Ngày 4/12, Cố vấn của Tổng thống Trump, ông Jared Kushner cho biết Tổng thống đang cân nhắc kĩ trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Kể từ năm 1967, thành phố Jerusalem luôn trong tình trạng tranh chấp giữa Palestine và Israel. Jerusalem là thánh địa của cả Cơ đốc giáo, Hồi giáo và người Do Thái. Trong khi Israel tuyên bố toàn bộ Jerusalem là thủ đô của mình, Palestine lại muốn giữ Đông Jerusalem là thủ đô của họ.
| Tổng thống Mỹ Donald Trump chạm vào Bức tường phía Tây, địa danh lịch sử tại Jerusalem, trong chuyến công du tới Israel hồi tháng Năm vừa qua. (Nguồn: AP) |
Trước đó, vào năm 1995, trong một động thái ủng hộ Israel, Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã kí sắc lệnh chuyển Đại sứ quán Mỹ tại Tel Aviv (Israel) sang Jerusalem. Về mặt pháp lý, đây là cách Washington đã công nhận Jerusalem là thủ đô Israel. Tuy nhiên, đạo luật này cũng cho phép Tổng thống đương nhiệm của Mỹ trì hoãn tuyên bố nếu thấy nó ảnh hưởng đến lợi ích an ninh quốc gia và đánh giá lại sắc lệnh sau mỗi 6 tháng. Những người kế nhiệm ông Bill Clinton đều lựa chọn việc duy trì Đại sứ quán Mỹ tại Tel Aviv, trong đó có ông Donald Trump, nhằm tránh gây thêm căng thẳng ở Trung Đông.
Thế nhưng, đó là chuyện của tháng Sáu. Cần nhớ rằng trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016, ông Trump từng cam kết chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem, hoàn thành mục tiêu bấy lâu của đảng Cộng hòa. Với những gì mà nhà lãnh đạo này từng thực hiện, không ít người tin rằng ông sẽ đảo ngược quyết định của những người tiền nhiệm.
Ngày 3/12, Bộ Ngoại giao Palestine đã họp với Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) để thảo luận vấn đề Jerusalem. Cùng ngày, AL đã cảnh báo Mỹ về “hậu quả nguy hiểm” nếu Washington thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và kêu gọi Washington công bằng hơn trong vai trò trung gian của tiến trình hòa bình tại Trung Đông.
Về phần mình, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas cũng tìm kiếm sự ủng hộ của lãnh đạo các nước Arab và phương Tây, đồng thời cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng mà quyết định của ông Trump có thể gây ra.
Trong một động thái khác, Ngoại trưởng Jordan, Ayman Safadi cho biết ông đã đối thoại với người đồng cấp Mỹ Rex Tillerson về vấn đề này: “Quyết định công nhận Jerusalem là của Israel sẽ ‘chọc giận’ thế giới Hồi giáo và Arab, làm gia tăng căng thẳng và đe dọa nỗ lực hòa bình”.
Các nhà phân tích nhận định nếu quyết định của Mỹ thừa nhận Jerusalem thuộc về Israel trở thành hiện thực, nó sẽ là “quả bom” tàn phá tiến trình hòa bình Trung Đông. Hơn nữa, theo nhà phân tích chính trị của AP Mohammed Daraghmeh, quyết định thiên vị sẽ đe dọa tới vai trò của Mỹ trong xung đột Arab - Israel. Do đó, đã đến lúc Washington cần “uốn lưỡi bảy lần” trước khi đưa ra một tuyên bố có thể định đoạt số phận của Jerusalem.