Nga-châu Âu: Vũ khí hóa khí đốt tự nhiên, liệu gậy ông có đập lưng ông?

Thùy Trang
Chiến thuật cắt nguồn cung khí đốt với phương Tây của Tổng thống Vladimir Putin liên quan đến xung đột Nga-Ukraine sẽ thúc đẩy nỗ lực chuyển sang năng lượng tái tạo của các nước Liên minh châu Âu (EU) và do đó có thể phản tác dụng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Vũ khí hóa khí đốt tự nhiên ở châu Âu có thể phản tác dụng đối với Nga?
Lễ khởi công một đường ống dẫn khí đốt Nga tại St. Petersburg năm 2010. (Nguồn: The Conversation)

Trong một bài bình luận đăng tải trên The Conversation, tác giả Michael E Webber, Giáo sư về tài nguyên năng lượng tại Đại học Texas ở Austin (Mỹ) đã phân tích những được và mất của cả EU và Nga trong "cuộc chiến" năng lượng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.

Khí đốt là một mặt hàng quý, rất cần thiết cho các ngành công nghiệp, sản xuất điện và sưởi ấm các tòa nhà, đặc biệt tại các quốc gia Bắc Âu, nơi mùa đông khắc nghiệt kéo dài. Điều này đồng thời lý giải vì sao nhiều quốc gia châu Âu mặc dù nhập khẩu khí đốt từ nhiều nguồn khác nhau song lại ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung cấp của Nga để giữ ấm cho những ngôi nhà, bên cạnh việc phát triển nền kinh tế.

Khi năng lượng trở thành vũ khí

Với tầm quan trọng ngày càng tăng, cách sử dụng năng lượng như một thứ vũ khí trở nên phổ biến. Năm 1967 và năm 1973, các quốc gia Arab từng ngừng việc xuất khẩu dầu sang Mỹ và các quốc gia phương Tây khác nhằm hỗ trợ Israel trong các cuộc xung đột chống lại các nước láng giềng Trung Đông. Việc cắt đứt nguồn cung là cách làm thiệt hại về mặt kinh tế cho đối thủ đồng thời giành được những nhượng bộ về chính sách.

Ngày nay, lệnh cấm vận dầu mỏ dường như không còn hoạt động như trước. Dầu trở thành loại hàng hóa có thể thay thế được trên thị trường toàn cầu. Nếu một nguồn cung cắt giảm thì các quốc gia nhập khẩu có thể mua thêm dầu từ các nhà cung cấp khác, mặc dù họ có thể phải trả giá "mua nóng" cao hơn so với giá theo hợp đồng dài hạn.

Điều này hoàn toàn có thể xảy ra bởi lượng dầu tiêu thụ hàng ngày trên thế giới được vận chuyển bằng tàu biển đã đạt hơn 60%. Cho dù ở bất kỳ thời điểm nào thì luôn có một đội tàu biển đang trong quá trình vận chuyển dầu thô từ điểm này tới điểm khác trên toàn cầu. Nếu xảy ra sự gián đoạn, các con tàu này có thể thay đổi hành trình mà vẫn đến điểm hẹn chỉ trong vài tuần.

Do đó, rất khó để một quốc gia sản xuất dầu có thể ngăn cản một quốc gia tiêu thụ mua dầu trên thị trường toàn cầu.

Trong khi đó, khí đốt tự nhiên được di chuyển chủ yếu bằng đường ống. Chỉ 13% nguồn cung khí đốt trên thế giới được vận chuyển bởi các tàu chở khí đốt tự nhiên hóa lỏng. Điều này khiến khí đốt trở thành một loại hàng hóa của khu vực hoặc châu lục, giữa người bán và người mua có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

Người mua khó có thể tìm được nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên thay thế so với các nguồn dầu khác do việc đặt đường ống mới hoặc xây dựng các bến xuất nhập khí đốt tự nhiên hóa lỏng có thể tiêu tốn hàng tỷ USD và mất nhiều năm. Chính vì vậy, sự gián đoạn khí đốt có thể kéo dài trong khoảng thời gian đáng kể.

