Thế giới chuyển mình

Nửa đầu năm 2017 đã trôi qua với biết bao sự kiện sôi động diễn ra trên khắp thế giới…
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
the gioi chuyen minh Thế giới sẽ “xoay xở” ra sao khi Internet cứ mỗi giờ tăng thêm 1 triệu kết nối?
the gioi chuyen minh Các thị trưởng trên thế giới hối thúc lãnh đạo G20 cứu Trái Đất

Vũ Khoan

the gioi chuyen minh

Nhờ những phương tiện thông tin hiện đại, giờ đây ai cũng có thể nắm bắt rõ tình hình chính trị toàn cầu, tuy nhiên, cảm quan của mỗi người về những vấn đề này lại khác nhau. Sau đây là những cảm nghĩ về nhân tình, thế thái của tôi trong những ngày tháng ngắn ngủi vừa qua.

Thế cục xoay vần

Chỉ mới sáu tháng trôi qua, nhưng chính trường thế giới đã trải qua vô vàn biến động: từ những rối rắm trong nội bộ nước Mỹ sau khi ông Donald Trump tuyên thệ nhậm chức Tổng thống, cho đến những xáo động xã hội ở nhiều nước liên quan tới những bộn bề cuộc sống như công ăn việc làm, trật tự an ninh. Các cuộc bầu cử Tổng thống và Nghị viện ở một loạt nước châu Âu như Pháp, Anh, Hà Lan, Áo… liên tiếp diễn ra, trong khi tại Hàn Quốc, Tổng thống Park Geun-hye đã không còn nắm quyền và thay vào đó là ông Moon Jae-in…

Năm 2016, người ta nói nhiều về sự xuất hiện của chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa dân tộc. Nửa đầu năm 2017 cho thấy hai chiều hướng ấy vẫn đang tồn tại và ở thế giằng co.

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất trong thời gian qua là cuộc bầu cử Tổng thống và Nghị viện Pháp, với thắng lợi vượt trội của chính trị gia trẻ tuổi Emmanuel Macron cùng Đảng Nước Pháp tiến bước, vốn chỉ mới tham dự chính trường Pháp vỏn vẹn một năm. Chiến thắng của họ cũng đánh dấu thất bại đau đớn của các đảng Cộng hòa và Xã hội, vốn đã thay nhau cầm quyền hơn mấy chục năm, cũng như số lượng cử tri đi bầu thấp kỷ lục. Những hiện tượng ấy cho thấy người dân Pháp (và có lẽ người dân ở nhiều nước khác) đã chán ngấy vai trò của giới chính trị tinh hoa và khát khao về sự đổi mới.

Trong khi đó, trái với sự lo ngại của nhiều người về sự thắng thế của chủ nghĩa dân tộc sau sự kiện Brexit và những biểu hiện bảo hộ ở Mỹ, các đảng dân tộc chủ nghĩa ở Pháp, Áo, Hà Lan đều thất bại; “Hiệu ứng Domino” đã không xảy ra. Nói như vậy không có nghĩa là mối lo về xu hướng “đóng cửa” không còn nữa, nếu xét từ góc độ các biện pháp bảo hộ mậu dịch, hạn chế đi lại, các vụ xung đột xã hội xung quanh vấn đề nhập cư…

Chỉ mảnh treo chuông

Trong khi đó, cục diện an ninh trong nửa đầu năm 2017 nổi lên hai điểm nóng: một ở vùng Đông Á, một ở vùng Trung Cận Đông. Hai khu vực trọng điểm địa - chính trị và địa - kinh tế hàng đầu của thế giới này vốn luôn tiềm ẩn bất ổn, nay đã nảy sinh nhiều diễn biến mới.

Ở Đông Bắc Á, tình hình trở nên căng thẳng khi Triều Tiên tiến hành hàng loạt vụ thử tên lửa mới. Đáp lại, Mỹ đã triển khai Hệ thống Phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) và biểu dương sức mạnh quân sự, trong khi Trung Quốc “ra đòn” kinh tế đối với Hàn Quốc do không chấp thuận hệ thống này... Tuy nhiên, các bên liên quan đều tránh vượt qua ranh giới đỏ. Bắc Kinh và Washington đã có những cuộc thảo luận chung nhằm “hạ nhiệt” trong khu vực. Bên cạnh đó, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng đưa ra một số gợi ý làm dịu sự căng thẳng trong quan hệ liên Triều, trong khi Triều Tiên để ngỏ khả năng đối thoại, nhưng kèm theo một số điều kiện… Có thể nói, trong một thế giới khi các bên quá phụ thuộc vào nhau, một đốm lửa nhỏ, nếu bùng phát, sẽ trở thành đám cháy lớn và lôi kéo mọi bên liên quan vào xung đột, mà kết quả là không ai tránh khỏi sự thua thiệt.

