Nền văn minh phương Tây cũng có nguy cơ sụp đổ?

Văn minh phương Tây đang phải đối diện với nhiều vấn đề nội tại mang tính tiêu cực, và cách mà các quốc gia phương Tây cùng chung tay khắc phục sẽ quyết định tương lai của toàn thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do Tổng thống Nga Putin: Khủng bố thách thức văn minh nhân loại
nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do Brexit có thể hủy hoại nền văn minh chính trị phương Tây

Nhà kinh tế chính trị học Mỹ Benjamin Friedman có lần đã so sánh xã hội phương Tây hiện đại giống như chiếc xe đạp, khi xe chạy ổn định bánh xe sẽ luôn quay tròn đều đều dựa trên sự tác động của tăng trưởng kinh tế. Nếu xe đi chậm hay dừng hẳn cũng sẽ khiến cho xã hội, trong đó bao gồm tất cả những giá trị như dân chủ, tự do cá nhân, tính bền vững…, trở nên bất ổn.

Ông cho rằng, thế giới của chúng ta sẽ ngày càng trở nên xấu xí, ảm đạm khi nguồn tài nguyên càng ngày càng cạn kiệt, con người càng ngày càng xa cách nhau. Và nếu không thể đưa bánh xe quay trở lại với quỹ đạo vốn có của nó, xã hội chúng ta sẽ hoàn toàn sụp đổ.

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do
Một số nền văn minh trong lịch sử nhân loại đã suy tàn và biến mất. (Nguồn: BBC)

Safa Motesharrei, một nhà khoa học tại trường Đại học Maryland (Mỹ), đã sử dụng các mô hình máy tính tiên tiến để tìm hiểu rõ hơn về các cơ chế có thể dẫn đến hệ quả sụp đổ hoặc bền vững toàn cầu.

Các yếu tố chính

Theo kết quả nghiên cứu của Motesharrei và các cộng sự, có hai yếu tố chính mang tầm ảnh hưởng quyết định đến sự tồn vong của một nền văn minh, đó là sự bóp nghẹt sinh thái và khoảng cách về kinh tế.

Người ta dễ dàng nhận thức được nhiều hơn về vấn đề sinh thái và coi đó là nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ, đặc biệt là liên quan đến tình trạng cạn kiệt tài nguyên, ví dụ như nước ngầm, đất, tài nguyên ngư nghiệp và tài nguyên lâm nghiệp. Biến đổi khí hậu thậm chí còn làm cho mọi việc trở nên tồi tệ hơn bao giờ hết.

Yếu tố khoảng cách về kinh tế là một nguyên do nữa, thậm chí hậu quả của nó còn gây sốc cho cả Motesharrei và các cộng sự của ông. Theo đó, những người giàu sẽ có xu hướng đẩy xã hội đến ranh giới của sự bất ổn, cuối cùng là sụp đổ, bằng cách nắm giữ khối lượng khổng lồ của cải và tài nguyên, còn những người bình dân mặc dù chiếm số lượng đông đảo và mang lại sức lao động cho những người giàu lại bị đẩy vào tình trạng "trắng tay".

Các số liệu thống kê cho thấy, những người giàu có nhất (chiếm khoảng 10% dân số toàn cầu) đang phát ra lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính bằng cả 90% dân số còn lại cộng lại. Hay như có đến một nửa dân số toàn cầu đang sống dựa vào mức thu nhập chỉ dưới 3 USD/ngày.

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do
Ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đe dọa đến sự tồn vong của các nền văn minh. (Nguồn: Yale News)

Jorgen Randers, nhà nghiên cứu môi trường và khí hậu Na Uy cho rằng: “Thế giới sẽ không chuyển biến theo cách tìm giải pháp khắc phục các vấn đề liên quan đến khí hậu ngay trong thế kỷ này, đơn giản là bởi làm như thế, trước mắt sẽ gây tốn kém hơn rất nhiều so với việc kệ mọi thứ cứ như hiện nay. Vậy là các vấn đề về khí hậu sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, chúng ta cũng không thể tồn tại nếu như không theo đúng những gì đã cam kết trong Hiệp định Pari về biến đổi khí hậu".

Không thể ngồi yên

Mặt khác, theo các chuyên gia, xã hội phương Tây sẽ khó có thể chấm dứt được nạn bạo lực, đi cùng với vấn nạn khủng bố và người nhập cư. Các nền văn minh có xu hướng bị tha hóa dần, chỉ còn mang tính lịch sử. Đế chế Anh đã rơi vào tình cảnh sa sút từ năm 1918, và kể từ đó, các quốc gia phương Tây khác cũng lần lượt đi theo vết xe đổ này. Hiện tại, có chuyên gia cho rằng "Các quốc gia phương Tây mặc dù sẽ không sụp đổ, nhưng họ sẽ trở nên tầm thường, dần mất đi giá trị, thiếu sự trơn tru trong vận hành và cũng không còn sự thân thiện như trước đây, và sự mất cân bằng sẽ bùng phát như chưa từng xảy ra".