Thúc đẩy giảm sự phụ thuộc vào khí đốt Nga

Sự phụ thuộc của các quốc gia châu Âu vào năng lượng Nga, đặc biệt trong vấn đề về khí đốt tự nhiên, đã làm phức tạp thêm các chính sách đối ngoại của chính những quốc gia này.

Các nhà quan sát đã chỉ ra rằng, kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2, sự phụ thuộc quá nhiều của người tiêu dùng châu Âu vào dầu khí Nga trong nhiều thập kỷ vô hình chung đã khiến các chính phủ châu Âu trở nên do dự trước các lệnh trừng phạt Moscow.

Dường như cũng không phải ngẫu nhiên mà Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2, giữa lúc thời tiết lạnh giá cũng như nhu cầu khí đốt của châu Âu gia tăng nhằm sưởi ấm các tòa nhà.

Với mạng lưới khí đốt trải dài qua nhiều quốc gia châu Âu, việc Nga ngừng cung cấp khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria không chỉ ảnh hưởng đến hai quốc gia đó, mà còn tác động tới giá cả leo thang khi áp lực khí đốt trong các đường ống chạy qua các quốc gia này đến các quốc gia khác dần giảm xuống. Sự thiếu hụt cuối cùng sẽ lan sang các quốc gia khu vực "hạ nguồn" như Pháp và Đức.

Nếu người dân châu Âu có thể cắt giảm mức tiêu thụ khí đốt của họ một cách nhanh chóng thì khi mùa hè đi qua, đồng thời các nhà máy điện khí đốt được thay thế bằng nhiều nguồn khác nhau, họ có thể làm chậm sự khởi phát của "nỗi đau" này. Việc tận dụng lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng nhập khẩu từ các bến ven biển cũng dần trở nên hữu ích hơn.

Vũ khí hóa khí đốt tự nhiên ở châu Âu có thể phản tác dụng đối với Nga?
Việc xây dựng các nhà máy điện gió, năng lượng mặt trời, địa nhiệt và điện hạt nhân càng nhanh càng tốt với mục tiêu thay thế các nhà máy điện khí đốt tự nhiên là ưu tiên hàng đầu hiện nay của EU. (Nguồn: AP)

Về lâu dài, EU đang nỗ lực hơn nữa nhằm nhanh chóng tăng hiệu quả sử dụng năng lượng trong các tòa nhà hiện có và nỗ lực lấp đầy các hầm chứa khí đốt trong các mùa thấp điểm - khi nhu cầu khí đốt giảm, đồng thời tăng cường tìm giải pháp thay thế cho nhiên liệu hóa thạch từ nhiên liệu có nguồn gốc từ chất thải nông nghiệp hoặc các nguồn hữu cơ tái tạo khác tại địa phương.

Việc tiến hành xây dựng thêm các bến nhập khẩu với mục tiêu đưa khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ, Canada hoặc các quốc gia khác cũng là một lựa chọn đáng được chú ý.

Bên cạnh đó, việc xây dựng các nhà máy điện gió, năng lượng mặt trời, địa nhiệt và điện hạt nhân càng nhanh càng tốt với mục tiêu thay thế các nhà máy điện khí đốt tự nhiên là ưu tiên hàng đầu của EU. Vì vậy, việc thay thế các hệ thống sưởi ấm sử dụng khí đốt tự nhiên bằng các máy bơm nhiệt điện sẽ là giải pháp, qua đó có thể cung cấp điều hòa không khí cho những đợt nắng nóng ngày càng thường xuyên và gay gắt trong mùa hè tại lục địa già.

Các giải pháp này phù hợp với các mục tiêu khí hậu của EU, đồng thời cho thấy việc cắt giảm khí đốt của Nga cuối cùng có thể thúc đẩy các quốc gia trong liên minh nỗ lực chuyển sang năng lượng tái tạo và sử dụng điện một cách hiệu quả hơn.

Tất cả các sự lựa chọn này đều mang tính hiệu quả, song vẫn cần có nhiều thời gian hơn nữa. Thật không may, châu Âu không có nhiều sự lựa chọn trong quãng thời gian từ nay cho tới mùa đông.

