Suga Yoshihide - Gương mặt sáng giá thay thế ông Abe Shinzo

Ngày 28/8, trong một thông báo bất ngờ, ông Abe Shinzo, Thủ tướng tại vị lâu nhất của Nhật Bản, đã từ chức vì lý do sức khỏe. Tại buổi họp báo cùng ngày, ông Abe cho biết sức khỏe của ông đã bắt đầu suy giảm vào khoảng giữa tháng 7 và không muốn bệnh tình của mình dẫn tới những sai lầm trong quá trình đưa ra các quyết định chính sách quan trọng.

Trong buổi họp báo đầy cảm xúc đó, ông Abe xin lỗi người dân Nhật Bản "từ tận đáy lòng" vì không thể làm tròn nghĩa vụ của mình. Vị thủ tướng cho biết thêm ông không phải là người ra quyết định về việc chọn ai là người kế nhiệm. Ông sẽ không bình luận về tên của những người có khả năng kế nhiệm, nhưng cho biết thủ tướng tiếp theo sẽ tiếp tục các nỗ lực chống dịch Covid-19.

Cánh tay phải đắc lực của ông Abe

Những ngày vừa qua, truyền thông Nhật Bản nói riêng và thế giới nói chung đều đang hướng sự chú ý tới ông Suga Yoshihide, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản. Ông Suga được coi là ứng cử viên hàng đầu cho cương vị Thủ tướng Nhật Bản khi nhận được sự hậu thuẫn của ông Shinzo Abe và các nhóm lớn trong LDP.

Ngày 2/9, ông Suga đã chính thức tuyên bố ứng cử vào vị trí lãnh đạo đảng LDP, qua đó công khai thể hiện ý định muốn trở thành người kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Suga nói rằng ông muốn đảm nhiệm cương vị Thủ tướng Nhật Bản sau khi ông Abe Shinzo tuyên bố quyết định từ nhiệm, tránh để xảy ra khoảng trống quyền lực, ở thời điểm nền kinh tế lớn thứ ba thế giới đang chống chọi với ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Ông Suga Yoshihide đã giữ vị trí Chánh văn phòng Nội các kể từ khi Thủ tướng Abe quay trở lại chính quyền từ tháng 9/2012, ông được xem như “tổng quản” nếu Thủ tướng Abe bất ngờ từ chức. Ông được Thủ tướng tin tưởng giao phó cho vị trí quan trọng này, đồng thời là người phát ngôn hàng đầu của chính phủ, điều phối chính sách và bộ máy nội các Nhật Bản.

Tốt nghiệp Cử nhân ngành Luật ở Đại học Hosei năm 1973, ông Suga Yoshihide từng giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước Nhật Bản. Dưới thời Thủ tướng Koizumi, từ năm 2005, ông đảm nhiệm vị trí Phó Cố vấn trưởng cho Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản.

Từ năm 2006, dưới chính quyền của Thủ tướng Abe, ông là Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Truyền thông. Giai đoạn từ năm 2011-2012, ông lần lượt giữ vị trí Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do và Tổng Thư ký điều hành Thường trực của Đảng này.

Trong suốt quá trình hoạt động trong bộ máy chính phủ Nhật Bản, mặc dù không đưa ra cương lĩnh chính trị thay thế, song ông Suga đã tích cực thúc đẩy các vấn đề cụ thể, bao gồm sự trợ giá gây nhiều tranh cãi của Chính phủ đối với ngành du lịch nội địa trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Theo nhận định của Japan Times, ông Suga được đánh giá là có kinh nghiệm trong việc đối phó với những khủng hoảng và có khả năng tạo dấu ấn cá nhân trong việc giải quyết các vấn đề nội các chính quyền, có những chính sách nhằm tăng cường quan hệ với các Đảng liên minh.

Vị Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản được kỳ vọng sẽ giữ nguyên và tiếp tục chính sách kinh tế “Abenomics” của người tiền nhiệm giữa lúc Nhật Bản đang chật vật đối phó với tác động nặng nề của đại dịch Covid-19.

Giành được nhiều sự ủng hộ

Hãng Reuters đưa tin từ Tokyo, ngày 1/9, Đảng LDP cầm quyền đã nhất trí về việc tổ chức bỏ phiếu trong phạm vi hẹp hơn và đơn giản hơn với sự tham gia của các nghị sĩ của đảng cùng đại diện của các đảng bộ cấp tỉnh để nhằm thúc đẩy nhanh quá trình bầu ra Chủ tịch Đảng và Thủ tướng, tránh trường hợp không có người lãnh đạo trong bối cảnh đại dịch Covid-19 .

Đây được xem là quyết định có lợi cho vị cố vấn thâm niên của Thủ tướng Abe và sự tranh cử chức Chủ tịch LDP của ông. Hơn nữa, người nắm giữ vị trí chủ tịch đảng này gần như chắc chắn sẽ trở thành tân Thủ tướng bởi LDP nắm giữ số đông trong Hạ viện Nhật Bản. Ông Suga trước đó cũng đã nhận được sự ủng hộ lớn nhất từ đảng cầm quyền, trong đó có Tổng Thư ký LDP Toshihiro Nikai.

Sebastian Maslow, giảng viên ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Phụ nữ Senda Shirayuri cho rằng việc tin tưởng gửi gắm ông Suga cho thấy LDP muốn ông tiếp tục những chính sách, những di sản và sự ổn định chính trị dưới thời Thủ tướng Abe. Với tư cách là một cố vấn kỳ cựu của Abe Shinzo trong Kantei (Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản), ông sẽ là một người lãnh đạo thích hợp cho đến cuối nhiệm kỳ Thủ tướng vào tháng 9/2021.

Những thành phần khác trong thị trường tài chính Nhật Bản cũng bày tỏ sự ủng hộ và được cho là có đóng góp cho tiềm năng thắng cử của ông Suga Yoshihide trong cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào ngày 14/9 tới.

John Vail, nhà hoạch định chiến lược toàn cầu chính của Nikko Asset Management cho rằng ông là một nhà lãnh đạo chính sách hiệu quả trong bộ máy nội các Đảng và chính phủ và là nhân tố quan trọng góp phần vào sự thành công của chính quyền Abe. Kinh nghiệm đối phó với đại dịch hiện nay của ông, bao gồm quyết định liên quan đến việc đóng cửa hoàn toàn đất nước, là một yếu tố chủ chốt bởi đây đang là vấn đề được Nhật Bản quan tâm nhất.

Theo đài truyền hình NHK, ngoài ông Suga, có ít nhất ba chính trị gia đã bày tỏ ý định ra tranh cử gồm cựu Bộ trưởng Ngoại giao Kishida Fumio, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ishiba Shigeru và cựu Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông Seiko Noda. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi và Chủ tịch Ủy ban Chiến lược Bầu cử Đảng Dân chủ Tự do Hakubun Shimomura cho biết họ sẽ thảo luận với các đồng minh trong đảng về việc liệu có nên ra tranh cử hay không.

Những đối thủ nặng ký hiện nay của ông Suga Yoshihide là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Fumio Kishida. Phản ứng trước quyết định bỏ phiếu phạm vi hẹp hơn của Đảng Dân chủ Tự do, ông Ishiba, người được cho là chịu thiệt từ quyết định này, cùng các thành viên các đảng khác đã phản đối. Ông Ishiba nói trên TV Asahi rằng không nên áp dụng hình thức này đối với nền dân chủ và toàn bộ đảng.