Ngoại giao quốc phòng: Vũ khí lợi hại để chiến đấu với khủng hoảng khí hậu

Thúy Huyền
Khủng hoảng khí hậu là thách thức lớn nhất đối với môi trường sống hiện nay cũng như tương lai của con người. Trong bối cảnh đó, ngoại giao quốc phòng được coi là một công cụ hữu ích cho các quốc gia nhằm đối phó với tình trạng này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ngoại giao quốc phòng: Công cụ để đối phó với khủng hoảng khí hậu
Trung tâm điều phối hoạt động hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa khu vực Changi ở Singapore là một trong những ví dụ điển hình về ngoại giao quốc phòng khu vực Đông Nam Á. (Nguồn: Today)

Trong một bài viết đăng tải trên East Asia Forum, tác giả S. Nanthini* đã nêu bật vai trò của ngoại giao quốc phòng trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Hợp tác không thể chối từ

Báo cáo đánh giá lần thứ sáu được công bố gần đây của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) đã nhấn mạnh sự gia tăng đáng kể của các hiện tượng thời tiết cực đoan, có khả năng dẫn đến tình trạng mất an ninh lương thực và gia tăng các luồng di cư. Sự nghiêm trọng của biến đối khí hậu ngày càng tăng, đòi hỏi nhận thức ngày càng cao về mối đe dọa mà nó gây ra.

Cùng với đó, quân đội có thể phải đối mặt với nhiều áp lực hơn để phát triển khả năng hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa (HADR) trong khi vẫn phải duy trì các khả năng phòng thủ truyền thống.

Ngoại giao quốc phòng được hiểu một cách rộng rãi là các tương tác quân sự, các hoạt động và chính sách nhằm xây dựng và duy trì an ninh quốc gia. Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra, ngoại giao quốc phòng được coi là một công cụ hữu ích cho các quốc gia nhằm thúc đẩy các mục tiêu chính sách đối ngoại của mình.

Đặc biệt, ngoại giao quốc phòng không chỉ cần thiết giữa các quốc gia có mối quan hệ đối tác, mà còn có khả năng xây dựng lòng tin giữa các quốc gia, thậm chí liên quan đến sự hợp tác hoặc thực hiện các hoạt động hợp tác quân sự giữa các quốc gia đối đầu.

Và biến đổi khí hậu đang mang lại cơ hội hợp tác quốc phòng cùng có lợi, chẳng hạn như cung cấp hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa trong một thế giới đang đối mặt với các hiện tượng thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Bên cạnh đó, các nước đối đầu cũng có thể tham gia các cuộc tập trận hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa ít nhất là trên phương diện đa phương, nếu không thực hiện được trên bình diện song phương.

Nhìn chung, biến đổi khí hậu có tác động đến tất cả mọi người, và việc loại trừ các quốc gia đối thủ trong hợp tác chống khí hậu sẽ hạn chế các nỗ lực trước đó.

Hợp tác quốc phòng - điển hình thành công của ASEAN

Tại Đông Nam Á, một trong những khu vực chịu nhiều thiên tai nhất trên thế giới, biến đổi khí hậu dẫn đến khả năng gia tăng cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Là lực lượng ứng phó chính đối với thảm họa, lực lượng quân đội của mỗi quốc gia trong ASEAN sẽ cần mở rộng quy mô năng lực của mình thông qua hợp tác quốc phòng và ngoại giao quốc phòng khu vực.

Trung tâm điều phối hoạt động hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa khu vực Changi ở Singapore là một trong những ví dụ điển hình về ngoại giao quốc phòng khu vực Đông Nam Á. Trung tâm này chia sẻ thông tin về các thảm họa trong khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phối hợp và triển khai quân giữa các quân đội và tổ chức các cuộc diễn tập.