Còn Nga thì sao?

Trong khi sự gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt chắc chắn sẽ gây tổn hại nặng nề cho người tiêu dùng các nước EU, ở chiều ngược lại điều này cũng gây khó khăn đối với Nga, khi quốc gia này rất cần nguồn tài chính thu được từ việc cung cấp khí đốt.

Tính tới thời điểm hiện tại, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho các quốc gia "không thân thiện" thanh toán năng lượng Nga bằng đồng Ruble với mong muốn thúc đẩy đồng tiền của quốc gia từng có thời điểm mất giá dưới sức nặng của các lệnh trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên, cả Ba Lan và Bulgaria đều từ chối việc thanh toán bằng đồng Ruble.

Việc cắt nguồn cung cấp khí đốt đã đem đến nhiều thiệt hại cho Nga và sẽ còn gây ra nhiều phản ứng dữ dội hơn tại các quốc gia châu Âu.

Với việc sử dụng khí đốt tự nhiên làm vũ khí, Nga có thể linh hoạt hóa cơ chế dầu khí của mình mà không lạm dụng quá nhiều tới ngân sách. Nhưng âu hỏi quan trọng đặt ra tại thời điểm này - đó là liệu châu Âu có cần khí đốt Nga nhiều hơn việc Moscow cần nguồn thu này hay không?

Xung đột Nga-Ukraine: Mỹ huấn luyện binh sĩ Kiev sử dụng nhiều loại vũ khí, Anh phản đối đàm phán nếu Moscow ra điều kiện

Xung đột Nga-Ukraine: Mỹ huấn luyện binh sĩ Kiev sử dụng nhiều loại vũ khí, Anh phản đối đàm phán nếu Moscow ra điều kiện

Ngày 6/5, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby xác nhận, quân đội Mỹ đã hoàn thành chương trình huấn luyện hơn 220 binh ...

Khủng hoảng khí đốt châu Âu: Nga 'thoái vị', ngôi sao khí đốt mới sẽ xuất hiện?

Khủng hoảng khí đốt châu Âu: Nga 'thoái vị', ngôi sao khí đốt mới sẽ xuất hiện?

Từng từ chối yêu cầu của châu Âu về khí đốt, khi Nga đe dọa cắt nguồn cung cấp cho lục địa này, nhưng thực ...

(theo The Conversation)

Bài viết cùng chủ đề

Khủng hoảng năng lượng

Xem nhiều

Đọc thêm

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp ...
Thể hiện tinh thần, bản lĩnh Đặc công trong Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Thể hiện tinh thần, bản lĩnh Đặc công trong Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Binh chủng Đặc công tham gia trình diễn tại lễ khai mạc Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 (19/12-22/12).
Tăng cường hợp tác giáo dục Việt Nam-Venezuela

Tăng cường hợp tác giáo dục Việt Nam-Venezuela

Hợp tác giáo dục góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân hai nước Venezuela-Việt Nam.
Chuyển đổi số: Quá trình quan trọng góp phần nâng cao chất lượng báo chí trong kỷ nguyên mới

Chuyển đổi số: Quá trình quan trọng góp phần nâng cao chất lượng báo chí trong kỷ nguyên mới

Báo chí trong kỷ nguyên mới phải sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của công chúng, theo kịp công cuộc chuyển đổi số của đất ...
Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng tới mục tiêu công bằng, bền vững

Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng tới mục tiêu công bằng, bền vững

Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng đến mục tiêu công bằng, văn minh và mang tính cộng đồng.
8 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược 2024

8 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược 2024

Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược thường niên lần thứ 30 (Vietnam Medipharm) 2024 tại Hà Nội sẽ diễn ra từ 5-7/12.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso liệt cựu Tổng thống và tướng tình báo vào 'danh sách đen' khủng bố

Burkina Faso ngày 21/11 đã phong tỏa 'tài sản và nguồn lực' của hơn 100 người, trong đó có cựu Tổng thống Paul-Henri Sandaogo Damiba.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động