Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 8]

HỮU NGỌC
Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng.
Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng.

Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng. Tác phẩm chính: Những di tích cổ của La Mã (1558), Luyến tiếc (1558). Luyến tiếc là tập thơ gồm 191 bài thơ thể loại sonnet, được Bellay viết sau bốn năm ở Rome giúp việc một người anh em họ (Jean du Bellay, giám mục và đại sứ).

Bellay rung cảm với hai nguồn cảm hứng bi thương (nỗi buồn tha hương, những thất vọng trước thực tế nghiệt ngã), trào phúng (chỉ trích những cái xấu xa ở cung điện Giáo Hoàng). Thơ điêu luyện, du dương, khiến Bellay là nhà thơ trữ tình có cá tính nhất nước Pháp vào thế kỷ XVI.

***

Bergson Henri (1859-1941) là nhà triết học duy tâm thần bí, ông nhận giải thưởng Nobel Văn học năm 1927. Tác phẩm chính: Luận văn về những dữ kiện trực cảm của ý thức (1889), Vật chất và trí nhớ (1896), Sự tiến hóa sáng tạo (1907), Hai nguồn của luân lý và tôn giáo (1932), Cái cười (1899)

Vật chất và trí nhớ trình bày những thuyết tâm lý học của Bergson và quan niệm của ông về quan hệ giữa tinh thần và vật chất qua một ví dụ cụ thể: Trí nhớ. Bergson phân biệt hai hình thức của trí nhớ:

1) Trí nhớ máy móc - là trí nhớ quán tính, hướng về hành động, có tính vật chất (cơ thể);

2) Trí nhớ thuần túy mang tính biểu tượng không nằm trong óc (cơ thể) mà trong vô thức phi vật chất: từ đó, những ký ức vọt nổi lên, trở lại theo nhu cầu của hành động từng lúc.

Lập luận của Bergson cố gắng khẳng định sự tồn tại thực của tinh thần và vật chất, đồng thời, đưa ra một giải pháp cho mâu thuẫn nhị nguyên luận giữa tinh thần và vật chất.

***

Bernanos Georges (1888-1948) là nhà văn Công giáo (phe hữu). Tác phẩm chính: Những nghĩa trang lớn dưới ánh trăng (1938), Dưới ánh mặt trời của quỷ Satan (1926, tiểu thuyết), Sự dối trá (1928, tiểu thuyết), Một tội ác (1935, tiểu thuyết), Nhật ký của một cha xứ nông thôn (1936, tiểu thuyết).

Dưới ánh mặt trời của quỷ Satan là tiểu thuyết đầu tiên khẳng định tài năng của Bernanos. Ông đề cập vấn đề cái Ác luôn ám ảnh các tâm hồn và cuộc đấu tranh để cứu vớt tâm hồn.

Cô gái Mouchette, chán ngán đời sống tẻ nhạt tỉnh nhỏ, hiến thân cho Hầu tước de Cadignan. Cô có thai và bị Hầu tước ruồng bỏ. Để trả thù, cô bịa ra nói với Cadignan rằng cô là nhân tình của bác sĩ Gallet, nghị sĩ vùng ấy. Cô giết Cadignan trong một trường hợp khá mập mờ khiến ai cũng tưởng là Cadignan bị tai nạn. Trở thành tình nhân của bác sĩ Gallet, cô thú nhận tội ác và yêu cầu Gallet phá thai. Trong một cơn điên loạn, cô đẻ và thai chết. Cô bị Quỷ Ác ám nên phải một mình mang cái tội ác mà không ai chịu chia gánh nặng ấy.

Xuất hiện linh mục nông thôn Donissan, một tâm hồn day dứt, khổ hạnh, có đức tin sôi nổi đến phát sợ. Ông gặp Mouchette và biết cách cư xử khiến cô nói ra tội ác của mình, tâm hồn cô thư thái và cô tự sát. Khi cô hấp hối, ông đưa cô vào nhà thờ, mặc dù đó là điều cấm đối với người tự sát... Hai tâm hồn của linh mục và của Mouchette đã được Chúa bố trí để cứu vớt nhau. Ông được tôn sùng như một vị Thánh và chết trong một cơn đau tim.

***

Bernard Tristan (1866-1947) là nhà viết hài kịch trào phúng nhẹ nhàng. Tác phẩm chính: Tiếng Anh như người ta nói (1899).