Lui xuống phía Nam, tình hình Biển Đông trên bề nổi có phần tĩnh lặng hơn so với những năm trước, song mầm mống có thể gây căng thẳng trở lại vẫn còn đó, với những yêu sách phi lý kèm theo những hoạt động củng cố chỗ đứng trên những bãi đá được tôn tạo, bồi đắp, những động thái diễn võ giương oai…

Trong khi đó, khu vực Trung Cận Đông, nơi 70 năm qua tiếng súng chưa bao giờ ngớt, đồng thời là tụ điểm của những mâu thuẫn gay gắt về chính trị, kinh tế, xã hội, tôn giáo, sắc tộc giữa các nước trong và ngoài khu vực, lại càng trở nên hỗn loạn. Chỉ mới sáu tháng trôi qua, nhưng mớ bòng bong các xung đột ở khu vực càng trở nên rối rắm: quan hệ Mỹ - Nga trải qua những thử thách mới, sự chuyển dịch trong tập hợp lực lượng xung quanh cuộc chiến ở Syria và cuộc khủng hoảng ngoại giao bùng phát giữa một số nước Arab với Qatar. Khi giải pháp triệt để cho các vấn đề này chưa xuất hiện, phe chịu thua thiệt nhất trong các tranh chấp này vẫn là dân lành, nơm nớp lo sợ trước mối đe dọa đến từ Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và các lực lượng khủng bố khác.

Sáu tháng vừa qua cũng chứng kiến mối đe dọa an ninh phi truyền thống do chính thành quả của Cách mạng Công nghiệp 4.0 gây ra. Những vụ tấn công mạng thông qua mã độc WannaCry đã buộc mọi quốc gia, từ Đông sang Tây, phải ra tay ứng phó. Việc này cho thấy nếu như các nước không kịp thời thích ứng và tận dụng các mặt tích cực, cũng như không lường trước và ứng phó kịp thời với mặt tiêu cực của vấn đề, thì đều có thể hứng chịu hậu quả khôn lường.

Cạnh tranh và hợp tác

Những diễn biến phức tạp nói trên liên quan mật thiết với mối quan hệ quốc tế, trước hết là giữa các nước lớn đang được xếp sắp lại. Mối quan hệ Mỹ - Trung đã trở thành tâm điểm trong sáu tháng qua. Các cuộc tiếp xúc giữa hai nước ở mọi cấp cho thấy cả Washington và Bắc Kinh tiếp tục nằm trong cục diện vừa cạnh tranh, kiềm chế lẫn nhau, vừa tìm phương sách dung hòa khác biệt. Khía cạnh mới là một bên dường như có phần co lại, ảnh hưởng quốc tế có phần thấp xuống, một bên nhảy vào lấp chỗ trống, nỗ lực phát huy vai trò.

Trong khi đó, cặp quan hệ Mỹ - Nga xem chừng chưa thể có chuyển biến tích cực, một phần do mâu thuẫn sâu sắc, phần khác do những vướng mắc trong cuộc đấu đá nội bộ. Quan hệ hai bờ Đại Tây Dương là Mỹ và Liên minh châu Âu và cả Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương cũng bộc lộ nhiều biểu hiện “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt”.

Có thể nói, trong sáu tháng vừa qua, thế giới dường như đang chuyển mình từ trạng thái cũ, vốn không còn phù hợp, sang trạng thái mới chưa định hình và theo lẽ thường, thời gian chuyển tiếp này luôn kèm theo những bất ổn. Trạng thái này nhiều khả năng sẽ còn đeo đuổi chúng ta, chí ít là trong nửa năm tới. Thực tế ấy đòi hỏi chúng ta cần cải thiện tư duy dự báo và tăng cường tính cơ động, linh hoạt trong hành động, làm sao có lợi nhất cho lợi ích của nước mình.

the gioi chuyen minh Tổng thống Trump sẵn sàng gặp đồng cấp Putin tại Thượng đỉnh G20

Ngày 27/6, hãng tin TASS dẫn lời một quan chức cấp cao chính quyền Mỹ cho biết, không loại trừ khả năng diễn ra một ...

the gioi chuyen minh Quan hệ Nga - Mỹ còn lắm chông gai

Mối quan hệ Nga - Mỹ trở thành tâm điểm chú ý kể từ khi ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ...

the gioi chuyen minh Quan hệ Nga - Mỹ tiếp tục sóng gió

Quan hệ Nga - Mỹ tiếp tục diễn biến căng thẳng khi đảng Dân chủ Mỹ đề nghị thành lập một ủy ban độc lập ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền ...
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Chiều 2/11, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động