Sổ tay văn hóa Đông - Tây

Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Một thoáng văn học Italy (Kỳ 10)

Hữu Ngọc
Văn học Italy chiếm một vị trí quan trọng trong văn hóa của châu Âu. Thời kỳ này có một số tên tuổi nổi tiếng thế giới như: Malaparte Curzio, Manzoni Alessandro, Metastasio Pietro.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Một thoáng văn học Italy (Kỳ 9)

Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Một thoáng văn học Italy (Kỳ 9)

Malaparte Curzio (1898-1957) làm thơ, viết báo, kịch, tiểu thuyết phóng sự. Tác phẩm tiêu biểu: Tan nát (1944) và Da (1949).

Tan nát là tiểu thuyết phóng sự về sự suy sụp của châu Âu do tác động tàn bạo vô nghĩa của chiến tranh. Cùng Da, tác phẩm này có tiếng vang quốc tế. Malaparte là nhà văn, nhà báo, nhà điện ảnh Italy bị gạt ra khỏi Đảng phát xít của Mussolini vì không theo tư tưởng chính thống. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, ông làm phóng viên chiến tranh ở mặt trận miền Đông, sau theo quân đội đồng minh Mỹ đổ bộ vào Italy.

Trong tiếng Đức, Kaputt là hủy diệt, tan nát, hỏng bét. Thực ra, thông qua biểu tượng Kaputt - nhân vật chính, một quái vật vui vẻ và tàn ác, tác giả ngụ ý nói về cảnh châu Âu, tất cả mọi người, chỉ còn là một đống hoang tàn đổ nát.

Trang sách nào cũng bị ám ảnh và chiến tranh là chết chóc. Có rất nhiều đoạn kịch tính, hoặc có chất thơ thô bạo, hoặc đượm màu sắc hài hước giá lạnh (cảnh chém giết khủng khiếp, cảnh sứ quán, chân dung một Hoàng thân, một xác chết rữa thối...)

Da là tập truyện có 12 truyện, cùng Tan nát - những tác phẩm văn học Italy về Chiến tranh thế giới thứ hai có giá trị quốc tế. Cả hai tác phẩm đều mang những nét chung về phong cách hiện thực trắng trợn (tục tằn, cảm thương kín đáo, hài hước rùng rợn).

Malaparte tham gia Sư đoàn du kích Italy “Potente” giải phóng Italy (1943-1945). Ông phản ánh lại nỗi cơ cực nhục nhã của nước Italy sau chiến tranh. Truyện Dịch hạch đề cập chủ đề ruỗng thối, xuyên qua tất cả các truyện với đủ mùi hôi thối.

Sự ruỗng thối trước tiên ăn vào phụ nữ (đi làm đĩ công khai có khi chỉ vì một thanh sôcôla của lính Mỹ), rồi sang tất cả mọi người (do đói khổ). Cuối truyện này là cảnh những đền đài cổ La Mã sát một cánh đồng thanh bình, gợi lên cảm giác thế giới cổ đại vẫn nguyên vẹn bên cạnh thế giới hiện đại xáo động.

Tác giả miêu tả quang cảnh thành phố Napoli đổ nát như một thế giới khổ đau mà Chúa đã bỏ lại (một cuộc ẩu đả bên thây xác chết). Trong Gió đen, con chó Fébo thể hiện lương tâm của người viết, đau khổ chán chường sự độc ác của văn minh. Dân tộc Italy cùng khổ, nhục nhã. “Người ta không chiến đấu vì danh dự tự do công lý nữa mà vì mang ra cái xác thịt bẩn thỉu này”.

***

Manzoni Alessandro (1785-1873) là nhà thơ, nhà viết kịch, tiểu thuyết thời kỳ lãng mạn. Ông duy lý, yêu nước và theo đạo Thiên Chúa. Những kẻ đính hôn (1827) là tác phẩm nổi tiếng nhất của ông.

Những kẻ đính hôn là tiểu thuyết lịch sử, đôi khi được đánh giá là cuốn tiểu thuyết lớn nhất của văn học Italy hiện đại. Manzoni muốn chứng minh là đấng Thiên Hựu can thiệp vào lịch sử và đặc biệt là cuộc sống hàng ngày của người bình thường.

Chuyện kể về nỗi gian truân mà đôi nam nữ nông dân Italy thế kỷ XVII phải trải qua (chống lại ý thích của lãnh chúa địa phương) trước khi được lấy nhau. Renzo và Lucia yêu nhau và đã đính hôn với nhau nhưng tên lãnh chúa Don Rodrigo đánh cuộc là thế nào hắn cũng chiếm được nàng. Hắn làm điều thô bạo, dùng đủ mưu mô để phá cuộc tình duyên.

May mà vị linh mục cứng rắn Fra Cristoforo và Hồng y giáo chủ Borromeo giúp đỡ, cuối cùng, đôi trai gái cũng lấy được nhau. Giá trị tác phẩm chủ yếu là bức tranh miêu tả đời sống Italy vào thế kỷ XVII, tình trạng kinh tế - xã hội và lời kêu gọi yêu nước (chống lại chính quyền Áo).

Tác phẩm của đóng góp vào sự phát triển của phong trào Risorgimento (Phục Hưng văn hóa - chính trị Italy) dẫn đến độc lập và thống nhất.

***

Marino hay Marini Giambattista (1596 - 1625) là nhà thơ cuối thời Phục Hưng. Thơ ông cầu kỳ, hoa mỹ. Tác phẩm chính Adone, 1623.

