dakar, ông trồng rất nhiều loại rau gia vị Việt Nam. Trong nhiều năm Gomis nấu ăn cho gia đình và bạn bè, có một người quan sát ông rất kĩ. Người đó bây giờ đã trở thành đầu bếp nổi tiếng nhất ở Senegal, Pierre Thiam.

“Chú Jean là người duy nhất tôi thực sự nể phục”, Thiam nói qua điện thoại từ New York, nơi ông sống từ thập niên 1980 và là nơi Thiam giới thiệu ẩm thực Senegal với thế giới. Hai cuốn sách dạy nấu ăn của Thiam, “Yolele! Công thức nấu ăn từ Dakar - trái tim của Senegal” và “Cách nấu món Senegal từ A đến Z”, cũng đề cập đến các món ăn Việt theo công thức của “chú Jean”.

nem ran mon an viet pho bien o senegal
Món nem rán ở Senegal.

Thiam cho biết, cả hai nền ẩm thực Senegal và Việt Nam đều dùng những nguyên liệu có hương vị mạnh mẽ. Món ăn “quốc hồn quốc túy” của Senegal, thiéboudiènne, là một hỗn hợp của cơm, cá và rau, rưới lên nước sốt cà chua và mắm cá lên men. Ở New York, khi Thiam không tìm được mắm cá lên men, ông thường thay thế bằng nước mắm cá cơm Việt Nam.

Ông Jean Gomis và nhà sử học Helene Lame là hai trong ba người hiếm hoi ở Dakar có thể nói, đọc và viết tiếng Việt thành thạo. Lame cho biết trước đây, đã có lúc khoảng 200 người tham gia buổi tiệc dành cho các gia đình Senegal - Việt Nam, tuy nhiên gần đây, cộng đồng chỉ tụ tập trong các lễ tang. Cũng theo bà Lame, hiện chỉ còn duy nhất một người vợ lính lê dương Senegal còn sống và bà này đã 92 tuổi.

Khi thế hệ những người phụ nữ đầu tiên làm nem rán ở Senegal mất đi, cách thức làm món ăn này cũng thay đổi. “Nó không còn như trước nữa, thậm chí có thể nói là khác một trời một vực”, Thiam nói.

nem ran mon an viet pho bien o senegal "Văn hóa bệt" trong ẩm thực đường phố Hà Nội

Không mái che, không người phục vụ, thậm chí không… bàn, nhưng những hàng quán như vậy không biết từ bao giờ đã trở thành ...

nem ran mon an viet pho bien o senegal Khi người nước ngoài quảng bá món ăn Việt

Sẽ rất tích cực khi những người nước ngoài tìm hiểu, quảng bá cho ẩm thực Việt vì lòng đam mê. Nhưng sẽ phản tác ...

nem ran mon an viet pho bien o senegal Nem Việt Nam nổi tiếng tại Bỉ

Món chả giò (nem rán) có cái tên mới là loempia đã theo chân người Việt đến Bỉ vài chục năm. Nó đã nuôi sống ...

Quang Chinh (theo The Slate)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền di sản tinh hoa và ...
Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc 2024: Bản sắc và đoàn kết

Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc 2024: Bản sắc và đoàn kết

Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc có 8 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc và Bắc Giang tham gia.
Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024: Đắm mình vào những ngày hội rực rỡ sắc màu

Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024: Đắm mình vào những ngày hội rực rỡ sắc màu

Tối 1/11, UBND tỉnh Hòa Bình tổ chức Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024 tại sân vận động huyện Lạc Sơn.
Du lịch Iceland: Trầm trồ trước khung cảnh siêu thực như hành tinh lạ ở vùng đất lửa và băng

Du lịch Iceland: Trầm trồ trước khung cảnh siêu thực như hành tinh lạ ở vùng đất lửa và băng

Iceland - xứ đảo lạnh giá của Bắc Âu, không chỉ là một điểm đến du lịch thông thường mà nơi đây còn là một thế giới đầy bí ẩn và độc đáo.
Người Ấn Độ tưng bừng đón lễ hội Diwali

Người Ấn Độ tưng bừng đón lễ hội Diwali

Nổi tiếng là lễ hội Ánh sáng ở Ấn Độ, Diwali vượt ra khỏi ranh giới tôn giáo khi thu hút đông đảo mọi người thuộc nhiều tín ngưỡng khác nhau tham gia.
Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024: Tôn vinh tác phẩm điện ảnh nhân văn và sáng tạo

Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024: Tôn vinh tác phẩm điện ảnh nhân văn và sáng tạo

Baoquocte.vn. Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII sẽ được tổ chức từ ngày 7-11/11, dự kiến có khoảng 800 đại biểu, khách mời trong nước và quốc tế.
Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam dưới góc nhìn của Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân

Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam dưới góc nhìn của Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân

Học viện Ngoại giao vừa giới thiệu chùm sách 'Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam: Góc nhìn từ Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân', bao gồm bốn tác phẩm mới nhất của ông.
Liên hoan phim Nhật Bản 2024: Phiên bản thứ 16 dành cho những người hâm mộ điện ảnh tại Việt Nam

Liên hoan phim Nhật Bản 2024: Phiên bản thứ 16 dành cho những người hâm mộ điện ảnh tại Việt Nam

Liên hoan phim Nhật Bản 2024 kéo dài tưg 1/11 - 28/12), đi qua 4thành phố xinh đẹp của Việt Nam: TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng và Hà Nội.
Khoác ‘tấm áo mới’ cho văn hóa truyền thống

Khoác ‘tấm áo mới’ cho văn hóa truyền thống

Bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa truyền thống luôn là vấn đề được đề cao và coi trọng.
Liên hoan phim tài liệu về phát triển bền vững: Lên tiếng cho mai sau

Liên hoan phim tài liệu về phát triển bền vững: Lên tiếng cho mai sau

Viện Goethe Việt Nam phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ phát triển Tài năng điện ảnh giới thiệu Liên hoan phim tài liệu về phát triển bền vững.
Đêm hòa nhạc thắp sáng tình hữu nghị Việt Nam-Peru

Đêm hòa nhạc thắp sáng tình hữu nghị Việt Nam-Peru

Đại sứ quán Peru tại Việt Nam tổ chức thành công đêm nhạc 'Q' pop & Quechua Concert' nhằm kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Peru.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Người Viking (có nguồn gốc Bắc Âu) đã từng đổ bộ lên nơi ngày nay là Newfoundland, Canada vào khoảng năm 1000 sau Công nguyên.
Phiên bản di động