Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Những bước tiến khả quan, 'khát vọng' hòa bình ở Trung Đông trỗi dậy?

Phương Hà
Iran và Saudi Arabia thể hiện thiện chí trong việc hiện thực hóa thỏa thuận bình thường hóa quan hệ, mở đường cho sự hàn gắn của nhiều cặp quan hệ ở Trung Đông.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Những bước tiến khả quan, 'khát vọng' hòa bình ở Trung Đông trỗi dậy?
Ngoại trưởng Iran (ngoài cùng bên trái) và cùng những người đồng cấp Saudi Arabia (ngoài cùng bên phải) và Trung Quốc trong cuộc gặp ngày 6/4 tại Bắc Kinh. (Nguồn: AP)

Tuần qua, các Ngoại trưởng Iran và Saudi Arabia đã gặp nhau tại Bắc Kinh (Trung Quốc), mở đường cho mối quan hệ được bình thường hóa theo một thỏa thuận bất ngờ do Trung Quốc làm trung gian.

Tháng trước, Tehran và Riyadh đã công bố một thỏa thuận nhằm khôi phục quan hệ đã bị cắt đứt cách đây 7 năm khi những người biểu tình ở Iran tấn công các cơ quan ngoại giao của Saudi Arabia.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Iran cho biết, Ngoại trưởng nước này Hossein Amir-Abdollahian và người đồng cấp Saudi Arabia - Hoàng tử Faisal bin Farhan đã "đàm phán và trao đổi ý kiến với trọng tâm là chính thức nối lại quan hệ song phương và các bước hành pháp hướng tới việc mở lại các đại sứ quán và lãnh sự quán của hai nước".

Trong khi đó, kênh truyền hình nhà nước Al Ekhbariya của Saudi Arabia đưa tin, hai ngoại trưởng đã tổ chức một cuộc họp ở Bắc Kinh để "thảo luận về việc thực hiện thỏa thuận", đồng thời phát sóng cảnh hai quan chức này bắt tay nhau trước quốc kỳ Saudi Arabia và Iran, sau đó nói chuyện và mỉm cười.

Trong một tuyên bố phát trên Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV, Bắc Kinh đã ca ngợi "cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa các ngoại trưởng của hai nước trong hơn 7 năm và "sự hòa giải tích cực" trong ngoại giao của quốc gia Đông Bắc Á.

Trong các cuộc điện đàm hồi tháng 3, ngoại trưởng hai nước đã cam kết sẽ gặp nhau trong tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo, kết thúc vào cuối tháng 4.

Giới chức Saudi Arabia cho rằng, cuộc họp này là bước tiếp theo trong việc khôi phục quan hệ giữa hai nước.

Theo thỏa thuận vào tháng trước, hai nước sẽ mở lại các đại sứ quán và cơ quan đại diện trong vòng 2 tháng, đồng thời thực hiện các thỏa thuận hợp tác kinh tế và an ninh đã ký hơn 20 năm trước.

Tin liên quan
Quan hệ song phương gặp báo động, Iran-Azerbaijan tìm cách hóa giải Quan hệ song phương gặp báo động, Iran-Azerbaijan tìm cách hóa giải 'hiểu lầm'

Ngày 3/4, Phó Tổng thống thứ nhất Iran Mohammad Mokhber cho biết, các cuộc đàm phán giữa các ngoại trưởng hai nước dự kiến sẽ diễn ra sau chuyến thăm của Tổng thống Iran Ebrahim Raisi tới Riyadh. Tổng thống Iran Raisi đã nhận lời mời từ Quốc vương Salman của Saudi Arabia.

"Rào cản" từ Mỹ

Iran và Saudi Arabia ủng hộ các bên đối địch tại một số khu vực xung đột trong khu vực Trung Đông, bao gồm cả ở Yemen, nơi phiến quân Houthi được Tehran hậu thuẫn trong khi Riyadh dẫn đầu một liên minh quân sự hỗ trợ chính phủ. Hai bên cũng tranh giành tầm ảnh hưởng ở Syria, Lebanon và Iraq.

Washington, đồng minh truyền thống của Riyadh, đã hoan nghênh thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran, song cho biết vẫn còn phải xem liệu người Iran có "tôn trọng phần của họ trong thỏa thuận hay không".

Thành công của Trung Quốc trong việc đưa Iran và Saudi Arabia xích lại gần nhau đã thách thức vai trò lâu nay của Mỹ với tư cách là nhà "môi giới" quyền lực ở Trung Đông.