Hầu hết các quan điểm dự đoán về tương lai của phương Tây đều cho thấy có sự trùng lặp đến ngạc nhiên. Cũng dễ hiểu thôi, bởi thực tế đang diễn ra theo đúng như những gì đã và đang được dự báo.

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do
Nạn khủng bố luôn là một sự đe dọa đối với cuộc sống văn minh. (Nguồn: Capitalism Magazine)

Tuy nhiên, theo ông Motesharrei "nếu chúng ta giải quyết được những vấn đề như tình trạng bất bình đẳng, kìm hãm sự tăng trưởng dân số, giảm thiểu khai thác tài nguyên, hạn chế ô nhiễm môi trường…, chắc chắn chúng ta sẽ thoát khỏi nguy cơ sụp đổ đồng thời đảm bảo cho tính bền vững lan rộng khắp toàn cầu trong tương lai. Tất nhiên, chúng ta không thể dành cả đời chỉ để ngồi chờ đợi những động thái đó xảy ra mà phải tự mình vận động tìm giải pháp."

Nhà nghiên cứu Thomas Homer-Dixon, lãnh đạo trường Quốc tế Balsillie ở Waterloo, Canada cho biết, ông hy vọng sự việc sẽ không xảy ra đến mức tồi tệ.

Nền văn minh phương Tây không hẳn là không thể cứu vãn – ông nói. “Lối sống lành mạnh, ứng dụng tiến bộ khoa học trong cuộc sống, cộng thêm sự sáng suốt của tầng lớp lãnh đạo, thiện chí trong hành động, chắc chắn xã hội loài người sẽ ngày càng trở nên tốt đẹp hơn” - ông Homer-Dixon khẳng định.

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do Bí ẩn về nền văn minh Maya

Nền văn minh Maya là nền văn minh cổ đại ở châu Mỹ từng có thời kỳ huy hoàng, nhưng sau đó suy tàn vì ...

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do Bia giúp nền văn minh phát triển nhanh hơn

Nhiều bằng chứng khảo cổ cho thấy nếu tổ tiên của chúng ta không biết cách làm bia, có thể nền văn minh trên trái ...

nen van minh phuong tay cung co nguy co sup do "Tiếng vọng Đông Sơn" - tiếng vọng của một nền văn minh lâu đời

Nhân kỷ niệm 85 năm văn hóa Đông Sơn được phát hiện, ngày thống nhất đất nước 30/4 và Quốc tế Lao động 1/5, Bảo ...

 

Trung Hiếu (theo BBC Future)
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Dự báo thời tiết ngày mai (22/1): Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ sáng trời rét, sương mù nhẹ, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại; phía Nam ngày nắng

Dự báo thời tiết ngày mai (22/1): Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ sáng trời rét, sương mù nhẹ, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại; phía Nam ngày nắng

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (22/1) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Cách chăm sóc đào, quất dịp Tết Nguyên đán mang lại không khí ấm áp, đón nhiều may mắn, tài lộc

Cách chăm sóc đào, quất dịp Tết Nguyên đán mang lại không khí ấm áp, đón nhiều may mắn, tài lộc

Tết Nguyên đán không chỉ là thời gian để sum vầy, đoàn tụ gia đình mà còn là dịp để trang trí nhà cửa, tạo không khí tươi vui, ấm ...
Ứng viên Tổng thống cực hữu Romania dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước bầu cử

Ứng viên Tổng thống cực hữu Romania dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước bầu cử

Ứng viên cực hữu Calin Georgescu vẫn là lựa chọn hàng đầu của cử tri trước cuộc tái bầu cử Tổng thống Romania vào tháng 5/2025.
Lần hiếm hoi ông Donald Trump gay gắt với Tổng thống Nga kể từ khi đắc cử, Ukraine tranh thủ ca ngợi ông chủ mới của Nhà Trắng

Lần hiếm hoi ông Donald Trump gay gắt với Tổng thống Nga kể từ khi đắc cử, Ukraine tranh thủ ca ngợi ông chủ mới của Nhà Trắng

Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vì 'không chịu đạt thỏa thuận chấm dứt xung đột' với Ukraine.
Việt Nam luôn ủng hộ những nỗ lực của Cộng đồng Pháp ngữ trong ứng phó với biến đổi khí hậu

Việt Nam luôn ủng hộ những nỗ lực của Cộng đồng Pháp ngữ trong ứng phó với biến đổi khí hậu

