Ngoại giao khoa học - Môn nghệ thuật tinh tế

Thúy Vy
Thụy Sỹ và Anh đóng vai trò quan trọng trong các dự án khoa học mang tính gắn kết các quốc gia, điển hình là dự án CERN.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đặt trụ sở tại Geneva, Thụy Sỹ.
Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đặt trụ sở tại Geneva, Thụy Sỹ.

Kể từ khi “thai nghén” vào những năm 1950, Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đã hướng đến củng cố nền khoa học của khu vực sau Thế chiến II, cũng như khôi phục quan hệ giữa các quốc gia có xung đột vũ trang.

Anh và Thụy Sỹ chính là hai trong số 12 quốc gia sáng lập tổ chức. Ngoài ra, thành phố Geneva của Thụy Sỹ cũng được chọn làm trụ sở cho tổ chức.

Tuy ngoại giao khoa học không nằm trong mục tiêu chính thức của CERN, song tổ chức đã thành công trong việc gắn kết các quốc gia với nhau.

Nhờ có CERN, các nhà khoa học Đức và Israel lần đầu tiên bắt tay làm việc cùng nhau. Nơi đây cũng trở thành một trong số ít “cầu nối” giữa phương Đông và phương Tây thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

"Mini CERN” của Trung Đông

CERN hiện được cho là tấm gương sáng cho các dự án song hành giữa khoa học và ngoại giao. Ví dụ điển hình là hai dự án của Tổng giám đốc CERN Herwig Schopper.

Sinh ra và lớn lên tại Đức, Schopper theo học tại Stockholm và Cambridge với tư cách là một nghiên cứu sinh. Ông dành hai năm tại Cornell trước khi trở thành giáo sư tại Đại học Hamburg, sau đó đảm nhiệm chức Tổng giám đốc CERN từ năm 1981 đến 1988.

Dự án đầu tiên do ông khởi xướng mang tên SESAME, là cơ sở nghiên cứu bức xạ synchrotron ở Jordan, đồng thời là trung tâm khoa học quốc tế lớn đầu tiên tại Trung Đông.

Ban đầu, dự án là cầu nối giữa Palestine và Israel, sau đó mới mở rộng ra các nước Cyprus, Ai Cập, Iran, Jordan, Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ.

“Tôi nghĩ SESAME là tổ chức duy nhất mà đại diện chính phủ từ Israel, Iran, Palestine và Pakistan có thể cùng ngồi lại với nhau”. (Giáo sư Schopper)

SESAME được thành lập dưới sự chứng kiến và ủng hộ hết mình từ Anh, Thụy Sỹ và nhiều quốc gia châu Âu khác.

Giáo sư Schooper cho biết: “Thụy Sỹ, đặc biệt là Viện Paul Scherrer (PSI), đóng vai trò thiết yếu trong việc trợ giúp về mặt kỹ thuật và nhân lực. Một trong những giám đốc đầu tiên chịu trách nhiệm thiết kế máy móc tại SESAME cũng đến từ Thụy Sỹ”.

Do Liên minh châu Âu (EU) không thể tài trợ trực tiếp cho SESAME, CERN đã tham gia dự án với tư cách đại diện cổ đông và lực lượng xây dựng nam châm chính cho bức xạ synchrotron.

Kiểm tra nam châm SESAME. (Nguồn: CERN)
Kiểm tra nam châm SESAME. (Nguồn: CERN)

Xích các nước Balkan gần nhau

Thành công của SESAME đã truyền cảm hứng cho dự án tại Đông Nam Âu của ông Schopper, được chính thức triển khai thông qua cuộc họp giữa bộ trưởng các nước tại CERN năm 2017.

Tổng giám đốc CERN cho biết: “Cuộc họp có sự tham gia của các bộ trưởng nghiên cứu hoặc đại diện từ 10 quốc gia. Đây cũng là dịp gặp gỡ đầu tiên giữa ngoại trưởng Serbia và Kosovo”.

Cuộc họp đã đi đến tuyên bố về ý định thành lập Viện Công nghệ bền vững Đông Nam Âu (SEEIIST), với 8 quốc gia thành viên bao gồm Albania, Bosnia và Herzegovina, Bulgaria, Kosovo, Bắc Macedonia, Montenegro, Serbia và Slovenia.

Các đề xuất y tế thống nhất tại cuộc họp về nguồn bức xạ synchrotron, hay máy gia tốc phục vụ cho nghiên cứu y sinh và điều trị ung thư, đã nhận được vô vàn sự ủng hộ và đặc biệt là tài trợ hạt giống từ EU, tổ chức quan tâm sâu sắc đến việc thúc đẩy sự ổn định và phát triển ở khu vực Balkan.

"Cú hích" từ Thụy Sỹ

Khi dự án bắt đầu có dấu hiệu mất đà, ông Schopper đã kêu gọi trợ giúp từ người đứng đầu Bộ Ngoại giao Thụy Sỹ là Ignazio Cassis. Theo đó, Ngoại trưởng Cassis đã sử dụng mạng lưới nước nhà để mời những người đồng cấp ở Đông Nam châu Âu tới tham dự một cuộc họp ở Bern.

Tại đây, Schopper đã trình bày dự án SEEIIST và nhận được sự ủng hộ từ phía EU với đề xuất tài trợ thông qua Sáng kiến Tây Balkan.