Adone là thiên hùng ca thần thoại dài 45.000 câu (20 khúc ca), điển hình cho khuynh hướng thơ Italy thế kỷ XVII. Thời Marino là thời văn nghệ Phục Hưng Italy đã suy tàn, ngoài Tasso ra, các nhà văn đi vào khuôn sáo.

Thơ của ông cầu kỳ, rườm rà, chú trọng vào kỹ xảo, hoa mĩ. Ông đồng thời cũng đề ra chủ nghĩa Marino, đặc biệt ở Pháp, có ảnh hưởng đến văn học Ba-rốc ở châu Âu.

Adone kể chuyện tình của nữ thần Venus. Thần tình ái Cupidon là con của Venus, hóa phép cho mẹ mình và một thanh niên là Myrrha yêu nhau.

***

Metastasio Pietro (1698 - 1782) là một nhà thơ cung đình và viết nhạc kịch có uy tín. Tác phẩm nổi tiếng Didone bị bỏ rơi (1721).

Didone bị bỏ rơi là bi kịch có nhạc, đã khiến Metastasio nổi tiếng. Nhân vật Didone biểu tượng (trong văn học cổ điển châu Âu) cho người phụ nữ hy sinh vì tình yêu.

Theo truyện hư cấu của Vergilius trong Aeneis (cổ La Mã), Hoàng hậu Didone là người lập ra thành Carthage ở Bắc Phi. Sau khi thành Troia bị liên quân Hy Lạp tàn phá, Hoàng tử Aeneis bỏ nước ra đi và được Didone cưu mang.

Didone yêu say đắm Aeneis, muốn giữ chàng lại. Nhưng Aeneis nghe theo sứ mạng của dân tộc, bỏ đi Italy để xây dựng thành La Mã và một nền văn minh mới. Didone tự đâm ngực chết trên đống lửa.

Trong vở của Metastasio, Didone bị nhiều nỗi đau thương dồn dập: Didone biết là người tình quyết tâm ra đi mà lại giấu mình, kẻ thù ngoại xâm đe dọa nước nhà, quanh Didone toàn là những người độc ác, không thể tin được.

TIN LIÊN QUAN
Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Một thoáng văn học Italy (Kỳ 8)
Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Chấm phá văn học Tây Ban Nha (Kỳ cuối)
Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Mạc Ngôn nghĩ gì? (kỳ cuối)
Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về hài hước
Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về văn hóa xe máy ở Hà Nội
Hữu Ngọc

Đọc thêm

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Bộ đội biên phòng Việt Nam-Lào tuần tra song phương biên giới

Bộ đội biên phòng Việt Nam-Lào tuần tra song phương biên giới

Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Trị và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Savanakhet (Lào) tổ chức tuần tra song phương đoạn biên giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Ngân hàng thế giới tăng tài trợ vốn cho Việt Nam, tập trung vào những dự án trọng điểm quốc gia, quy mô ...
'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

'Suối ngọt' xuất hiện ở khu vực Lan Thương - Mekong

Trung Quốc khởi xướng dự án thí điểm nguồn nước tại Lào, cho phép khoảng 2.000 cư dân địa phương có thể tiếp cận với nước uống an toàn.
Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Những tấm gương truyền cảm hứng cho giới trẻ thế giới

Các nhà hoạt động trên khắp thế giới đang thúc đẩy các phong trào tích cực, truyền cảm hứng cho giới trẻ khắp thế giới.
Báo Thế giới & Việt Nam đoạt giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'

Báo Thế giới & Việt Nam đoạt giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'

Chiều 27/3, UBND tỉnh Hải Dương trao Giải báo chí 'Hải Dương khát vọng, phát triển'. Báo Thế giới & Việt Nam có tác phẩm giải khuyến khích.
Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nền lịch sử lâu đời và nền văn hóa chứa đựng nhiều điều thú vị, đặc biệt là những lễ hội đặc sắc, ấn tượng.
Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội đền Hùng, tỉnh Phú Thọ sẽ tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang lại cho du khách những trải nghiệm mới.
Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Hơn 1,2 tỷ tín đồ Hindu trên thế giới đã đón lễ hội Holi, một lễ hội mùa Xuân nổi tiếng với những sắc màu rực rỡ.
Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Việc khai thác lợi thế sẵn có về vị trí, dịch vụ sẽ mở ra những cơ hội lớn để thúc đẩy phát triển du lịch thể thao, thu hút du khách đến Hà Nội.
Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô được mệnh danh là hòn ngọc xanh của vùng Đông Bắc, đồng thời là nơi có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng của Tổ quốc.
Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Được tổ chức từ ngày 15-17/2 Âm lịch hằng năm, Lễ hội Tây Thiên diễn ra nhiều hoạt động phong phú, thu hút số lượng du khách tới hành hương, chiêm bái.
Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Chính phủ Mexico vừa mua được ba cuốn sách cổ chép tay có tranh minh họa từ một gia đình đã lưu trữ các tài liệu của người Aztec qua nhiều thế hệ.
Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Đại diện dòng họ Hồ Thanh Hóa đã trình tấu chúc văn 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly và ôn lại truyền thống lịch sử, đóng góp to lớn của Hồ Quý ...
Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang đá Mạc Cao nằm tại trung tâm của Con đường Tơ lụa huyền thoại và trở thành giao điểm văn hóa, tôn giáo Đông Tây.
Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Là một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ, đền thờ Mặt trời Konark trở thành Di sản văn hóa thế giới do UNESCO công nhận năm 1984.
Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Được xây dựng từ thời Joseon, Thành Namhansanseong được vinh danh là di tích lịch sử quốc gia Hàn Quốc và di sản văn hóa thế giới.
Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Chiều 18/3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và họa sĩ Phan Ngọc Khuê phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm 'Tranh truyện Hàng Trống'.
Phiên bản di động