Bằng cách kết nối các sĩ quan quân đội từ khắp nơi trên thế giới, trung tâm này đã tạo ra một mạng lưới các sĩ quan liên lạc quốc tế. Mặc dù trung tâm này có thể không hoạt động cụ thể trong lĩnh vực an ninh khí hậu, nhưng nó đóng vai trò tương tự như một trung tâm của khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia giữa các lực lượng quân đội của các quốc gia.

Thông qua các tương tác quân sự thực chất và bền vững, các quốc gia có cơ hội nâng cao hiểu biết về các chiến lược của nhau và quan trọng là thiết lập các đường dây liên lạc.

Là nền tảng quan trọng của khu vực cho hợp tác quốc phòng đa phương, Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) được tổ chức nhằm góp phần tìm ra cách ứng phó chung trong lĩnh vực quân sự đối với cuộc khủng hoảng khí hậu.

Nhiệm vụ mở rộng của cơ chế hợp tác quốc phòng này bao gồm cả vấn đề an ninh khí hậu. Tư cách hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa sẽ cho phép quân đội trong ASEAN dễ dàng phối hợp và mở rộng cơ sở hiểu biết lẫn nhau về các thảm họa liên quan đến khí hậu.

Trong tương lai, khi xác suất xảy ra một thảm họa tự nhiên do biến đổi khí hậu gây ra, như bão Haiyan hoặc bão Nargis ngày càng hiện hữu, hợp tác quốc phòng ASEAN nên cùng nhau đề ra một khuôn khổ để ứng phó với thảm họa do biến đổi khí hậu gây ra trước khi nó ập đến.

Ngoại giao quốc phòng: Công cụ để đối phó với khủng hoảng khí hậu
Là lực lượng ứng phó chính đối với thảm họa, lực lượng quân đội của mỗi quốc gia trong ASEAN sẽ cần mở rộng quy mô năng lực của mình thông qua hợp tác quốc phòng và ngoại giao quốc phòng khu vực. (Nguồn: Getty)

Thế giới cần quyết liệt hơn

Tuy nhiên, ngoại giao quốc phòng cũng có những giới hạn. Trọng tâm chính của quân đội luôn là khả năng chiến đấu truyền thống trong chiến tranh, và các vấn đề an ninh phi truyền thống là mục tiêu quan trọng thứ hai. Vì vậy, nếu các quốc gia ở trong tình trạng chiến tranh, thì sự tập trung vào rủi ro biến đổi khí hậu sẽ được tạm gác sang một bên.

Mặt khác, kết quả của ngoại giao quốc phòng cũng phụ thuộc vào mối quan hệ chính trị tổng thể giữa các quốc gia có liên quan.

Ví dụ như Mỹ và Trung Quốc trước đây từng tham gia trao đổi và hợp tác quân sự để giải quyết các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, nhưng sự "lạnh nhạt" gần đây do các mối quan hệ chính trị, ngoại giao, kinh tế đã hạn chế sự hợp tác rộng rãi giữa hai trong số các quốc gia phát thải lớn nhất trên thế giới.

Bởi vậy, ngoại giao quốc phòng có thể tạo cơ hội cho các quốc gia theo đuổi hợp tác nhiều hơn về các chính sách khí hậu trong khi xây dựng lòng tin, nhưng nó chỉ là một phần của chiến lược khí hậu rộng lớn hơn.

Thế giới cần có những hành động quyết liệt hơn để chống lại biến đổi khí hậu, vốn là một cuộc khủng hoảng đang tồn tại đối với nhân loại. Khi nhiệt độ tiếp tục ấm lên và các thảm họa do khí hậu gây ra ngày càng gia tăng, quân đội đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt khi đây là lực lượng chính ứng phó với thiên tai.

Bất chấp những giới hạn trên, ngoại giao quốc phòng vẫn là một công cụ hữu ích trong việc tăng cường khả năng tương tác, xây dựng lòng tin và củng cố mối quan hệ giữa các quốc gia khác trong khu vực, đặc biệt khi tất cả các quốc gia đều đóng vai trò quan trọng trong cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu đang diễn ra.


