Sổ tay văn hóa Đông-Tây: Một thoáng văn học Pháp [Kỳ 8]

HỮU NGỌC
Chúng tôi tiếp tục giới thiệu tới bạn đọc những tác phẩm tập thể hay vô danh (không xác định được tác giả) của nền văn học Pháp thời Trung cổ nổi tiếng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng.
Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng.

Bellay Joachim du (1522-1560) là nhà thơ trữ tình thời Phục hưng. Tác phẩm chính: Những di tích cổ của La Mã (1558), Luyến tiếc (1558). Luyến tiếc là tập thơ gồm 191 bài thơ thể loại sonnet, được Bellay viết sau bốn năm ở Rome giúp việc một người anh em họ (Jean du Bellay, giám mục và đại sứ).

Bellay rung cảm với hai nguồn cảm hứng bi thương (nỗi buồn tha hương, những thất vọng trước thực tế nghiệt ngã), trào phúng (chỉ trích những cái xấu xa ở cung điện Giáo Hoàng). Thơ điêu luyện, du dương, khiến Bellay là nhà thơ trữ tình có cá tính nhất nước Pháp vào thế kỷ XVI.

***

Bergson Henri (1859-1941) là nhà triết học duy tâm thần bí, ông nhận giải thưởng Nobel Văn học năm 1927. Tác phẩm chính: Luận văn về những dữ kiện trực cảm của ý thức (1889), Vật chất và trí nhớ (1896), Sự tiến hóa sáng tạo (1907), Hai nguồn của luân lý và tôn giáo (1932), Cái cười (1899)

Vật chất và trí nhớ trình bày những thuyết tâm lý học của Bergson và quan niệm của ông về quan hệ giữa tinh thần và vật chất qua một ví dụ cụ thể: Trí nhớ. Bergson phân biệt hai hình thức của trí nhớ:

1) Trí nhớ máy móc - là trí nhớ quán tính, hướng về hành động, có tính vật chất (cơ thể);

2) Trí nhớ thuần túy mang tính biểu tượng không nằm trong óc (cơ thể) mà trong vô thức phi vật chất: từ đó, những ký ức vọt nổi lên, trở lại theo nhu cầu của hành động từng lúc.

Lập luận của Bergson cố gắng khẳng định sự tồn tại thực của tinh thần và vật chất, đồng thời, đưa ra một giải pháp cho mâu thuẫn nhị nguyên luận giữa tinh thần và vật chất.

***

Bernanos Georges (1888-1948) là nhà văn Công giáo (phe hữu). Tác phẩm chính: Những nghĩa trang lớn dưới ánh trăng (1938), Dưới ánh mặt trời của quỷ Satan (1926, tiểu thuyết), Sự dối trá (1928, tiểu thuyết), Một tội ác (1935, tiểu thuyết), Nhật ký của một cha xứ nông thôn (1936, tiểu thuyết).

Dưới ánh mặt trời của quỷ Satan là tiểu thuyết đầu tiên khẳng định tài năng của Bernanos. Ông đề cập vấn đề cái Ác luôn ám ảnh các tâm hồn và cuộc đấu tranh để cứu vớt tâm hồn.

Cô gái Mouchette, chán ngán đời sống tẻ nhạt tỉnh nhỏ, hiến thân cho Hầu tước de Cadignan. Cô có thai và bị Hầu tước ruồng bỏ. Để trả thù, cô bịa ra nói với Cadignan rằng cô là nhân tình của bác sĩ Gallet, nghị sĩ vùng ấy. Cô giết Cadignan trong một trường hợp khá mập mờ khiến ai cũng tưởng là Cadignan bị tai nạn. Trở thành tình nhân của bác sĩ Gallet, cô thú nhận tội ác và yêu cầu Gallet phá thai. Trong một cơn điên loạn, cô đẻ và thai chết. Cô bị Quỷ Ác ám nên phải một mình mang cái tội ác mà không ai chịu chia gánh nặng ấy.

Xuất hiện linh mục nông thôn Donissan, một tâm hồn day dứt, khổ hạnh, có đức tin sôi nổi đến phát sợ. Ông gặp Mouchette và biết cách cư xử khiến cô nói ra tội ác của mình, tâm hồn cô thư thái và cô tự sát. Khi cô hấp hối, ông đưa cô vào nhà thờ, mặc dù đó là điều cấm đối với người tự sát... Hai tâm hồn của linh mục và của Mouchette đã được Chúa bố trí để cứu vớt nhau. Ông được tôn sùng như một vị Thánh và chết trong một cơn đau tim.

***

Bernard Tristan (1866-1947) là nhà viết hài kịch trào phúng nhẹ nhàng. Tác phẩm chính: Tiếng Anh như người ta nói (1899).

Tiếng Anh như người ta nói là vở hài kịch nhẹ nhàng một hồi, pha trò bằng cách “ông nói gà bà nói vịt”. Vai chính là một anh chàng phiên dịch tiếng Anh không biết một chữ tiếng Anh nào, do đó gây ra một loạt hiểu lầm, dẫn đến... một cuộc hôn nhân. Tác giả nêu lên một cách rất tự nhiên sự nhu nhược trong đời sống hàng ngày của đa số người.