Ngoại giao khoa học - Môn nghệ thuật tinh tế
Ngoại trưởng Thụy Sỹ Ignazio Cassis (giữa) và đại diện các nước Đông Nam Âu tham dự cuộc gặp ở Bern bàn về dự án SEEIIST, tháng 9/2021. (Nguồn: Swiss.info)
So với các dự án cơ sở hạ tầng khác được triển khai tại châu Âu, SEEIIST sở hữu lợi thế mang tầm quốc tế và tiềm năng lớn để trở thành dự án hàng đầu khu vực, với sự tham gia của toàn bộ các nước Tây Balkan và các nước thành viên EU.

Theo Chủ tịch Ủy ban điều hành SEEIIST Leandar Litov, tham vọng của họ cũng rất cao.

“Chúng tôi đang tiến hành thiết kế máy gia tốc với sự hợp tác của CERN, công ty đi đầu trong lĩnh vực này, với mong muốn chế tạo một chiếc máy độc nhất vô nhị trên thế giới”.

Được biết, máy gia tốc sẽ được đặt tại một quốc gia chính, với sự trợ giúp từ một số trung tâm nghiên cứu tại các quốc gia khác trong việc thu thập dữ liệu, vật tư và hình ảnh y tế. Trong đó, một trung tâm sẽ đóng vai trò như trạm năng lượng mặt trời, tạo ra đủ năng lượng xanh để cân bằng mức tiêu thụ của máy gia tốc.

Cuộc họp tại Bern đóng vai trò quyết định trong việc đảm bảo tương lai của SEEIIST, với sự đồng thuận tiến hành của cả 10 nước thành viên.

Tổng giám đốc Schopper bày tỏ: “Tôi nghĩ rằng dự án đã chết nếu không có cuộc họp này ở Bern và sự tham gia của ông Cassis”.

Bộ Ngoại giao Thụy Sỹ đã thành lập các nhóm pháp lý nhằm giúp thiết lập nền tảng cho SEEIIST. Các nhóm này hiện đang hợp tác chặt chẽ với EU, tổ chức có vai trò quan trọng đối với dự án, đồng thời có khả năng cải thiện quan hệ giữa EU và Thụy Sỹ.

Khi ngoại giao và khoa học bắt tay nhau làm nên điều kỳ diệu

Khi ngoại giao và khoa học bắt tay nhau làm nên điều kỳ diệu

Thụy Sỹ là nước thúc đẩy mạnh mẽ “ngoại giao khoa học” như một giải pháp cần thiết để chống lại các thách thức toàn ...

Chuyên gia: Nga nên theo đuổi ngoại giao khoa học ở Biển Đông

Chuyên gia: Nga nên theo đuổi ngoại giao khoa học ở Biển Đông

TGVN. Bà Olga Krasnyak, Phó Giáo sư tại khoa Quan hệ Quốc tế, trường Kinh tế Cao cấp Moscow cho rằng Nga nên thúc đẩy ...

(theo Science Business)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Ukraine

Chiều 21/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine.
Thư mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia

Thư mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gửi Thư chúc mừng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn.
Việt Nam trúng cử lần thứ hai thành viên Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2025-2031

Việt Nam trúng cử lần thứ hai thành viên Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2025-2031

Trong vai trò thành viên UNCITRAL, Việt Nam sẽ tiếp tục tham gia vào tiến trình đàm phán và định hình các quy tắc của Luật Thương mại quốc tế...
Hội chợ ASEAN và những người bạn tại Hoa Kỳ

Hội chợ ASEAN và những người bạn tại Hoa Kỳ

Hội chợ giúp giới thiệu, quảng bá văn hoá đặc sắc của các nước ASEAN và những người bạn tới công chúng Mỹ.
Đại sứ Hà Hoàng Hải trình Thư ủy nhiệm lên Tổng thống Lithuania

Đại sứ Hà Hoàng Hải trình Thư ủy nhiệm lên Tổng thống Lithuania

Đại sứ Hà Hoàng Hải khẳng định, Việt Nam luôn mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Cộng hòa Lithuania.
Đoàn lãnh đạo Quảng Ngãi làm việc với tỉnh Adana, Thổ Nhĩ Kỳ về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại

Đoàn lãnh đạo Quảng Ngãi làm việc với tỉnh Adana, Thổ Nhĩ Kỳ về tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi và Adana trao đổi cụ thể về những định hướng hợp tác giữa hai địa phương, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại.
Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023: Để chính sách song hành với thực tiễn bảo đảm quyền của người di cư

Theo Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 cho thấy những kết quả đạt được trong xây dựng hoàn thiện chính sách liên quan đến di cư.
Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Đại diện Phái đoàn IOM: Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 phản ánh nỗ lực thúc đẩy di cư an toàn

Theo Quyền Trưởng đại diện Phái đoàn IOM, Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 đã góp phần củng cố vị thế quốc gia đi đầu trong việc triển khai Thỏa thuận GCM.
Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam với nhiều nội dung mới lần đầu tiên được cập nhật

Sáng ngày 29/10, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao Việt Nam phối hợp với Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023.
Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Công dân Việt Nam tại Trung Đông cần chủ động tìm nơi trú ẩn

Theo thông tin mới nhất từ cơ quan đại diện Việt Nam tại khu vực Trung Đông, các công dân Việt Nam hiện vẫn đang an toàn.
Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Đại sứ quán Việt Nam khuyến cáo cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel

Căn cứ tình hình tại Israel và để đảm bảo an toàn về con người và tài sản, Đại sứ quán Việt Nam gửi thông báo đến cộng đồng người Việt tại Israel.
Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Tiếp tục khuyến cáo công dân Việt Nam rời khỏi Lebanon trước nguy cơ xung đột

Ngày 26/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon tiếp tục đề nghị công dân Việt Nam rời khỏi quốc gia đang có nguy cơ xung đột.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động