Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 9]

HỮU NGỌC
Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Bordeaux Henry (1870-1963) là nhà viết tiểu thuyết, bảo vệ những truyền thống tư sản và Thiên Chúa giáo. Tác phẩm chính: Gia đình Roquevillard (1906); Tuyết trên bước chân (1912).

Tuyết trên bước chân là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Bordeaux. Tiểu thuyết của ông thường mở đầu bằng bi kịch vợ chồng để kết thúc bằng hy sinh hoặc dàn xếp vì đạo lý. Nhà kiến trúc trẻ Marc sống hòa thuận với vợ là Thérèse và con gái. Anh quá bận, đi nước ngoài luôn, không có thì giờ chăm sóc vợ.

Thérèse dan díu với André đã có vợ con, sau Thérèse và André lại cùng nhau đi chơi núi. Họ leo núi bị ngã, André chết, Thérèse gần chết được đưa về một nhà khách. Marc đến thăm Thérèse. Sau khi đấu tranh nội tâm đau khổ, Marc tha thứ cho vợ. Vợ khỏi, hai vợ chồng lại chung sống.

***

Bourget Paul (1852-1935) là nhà văn viết tiểu thuyết tâm lý (truyền thống, Công giáo), ông đề cao trật tự đạo lý xã hội cũ. Tác phẩm chính: André Cornélis (1887), Người đồ đệ (1889).

André Cornélis là tiểu thuyết tâm lý. Nhân vật chính là một thanh niên tên André Cornélis, có tâm tư giống như hoàng tử Hamlet trong kịch của Shakespeare. Năm lên chín tuổi, André đột nhiên được biết là bố mình bị ám sát. Vài năm sau, anh tìm thấy những lá thư trong một chiếc hộp nhỏ, giúp anh suy luận là kẻ giết bố có thể là chồng sau của mẹ mình, ông Termonde.

Anh vẫn rất yêu mẹ và đã phát hiện ra mẹ vô tội trong âm mưu đen tối ấy. Sau nhiều thời gian tìm tòi và suy nghĩ, anh biết chắc vụ giết người là do Termonde chủ mưu, kẻ giết là em trai của hắn. André buộc Termonde phải nhận tội và đâm chết Termonde bằng dao găm.

Người đồ đệ kể về Adrien Sixte là một nhà triết học vô thần, theo học chủ nghĩa thực chứng. Ông cho rằng con người không biết được sự thực của bản chất sự vật. Luân lý đạo đức chẳng qua chỉ là những quy ước xã hội. Cái tốt, cái xấu khác nhau cũng như chất nọ, chất kia khác nhau mà thôi.

Nghiên cứu những dục vọng của con người, ông tìm nguồn gốc của tình cảm trong phản ứng sinh học của con vật. Ông chủ trương nên có tự do hoàn toàn trong tâm lý học để thí nghiệm về tình cảm con người, cũng như nhà bác học trong khoa học tự nhiên.

Anh thanh niên Greslou thấm nhuần tư tưởng của Adrien Sixte, muốn áp dụng phương pháp của tôn sư mà anh không quen biết, lúc đó, anh đang là gia sư ở nhà hầu tước de Jussat, dạy con gái của ông là Charlotte. Để thí nghiệm, anh áp dụng tâm lý học, tìm cách quyến rũ cô gái. Anh đánh vào lòng thương của phụ nữ đối với hoàn cảnh của mình. Charlotte yêu anh. Quên cả mục đích khoa học của mình, anh cũng yêu cô, do đó có sự xung đột nội tâm giữa khoa học và tình cảm, đạo lý. Charlotte đã quyết định lánh anh để lấy một người quý tộc.

Trước lễ cưới, Greslou đã viết thư cho Charlotte báo là sẽ tự tử. Đêm hôm đó, Charlotte đã lén vào phòng Greslou ngủ với anh, định trước khi trời sáng sẽ cùng chết. Nhưng Greslou nghĩ lại, cố gắng thuyết phục cô đừng tự tử và sống với mình. Charlotte khinh Greslou hèn nhát, nhất là khi phát hiện trong nhật ký của Greslou là mình chỉ là đối tượng nghiên cứu, cô đã uống thuốc độc tự tử sau khi nói tất cả mọi sự cho em trai.

Greslou bị bắt, nhưng Tòa xử trắng án. Em trai Charlotte bắn chết Greslou. Nhà triết học Adrien Sixte nhận được bản phân tích sự việc. Ngồi bên xác Greslou, ông cảm thấy trách nhiệm của mình và đức tin tôn giáo trở lại.

***

Butor Michel (sinh năm 1926) là giáo sư triết học viết văn chuyên nghiệp, là nhà văn theo trào lưu “Tiểu thuyết mới” (là trào lưu văn học Pháp hiện đại. Vứt bỏ truyền thống của tiểu thuyết, phủ nhận vai trò xã hội của văn học. Đả phá quan niệm cổ điển về tiểu thuyết với cốt truyện và nhân vật sắp xếp theo lý tính, phù hợp với tâm trạng con người hiện đại của xã hội tư bản.

