| Ngày 30/9 là ngày lễ của Thánh Jerome, thánh bổn mạng của giới dịch thuật và thông ngôn. (Nguồn: Catholic Telegraph) |
Ngày 24/5/2017, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Nghị quyết 71/288 quyết định chọn ngày 30/9 hằng năm là Ngày Biên phiên dịch Quốc tế để ghi nhận đóng góp, vai trò kết nối con người, dân tộc của những người làm công tác biên phiên dịch.
Công tác biên phiên dịch đóng vai trò quan trọng trong việc giao tiếp giữa các cá nhân, gắn kết các quốc gia với nhau, tạo điều kiện cho đối thoại, hiểu biết và hợp tác, góp phần phát triển và củng cố hòa bình và an ninh thế giới.
Tại sao chọn ngày 30/9?
Ngày 30/9 là ngày lễ của Thánh Jerome, người đã chuyển ngữ Kinh Thánh từ các bản viết tay tiếng Hy Lạp sang tiếng Latinh và được Giáo hội suy tôn làm thánh bổn mạng của giới dịch thuật và thông ngôn.
Thánh Jerome có tổ tiên là người Illyrian và tiếng mẹ đẻ của ông là thổ ngữ Illyrian. Ông học tiếng Latinh ở trường và thông thạo cả tiếng Hy Lạp, tiếng Do thái. Thánh Jerome qua đời gần Bethlehem vào ngày 30/9/420.
Kể từ năm 2005, hằng năm, Liên hợp quốc mời tất cả nhân viên của mình, nhân viên cơ quan đại diện thường trực và sinh viên từ các trường đại học đối tác được lựa chọn tham gia cuộc thi Dịch thuật St. Jerome.
Cuộc thi trao thưởng cho các bản dịch tốt nhất bằng tiếng Arab, Trung Quốc, Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha, và Đức, nhằm tôn vinh chủ nghĩa đa ngôn ngữ và nêu bật vai trò quan trọng của các dịch giả và các chuyên gia ngôn ngữ khác trong ngoại giao đa phương.
Đa ngôn ngữ - Giá trị cốt lõi của Liên hợp quốc
Ngôn ngữ, với những tác động phức tạp của chúng đối với bản sắc, giao tiếp, hội nhập xã hội, giáo dục và phát triển, có tầm quan trọng chiến lược đối với con người và thế giới.
Đều là người biết ngoại ngữ nhưng không phải ai cũng làm dịch thuật được, nhất là làm dịch thuật chuyên nghiệp vì ngoài ngôn từ ra còn cần có nền tảng kiến thức về chuyên môn, về văn hóa dân tộc của các ngôn ngữ. Vậy nên, người làm biên phiên dịch là người đạt cảnh giới cao nhất của người biết ngoại ngữ.
Hiện nay, ngôn ngữ ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong sự phát triển, trong việc bảo đảm sự đa dạng văn hóa và đối thoại giữa các nền văn hóa, cũng như việc đạt chất lượng giáo dục cho tất cả mọi người, tăng cường hợp tác, xây dựng xã hội tri thức toàn diện, bảo tồn di sản văn hóa, và huy động ý chí chính trị để áp dụng lợi ích của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững.
Là một yếu tố thiết yếu trong giao tiếp hài hòa giữa các dân tộc, đa ngôn ngữ cũng được Đại hội đồng Liên hợp quốc coi là giá trị cốt lõi của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh này. Bằng cách thúc đẩy sự khoan dung, đa ngôn ngữ thúc đẩy sự tham gia hăng hái của tất cả mọi người vào công việc của Liên hợp quốc, đồng thời mang lại hiệu quả cao hơn, hiệu suất tốt hơn và cải thiện tính minh bạch.
| Liên hợp quốc là một trong những tổ chức tuyển dụng các biên phiên dịch viên nhiều nhất thế giới. (Nguồn: UN) |
Công tác biên phiên dịch tại Liên hợp quốc
Liên hợp quốc là một trong những tổ chức tuyển dụng các “chuyên gia ngôn ngữ” nhiều nhất thế giới.
Hiện có hàng trăm nhân viên biên phiên dịch làm việc tại các văn phòng của Liên hợp quốc ở New York, Geneva, Vienna và Nairobi, hoặc tại các ủy ban khu vực của Liên hợp quốc ở Addis Ababa, Bangkok, Beirut, Geneva và Santiago.
Các biên phiên dịch viên của Liên hợp quốc có nhiệm vụ xử lý tất cả các loại tài liệu, từ các tuyên bố của các quốc gia thành viên cho đến các báo cáo của các cơ quan chuyên trách.
Các tài liệu dịch thuật đa dạng chủ đề trong chương trình nghị sự của Liên hợp quốc, bao gồm nhân quyền, hòa bình, an ninh, phát triển, và các vấn đề mới phát sinh mỗi ngày.
Các tài liệu của Liên hợp quốc thường được ban hành đồng thời bằng sáu ngôn ngữ chính thức của tổ chức (tiếng Arab, tiếng Trung Quốc, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga và tiếng Tây Ban Nha). Một số tài liệu quan trọng cũng được dịch sang tiếng Đức.
Tài liệu đa ngôn ngữ này được thực hiện bởi các biên phiên dịch viên của Liên hợp quốc, những người đảm nhiệm việc chuyển ngữ rõ ràng và chính xác nội dung của văn bản gốc.