***

Boileau Despréaux Nicolas (1636-1711) là nhà văn, lý luận gia văn học cổ điển Pháp và châu Âu (thế kỷ XVII-XVIII). Tác phẩm chính: Thư văn vần (1669-1695), Nghệ thuật thi ca (1674), Cái giá để sách kinh ở nhà thờ (1863, trường ca diễu cợt).

Nghệ thuật thi ca gồm bốn bài ca:

1/ Những nguyên tắc chung cho tất cả các thể loại (cần có cảm hứng; biết tài năng của bản thân; văn phù hợp với lý tính, tránh cường điệu, cần sáng sủa, cần có sự phê bình).

2/ Những thể loại thứ yếu: thơ sầu, đoản thi, sonnet, ba-la-dơ, thơ trào phúng... (nêu lên phương châm).

3/ Những thể loại lớn: bi kịch (nguồn gốc Hy Lạp, đánh giá sân khấu Trung cổ, đề ra quy tắc cho bi kịch cổ điển); hùng ca (chủ trương sử dụng cái huyền diệu cổ Hy Lạp - La Mã, không sử dụng cái huyền diệu Kito giáo); hài kịch (đánh giá Terentius và Molière).

4/ Những lời khuyên về lẽ phải thông thường (bon sens) và đạo lý; thơ không thể tầm thường được; có nhà phê bình tốt giúp; yêu đức hạnh; không chạy theo tiền; đề cao vua Louis XIV đã nâng cao vị trí nhà thơ.

'Tiên học lễ, hậu học văn': Không chỉ là triết lý giáo dục mà còn là nét văn hóa của dân tộc

'Tiên học lễ, hậu học văn': Không chỉ là triết lý giáo dục mà còn là nét văn hóa của dân tộc

Trước đề xuất bỏ khẩu hiệu 'Tiên học lễ, hậu học văn' của GS. Trần Ngọc Thêm, có người đồng tình nhưng không ít người ...

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Chỉnh đốn trường học để thực thi 'văn hóa học đường'?

Để triển khai và thực thi thật tốt "văn hóa học đường" không có gì khác chính là phải làm cho cán bộ quản lý, ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/11/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 23/11. Lịch âm 23/11/2024? Âm lịch hôm nay 23/11. Lịch vạn niên 23/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Thêm hai quốc gia có thể có thể trở thành thành viên đầy đủ của khu vực Schengen

Ủy ban châu Âu khẳng định cả Romania và Bulgaria đều đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để gia nhập khối Schengen.
Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Hỗ trợ Ukraine: Czech cấp nửa triệu quả đạn pháo, Thụy Điển tiếp tục bơm tiền, Berlin không cho phép Kiev dùng vũ khí Đức tấn công lãnh thổ Nga

Ngoại trưởng Czech Jan Lipavsky cam kết Prague sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Tuyến đường bao biển nối Hạ Long và Cẩm Phả (Quảng Ninh) được đánh giá là một tuyến đường ven biển đẹp nhất Việt Nam bởi có sự kết hợp của núi và biển.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành nhà Hồ.
Xứ Đài mùa Thu Đông: Thiên đường cho những người yêu hoa

Xứ Đài mùa Thu Đông: Thiên đường cho những người yêu hoa

Thiên nhiên của đảo Đài Loan (Trung Quốc) quanh năm như một bức tranh sống động, mùa nào cũng thu hút đông đảo du khách đến thưởng ngoạn.
Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

Australia: Ngành du lịch kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ công cụ mới

LIVE Framework là một công cụ tương tác, thân thiện với người dùng, giúp doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ truy cập thông tin kịp thời và chính xác.
Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Festival Huế 2024: Những trải nghiệm mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Từ ngày 22-24/11, Tuần lễ du lịch Chăm sóc sức khỏe - Wellness Tourism Weekend sẽ diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội mùa Đông của Festival Huế 2024.
Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Nhật Bản: Trải nghiệm đặc biệt vào ban đêm với đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số

Những hành khách trên 'đoàn tàu nghệ thuật kỹ thuật số' chạy ban đêm ở Osaka (Nhật Bản) sẽ có dịp chiêm ngưỡng khung cảnh theo cách đặc biệt.
Vịnh Hạ Long và những lần được thế giới trao 'vương miện'

Vịnh Hạ Long và những lần được thế giới trao 'vương miện'

Cách đây gần 30 năm, ngày 17/12/1994, tại Thái Lan, lần đầu tiên Vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Di sản văn hóa phi vật thể: 15 năm bảo tồn, phát huy giá trị Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Bắc Ninh đã không ngừng nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại Dân ca Quan họ với nhiều cơ chế đặc thù.
Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Khám phá xác tàu đắm bí ẩn nhiều thế kỷ trong hồ lớn nhất Na Uy

Một xác tàu đắm được các nhà nghiên cứu Na Uy phát hiện ra tại Hồ Mjøsa của nước này, được xác định là có niên đại khoảng 7 thế kỷ trước.
Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Bộ sưu tập lấy cảm hứng từ các bảo vật quốc gia của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Mang tên 'Khơi dậy tinh hoa, nối dài di sản', bộ sưu tập độc đáo đến từ thượng hiệu lụa DeSilk đã được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Nghiên cứu xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Công văn gửi UBND tỉnh Quảng Trị về việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia 'Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình'.
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Trung Quốc

Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức trưng bày chuyên đề 'Dấu chân Hồ Chí Minh ở Trung Quốc'.
Phiên bản di động