Đại diện tiêu biểu là Robbe Grillet, M.Butor và N.Sarraute. Tác phẩm chính: Qua Mi-lăng (1954, tiểu thuyết); Thay đổi (1957, tiểu thuyết); Ứng tác về Flaubert (1984, luận văn).

Thay đổi là cuốn tiểu thuyết được giải thưởng Renaudot. Butor chủ trương phản ánh toàn bộ hiện thực dưới tất cả các góc độ (của các chủ thể khác nhau) - thời gian và không gian chằng chịt. Trong Thay đổi, xoay quanh một quyết định cá nhân là cả một mớ những sự gợi lại có tính chất lịch sử hay huyền thoại (gắn với hai thành phố Paris và Roma) chi phối quyết định đó.

Nhân vật tự nói về mình, vừa là chủ thể vừa là đối tượng quan sát. Tác phẩm chứa đựng những suy nghĩ về những sự việc vô nghĩa xảy ra trong một toa xe lửa: một người có tuổi định bỏ vợ, đi từ Paris đến Roma để tìm nhân tình cũ và cùng làm lại cuộc đời ở Paris; tư duy và tình cảm pha trộn trong hiện tại, dĩ vãng, tương lai, ở nhiều địa điểm; cuối cùng, có “thay đổi” quyết định, chuyến đi xảy ra trong hiện tại; người đi nhớ lại những chuyến đi trong dĩ vãng; và dự tính tương lai.

Thành phố Roma với hào quang dĩ vãng xa xưa mang dáng dấp một huyền thoại. Tác phẩm là một dịp cho tác giả và độc giả có một nhận thức sâu hơn về mình, điều có thể đem lại một ý nghĩa cho cuộc đời. Cấu trúc truyện được xây dựng với một kỹ thuật tinh vi, phức tạp.

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 8]

Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 8]

Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền ...

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Để triển khai và thực thi thật tốt "văn hóa học đường" không có gì khác chính là phải làm cho cán bộ quản lý, ...

Xem nhiều

Đọc thêm

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

Những năm qua, các sản phẩm và dịch vụ Halal ngày càng phổ biến và được ưa chuộng trên toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam, ...
Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới?
Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 - 139.000 đồng/kg.
Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Từ ngày 7-9/11, tại Nghệ An diễn ra chuỗi sự kiện kỷ niệm Ngày Quốc tế về Khu dự trữ sinh quyển (KDTSQ) năm 2024.
Dự báo bão số 7: Trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông, gió giật cấp 17, sau có thể đổi hướng di chuyển và giảm dần cường độ

Dự báo bão số 7: Trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông, gió giật cấp 17, sau có thể đổi hướng di chuyển và giảm dần cường độ

Hồi 19h (ngày 8/11), tâm bão số 7 ở vào khoảng 18,5 độ vĩ Bắc; 117,0 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Đông của khu vực Bắc Biển Đông.
Lãnh đạo cấp cao Việt Nam chúc mừng kỷ niệm 71 năm Quốc khánh Vương quốc Campuchia

Lãnh đạo cấp cao Việt Nam chúc mừng kỷ niệm 71 năm Quốc khánh Vương quốc Campuchia

Lãnh đạo cấp cao của Việt Nam chúc mừng những thành tựu to lớn, quan trọng trên các lĩnh vực mà Vương quốc Campuchia đã đạt được trong thời gian ...
Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Nắng vàng như mật rải khắp triền núi, làng mạc, cánh đồng ở huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) khiến khung cảnh nên thơ, đẹp như tranh vẽ.
Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Ngày 6/11, Đại sứ quán Việt Nam tại Brunei Darussalam đã tổ chức Hội thảo 'Thúc đẩy hợp tác du lịch Việt Nam - Brunei và tiểu vùng Mekong – BIMP EAGA'
Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoang sơ của biển xanh, cát trắng, TP. Quy Nhơn (Bình Định) còn mang trọn ‘thế giới’ ẩm thực đa dạng và phong phú.
Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Trong 10 thị trường lớn nhất của du lịch Việt Nam, Hàn Quốc chiếm thị phần lớn nhất, Trung Quốc xếp ở vị trí thứ 2, theo sau là Mỹ, Nhật Bản…
Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Du lịch Quảng Ninh ngày càng phát triển, thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và bền vững...
Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Với vị trí giữa vùng lõi của Di sản thế giới Tràng An (Ninh Bình), Thung Nham mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị và khác biệt.
Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Viện Phim Việt Nam tổ chức triển lãm 'Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận – Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh' từ ngày 7-11/11.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Phiên bản di động