* S. Nanthini là nhà phân tích cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh Phi truyền thống tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (RSIS), Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore.

Nghi lễ đón, tiếp nguyên thủ quốc gia thăm cấp nhà nước (Phần 1)

Nghi lễ đón, tiếp nguyên thủ quốc gia thăm cấp nhà nước (Phần 1)

Nghị định số 18/2022/NĐ-CP về nghi lễ đối ngoại quy định như thế nào về việc đón, tiếp nguyên thủ quốc gia thăm cấp nhà ...

Làm ngoại giao thật ở 'vũ trụ ảo' Metaverse

Làm ngoại giao thật ở 'vũ trụ ảo' Metaverse

Những gã khổng lồ công nghệ đang không ngừng mở rộng và định hình Metaverse (vũ trụ ảo) trở thành thế hệ tiếp theo của ...

(theo East Asia Forum)

Đọc thêm

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái và đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp tại Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái và đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp tại Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Chương trình Lãnh đạo cao cấp Việt Nam (VELP) 2024 và làm ...
Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Đại sứ Bùi Văn Nghị và đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có chuyến thăm làm việc tại thành phố Rio de Janeiro, bang ...
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSTV 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay 29/3/2024. KQXSTV thứ 6

XSTV 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay 29/3/2024. KQXSTV thứ 6

XSTV 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Trà Vinh hôm nay - XSTV 29/3/2024. ket qua xo so tra vinh. XSTV thứ 6. kết quả xổ số Trà ...
Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Đại sứ Bùi Văn Nghị và đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có chuyến thăm làm việc tại thành phố Rio de Janeiro, bang Rio de Janeiro.
Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Việt Nam là một trong bảy nước được mời phát biểu trong Diễn đàn quốc tế về hoà bình, đoàn kết quốc tế và bảo vệ nhân dân Palestine.
Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Bà Deidrah Kelly, Giám đốc điều hành IPAAO và Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil trả lời phỏng vấn về hợp tác với Việt Nam và các nước khu vực.
Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất  về Ngày quốc tế Vui chơi

Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về Ngày quốc tế Vui chơi

Phát biểu giới thiệu Nghị quyết, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nêu bật vai trò và ý nghĩa của vui chơi đối với phát triển con người và đời sống xã hội.
Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

Công chúa Thái Lan sáng tác và trình diễn tác phẩm âm nhạc về Việt Nam

'Việt Nam an lòng' là bài thơ do Công chúa Maha Chakri Sirindhorn sáng tác, kể về những tình cảm tốt đẹp của bà trước phong cảnh, con người Việt Nam.
Australia cam kết tiếp tục thúc đẩy mở cửa thị trường hơn nữa đối với hàng nông sản Việt Nam

Australia cam kết tiếp tục thúc đẩy mở cửa thị trường hơn nữa đối với hàng nông sản Việt Nam

Đại sứ Việt Nam tại Australia Phạm Hùng Tâm gặp Thượng nghị sĩ, đồng Bộ trưởng Thương mại Tim Ayres tại trụ sở Nghị viện Australia.
Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Tham tán Vũ Sơn Việt cho biết, hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow.
Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Người phát ngôn Phạm Thu Hằng thông tin về việc hỗ trợ đưa thi hài Đại phó Đặng Duy Kiên, thuyền viên tàu True Confidence bị tập kích.
Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn tất các thủ tục để các thuyền viên được về nước nhanh chóng, an toàn.
Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Theo thông tin sơ bộ, trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, 1 thuyền viên đã tử vong và 3 thuyền viên trong tình trạng sức khỏe bình thường.
Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Một công dân Việt Nam được cho là bị sát hại tại Higashiomo, Shiga, Nhật Bản. Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ 1 nghị phạm và đang tiếp tục điều tra.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh và Bắc Ireland thông tin về 7 người nhập cư trong xe tải được cho là công dân Việt Nam tại cảng East Sussex, Vương quốc Anh.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Phiên bản di động