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng chuyến thăm của Tổng giám đốc OIF sẽ góp phần mở ra các cơ hội mới, thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và ...
APF ngày càng khẳng định vai trò trong việc thúc đẩy ngoại giao nghị viện

APF ngày càng khẳng định vai trò trong việc thúc đẩy ngoại giao nghị viện

Chủ tịch APF Hilarion Etong cho biết sẽ nỗ lực thúc đẩy việc xem xét thông qua Tuyên bố Cần Thơ tại các cơ chế chính thức của APF.
Ứng viên Tổng thống cực hữu Romania dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước bầu cử

Ứng viên Tổng thống cực hữu Romania dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước bầu cử

Ứng viên cực hữu Calin Georgescu vẫn là lựa chọn hàng đầu của cử tri trước cuộc tái bầu cử Tổng thống Romania vào tháng 5/2025.
Lần hiếm hoi ông Donald Trump gay gắt với Tổng thống Nga kể từ khi đắc cử, Ukraine tranh thủ ca ngợi ông chủ mới của Nhà Trắng

Lần hiếm hoi ông Donald Trump gay gắt với Tổng thống Nga kể từ khi đắc cử, Ukraine tranh thủ ca ngợi ông chủ mới của Nhà Trắng

Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vì 'không chịu đạt thỏa thuận chấm dứt xung đột' với Ukraine.
Thời khắc lịch sử của Hàn Quốc: Tổng thống đương nhiệm Yoon Suk Yeol hầu tòa

Thời khắc lịch sử của Hàn Quốc: Tổng thống đương nhiệm Yoon Suk Yeol hầu tòa

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol lần đầu tiên xuất hiện ở phiên tòa luận tội ông tại Tòa án Hiến pháp.
Cuba phản đối sau khi bị Mỹ đưa trở lại danh sách quốc gia bảo trợ khủng bố

Cuba phản đối sau khi bị Mỹ đưa trở lại danh sách quốc gia bảo trợ khủng bố

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thu hồi quyết định của người tiền nhiệm Joe Biden loại Cuba khỏi danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Bờ Tây

Tổng thống Mỹ Donald Trump gỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Bờ Tây

Tổng thống Mỹ ngày 20/1 đã hủy bỏ các biện pháp trừng phạt mà chính quyền tiền nhiệm của ông Joe Biden áp đặt lên người định cư Israel ở khu Bờ Tây.
Khen ông Donald Trump dũng cảm, Tổng thống Nga làm gì vào ngày ông chủ Nhà Trắng nhậm chức?

Khen ông Donald Trump dũng cảm, Tổng thống Nga làm gì vào ngày ông chủ Nhà Trắng nhậm chức?

Tổng thống Nga Putin đã chủ trì cuộc họp Hội đồng An ninh Liên bang. Đây là lần đầu tiên cuộc họp này trùng với thời điểm ông Trump nhậm chức.
Dự báo chính sách của Tổng thống Trump (kỳ cuối): Tâm điểm châu Á-Thái Bình Dương và ‘biến số’ cạnh tranh Mỹ-Trung

Dự báo chính sách của Tổng thống Trump (kỳ cuối): Tâm điểm châu Á-Thái Bình Dương và ‘biến số’ cạnh tranh Mỹ-Trung

Cạnh tranh Mỹ-Trung dưới Chính quyền Trump 2.0 sẽ tiếp tục leo thang và định hình lại cục diện toàn cầu.
Dự báo chính sách của Tổng thống Trump (kỳ I): Kiến tạo tầm nhìn mang đậm ‘phong cách Trump’ về vai trò lãnh đạo của Mỹ

Dự báo chính sách của Tổng thống Trump (kỳ I): Kiến tạo tầm nhìn mang đậm ‘phong cách Trump’ về vai trò lãnh đạo của Mỹ

Đại sứ Hoàng Anh Tuấn nhận định 4 yếu tố tạo nên sức ảnh hưởng rất lớn của Tổng thống Trump và 5 thành tố của ‘học thuyết Trump’.
Viễn cảnh bán đảo Triều Tiên khi ông Trump trở lại

Viễn cảnh bán đảo Triều Tiên khi ông Trump trở lại

Việc ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ lần hai dự báo sẽ mang đến những thay đổi lớn cho tình thế bế tắc ở bán đảo Triều Tiên.
Thủ tướng Justin Trudeau: Từ ‘con cưng’ hóa người dưng

Thủ tướng Justin Trudeau: Từ ‘con cưng’ hóa người dưng

Từng là một trong những nhà lãnh đạo có tỷ lệ ủng hộ cao nhất lịch sử Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã đánh mất sự tín nhiệm.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Trấn an đồng minh

Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc: Trấn an đồng minh

Trong thời điểm chính trị nội bộ Hàn Quốc rối ren, chuyến thăm của ông Blinken rất được chính quyền đương nhiệm tại Seoul trông đợi.
Dự báo 10 vấn đề nổi bật của thế giới năm 2025

Dự báo 10 vấn đề nổi bật của thế giới năm 2025

Năm 2025 được dự báo sẽ có nhiều diễn biến phức tạp mới. 10 vấn đề dưới đây được dự báo sẽ có tác động quan trọng đến thế giới trong năm 2025.
Người đặt nền móng cho quan hệ Việt Nam-Trung Quốc

Người đặt nền móng cho quan hệ Việt Nam-Trung Quốc

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người bạn lớn được nhân dân Trung Quốc vô cùng kính trọng và cũng là người đặt nền móng cho quan hệ Việt Nam-Trung Quốc.
Tượng đài của tình đoàn kết quốc tế Việt Nam-Campuchia

Tượng đài của tình đoàn kết quốc tế Việt Nam-Campuchia

Chiến thắng 7/1 đã mang lại cho người dân Campuchia các quyền và tự do bị tước đoạt dưới chế độ diệt chủng Pol Pot, chấm dứt thời kỳ đen tối nhất ở đất nước ...
Greenland - ‘Thỏi nam châm’ giữa lòng Bắc Cực

Greenland - ‘Thỏi nam châm’ giữa lòng Bắc Cực

Trong lịch sử nước Mỹ, không dưới ba lần các quan chức cấp cao đưa ra ý tưởng mua lại đảo Greenland, một phần lãnh thổ tự chủ của Đan Mạch ở Bắc Cực.
Tác động từ các cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga trong năm 2024

Tác động từ các cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga trong năm 2024

Trong năm 2024, lực lượng Ukraine đã dùng máy bay không người lái tấn công các mục tiêu sâu hàng nghìn km trong lãnh thổ Nga.
Năm mới 2025, kiểm kê sự thay đổi trong quân đội Nga sau 3 năm xung đột với Ukraine

Năm mới 2025, kiểm kê sự thay đổi trong quân đội Nga sau 3 năm xung đột với Ukraine

Gần ba năm sau xung đột với Ukraine, quân đội Nga đã phải chịu những tổn thất và đổ nguồn lực nhằm bảo đảm tái thiết lực lượng quân sự.
Cáp quang - Hệ vũ khí chiến lược dưới lòng biển

Cáp quang - Hệ vũ khí chiến lược dưới lòng biển

Hệ thống cáp quang dưới lòng đại dương đang trở thành trận địa trong cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc.
Truyền thông Czech đề cao việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam trong chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Truyền thông Czech đề cao việc nâng cấp quan hệ với Việt Nam trong chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Truyền thông Czech nhấn mạnh kết quả nổi bật trong chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính là việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược
Những lời hứa của Tổng thống đắc cử Donald Trump trong ngày đầu nhậm chức

Những lời hứa của Tổng thống đắc cử Donald Trump trong ngày đầu nhậm chức

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ nhậm chức vào ngày 20/1 tới cùng với những lời hứa về các sắc lệnh hành pháp.
Truyền thông Ba Lan đưa tin đậm nét về 'chuyến thăm lịch sử' của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Truyền thông Ba Lan đưa tin đậm nét về 'chuyến thăm lịch sử' của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Ngày 16/1, truyền thông Ba Lan nêu bật những kết quả quan trọng của cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk.
Tạp chí Czech & Slovak LEADER: Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tạo động lực mới cho quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Czech

Tạp chí Czech & Slovak LEADER: Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tạo động lực mới cho quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Czech

Tạp chí Czech & Slovak LEADER trang trọng đăng bài viết về chuyến thăm Cộng hòa Czech của Thủ tướng Phạm Minh Chính trên trang nhất ấn phẩm đặc biệt
Lý giải nguyên nhân khiến Israel gật đầu với thỏa thuận ngừng bắn: E ngại 'bùng kèo' và tâm lý không thể trì hoãn

Lý giải nguyên nhân khiến Israel gật đầu với thỏa thuận ngừng bắn: E ngại 'bùng kèo' và tâm lý không thể trì hoãn

Lời hứa đưa con tin trở về nhà của Israel buộc nước này phải hành động trước khi quá muộn.
Truyền thông Trung Quốc đưa tin đậm đà về cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình

Truyền thông Trung Quốc đưa tin đậm đà về cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình

Nhiều nội dung trao đổi giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình với Tổng Bí thư Tô Lâm trong điện đàm được truyền thông Trung Quốc đưa tin
Phiên bản di động