Ông Joel Rubin, cựu Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề lập pháp, nhận định: “Bởi Trung Quốc là nước ủng hộ mạnh mẽ Iran, nên Saudi Arabia nên tin tưởng hơn vào khả năng tuân thủ thỏa thuận của Iran".

Trong khi đó, Giám đốc về Dự án Iran của Nhóm khủng hoảng quốc tế Ali Vaez cho biết, các cuộc đàm phán ngày 6/4 cho thấy tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước đã không đi chệch hướng kể từ thông báo của Bắc Kinh hồi tháng trước.

Tuy nhiên, ông cho rằng vẫn còn sớm để đánh giá liệu đây chỉ là một chiến thuật xoa dịu hay một "trạm dừng" hướng tới việc tái lập quan hệ chiến lược giữa hai nước.

Hâm nóng các mối quan hệ

Các quan chức Iran và Saudi Arabia đã tổ chức một số vòng đối thoại ở Baghdad và Oman trước khi đạt được thỏa thuận ở Bắc Kinh.

Trong phát biểu sau khi thỏa thuận trên được ký kết, người đứng đầu Hội đồng An ninh quốc gia Tối cao Iran Ali Shamkhani và tham gia đàm phán về thỏa thuận, nêu rõ: "Làm rõ sự hiểu lầm và hướng tới tương lai trong quan hệ Tehran-Riyadh chắc chắn sẽ dẫn đến sự phát triển của ổn định và an ninh khu vực".

Ông nói thêm rằng, thỏa thuận này có thể "tăng cường hợp tác giữa các quốc gia ở Vịnh Persia và thế giới Hồi giáo để giải quyết những thách thức hiện có".

Năm 2016, một số quốc gia Vùng Vịnh đã theo gương của Riyadh khi cắt đứt quan hệ ngoại giao với Tehran. Tuy nhiên, chính những nước này đã đi đầu trong việc khôi phục quan hệ ngoại giao với Iran.

Cụ thể, Iran đã chào đón Đại sứ của Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) vào tháng 9/2022, sau 6 năm vắng mặt, và Iran ngày 5/4 đã bổ nhiệm Đại sứ của nước này tại UAE sau gần 8 năm gián đoạn.

Năm ngoái, Iran cho biết Kuwait đã cử đại sứ đầu tiên tới Tehran kể từ năm 2016. Iran cũng hoan nghênh khả năng nối lại quan hệ hữu nghị với Bahrain - một đồng minh thân cận của Saudi Arabia và từng cáo buộc Iran ủng hộ cuộc nổi dậy do người Shiite đứng đầu ở Saudi Arabia. Tehran đã bác bỏ cáo buộc này.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanani tháng trước nêu rõ: "Diễn biến tích cực này có thể xảy ra trong mối quan hệ với các quốc gia khác trong khu vực, bao gồm cả Bahrain".

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Mỹ khen Trung Quốc, Riyadh nói sẽ 'rất sớm' làm điều này với Tehran

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Mỹ khen Trung Quốc, Riyadh nói sẽ 'rất sớm' làm điều này với Tehran

Ngày 15/3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã khen ngợi Trung Quốc vì đóng vai trò trung gian cho một thỏa thuận giữa hai đối ...

Bước vào kỳ 'trăng mật' với các nước vùng Vịnh, Iran sẽ sớm làm điều này ở UAE, nhất trí cùng Saudi Arabia tránh đối đầu

Bước vào kỳ 'trăng mật' với các nước vùng Vịnh, Iran sẽ sớm làm điều này ở UAE, nhất trí cùng Saudi Arabia tránh đối đầu

Ngày 16/3, Thứ trưởng Ngoại giao Iran phụ trách các vấn đề chính trị Ali Bagheri Kani cho biết, nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ ...

Quan hệ song phương 'đạp đổ' chướng ngại vật, Quốc vương Saudi Arabia mời Tổng thống Iran sang thăm?

Quan hệ song phương 'đạp đổ' chướng ngại vật, Quốc vương Saudi Arabia mời Tổng thống Iran sang thăm?

Trên Twitter, một quan chức thuộc Văn phòng của tổng thống Iran cho hay, Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz đã mời Tổng thống ...