Tiếng Anh như người ta nói là vở hài kịch nhẹ nhàng một hồi, pha trò bằng cách “ông nói gà bà nói vịt”. Vai chính là một anh chàng phiên dịch tiếng Anh không biết một chữ tiếng Anh nào, do đó gây ra một loạt hiểu lầm, dẫn đến... một cuộc hôn nhân. Tác giả nêu lên một cách rất tự nhiên sự nhu nhược trong đời sống hàng ngày của đa số người.

***

Boileau Despréaux Nicolas (1636-1711) là nhà văn, lý luận gia văn học cổ điển Pháp và châu Âu (thế kỷ XVII-XVIII). Tác phẩm chính: Thư văn vần (1669-1695), Nghệ thuật thi ca (1674), Cái giá để sách kinh ở nhà thờ (1863, trường ca diễu cợt).

Nghệ thuật thi ca gồm bốn bài ca:

1/ Những nguyên tắc chung cho tất cả các thể loại (cần có cảm hứng; biết tài năng của bản thân; văn phù hợp với lý tính, tránh cường điệu, cần sáng sủa, cần có sự phê bình).

2/ Những thể loại thứ yếu: thơ sầu, đoản thi, sonnet, ba-la-dơ, thơ trào phúng... (nêu lên phương châm).

3/ Những thể loại lớn: bi kịch (nguồn gốc Hy Lạp, đánh giá sân khấu Trung cổ, đề ra quy tắc cho bi kịch cổ điển); hùng ca (chủ trương sử dụng cái huyền diệu cổ Hy Lạp - La Mã, không sử dụng cái huyền diệu Kito giáo); hài kịch (đánh giá Terentius và Molière).

4/ Những lời khuyên về lẽ phải thông thường (bon sens) và đạo lý; thơ không thể tầm thường được; có nhà phê bình tốt giúp; yêu đức hạnh; không chạy theo tiền; đề cao vua Louis XIV đã nâng cao vị trí nhà thơ.

'Tiên học lễ, hậu học văn': Không chỉ là triết lý giáo dục mà còn là nét văn hóa của dân tộc

'Tiên học lễ, hậu học văn': Không chỉ là triết lý giáo dục mà còn là nét văn hóa của dân tộc

Trước đề xuất bỏ khẩu hiệu 'Tiên học lễ, hậu học văn' của GS. Trần Ngọc Thêm, có người đồng tình nhưng không ít người ...

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Để triển khai và thực thi thật tốt "văn hóa học đường" không có gì khác chính là phải làm cho cán bộ quản lý, ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/11/2024: Tuổi Thìn tình cảm chân thật

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/11/2024: Tuổi Thìn tình cảm chân thật

Xem tử vi 9/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 9/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tăng cường hợp tác du lịch Việt Nam - Trung Quốc

Tăng cường hợp tác du lịch Việt Nam - Trung Quốc

Chiều 8/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự Chương trình giới thiệu văn hóa và du lịch Việt Nam tại thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc.
De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

Những năm qua, các sản phẩm và dịch vụ Halal ngày càng phổ biến và được ưa chuộng trên toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam, ...
Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới?
Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 - 139.000 đồng/kg.
Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Từ ngày 7-9/11, tại Nghệ An diễn ra chuỗi sự kiện kỷ niệm Ngày Quốc tế về Khu dự trữ sinh quyển (KDTSQ) năm 2024.
Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Nắng vàng như mật rải khắp triền núi, làng mạc, cánh đồng ở huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) khiến khung cảnh nên thơ, đẹp như tranh vẽ.
Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Ngày 6/11, Đại sứ quán Việt Nam tại Brunei Darussalam đã tổ chức Hội thảo 'Thúc đẩy hợp tác du lịch Việt Nam - Brunei và tiểu vùng Mekong – BIMP EAGA'
Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoang sơ của biển xanh, cát trắng, TP. Quy Nhơn (Bình Định) còn mang trọn ‘thế giới’ ẩm thực đa dạng và phong phú.
Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Trong 10 thị trường lớn nhất của du lịch Việt Nam, Hàn Quốc chiếm thị phần lớn nhất, Trung Quốc xếp ở vị trí thứ 2, theo sau là Mỹ, Nhật Bản…
Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Du lịch Quảng Ninh ngày càng phát triển, thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và bền vững...
Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Với vị trí giữa vùng lõi của Di sản thế giới Tràng An (Ninh Bình), Thung Nham mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị và khác biệt.
Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Viện Phim Việt Nam tổ chức triển lãm 'Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận – Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh' từ ngày 7-11/11.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Phiên bản di động