Iran với vùng Vịnh: Bổ nhiệm Đại sứ tại UAE sau 8 năm, chuẩn bị cuộc gặp cấp Ngoại trưởng cùng Saudi Arabia ở 'nơi hòa bình trở lại'

Iran với vùng Vịnh: Bổ nhiệm Đại sứ tại UAE sau 8 năm, chuẩn bị cuộc gặp cấp Ngoại trưởng cùng Saudi Arabia ở 'nơi hòa bình trở lại'

Iran chuẩn bị có những sự kiện mới liên quan quan hệ với các quốc gia vùng Vịnh trong bối cảnh quan hệ giữa các ...

Sau nhiều năm căng thẳng, phái đoàn Saudi Arabia đến Iran thảo luận việc mở cơ quan ngoại giao

Sau nhiều năm căng thẳng, phái đoàn Saudi Arabia đến Iran thảo luận việc mở cơ quan ngoại giao

Bộ Ngoại giao Saudi Arabia ngày 8/4 thông báo các quan chức nước này đã đến Iran để thảo luận về các thủ tục mở ...

(theo AFP)

Xem nhiều

Đọc thêm

C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

Sự kiện diễn ra vào ngày 20/12 có sự tham dự và chia sẻ của các diễn giả đã và đang công tác tại Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, ...
Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thông qua Triển lãm Quốc phòng, người dân có thêm hiểu biết về nền công nghiệp quốc phòng quốc gia, tin tưởng vào sức mạnh của Quân đội.
Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 144.000 - 145.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, 'điểm rơi' của Bitcoin là năm 2025?
Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Ấn tượng Trung Nguyên E-Coffee tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024 (19 – 23/12/2024), duy nhất mô hình Trung Nguyên E-Coffee – Cộng đồng 3 nền văn minh cà ...
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Ngày 22/12, tại vùng Mugla, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã xảy ra vụ rơi trực thăng cứu thương khiến 4 người thiệt mạng.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Nga đang thực hiện các cuộc tấn công hỗn hợp nhằm vào Đức.
Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Giới chức Hàn Quốc thông báo Bộ trưởng Thống nhất Kim Yung Ho và Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) Cho Tae Yong đã bị các nhà điều tra thẩm vấn
Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Quân đội Mỹ thông báo chiếc F/A-18 của Hải quân nước này đã bị bắn hạ trên Biển Đỏ vào rạng sáng 22/12 (giờ Việt Nam) trong 'một vụ rõ ràng là bắn nhầm'.
Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Biến động trong bộ máy lãnh đạo tại Pháp và Đức có thể tác động không nhỏ tới quỹ đạo phát triển của châu Âu hiện nay.
Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Ấn Độ là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của ông Anura Kumara Dissanayake kể từ khi đắc cử Tổng thống Sri Lanka cách đây 3 tháng.
Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Chỉ 11 ngày dưới sự tấn công của lực lượng đối lập HTS, Tổng thống Bashar al-Assad đã phải rời khỏi Syria...
Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Anh Keir Starmer tới Trung Đông phản ánh ưu tiên và quan điểm của xứ sở sương mù trong hợp tác với khu vực này.
Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Việc Thủ tướng Nepal KP Sharma Oli chọn Trung Quốc làm điểm dừng chân trong chuyến công du đầu tiên phản ánh thay đổi đáng chú ý từ Kathmandu.
Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Vào nửa đêm 3/12, một cơn 'địa chấn' đã làm rung chuyển Hàn Quốc sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố tình trạng khẩn cấp.
Từ thiết quân luật đến luận tội

Từ thiết quân luật đến luận tội

Cụm từ 'thiết quân luật' từ lâu đã bị coi là điều cấm kỵ ở Hàn Quốc do vết thương mà lệnh này mang lại trong lịch sử.
Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik, kho vũ khí hạt nhân của nước này được quan tâm hơn bao giờ hết.
'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

Cuộc nội chiến kéo dài ở Syria đã thu hút sự chú ý của thế giới sau khi lực lượng nổi dậy bất ngờ chiếm giữ hầu hết Aleppo.
Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Vũ khí hạt nhân đặc biệt nổi bật vì sự hủy diệt tuyệt đối và khả năng đe dọa toàn cầu, song vẫn có những công cụ khác có sức phá hủy kinh hoàng.
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Mosco sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa Oreshnik trong chiến đấu sau khi dùng để tấn công Ukraine ngày 21/11.
Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Sự xuất hiện của kênh đào nhân tạo giúp phá vỡ giới hạn địa lý, mở ra vô vàn cơ hội cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và chính trị toàn cầu.
Phiên bản di động